İse ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Beş para etmezYola giden yorulmazBitli baklanında kör alıcısı olurDelikli taş yerde kalmazHer kilit kapısına asılırVakitsiz misafir keseden yerTarlada izi olmayanın harmanda sözü (yüzü) olmazEvlinin bir evi var kiracının bin evi varAlna yazılan başa gelirDelikli boncuk yerde kalmazDestursuz bağa girenin yediği sopayı mevla bilirErken kalkan (çıkan) yol alır er evlenen döl alırDestursuz bağa gireni sopa ile kovarlarAl gülüm ver gülümÇöreğin büyüğü unun çoğundan olurEkmeğin büyüğü unun çoğundan olurAç arslandan tok domuz yeğdirArda kalan derde kalırDelikli boncuk (taş) yerde kalmazSirkesini sarmısağını düşünen paçayı yiyemezAllah verirse kuluna her iş girer yolunaBaht (akıl) olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaKokmuş ete tuz kar etmezEyerede gelir semere deBiz attık kemik diye el kaptı ilik diyeÇatal kazık yere batmaz (geçmez çakılmaz)Ayaklar baş başlar ayak olduEğri bakan eğri görürPapaz her zaman pilav yemezKadın var arpa ununu aş eder kadın var buğday ununu keş ederBorç vermekle düşman vurmaklaHangi taşı kaldırsan altından o çıkarBir vuruşla ağaç devrilmezİti (köpeği) öldürene sürütürlerAğanın alnı terlemezse ırgadın burnu kanamazHangi taşı kaldırsan altından çıkarBir elma bin akçaya soy bin armut bir akçaya soymaAğaçtan maşa abdaldan paşa olmazParan çoksa (borcun yoksa) kefil ol işin yoksa şahit olPilav yiyen kaşığı belinde gerekKorkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak evladır (yeğdir)Hıyar akçesiyle alınan eşeğin ölümü sudan olurOturana oturak yürüyene durak olmazAk itin pamukçuya zararı vardırAk itin pamuğa zararı vardırGün bugünDibi görünmedik sudan geçilmezOduncunun gözü omçadaTarla çayırda bağ bayırdaDibi görünmedik göle girilmezKör bıçak ele iş bilmeyen avrat dileMisafir misafiri istemez (sevmez) ev sahibi hiç biriniDibi görünmedik göle batılmazAk köpeğin pamukçuya zararı vardırAk köpeğin pamuğa zararı vardırAk itin pamuk pazarına zararı vardırTakdir ne ise o olurTamahkardan hacet dileyen denize çukur açarEli işte gözü oynaştaMeyveli (mevye veren) ağaç taşlanırEti ciğer edende avrat ciğeri et edendeYapı taşı açıkta kalmazKör (kesmez) bıçak ele (yavuz) iş bilmeyen avrat dile (yavuz)Tamahkardan bir şey dileyen denize çukur açarNeye niyet neye kısmetEtin çiği et getirir ekmeğin çiği dert getirirYüz güzelliği evden hamama huy güzelliği erzurum dan şam aBakarsan bağ bakmazsan dağGitti ağalar paşalar kellere kaldı köşelerSirkesini sarmısağını sayan paçayı yiyemezAtsan atılmaz satsan satılmazBesmelesiz işe şeytan karışırTazı o tazı ama çulu değişmişKader olmayınca kadir bilinmezİbibik sende bu göt var çok yuvalar kokutursunSirkesini sarımsağını hesap eden paçayı yiyemezİt sürü akça kazanNiyet hayır akıbet selametDeve gitti yularını ararŞom olandan yine şom doğarKemikle deri yemekle diriBilmediğin işe karışma bilmediğin yola gitmeAlp çerigde bilge tirikdeKesmez bıçak ele iş bilmeyen avrat dileDibini görmediğin suya girmeDibi görünmeyen suya dalmaKesmez bıçak ele yavuz iş bilmeyen avrat dile yavuzZenginin sermayesi kasasında alimin sermayesi kafasındaAğaca çıkan keçinin dala bakan ağlağı (oğlağı) olurAğlayanın bir derdi var gülenin beşİğreti ata binen tez inerSuyun sessizinden insanın sözsüzünden korkmalıDeve gitti kulağını mı arıyorsun?Adam adama gerek olurİnsanı gam duvarı nem yıkarIsırgan otu ile taharet olmazBaskıdaki altından askıdaki salkım iyidirBaşım acemi berbere teslim eden cebinden pamuğunu eksik etmezOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuh bitmişMeyveli ağacın başı eğik olurBalı parmağı uzun olan değil kısmeti olan yerKılavuzu karga olanın burnu çamurdan çıkmazGöte yakın yerden et yememeliBir ok ile iki kuş vurulmazYoğurdunu sarımsağını hesap eden cacık yiyemezYapı taşı yerde kalmazKör bıçak ele yavuz iş bilmeyen avrat dile yavuzYiğit orduda bilge dernekte belli olurNe doğrarsan aşına o çıkar karşına (kaşığına)Anca beraber kanca beraberAzıcık ağrıya aş bastırırBaşını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez (etmesin)Babaya dayanma karıya güvenmeHayvanın alacası dışında insanın alacası içindeEşek ölür semeri kalır insan ölür eseri kalırSerçeden (kuştan) korkan darı ekmezAltın tasın kan kusana faydası olmazÇürük tahta çivi (mıh) tutmazKan kusana altın leğenin ne faydası varAkıl için tarik (yol) birdirKimseden kimseye hayır gelmezZerdaliden düdük olmaz al zurnadan haberiHayvan ölür semeri kalır insan ölür eseri kalırAta malı mal olmaz kendin kazanman gerekİnsanın (adamın) alacası içinde hayvanın alacası dışındadırGöz var yakın varGavurun ekmeğini yiyen gavurun kılıcını sallarGöz var mantık varTabak mısın it bokuna muhtaçsınİş görene iş yetmemiş avareye gün yetmemişKehlesi muteber olur talihi yaver gideninÜzüm hırsızı güzün belli olurKöyden köye it ürümezÇifte gelmeyen öküz olsun işe gitmeyen oğlunNiyet hayır akıbet hayırİtin duası makbul olsaydı gökten kemik yağardıKuş darıdan kaçar mı? kaçmazHasta yatan değil eceli gelen ölürIsıramadığın eli öpde başına koyİtin duası kabul olsaydı gökten kemik yağardıAllah ın bildiği kuldan saklanamazTedariksiz abdesthaneye giden domalı domalı taş ararYenliceği yel atmış götüne diken batmışHesapsız gemi karaya vururKöpeğin duası kabul olsaydı gökten kemik yağardıYapı taşı yapıdan kalmazDüşünmeden helaya oturan domala domala taş toplarDeveye dağ beygire bağTedariksiz sıçmaya oturan büveli büveli taş ararİbibik sende bu göt varken çok yuvalar kokutursunTedariksiz abdest bozmaya oturan domalı domalı taş ararÇağrıldığın yere git ar eyleme çağrılmadığın yere gidip yerini dar eylemeKiraz arkamdan karpuz gelmese