Ama ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Misafir ama ne kafirEti senin kemiği benimAramakla bulunmazHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya (doğru) getiremezSarımsakda acı ama evde lazım bir dişiDurdu durdu turnayı gözünden vurduKanı kanla yumazlar kanı suyla yurlarBir kızı bin kişi ister ama bir kişi alırBir kızı bin kişi isterde bir kişi alırOrtak (kuma) gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişİyi nasihat verilir iyi ad verilemezHocanın dediğini yap (söylediğini dinle) yaptığını yapmaAt var meydan yokTıngır elek tıngır saç elim hamur karnım açFıs fıstığı kırıp düşman gözü çıkarmalıVerip pişman olmaktan vermeyip düşman olmak yeğdirCan çıkar huy çıkmazAdam adamın şeytanı adam adamın rahmanıGönül kanmazKul teftişte gözelim mevla ne işteKorkak tüccar ne kar eder ne zararDam yandı içindeki sıçanda yandıDilin cirmri küçük cürmü büyükRamazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sorHerkes sakız çiğner ama kızı tadını çıkarırKorkak tüccar ne kar eder ne ziyanKorkak bezirgan ne kar eder ne zararBoyumca boy buldum ama huyumca huy bulamadımDilin cismi küçük cürümü büyükÖd ağacından kaşık olur ama tarhana bulgur yenmezDeve tepmesi yumuşaktır ama can alırBilmemek ayıp değil öğrenmemek (sormamak) ayıpMirasa nereye gidiyorsun? demişler esip savurmaya demişKör bıçak ele iş bilmeyen avrat dileHısım hısımının ne öldüğünü ister ne onduğunuSağır işitmez (duymaz) uydururTez binen tez inerKör (kesmez) bıçak ele (yavuz) iş bilmeyen avrat dile (yavuz)Balık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan gülmesin (onmasın)Oğlumu (evladımı) ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımAvrat gibi düşman olmaz güler bildirmez köpek gibi dost olmaz ulur bildirmezZüğürt olup düşmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirTazı o tazı ama çulu değişmişKardeşten karın yakınBoyuma göre (boyumca) boy buldum huyuma göre (huyumca) huy bulmadımYavaş (yumuşak huylu) atın çiftesi (tekmesi) pek olurKesmez bıçak ele iş bilmeyen avrat dileHizmetçi kırarsa suç hanım kırarsa kazaDam yandı içindeki sıçanda birlikte yandıŞahin küçük ama payını ele vermezİnsanın alacası içinde hayvanın alacası dışındaAl arslan tutar güç sıçan tutmazAtalar çıkarayım der tahta döner dolanır gelir bahtaGönül ummadığı yere küserEcele çare olmazKesmez bıçak ele yavuz iş bilmeyen avrat dile yavuzBalık kokarsa tuzlanır ya tuz kokarsa ne yapılır?Tasasız baş bostan korkuluğundaAl ile aslan tutulur güç ile sıçan (gücüğen) tutulmazAl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazAç mezarı yokturDimyat a pirince giderken evdeki bulgurdan olmakDimyat a pirince giderken eldeki bulgurdan olmakAvcı ne kadar hile (al) bilse ayı o kadar yol bilirZengin deveye binmiş kadem ola demişler fukara eşeğe binmiş nereden buldun demişlerTosya ya pirince giderken eldeki bulgurdan olmakTosya ya pirince giderken evdeki bulgurdan olmakAcemi nalbant gah nalına vurur gah mıhınaKarın kardeşten yakınKör bıçak ele yavuz iş bilmeyen avrat dile yavuzDeve ağır gider ama yol alırAl ile aslan tutulur güç ile gücüğen tutulmazHamsin zemheriden kemsinAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisine (çobanın yağı çok olursa çarığına sürer)Ataların sözü Kuran'a girmez ama yanınca yürürİyi nasihat verilir iyi ad verilmezBir gözün gördüğü başkasına hayır etmezEr kocar gönlü kocamazDağ dağ üstünde olur ev ev üstünde olmazİnsan kocar gönlü kocamazEğreti malın canı berk olurVücut kocar gönlü kocamazGeçer ama deler geçerDert bir olaydı ağlamak kolaydıKazma kuyuyu kendin düşersinKardeş kardeşin ne öldüğünü ister ne onduğunuDolu küpten ses çıkmazDavulu biz çaldık parsayı el topladıHerkesi nasıl bilirsin? kendin gibiŞık şık (çık çık) eden nalçadır iş bitiren akçadırKardeşten karın yakın kulaktan burun yakınDertsiz baş bostan korkuluğundaSeninki canda benimki