beni yiyeni sapıma çeviririm demişDost yüzünden düşman gözünden belli olurAnahtar doğruyadırBaşaran bal yer başaramayan yal yerArkadaşını söyle ki sana kim olduğunu söyleyeyimTas yere düşmeyince çınlamazKırkından sonra at olupda kuyruk mu sallayacak?Kör bıçak ele iş bilmeyen avrat dile yavuzMaşa varken elini ateşe sokma (el ateşe sokulmaz)Hıyarın önü dutun sonuÇağrıldığın yere erinme çağrılmayan yere görünmeAyağında donu yok fesleğen ister başınaKılavuzu karga olanın burnu boktan kalkmazYumurtasına hor bakan civcivini cılk ederYarının gelişi bugünden bellidirZengin dağlar aşar olmayan yolda şaşarDeli ile çıkma yola başına gelir türlü belaVarlığa güvenmeElçiye zeval olmaz (gelmez)Acele ile kalkan nedametle otururYemeğin iyisi hazırıdırYarınki kazdan bugünkü yumurta iyidirYarınki tavuktan bugünkü yumurta iyidirTatsız aşa su neylesin akılsız başa söz neylesinSöz gümüş ise sükut altındırBir koltuğa iki karpuz sığmazDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırÇabalama kaptan ben gidememEv sahibinin bir evi kiracının bin evi varAtın dorusu yiğidin delisiYarınki kazdan bugünkü tavuk iyidirZerdaliden kaval olmaz al zurnadan haberiArayan belasınıda bulur mevla sınıda bulurÇağrılan yere erinme çağrılmadığın yere görünmeYarınki tavuktan bugünkü yumurta yeğdirKorku dağları beklerFaydasız evliyanın kubbesi başına yıkılsınSöz büyüğün su küçüğündürYarınki kazdan bugünkü yumurta yeğdirKorku dağları bekletirYarın ile öbür gün bitmezAkıl için yol birdirYağ bulamaz aşına fesleğen sokar başınaDeli ağlamaz akıllı gülmezÇağrıldığın yere erinme çağrılmadığın yere görünmeKorku dağları aşırırAkıl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazYatan ölmez eceli yeten ölürSirkesini sarımsağını sayan paçayı yiyemezÇay kenarında kuyu kazılmazEr giden işine geç giden boşunaSarımsağını hesap eden paçayı yiyemezKlavuzu karga olanın burnu boktan çıkmazBir işe başlamak bitirmenin yarısıdırÇay kuşu çay taşı ile vurulurNerde çokluk orada boklukDelikli boncuk yerde kalmaz hiç olmazsa alır nazarlık yaparlarEmmim dayım herkesten aldım payımEmmim dayım hepsinden aldım payımZarardan korkan kar edemezAmcamla dayım herkesten aldım payımKadın vardır vezir eder kadın vardır rezil ederÇiftçinin (zahirenin) ambarı sabanın ucundadırKimi emmin kimi dayım hepsinden almışım payımKorkulu rüya görmektense uyanık yatmak iyidirHıyar akçesi ile alınan eşeğin ölümü sudan ucuz olurTakdir ile yazılan tedbir ile bozulmazDelikli taş yerde kalmaz hiç olmazsa alır nazarlık yaparlarSora sora Bağdat (kabe) bulunurKorkulu rüya görmektense uyanık kalmak iyidirKorkulu düş görmektense uyanık yatmak iyidirKorkulu düş görmektense uyanık kalmak iyidirEr lokması er kursağında kalmazDibi görünmeyen kuyudan su içmeDibi görünmeyen kaptan su içmeKocasını vezir edende rezil edende karısıdırAlacağına şahin vereceğine kargaİş aynasıdır kişinin lafa bakılmazKimseden kimseye hayır yokZararını düşünen kar edemezDeniz bal olmuş fukara kaşık bulamamışKorkulu rüya görmektense uyanık kalmak yeğdirKorkulu rüya görmektense uyanık yatmak yeğdirHırsıza kapı baca olmazDibini görmediğin tastan şu içmeKorkulu düş görmektense uyanık yatmak hayırlıdırKorkulu düş görmektense uyanık kalmak hayırlıdırKorkulu rüya görmektense uyanık kalmak hayırlıdırDibini görmediğin kuyuya taş atmaDibi görünmeyen gölden su içmeGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulamazTarlayı tapu zapt etmez saban zapt ederDemirden korkan trene binmezDağ başına harman yapma savurursun yel için önüne değirmen yapma öğütürsün sel içinNisan yağar sap olur mayıs yağar çeç olurDeve yük çeker köpek solurDokuz ölç bir biçKiraz dut yetişmese beni yiyenin boynunu sapıma döndürürüm demişAnanın (annenin) bahtı kızınaErken kalkan yol alırPara dediğin elin kiriGözü darıda olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazDibi görünmeyen sudan geçmeBayramdan sonra gelen kınayı götüne yakVardığın yer kör ise sende gözünü kapaSu küçüğün söz (sofra yemek) büyüğünGönülsüz yenen aş ya karın ağrıtır yada başDervişin fikri neyse zikride o olurPara dediğin elinin kiridirTedbirde kusur eden takdire bahane bulurÇocuğa iş buyuran ardınca kendi giderHayıf ölene olurDirgene dayanamayan porsuk harmana gelmezElmayı soyda ye armudu sayda yeGelen gidene rahmet okutur (gelen gideni aratır)Dirgene dayanamayan porsuk harmana girmezAynası iştir kişinin lafa bakılmazAcuzeye dokunmak mertlik değildirKuştan korkan darı ekmezZahirenin (çiftçinin) ambarı sabanın ucundadırYok büyümez zayıf büyürAleme cellat lazım senin olman ne lazım?İlim sahibine dost mal sahibine düşman kazandırırBir koyun başı pişinceye kadar kırk kuzu başı pişerKomşuluk başka alışveriş başkaDirgenden korkan porsuk harman yerine gelmezBoş laf (lakırdı) karın doyurmazBeyle bostan ekenin vay halineDeve bir akçeye götür deve bin akçeye getirÇürük baklanın kör alıcısı olurKılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmazDiken battığı yerden çıkarKargadan korkan darı ekmezBağı ağlayanın yüzü gülerAz veren candan çok veren maldan verirAslı ne ise neslide odurKargadan korkan bakla ekmezDeve bir akçeye hani akçe deve bin akçeye hani deve?Sirkeyi sarımsağı hesaplayan paçayı yiyemezGörgülü kuşlar gördüğünün işler görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler?Boş laf karın doyurmazAyinesi iştir kişinin lafa bakılmazAyağında donu yok fesleğen takar başınaSürüyü güden kurdu görürGüçsüz yaşlıya dokunmak mertlik değildirİyilik yapan iyilik bulurAllah bir peygamber hak pekmez kara yoğurt akÇürük iple kuyuya inilmezZenginin ayıbı fukaranın hastalığı meydana çıkmazGüzele köken yakışır çirkine allar neylesinDanışan dağı aşmış