patlıcan mı?Herkesi nasıl bilirsin? kendi kalbinceKulaktan burun yakın kardeşten karın yakınBir hatır iki hatır üçüncüde vur satırBir kızı bin kişi ister bir kişi alırİnsan yanıla yanıla pehlivan yenile yenileAvradı eri saklar peyniri deriKomşunu sev ama aradaki duvarı kaldırmaAğır git ki yol alasınEv sahibinin bir evi var kiracının bin evi varAç ölmez benzi sararırEvlat doğurdum gönlünü doğurmadımKöylünün kahve cezvesi karaca amma süreceKorkak bezirgan ne kar eder ne ziyanAnahtar doğruyadırAslan yer tilki bakarBaş başa bağlı başda şeriata (yasaya padişaha)Misafirin umduğu ev sahibine iki övün olurKara gün kararıp durmazKaşığı herkes yapar ama sapını ortaya getiremezGözsüzden gözlü doğar dilsizden dilli doğar ille deli soy kovarGündüzün mumunu yakan gece karanlıkta kalırAz olsun uz olsunHatır alma bir elmaAlma alı satma kırı ille doru ille doru yağızında binde biriAllah ilmi dileyene malı dilediğine verirKardeş kardeşin ne öldüğünü ister nede onduğunuAlp yağıda alçak çoğudaAyrandan aşağı katık olmazŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikeden korurKeçi gebersede kuyruğunu indirmezYiğidi öldür ama hakkını yemeSade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazanaHerkes kaşık yapar ama sapını doğru getiremezŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikedende korurBir çiçekle bahar gelmezBabadan miras kalır adamlık kalmazİnsan bilmediğini ayağının altına alsa başı göğe ererTürk karır kılıcı karımazHısım hısımın ne öldüğünü ister nede onduğunuBir çiçekle yaz gelmezHerkes davul çalar ama çomağı makama uyduramazBir çiçekle bahar olmazKuduz ölür ama daladığıda ölürYiğit düşman karşısında alçak savaşta belli olurAz olsun öz olsunSade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyinceBabadan mal kalır adamlık kalmazEt kokarsa tuzlanır ya tuz kokarsa ne yapılır?Baba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemişBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemişBaba oğula bir bağ bağışlamış oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemişBaba oğula bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemişÜmitle geçinen açlıkla ölürAl aslan tutar güç sıçan tutmazAtla avrat yiğidin bahtınaCan cümleden azizAcından ölmüş yok tokundan ölmüş çokDilin cismi küçük cürmü büyükÜmit ile geçinen açlıkla ölürDamdan düşen damdan düşenin halini anlarEr kocar gönül kocamazHayıf ölene olurDeve boynuz isterken kulağından olmuşSabır acıdır (acı isede) meyvesi tatlıdırBir çiçekle yaz olmazYok büyümez zayıf büyürEkmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değilGelin girmedik ev olur ölüm girmedik ev olmazGöz görür gönül ister (çeker)Çivi çıkar ama izi kalırAzmin elinden bir şey kurtulmazEvladı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımAç gözünü yoksa açarlar gözünüAtalar çıkarayım der tahta döner dolaşır gelir bahtaAzmin elinden ne kurtulur?Çok arpa atı çatlatırEl için kuyu kazan evvela kendisi düşerGörgülü kuşlar gördüğünün işler görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler?Azmin elinden hiçbir şey kurtulmazEvladı ben doğurdum ama gönlü benim değil kiNe yavuz (azgın) ol asıl ne yavaş (taşkın miskin) ol basılDünya gülümser ama yine alın buruşturur kaş çatarBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezRamazanda oruç yiyenin yüzü bayramda kara olurHerkes sakız çiğner ama çingene kızı tadını çıkarırEşek küçüktür ama dokuz deveyi yederÇobanın gönlü olursa tekeden yağ çıkarırOynamasını bilmeyen gelin yerim dar demiş yerini bollaştırmışlar yenim dar demişBacak kadar boyu var türlü türlü huyu varAl ile arslan tutulur güç ile sıçan tutulmazTaş taş üstüne olur ev ev üstüne olmazOynamasını bilmeyen gelin yerim dar demiş yerini genişletmişler yenim dar demişÖnünde bol bol yiyen sonunda bel bel bakarErkek aslan aslanda dişi aslan aslan değil mi?Karga şakırdamış bülbülüm