danışmayan düz ovada yolu şaşmışDelikli taş (boncuk) yerde kalmazBoş söz karın doyurmazBoş lakırtı karın doyurmazSirkeyi sarımsağı düşünen paçayı yiyemezBoş lakırdı karın doyurmazTabak sevdiği deriyi yerden yere çarparPaça ıslanmadan balık tutulmazKörlüğünde ısrar edene vasfını belirtmekte beis yokturIssız eve it burukAl ile arslan tutulur güç ile sıçan tutulmazYanmış harmandan vergi alınmazTedariksiz aptes bozmaya oturan domalı domalı taş ararBağ bayırda tarla çayırdaAğzından hayır çıkmazsa bari şer söylemeArmudun önü kirazın sonuLeyleği kuştan mı sayarsın yazın gelir kışın giderSonradan gelenin evi uç tarlası kıraç olurDeve adını eşek odunu satarKös dinleyen davula kulak vermezElin iti gider pay getirir bizim it gider beleş getirirDeve adını satar eşek odunuSoy asma soyuna çekerPis boğaz ile boş boğaz beladan kurtulmazYanlış dirhemle doğru ölçü olmazUlularla havuç ekenin yoğunu götüne giderYanlış dirhemlerle doğru ölçü elde edilemezGün varken davarını eve götürYaman komşu yaman avrat yaman at birinden göç birin boşa birin satZengin helvasını baldan pişirir yoksul derman için pekmez bulamazBoş söz küp doldurmazElin iti gider üleş getirir bizim it gider beleş getirirMüft olsunda zift olsunÖdünç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderEşek bile bir düştüğü çukura bir daha düşmezKervan yolda düzülürYanlışda bir nakışEtle deri yemekle diriSus küçüğün sofra büyüğünOlacak oğlan gelişinden belli olurÇalışanı mal basar tembeli uyku basarSu küçüğün yemek büyüğünSus küçüğün yemek büyüğünZengin helvasını baldan pişirir züğürt derman için pekmez bulamazAç aslandan tok domuz yeğdirAta binmek bir ayıp (attan) inmek iki ayıp (bin ayıp)Ağırlık altın kale hafiflik başa belaAllah herkesin gönlüne göre verirAk köpeğin pamuk pazarına zararı vardırYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak bu içerler)Deli ile çıkma yola başına getirir belaEkmek mayadan kız anadan olurMalı mala canı cana ölçmeliBitli baklanın kör alıcısı olurKervan gide gide göçünü düzerArı söğüdü akıllı öğüdü severİki eğriden bir doğru çıkmazBahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı kovalarmışBahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı öpermişBorcun iyisi vermek derdin iyisi ölmekMaşa varken elini ateşe sokmaSu küçüğün söz (sofra) büyüğünÇürük merdivenle dama çıkılmazİki karpuz bir koltukta olmazSoğanın acısını yiyen bilmez doğrayan bilirAltmışından sonra zurna öğrenen mezarda çalarSon pişmanlık fayda etmezKesilen baş bir daha yerine konmazBilen yol gösterir bilmeyen arkadan koşarKabul olmayacak duaya amin denmezKabul edilmeyecek duaya amin denmezDibi görünmeyen tastan su içmeTaş ne kadar ıslanırsa deli o kadar uslanırKabul olmayacak duaya amin demeGavurun ekmeğini yiyen gavurun kılıcını çalarVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolunZararın neresinden dönülürse kardırCeviz gölgesi yavuz gölgesi söğüt gölgesi yiğit gölgesiEğitim özgürlüğe götürürÜçlenmemiş eken olmamış ekerArpa eken buğday biçemezÖküz tekini bulmadan çifte yürümezÇöreğin büyüğü hamurun çoğundan olurBöyle başa böyle tıraşKurtlu baklanın kör alıcısı olurGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerek (olur)Gabbe içerden olunca kapı tırkaz tutmazMisafir misafiri sevmez ev sahibi ikisini deOğlanınki oğul balı kızınki bahçe gülüMürüvvetsiz adam suyu çekilmiş değirmene benzerİçi beni dışı seni yakarZengine dokun geç fakirden sakında geçİçi beni yakar dışı eliSenden çıkmış bir kaza kime gidersin imdadaZengine dokun geç züğürtten sakında geçNerede çokluk orada boklukGelini ata bindirmişler ya nasip! demişHesapsız kasap ya bıçak yada masa kırarSütlüyü sürüden çıkarmazlarAlında yazılı olan başa gelirDilenci dilenciyi sevmez ev sahibi ikisini deAvrat var arpa unundan aş yapar avrat var buğday unundan keş yaparBilinmedik iş ya karın ağrıtır ya başDostluk okkayla alışveriş dirhemleAtada soy gerek ite deKediye bokun şifa demişler tutmuş üstünü örtmüşAş sabahın iş sabahınYatanın yüreğine borcu varSabahın kızıllığı akşamı kış eder akşamın kızıllığı sabahı güz ederBilmedik aş ya karın ağrıtır yada başSaç sefadan tırnak cefadan uzarKöşe taşı köşede yakışırBilinmedik aş ya karın ağrıtır ya başMide derdin ise perhiz dermanın başıdırAkarsu çukurunu kendi kazar (doldurur)Arığa (göle) su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlarSu küçüğün söz büyüğünGece yağar gündüz açar yıl düzgünlüğü erkek söyler kadın susar ev düzgünlüğüAttığı taş ürküttüğü kurbağaya değmediBorç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderAş taşarsa çömçenin değeri kalmazDavacısı kadı olanın yardımcısı Allah olsunSuyu havana koy döv döv yine suTabak sevdiği deriyi yerden yere çalarAkçanın iyisi kesede duran bahçanın (bahçenin) iyisi eve yakın olanBaş başa bağlı başda yasayaBahtsızın bağına ya yağmur yağar ya doluKomşun kör ise sen kısık bakİşini kış tut yaz çıkarsa bahtınaAkıl ortağı ortak mal ortağı kaypakHerkesin hamuru ekmeğine göredirHedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım edemezLeyleğin ömrü laklakla geçerYanlız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazBaş başa bağlı başda padişahaAşure yemeye giden kaşığını taşırAllah bir kapıyı kaparsa bin kapıyı açarVurursan acıt yedirirsen doyurKarı koca arasına girilmezİt sürü para kazanAta binmek bir ayıp attan inmek bin ayıpGidilmeyen yer senin değildir (olmaz)Sayılı günler (gün) tez (çabuk) geçerKimseden kimseye hayır yok (gelmez)Yoğun incelene kadar ince üzülürHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masa (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat)Arığa su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlarBeş parmağın beşide bir değildirKişi arkadaşından (refikinden) azarAmcamla dayım hepsinden aldım payımKorkulu rüya görmektense uyanık yatmak hayırlıdırAkıl ortak ortak mal ortağı kaypakBeşe bakma çiftten başka işeŞükür nimeti arttırırAdam adama her daim gerek olurYardımcısı yar olanın sabahına dünya dar olurAta binmek bir ayıp inmek iki ayıpÖküzü boynuzundan insanı sözünden tutarlarRakip ölsünde ne yüzden ölürse ölsünBaşın başı başında başı vardırSabah sürçen geceye dek sürçerMühür kimdeyse süleyman odurDeli deliden hoşlanır iman ölüdenAraba ile tavşan avlanmazIsmarlama hac kabul olmazAlmayacağın hayvanın kuyruğunu tutmaIrmağın kenarına çeşme yapılmazVerip pişman olmaktansa (olacağına) vermeyip düşman olmak yeğdir (ol)Irmak kenarında çeşme yapılmazIsmarlama dua kabul olmazİyilik yerde kalmazİyilik zayi olmazAç dışarı çıplak içeri kaçarAllah uçamayan kuşu için alçak dal yaratırSen bir garip çingenesin telli zurna nene gerekAşağıdan çıkarsa kışa yukarıdan çıkarsa boşaGündüz yağar gece açar yıl bozgunluğu kadın söyler erkek susar ev bozgunluğuSöz söylerken işi bırak laf olur sözle biteceği yazıya dökme geç olurKorkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak yeğdir (hayırlıdır)Çobana verme kızı ya koyun güddürür yada kuzuKılavuzu karga olanın burnu boktan kurtulmazAllah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirmişIsmarlama dua kabul edilmezHaramzade pazar bozar helalzade pazar yaparAdam adama her daim muhtaçIsmarlama hac kabul olunmazİneğin sarısı toprağın karasıSofrada elini mecliste dilini kısa tutPire yüzünden yorgan yakılmazTas yere düşmeden çınlamazMisafir misafiri (dilenci dilenciyi) istemez (sevmez) ev sahibi ikisinideNe şeytanı gör ne kulhuvallah ı okuNe şeytanı gör ne lahavle çekDağ başında harman yapma savurursun yel içinde sel önünde değirmen yapma öğütürsün sel içindeŞeytanla kabak ekenin kabak başına patlarSöz var gelir geçer söz var deler geçerEtle tırnak arasına girilmezEvli evine köylü köyüneAdam adama gerek olur iki serçeden börek olurÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşer (çocuğa iş ardına sen düş/ çocuğu işe sal ardınca sen var)Ne değirmende yat ne korkulu rüya görBugün bana ne ise yarın sanadırDavulun sesi uzaktan güzel gelirDibi görünmeyen suya girmeAk göt geçit başında belli olurCahil adam meyve vermeyen ağaca benzerÖlme bayılmaya benzemezKızın varsa el yatağında yatmasın oğlun varsa el ekmeğini tatmasınIsmarlama dua satın alınmazAsile dokun geç fukaradan sakın geçAsile dokun geç fakirden sakın geçAğlamak para etmezÇatal kazık yere geçmezİşleyen demir paslanmazGavurun tembeli keşiş Müslümanın tembeli dervişOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmiş (yel ile yuf bitmiş)Arığa su gelene kadar kurbağanın gözü patlarArayan mevlasınıda bulur belasınıdaYıkılan ağaca balta vuran çok olurÖlüsü olan bir gün ağlar delisi olan her gün ağlarAmcam dayım hepsinden aldım payımAdam adama her zaman gerek olur iki serçeden börek olurKabul olunmayacak duaya amin denmezAlmayacağın hayvanı kuyruğundan tutmaYol sormakla bulunurAkıllı köprü arayıncaya dek (kadar) deli suyu geçerÇalışan demir ışıldarEğer ile meğeri evlendirmişler keşke diye bir çocuk doğmuşElti eltiden kaçar görümceler bayrak açarKız anasından görmeyince sofra kaldırmazKız anasından görmeden sofra kaldırmazBir gemi donanır bir kız donanmazBin bilsende bir bilene sorİşleyen demir parıldarKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıAtı alan üsküdar ı geçtiAkşam oldu kon sabah oldu göçBekara karı boşamak kolaySamur kürkde olsa kabahatli kimse üzerine almazOduncunun gözü onçada dilencinin gözü çömçedeÇocuğu işe sal ardınca sen varErgene karı boşamak kolay gelirİşine hor bakan boynuna torba takarHırsız evden olursa kapı kilit istemezGölgeyi hoş gören tekneyi boş görürTilkinin gezip geleceği yer kürkçü dükkanıdırAz yetmez çok artmaz (artmazsa yetmez yetmezse artmaz)Bilen bilir bilmeyen aslı var sanırTilkinin dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırBaşını sallamayan kavak olmazAt binicisini tanır (bilir)Yerdiğin oğlan (küçük) yer tutarAk curun akmazsa kara curun kol gibiZenginin parası fakirin çenesini yorarEl(in) yumruğu(nu) yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırmış (zannedermiş)Akıllı söylemeden (önce) düşünür akılsız düşünmeden söylerDanışan dağı aşmış danışmayan düz yolda şaşmışCömert ile cimrinin harcı birdirSus küçüğün söz büyüğünÇürük tahta mıh tutmazZenginin malı fukaranın çenesini yorarAv vuranın değil alanınCömertle cimrinin harcı birdirBoş çuval ayakta (dik) durmazAbanın kıymeti yağmurda bilinirSağ olsunda dağ ardında olsunÇürük tahtaya çivi çakılmazYularsız ata binilmezKuş darıdan kaçar mı?Perşembenin gelişi çarşambadan bellidirHayvan yularından insan sözünden tutulurÇürük tahtaya mıh çakılmazDokuz keçe su geçe bir deri soğuk geriGel demesi kolay ama git demesi güçtürHaramın temeli olmazAbanın kadri yağmurlu günde belli olurKalp kazanır kaltaban gönenirAyıdan post düşmandan dost olmazDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşde görSon pişmanlık fayda vermez (etmez)Su küçüğün yol büyüğündürHayırlı evlat neylesin malı hayırsız evlat neylesin malıNekes ile cömerdin harcı birdirVurduğunu öldür yedirdiğini doyurSu küçüğün sofra büyüğünTakdirle yazılan tedbirle bozulmazYol yürümekle borç vermekle biterAz ağrıyı aş basar çok ağrıyı iş basarDomuzdan toklu olmazBilmekten değil bilmemekten korkmalıBakmadan usta olunsaydı kediler kasap olurduVar evi kerem evi yok evi verem (elem) eviSormak ayıp değil sormamak ayıpDeğirmene gelen nöbet beklerZihin paraşüt gibidir açık değilse işe yaramazÇıkacak