sanmışOynamasını bilmeyen kız yerim dar demiş yerini bollaştırmışlar yenim dar demişAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişDeve büyüktür ama beşini bir eşek yederSinek ufaktır ama mide bulandırırAdam (insan) eti (yükü) ağırdırİt kışı geçirir ama gel derisinden sorEtle deri yemekle diriKörün istediği bir göz ikisi olursa ne sözDevede boy var ama eşeğin ardına düşerKimse kendi ayıbını görmezDeve büyüktür ama başını bir eşek yederÖlüm bir kara devedir ki herkesin kapısına çökerEl için kuyu kazan evvela kendi düşerRamazanda yalan söyleyenin yüzü bayramda kara olurHayvanın alacası dışında insanın alacası içindedirİnsanın alacası içinde hayvanın alacası dışındadırYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak bu içerler)Bir sıçrarsın çekirge iki sıçrarsın çekirge üçüncüde ele geçersin çekirgeDüşman düşmanın halinden bilmezYok büyümez arık büyürTabancanın dolusu bir kişiyi boşu kırk kişiyi korkuturOynamasını bilmeyen kız yerim dar demiş yerini genişletmişler yenim dar demişKorkak bezirgan (tüccar) ne kar eder ne ziyanKalbi yıkmak kolay yapmak zordurAdamın alacası içinde hayvanın alacası dışındadırTüy (yüz) güzelliği hamamdan eve huy güzelliği urum dan şam aParan gitti mi demezler işin yetti mi derlerSabır acıdır ama meyvesi tatlıdırŞaşkın misafir ev sahibini ağırlarDağ dağa küsmüş dağın haberi olmamışSağır duymaz uydururSağır duymaz yakıştırırAlında yazılı olan başa gelirEvladımı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımOğlumu ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımBıçak sapını kesmezÇok yaşayan değil çok gezen bilirBir hatır iki hatır üçüncüde vur yatırEl yarası onulur (geçer iyi olur) dil yarası onulmaz (iyi olmaz)Yiğit bin yaşar fırsat bir düşerSağır işitmez yakıştırırAhmak (şaşkın) misafir ev sahibini ağırlarAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişNe sert ol asıl ne yumuşak ol basılSabret bitmeyen iş olmazİntikam eskir ama asla yaşlanmazElin kuzu kebabından bizim tarhanamız yeğdirAlan aldanmaz satan aldanırAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzüm vermemişElin hünkar sarayından bizim külhanemiz yeğdirAllah namerde muhtaç etmesinBaba oğluna bir bağ vermiş oğul babasına bir salkım üzüm vermemişDoğrunun yardımcısı Allah tırKişi arkadaşından (refikinden) azarNe sert ol asıl ne yavaş ol basılBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir salkım üzüm vermemişBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir cıngıl üzüm vermemişEl el üstünde olur ev ev üstünde olmazBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzümü çok görmüşDoğru sallanır ama yıkılmazKörden gözlü topaldan ayaklı deliden deliBaktın yarin yar değil terkini kılmak az değilMiras helal hele al demişlerAvcı ne kadar al bilse ayı o kadar yol bilirTandır başında bağ dikmek kolaydırNe aşkın ol asıl ne şaşkın ol basılNe yavuz ol asıl ne yavaş ol basılNe şaşkın ol basıl ne taşkın ol asılKöseyle alay edenin top sakalı kara gerekBoş fıçı çok (fazla) langırdarBıçak yarası onulur dil yarası onulmazBabadan mal kalır kemal kalmazŞahin küçük et yer deve büyük ot yerMisafir misafiri (dilenci dilenciyi) istemez (sevmez) ev sahibi ikisinideHastalık kantarla girer miskalle çıkarKöpeği dövmeli ama sahibinden utanmalıDert gider ama yeri boş kalmazDilin cirmi küçük cürmü büyükOlacakla öleceğe çare yokturYemeyenin malını yerler demine hu çekerlerYazın araması kışın taraması olmasa herkes besler mandayıDeve sahibi şan sahibi koyun sahibi mal sahibi yeler onmaz bağ sahibiSabır acıdır meyvesi tatlıdırSağır işitmez (duymaz) uydurur (yakıştırır)Kör pazara varmasın pazar körsüz kalmasınKimine sivrisinek saz kimine davul zurna azBoynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçerMum dibine karanlıkAdam adam pehlivan başka adamYol sormakla bulunurBekara karı boşamak kolayBaş sallamakla kavuk eskimezElde