kan damarda durmazDüşüne düşüne görmeli işi sonra pişman olmamalı kişiMiskçiyle konuş miskine bulaş pisçiyle konuş pisine bulaşKoz gölgesi kız gölgesi söğüt gölgesi yiğit gölgesi dut gölgesi it gölgesiBilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıpSormak ayıp değil öğrenmemek ayıpEkmeğin büyüğü hamurun çoğundan olurBilmemek ayıp değil sormamak (öğrenmemek) ayıpOnmadık yılın yağmuru harman vakti yağarCömertle nekesin (cimrinin) harcı birdirAz eli aşta gör çok eli işte görİnsan göre göre hayvan süre süreAzıcık ağrıyı aş çokçasını iş bastırırPara dediğin el kiriNe şeytanı gör ne salavat getirAğır basan hafif kalkarAğır basar hafif kalkarAkmasada damlarİşleyen demir pas tutmazYolu sormak kaybolmaktan iyidirHelalzade barıştırır haramzade karıştırırVarlığa güvenilmezDeli ile devletli bildiğini işlerKötü komşu insanı (adamı) hacet sahibi ederLeyleğin ömrü (günü) laklakla geçerHayvan yularından insan ikrarından tutulurElmayı havaya at düşünceye kadar Allah kerimÇatal kazık yere batmazEğreti kuyruk tez koparAkı karası geçitte belli olurKul azmayınca hak yazmazYalnız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazKomşun kör ise senkıpabakTırnağın varsa başını kaşıGençlikte ölüm kocalıkta yoksulluk güç imişKöre şimdi gece. demişler ne zaman gündüzdü? demişMart yağar nisan övünür nisan yağar insan övünürEfendi genç beye hizmet güç imişBin ölçüp bir biçmeliBekara karı boşaması kolaydırÜçlenmemiş eken olmamış biçerSofrada elini dernekte dilini sıkı tutBir söz yola getirir bir söz yoldan çıkarırErteye kalan arkaya kalırAdalet ile zulüm bir yerde barınmazKimsenin çırası tana kadar yanmazYoğun incelene kadar ince süzülürAttan inip eşeğe binmek olmazYatar aslandan gezen tilki iyidirSıçan çıktığı deliği bilirAt ver hasım ol kız ver hısım olSon pişmanlık fayda vermezKeçiye can kaygısı kasaba yağ kaygısıZenginin kağnısı dağdan aşar fakirin eşeği düz yolda şaşarHelale cömertlik olmazUcuna bak bezini al anasına bak kızını alAğız büzülür göz süzülür ille burun ille burunYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak su içerler)Aç doyacağını düşünmez tok acıkacağını düşünmezSabah ola hayır ola (gele)Gün bugündürYatar arslandan gezen tilki yeğdirÇok kucaklayan az düşürürYatan arslandan gezen tilki yeğdirTembele kapını ört. demişler yel eser örter. demişDeli ile çıkma yola başına getirir (gelir türlü) belaKalkacağın yere oturmaAkıllı evladın var neylersin mali akılsız evladın var neylersin mali?Her şeyin yokluğu yoklukturSonradan gelen devlet devlet değildirYatar aslandan gezen tilki yeğdirÖlümden öte köy yokturAllı yelek pullu yelek gömlek yok canfes neye gerek?Deve bir akçeye deve bin akçeyeGöle su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlarOlsayı bulsaya vermişler hiç doğmuşİnek gibi süt vermeyen öküz gibi kutan sürerBalcının var bal tası oduncunun var baltasıSen zot ben zot ata kim vere otMart ayların çingenesidirBakmakla usta olunsa köpekler (kediler) kasap olurduHesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masatDüş uykudan sonra gelirAk koyun ak bacağından kara koyun kara bacağından asılırCömert ile nekesin harcı birdirKısa günün karı az olurKısmet gökten zembille inmezGüzel bürünür çirkin görünürZengin kesesini döver züğürt diziniMahşerde amel kazanılmaz! işini zamanında yapZengin kesesini züğürt dizini döverDavacın kadı olursa yardımcın Allah olsunGöz var izan varHerkes ne ederse kendine ederYeni testi suyu soğuk tutarYüzü güzel olanın huyu (da) güzel olurAğlama ölü için ağla deli içinAdam adama yük değil can gövdeye mülk değil (adam adama yük olmaz)Köy yanar deli taranır (deli kız taranır)Yenilen pehlivan güreşe doymazSelden gelen suya giderEşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmezKendini beğenen şeytanAn beni bir kozla oda çürük çıksınBeleş olsunda zift olsunGel demek kolay git demek güçtürZengin arabasını dağdan aşırır fakir düz ovada yolunu şaşırırDevamlı akan su yatağını ve kendini temiz tutarKalın incelene kadar ince üzülürAlmadığın hayvanın kuyruğunu tutmaGeçmişe mazi yenmişe kuzu derlerDilenci dilenciyi istemez ev sahibi ikisinideAkıllıyı arkada tutma akılsızı kılavuz etmeDostluk başka alışveriş başkaDost evinde başını bağla düşman evinde tırnağını kesHer işin başı sağlıkDört atanın dördüde hakAkıl insanı zulmede götürebilir merhamete deDağ başına harman yapma savurursun yel için sel önüne değirmen yapma öğütürsün sel içinAllah çam isteyene çam mum isteyene mum verirTaş altında olmasında dağ ardında olsunAdam olacak çocuk bokundan belli olurSerçeden korkan darı ekmezGavurun tembeli keşiş Müslümanın tembeli derviş olurSıçan geçer yol olurÇalışanın yatanda hakkı vardırYol yürümeyle borç ödemekle biterOkka her yerde dört yüz dirhemYağmurda düşmanın koyunu dostun atı satılsınVerdin mi doyur vurdun mu duyurHerkes kaşık yapar ama sapını yapamazYol yürümeyle borç ödemeyle biterAkıl veren çok para veren yokDereyi geçerken at değiştirilmezAkıl veren çok ekmek veren yokİşin yoksa şahit ol borcun yoksa kefil olNehirden geçerken at değiştirilmezSudan geçerken at değiştirilmezDereden geçerken at değiştirilmezLodosun gözü yaşlı olurKazan taşarsa kepçenin değeri olmazGittiğin yer kör ise gözünü yumda bakÇayı geçerken at değiştirilmezCesurun bakışı korkağın kılıcından keskindirDerviş tekkede hacı Mekke'de bulunurOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuf bitmişIrmak geçilirken at değiştirilmezÇay geçerken at değiştirilmezGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazİyiyi amaçlayanlar iyiye kötüyü amaçlayanlar ise kötüye ulaşırlarBaskıdaki altından askıdaki salkım yeğdirBitli (kurtlu çürük) baklanın kör