bulunan beyde bulunmazKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıAz yetmez çok artmaz (artmazsa yetmez yetmezse artmaz)Bilen bilir bilmeyen aslı var sanırHerkes kendi ayıbını bilmezAhmak misafir ev sahibini ağırlarErgene karı boşamak kolay gelirGönül kocamazKişi ne yaparsa kendine yaparBoyuma göre boy buldum huyuma göre huy bulamadımRamazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sor (demişler)Adam yanıla yanıla pehlivan yenile yenileCömert ile cimrinin harcı birdirEl yarası iyi olur dil yarası iyi olmazDünyayı sel bassa ördeğe vız gelirFazla naz aşık usandırırHamı tatlı yetkini acıCömertle cimrinin harcı birdirGel demesi kolay ama git demesi güçtürBesle büyük danayı tanımasın anayıBoş fıçı çok langırdarGün güne uymazKalp kazanır kaltaban gönenirIrz insanın kanı pahasıdırBorçlu ölmez benzi sararırNekes ile cömerdin harcı birdirKar zararın kardeşidir (ortağıdır)Dost için ölmeli düşman için dirilmeliBorçsuz çoban yoksul beyden iyidirKalın incelene kadar ince süzülürSağır işitmez uydurur (yakıştırır)Selin ağzı tutulur elin ağzı tutulmazBal ile kaymak yenir ama her keseye göre değilBir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramazMısıra yağmur geliyor. demişler çapan birlik mi? demişKurt kışı geçirir ama yediği ayazıda unutmazSöz verme verdinse dönmeGelin ata binmişde gör ki kimin kapıya inmişDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşte görArık arınır ad arınmazBaş başa bağlı başta şeriata (yasaya)Parayla dost bulunmazBin dost az bir düşman fazlaAğrılarda göz ağrısı her kişinin öz ağrısıAlmadan vermek Allah'a yaraşırBekara karı boşaması kolaydırKimsenin çırası tana kadar yanmazYatar aslandan gezen tilki iyidirAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu everirYoğun incelene kadar ince süzülürDeliye bal tattırmışlar çarşıda katran bırakmamışDeve ile yetiş olmazDeveyle yetiş olmazHer kuşun eti yenmez kuş var ki et yedirirlerYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak su içerler)Şahin küçüktür ama koca turnayı havadan indirirMinarede doğru ama içi eğriAllah bilir ama kulda sezerYatar aslandan gezen tilki yeğdirKara gün kararıp kalmazBin nasihatten bir musibet evladırYatan arslandan gezen tilki yeğdirBin nasihatten bir musibet yeğdirYatar arslandan gezen tilki yeğdirÇobanın yağı çok olursa çarığına sürerAy var yılı besler yıl var ayı beslerKısa günün karı az olurAna kızına taht kurmuş baht kuramamışCömert ile nekesin harcı birdirKimse kimsenin rızkını yemezAcından kimse ölmemişRahat ararsan mezardaGüzel bürünür çirkin görünürAğlama ölü için ağla deli içinHer zaman eşek ölmez on köfte on paraya olmazKişiyi nasıl bilirsin kendin gibiBeleş olsunda zift olsunGel demek kolay git demek güçtürŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçedirKedinin gideceği samanlığa kadarBoynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)Balık çok konuşurum ama ağzım su dolu. demişDayak cennetten çıkmıştırSu bulununca teyemmüm bozulurEğretinin canı berk olurVücut kocar gönül kocamazKalın incelene kadar ince üzülürÇok söyleyen çok yanılırDilenci bir olsa şekerle beslenirÇık çık eden nalçadır iş bitiren akçedirAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir atlastan olsa çuluBana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasınHerkes kaşık yapar ama sapını yapamazOkka her yerde dört yüz dirhemAt yedi günde it yediği günde unuturBeleş atın dişine (yaşına yularına dizginine) bakılmazBaskıdaki altından askıdaki salkım yeğdirAllah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir sonra buldururKazan kazana kara demişSarımsağı gelin etmişler kırk gün kokusu çıkmamışMeyve ağacını taşlarlarBir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamışMeyve veren ağacı taşlarlarÖğüt veren çok olur ama ekmek veren olmazSağır işitmez uydururKomşunun tavuğu komşuya kaz görünürErgene