alıcısı olurParan çoksa kefil ol işin yoksa şahit olGülü seven dikenine katlanırArkalı it kurdu boğarHasta yatan ölmez eceli yeten ölürEl elin eşeğini türkü söyleyerek ararElmanın dibi göl armudun dibi yol (olmalı)İşini bilmeyen kasap ne bıçak kor ne masatArayan belasınıda devasınıda bulurŞeytanla saman eken sapını alırÇift edersen bağlanırsın bağ edersen eğlenirsinAğaçtan maşa aptaldan paşa olmazDervişin fikri ne ise zikride odurArık etten yağlı tirit olmazKimse kimsenin çukurunu doldurmazHer şeyin bir vakti var horoz bile vaktinde öterArpa ekip buğday beklemeOlmayacak duaya amin denilmezArtmazsa yetmez yetmezse artmazÖğüt veren çok olur ama ekmek veren olmazEli boşa ağa uyur derler eli doluya ağa buyur derlerDüğün el ile harman yel ile (olur)Yenenle yanana ne dayanırErgene avrat boşaması kolaydırYiğit lakabıyla anılırSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Yarınki kazdan bugünkü tavuk yeğdirİnsanın vatanı doğduğu yer değil doyduğu yerdirEk tohumun hasını çekme yiyecek yasınıGel demek kolay ama git demek güçtürTerziye göç. demişler iğnem başımda. demişAkşam ise yat sabah ise gitÇok para haramsız çok laf yalansız olmazÇok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazErgene karı boşaması kolaydırHer çok azdan olurSarı öküzün yanında duran ya huyundan ya tüyünden kaparBerber berbere benzer ama başın Allah'a emanetVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde üzülÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazOynayacak adam kağnı gıcırtısındada oynarCambaz ipte balık dipte gerekBaşa yazılan gelirTilkinin dönüp geleceği yer kürkçü dükkanıdırDost bin ise azdır düşman bir ise çokturKem dileme komşuna kem iş gelir başınaÇok para haramsız çok söz yalansız olmazÇingeneye beylik vermişler önce babasını asmışÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazGece işi kör işiAnlatışa göre verirler fetvayıAllah uçamayan kuşa alçacık dal verirDavacın kadı olursa yardımcın Allah olurAt alırsan yazın deve alırsan güzün avrat alırsan gezin ha gezinHırsıza kilit olmazÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazBir anaya bir kız bir kafaya bir gözKişiyi vezir edende karısı rezil edendeHazıra dağ ( lar) dayanmazAğanın alnı terlemezse ırgatın burnu kanamazYar yıkıldığı gün tozarBilmemek ayıp değil sormamak ayıpKervan yolda düzelirBiri bilmeyen bini hiç bilmezIrmağı geçerken at değiştirilmezAslan yatağından şahan oturağından belli olurİş insanın aynasıdırHacı hacı olmaz gitmekle Mekke ye dede dede olmaz gitmekle tekkeyeSağ olsunda dağ ardında bulunsunYel kayadan ne koparır (aparır)Allah dokuzda verdiğini sekizde almazAkıl kişiye sermayedirAnalı kuzu kınalı kuzuSoran yanılmamış (yorulmamış)Kör bile düştüğü çukura bir daha düşmezBalık baştan kokarAkıllı köprüyü arayana dek deli suyu geçerAptal ata binerse bey oldum sanır şalgam aşa girerse yağ oldum sanırAklın yolu birdirHorozu çok olan köyün sabahı geç olurPara para kazanır koçyiğit bağ bellerGençlikte taş taşı kocalıkta ye aşıDünyayı umutla yemişlerAyağın sığmayacağı yere baş sokulmazAkıllı köprü arayıncaya kadar deli suyu geçerYurdun otlusundan kutlusu yeğdirAkıllı gün sayana kadar deli oğlunu evermişAş kaşık ile iş keşik ileFırsat eldeyken sürün devranıİki at bir kazığa bağlanmazİşkilli büzük dingilderBıçak yarası geçer dil yarası geçmezAttan düşene yorgan döşek eşekten düşene kazma kürekAcele ile menzil alınmazAkıllı köprüyü buluncaya kadar deli suyu geçerMiri malı balık kılçığıdır yutulmazAkıllı gün sayarken deli oğlunu evermişKimine hay hay kimine vay vayAkıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş torunu olmuşHer ağacın meyvesi olmazKötü komşu insanı hacet sahibi ederBirlikten dirlik (kuvvet) doğarFukaranın tavuğu tek tek yumurtlarAkıllı köprüyü arayıncaya kadar deli suyu geçerİşini kış tutda yaz çıkarsa bahtınaSütsüz koyun meleğen olurBugün bana ise yarın sanaHamama giren terlerVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolun (paran varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolun)Oynaşına inanan avrat ersiz kalırAcı acıyı keser su sancıyıSermayen bir yumurta ise taşa çalEvvel hesap sonra kasapAz söyle çok dinleOrospu içeriden olursa kapı kilit tutmazDağ ardında olsunda yer altında olmasınOrospu içerden olursa kapı kilit tutmazKör Allah'a nasıl bakarsa Allah'da köre öyle bakarPara insana dil elbise insana yol öğretirİki karpuz bir koltuğa sığmazHırsız içeriden olursa kapı kilit tutmazOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmişIrgat gibi kazan bey gibi yeDüşmanına gücenip dostuna darılma (kızma)Ağanın gözü yiğidin sözüYardımcının yardımcısı olurÇalı çırpı(dır) yuvam iyi(dir) kötü(dür) kocamOğlan dayıya kız halaya çekerİki ölç bir biçBağlı koyun yerinde otlarTayfanın akıllısı geminin dümeninden uzak dururOğlan anası kapı arkası kız anası minder kabasıAt bulunur meydan bulunmaz meydan bulunur at bulunmazAbdestsiz sofuya namaz dayanmazBir ev donanır bir kız donanmazÇürük tahta çivi tutmazAt görmediysen bokundanda mı atlamadın?İşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba takarZor kapıdan girerse şeriat bacadan çıkarTatlı söz can azığı acı söz baş kazığıYörüğün göçü gide gide düzelirArpa verilmeyen at kamçı zoruyla yürümezKırk hırsız bir çıplağı soyamamışTatlı tatlı yemenin acı acı geğirmesi olurYalancının şahidi şıracı olurAna gibi yar olmaz Bağdat gibi diyar olmazGel denilen yere gitmeye ar eyleme gelme denilen yere gidip yerini dar eylemeBir söz bin büyüye bedeldirSona kalan dona kalırOğlan doğurdum oydu beni kız doğurdum soydu beniAydan gelen halı üstüne günde gelen kül üstüneBenden sana bir öğüt ununu elinde öğütAsil ile taş taşı bedasıl ile yeme aşıDost ağlatır düşman güldürürBin bilsende bir bilene danışMalın iyisi boğazdan geçerAç aç ile yatınca arada dilenci doğarCömertle nekesin harcı birdirBir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsunAvradı er zapt etmez ar zapt ederBana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyimAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Akşamın hayrından sabahın şerri yeğdirBugünkü tavuk yarınki kazdan iyidirAkıllı hırsız şaşkın ev sahibini bastırırLezzetsiz çorbaya tuz kar etmezNereye gitsen okka dört yüz dirhemUşağı işe koş sende ardına düşOduncunun gözü omçada dilencinin gözü çömçedeYa evlat bir ya ocak körKorkunun ecele faydası yokturBela geliyorum demezÇatal kazık yere çakılmazKadın kocasını isterse vezir isterse rezil ederFakir hırsızlığa çıkınca ay akşamdan doğarAk gün ağartır kara gün karartırAdam adama her daim muhtaç (gerek olur)Hekimsiz hakimsiz yerde oturmaSarımsak içli dışlı soğan yalnız başlıNekesle cömerdin harcı birdirBir koyundan iki post çıkmazArpa eken darı biçmezAğrımayan başın sargıya ihtiyacı yokturSatılık ziftin olsun selanik ten kel gelirOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinPek yaş olma sıkılırsın pekde kuru olma kırılırsınParan varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolunGelen gideni aratırBaba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiSen işlersen mal işler insan öyle genişlerBir şeyin önüne bakma sonuna bakDokuz at bir kazığa bağlanmazBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleFare çıktığı deliği bilirBeş parmağın beşi bir değil (olmaz)Aşını eşini işini bilSakla beni varken bulunayım sana yokkenAlmadığın hayvanı kuyruğundan tutmaAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıAhmak gelin yengeyi halayığı sanırBaş başa vermeyince taş yerinden kalkmazNe karanlıkta yat ne kara düş görAttan indi eşeğe bindiVeripte kötü olacağına vermeyipte kötü olTerziye dinlen. demişler ayağa kalkmışOn beşindeki kız ya erde gerek ya yerdeZenginin malı fakirin dölü kıymetli olurMisafir misafiri istemez ev sahibi ikisini deBir çıplağı bin zırhlı soyamazIsmarlama hac hac olmazAzıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında olurEl elin eşeğini yırlaya yırlaya kendi eşeğini terleye terleye ararPazar ilk pazardırİşin yoksa şahit ol paran çoksa kefil olKuru laf karın doyurmazBin atın varsa inişte in bir atın varsa yokuşta binBey aşı borç düğün aşı ödünçDoğuran avrat azrail i yenmişDüğünü okuyucu boklarAl kibar kızını işlerin bulana bulana al çitak kızını gezsin eylene eyleneBaba mirası yanan mum gibidirAyırıcı gelmiş seçici gelmiş. orta yere sıçıcı gelmişZenginin ayakucunda uyuyacağına fakirin başucunda uyuTekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirAhmak iti yol kocatırEski dosttan düşman olmaz yenisinden vefa gelmezAk koyun kara koyun geçit başında belli olurAğanın malı çıkar uşağın canıAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerİnsan yedisinde ne ise yetmişindede odurAkraba ile ye iç alışveriş etmeMühür kimde ise süleyman odurOğlanın şaşkını babasının zenginliğini methederAcele hareket yalnızca sinek avlamaya yararAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdir (iyidir)Allah isterse bir kulun işini mermere geçirir dişini istemezse işini muhallebi yerken kırar dişiniKenarın dilberi nazikde olsa nazenin olmazİnsan göre göre hayvan süre süre (alışır)Güzellik tabiatın kadına ilk verdiği ve ilk geri aldığı hediyedirOcak içinden tutuşurSevenin kuluyum sevmeyenin sultanıBülbülü altın kafese koymuşlar illede vatanım demişKış kış gerek yaz yazÇingeneden çoban olmaz yahudiden pehlivanAz yaşa uz yaşa akıbet gelecek başaTana kalan dona kalırSiyah inekten beyaz süt sağılırKurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsakGelin bindi deveye gör kısmeti nereyeAz el aş kotarır çok el iş kotarırBalık ağa girdikten sonra aklı başına gelirPişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarBeslemeyi eslemeden almaKesilen baş yerine konmazİşleyen demir ışıldarZengin arabasını dağdan aşırır züğürt düz ovada yolunu şaşırırİki çıplak bir hamama yakışırKahpe içerden olunca kapı tırkaz tutmazBekarın parasını it yer yakasını bitYenecek aş buğundan belli olurDert ağlatır aşk söyletirKuru gayret çarık eskitirGönlün sevdiği ya kürklü olur ya kepenekliSen işten korkma iş senden korksunAba vakti yaba yaba vakti abaBekara karı boşamak kolay gelirDüt demeye dudak gerekYılın eksiğini nisan getirir nisanın eksiğini yıl getirmezHocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle) arkasından gitme (yaptığını yapma)Çaydan geçerken at değiştirilmezAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezYa olduğun gibi görün yada göründüğün gibi olNasipsiz köpek kurban bayramında köy dışında bulunurAllah bir kapıyı kapatırsa ötekini açarYazın yanmayan kışın ısınmazBaba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememişAsil azmaz bal kokmaz kokarsa yağ kokar onunda aslı ayrandırGüzele bakmak sevaptırKırkından sonra azanı teneşir paklarDil dile değmeden dil öğrenilmezKurt dumanlı havayı severMartta yağmaz nisanda dinmezse sabanlar altın olurCin tutana bir muska yeterSen kazanda düşmana kalsınFelek kimine kavun yedirir kimine kelekHer şeyin yenisi dostun eskisiAkıl olmayınca ne yapsın sakal?Harama uçkur çözülmezAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)Güvenme varlığa düşersin darlığaÇam ağacından ağıl olmaz el çocuğundan oğul olmazAt avrat silah ödünç verilmezAt beslenirken kız istenirkenSev seni seveni hak ile yeksan ise sevme seni sevmeyeni mısır a sultan iseAkıl yiğide sermayedirAşk ağlatır dert söyletirBin işçi bir başçıBaş başa bağlı başda şeriataAşk olmayınca meşk olmazAttan düşen ölmez eşekten düşen ölürBoş gezmekten bedava çalışmak yeğdirKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezÇağrılan yere erinme çağrılmayan yere görünmeAzan mevlasınıda bulur belasını daSaç kıvamını bulur hamur tükenir yaş kıvamını bulur ömür tükenirHaddini bilmeyene bildirirlerİyilik eden iyilik bulurAllah balmumu yakana balmumu yağmumu yakana yağmumu verirŞu dünyanın bin bir türlü hali varFakirlik ayıp değil tembellik ayıpÜzümün çöpü var armudun sapıElçiye zeval olmazTatsız aşa tuz neylesin akılsız başa söz neylesinSakla samanı gelir zamanıAtılan ok geri dönmezFarz sünneti bastırırDeli kıza cilve yap demişler oda gitmiş osurmuşHer şeyin yenisi dostun eskisi (makbuldür)Erken kalkan yol alır er evlenen döl alırZenginin gönlü olana kadar (olasıya) fakirin canı çıkarDevletliye dokun geç fukaradan sakın geçMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürKısmet ise gelir hint ten yemen den kısmet değilse ne gelir eldenVarını veren utanmamışAğır basar yeğni kalkarÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazAtlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmazZenginin malı fakirin ağzını yorarAdam olana bir söz yeterSarhoşlar ve çocuklar doğruları söylerlerSağlık varlıktan yeğdirİki kişi konuşurken üçüncüye bok yemek düşerAğaca dayanma çürür duvara dayanma yıkılır insana dayanma ölür dayan kul Allah'a dayanAç ne yemez tok ne demezÖğüt bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilirOğlan babadan öğrenir meclis gezmeyi kız anadan öğrenir sofra yazmayıBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Tarlayı düz al kadını kız alAkıl kişiye (adama) sermayedirTilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırHak gelince batıl giderPara iyi bir uşak kötü bir efendidirKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun makosenleriyle yürüZenginin malı züğürdün çenesini yorarBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olHer şey incelikten insan kabalıktan kırılırEl elin eşeğini türkü çağırarak ararAğaç yaprağı ile güzeldir (gürler)At avrat ömrü uzatırBir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli ya yola gitmeliKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun mokasenleriyle yürüBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Aman diyene kılıç çekilmezAkıl için tarik birdirSoran yanılmamışCennetin kapısını cömertler açarAllah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açarCahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdirArpa eken buğday biçmezYol yürümekle borç ödemekle tükenirVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde yerinGöz mideden büyüktürAllah sabırlı kulunu severMahkeme kadıya mülk değilAkıl yaşta değil baştadırAlçak yer yiğidi hor gösterirYuvayı dişi kuş yaparAteş düştüğü yeri yakarÇocuktan al haberiYa devlet başa ya kuzgun leşeOlgun bir insanı dost edinmek isterseniz tenkit edin basit bir insanı dost edinmek isterseniz methedinZengin adam elindeki kendine yeten adamdırMisafirlik üç gündürİş olacağına varırAllah ın bildiği kuldan saklanmazAğlama ölü için ağla diri içinAlma delinin kızını soya çekerOlan dört bağlar olmayan dert bağlarAr dünyası değil kar dünyasıÜveye etme özünde bulursun geline etme kızında bulursunVar varlatır yok söyletirBaba malı tez tükenir evlat gerek kazanaHer yerde okka dört yüz dirhemYavuz hırsız ev sahibini bastırırÇanakta balın olsun arı Bağdat'tan gelirAtın ölümü arpadan olsunDeve kırk yılda intikam almış ammada çabuk oldu demişIrmak kenarına çeşme yapılmazAz menfaat çok zarara mal olurSöz var dağa çıkarır söz var dağdan indirirIrmaktan geçerken at değiştirilmezGençler sadık olmak ister yapamazlar. yaşlılar sadık olmamak ister yapamazlarDanışan dağı aşmış danışmayan ( ın) yolu şaşmışFaydasız baş mezara yaraşırDavulun sesi uzaktan hoş gelirBaba (babası) oğluna bir bağ bağışlamış (vermiş) oğul (oğlu) babasına bir salkım üzüm vermemiş (üzümü çok görmüş)Evdeki hesap çarşıya uymazMartta yağmasın nisanda dinmesinMisafir üç gün misafirdirAkıllı oğlan neyler ata malını akılsız oğlan neyler ata malınıYalancının mumu yatsıya kadar yanarDünya malı dünyada kalırBülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demişAcele bir ağaçtır meyvesi pişmanlıkUstanın çekici bin altınAkşama karşı gitme tana karşı yatmaMal canın yongasıdırAcele giden ecele giderBugünün işini yarına bırakmaAcemi katır kapı önünde yük indirirEv alma komşu alSöz var iş bitirir söz var baş yitirirAğaç kökünden yıkılırFakiri dövme üstünü yırtSu uyur düşman uyumazYuvayı yapan dişi kuşturDost kara günde belli olurYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurAcele yürüyen yolda kalırYüzü güzel olanın huyu (da) güzeldirYaz yalan kış gerçekBakarsan bağ bakmazsan dağ olurÖdünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirYeni dosttan vefa gelmezHer işte bir hayır vardırZenginlikle sıcaktan zarar gelmezBal bal demekle ağız tatlanmazKimi köprü bulamaz geçmeye kimi su bulamaz içmeyeAnasına bak kızını al kenarına bak bezini alBal tutan parmağını yalarVakit nakittirVerirsen doyur vurursan duyurEski dost düşman olmaz yenisinden vefa gelmezAdamın bahtı kızına çeyiz olurmuşAcele işe şeytan karışırAbdal düğünden çocuk oyundan usanmazAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAç doymam tok acıkmam sanırDolu küpün sesi çıkmazAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeŞöhret afettirAçtırma kutuyu söyletme kötüyüAcı patlıcanı kırağı çalmazHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAba altında er yatarNe ekersen onu biçersinAbanın kadri yağmurda bilinir