avrat boşaması kolaydırDeli arlanmaz soyu arlanırÇubuk kırılır çıt der kütük kırılır küt derErgene karı boşaması kolaydırGel demek kolay ama git demek güçtürDoğru sarsılır ama yıkılmazMeyveli ağaca taş atan çok olurBerber berbere benzer ama başın Allah'a emanetDeve büyüktür amma beşini bir eşek yederCana gelecek zarar mala gelsinCana gelecek kaza mala gelsinHanım kırarsa kaza halayık kırarsa cezaAllah tan korkmayandan korkulurAğlatan gülmezAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisineDün öleni dün gömerlerÇivi çıkar ama yeri kalırCana geleceğine mala gelsinKasavetsiz ağız anahtarsız açılırMescide gerek olan meyhaneye haramdırBir dokun bin ah dinleMal bulunur can bulunmazEğri otur doğru söyle (konuş)Aç ölmez gözü kararır susuz ölmez benzi sararırGelin atta buyruk hak taAlmadan vermek Allah'a mahsusturİki kişi dinden olursa bir kişi candan olurAkıl kişiye sermayedirBaktın kar havası eve gel kör olasıAsil azmaz bal kokmaz (kokarsa yağ kokar çünkü aslı ayrandır)Dünyayı umutla yemişlerKarnı tok it gölgede yatarHocanın söylediğini dinle arkasından gitmeBıçak yarası geçer dil yarası geçmezHocanın okuduğunu dinle gittiği yola gitmeHocanın dediğini yap arkasından gitmeİmamın söylediğini dinle arkasından gitmeFırsat eldeyken sürün devranıAslan kocayınca sıçan deliği gözetirİmamın dediğini yap arkasından gitmeŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçadırİmamın dediğini yap yaptığını yapmaİmamın söylediğini dinle yaptığını yapmaAğır giden yol alır hızlı giden yolda kalırHocanın söylediğini dinle yaptığını yapmaÇok yaşayan bilmez çok gezen bilirBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışBirden çıkan bine yayılırEl yarası onulur dil yarası onulmazDağ ardında olsunda yer altında olmasınDert gezmiş derman beraber gezmişBaşak büyüdükçe boynunu eğerEl yarası geçer dil yarası geçmezİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüEski düşman dost olmaz (olsada dürüst olmaz)Oğlan anası kapı arkası kız anası minder kabasıİki ölç bir biçŞeytan kişiyi kandırır ama suyunu ısıtmazÖksüze acıyan çok ama ekmek veren yokÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışÇoban armağanı çam sakızıCömertle nekesin harcı birdirAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Nereye gitsen okka dört yüz dirhemGönül ferman dinlemezZüğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirDeve boynuz ararken kulaktan olmuşBela geliyorum demezÇatal kazık yere çakılmazTilki benim için demem ama üzümsüz bağın kökü kurusun. demişEcel geldi cihane baş ağrısı bahaneGöğe direk denize kapak olmazNekesle cömerdin harcı birdirBülbülün çektiği dilindendirFukaranın (fakirin) şaşkını beyaz giyer kış günüBülbülün çektiği sesindendirTan gelsin hayrı beraber gelsinAçın kursağına çörek dayanmazŞeytan adamı kandırır ama suyunu ısıtıvermezBaba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiAlçak eşek binmeye kolay öksüz çocuk dövmeye kolayBal olan yerde sinekde olurBir şeyin önüne bakma sonuna bakGelen gideni aratırHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremezGörenedir görene köre nedir köre ne?Buğday ekmeğin yoksa buğday dilinde mi yok?Cana gelecek (kaza zarar) mala gelsinCana gelecek mala gelsinMeyve veren ağaç taşlanırMisafir umduğunu değil bulduğunu yerGöz görmeyince gönül katlanırZenginin malı fakirin dölü kıymetli olurDüğün aşıyla dost ağırlanmazSu bulununca (görülünce) teyemmüm bozulurGözden ırak olan gönüldende ırak olurMisafir misafiri istemez ev sahibi ikisini deBir çıplağı bin zırhlı soyamazÇok bilen çok yanılırDoğuran avrat azrail i yenmişZenginin ayakucunda uyuyacağına fakirin başucunda uyuAğanın malı çıkar uşağın canıYeğniyi yel alır ağır yerinde kalırGençliğin kıymeti bilinse ihtiyarlığın şikayeti olmazSevenin kuluyum sevmeyenin sultanıHem kız hem baldırı düz hemde ucuz olur mu?Kambersiz düğün olmazGelin bindi deveye gör kısmeti nereyePadişahın bile arkasından kılıç sallarlarAz el aş kotarır çok el iş kotarırBalık ağa girdikten sonra aklı başına gelirKırlangıcın zararını biberciden sorBalta sapını kesmezTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiSinek küçüktür ama mide bulandırırHocanın dediğini yap yaptığını yapmaSen işten korkma iş senden korksunBekara karı boşamak kolay gelirHocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle) arkasından gitme (yaptığını yapma)Yılın eksiğini nisan getirir nisanın eksiğini yıl getirmezÇaydan geçerken at değiştirilmezAsil azmaz bal kokmaz kokarsa yağ kokar onunda aslı ayrandırÜşüntü köpek mandayı paralarYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık var. demişBir selam bin hatır yaparEğri otur doğru söyleBorç yiyen kesesinden yerBüyük lokma ye ama büyük söz söylemeDevletin malı deniz yemeyen domuzHer şeyin yenisi dostun eskisiBıçak kınını kesmezMartta yağmaz nisanda dinmezse sabanlar altın olurAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)Meyveli ağacı taşlarlarKadın kocasının çarığı anasının sarığıdırKendi düşen ağlamazCennet annelerin ayakları altındadır (anne cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))Akıl yiğide sermayedirHer kuşun eti yenmezBaş başa bağlı başda şeriataKork Allah'tan korkmayandanŞöhret felakettirGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir (anlaşılır)Kardeş kardeşi atmış yar başında tutmuşİnsan doğduğu yerde değil doyduğu yerdeGüzele kırk günde doyulur iyi huyluya kırk yılda doyulmazMal canı kazanmaz can malı kazanırSöz gümüşse sükut altındırÜzümün çöpü var armudun sapıAtılan ok geri dönmezHer şeyin yenisi dostun eskisi (makbuldür)Devletliye dokun geç fukaradan sakın geçMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürAğanın eli tutulmazAt ölür nalı kalır yiğit ölür namı kalırAdam olana bir söz yeterOrtaklık öküzden başlı başına buzağı yeğdirBin dost az bir düşman çokEkici ol bilici olmaSağlık varlıktan yeğdirAkıl kişiye (adama) sermayedirAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir olmasada çuluBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olBülbülün çektiği dil(i) belasıdırGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinirMisafirin umduğu ev sahibine iki öğün olurÇam sakızı çoban armağanıBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Kardeş kardeşi bıçaklamış dönmüş yine kucaklamışTürkün aklı sonradan gelirKızını dövmeyen dizini döverBülbülün çektiği dili belasıAkıl yaşta değil baştadırBoş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)Dağ dağ üstüne olur ev ev üstüne olmazAsil azmaz bal kokmazCan çıkmayınca huy çıkmazMisafirlik üç gündürÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakkAğlama ölü için ağla diri içinYe kürküm yeOlan dört bağlar olmayan dert bağlarEcel geldi cihana baş ağrısı bahaneHer yerde okka dört yüz dirhemAlışmış kudurmuştan beterdirİyilik et kele övünsün eleKuş var eti yenir kuş var et yedirilirAtın bahtsızı arabaya düşerGüvenme dayına ekmek al yanınaYeğniği yel alır ağır yerinde kalırYağmur yağsında varsın kerpiççi ağlasınİbadetde gizli kabahatdeŞeytanın dostluğu darağacına kadardırAcıkmış kudurmuştan beterdirMisafir üç gün misafirdirKimse kimsenin kısmetini yemezAcele bir ağaçtır meyvesi pişmanlıkMal canın yongasıdırAkıl para ile satılmazAğaç kökünden yıkılırDost acı söylerOlacakla öleceğe çare bulunmazYaz yalan kış gerçekÖdünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirEden bulur inleyen ölürÇocuğun yediği helal giydiği haramBir başa bir göz yeterNe oldum dememeli ne olacağım demeliBal bal demekle ağız tatlanmazDolu küpün sesi çıkmazAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAt ölür meydan kalır yiğit ölür şan kalırAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırŞöhret afettirAyağını yorganına göre uzatAbanın kadri yağmurda bilinir