Ancak ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Düşman düşmana gazel (yasin) okumazBüğersen göl olur açarsan çöl olurİnsan (adam) kıymetini insan (adam) bilirSakalım yok ki sözüm dinlensinAramakla bulunmazKorkak bezirgan ne kar eder ne zarar (ziyan)Ak göt (don bacak) kara göt (don bacak) kara geçit başında (hamamda) belli olurAz olsun uz (öz) olsunAltının kıymetini (kadrini) sarraf bilirHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya (doğru) getiremezDurdu durdu turnayı gözünden vurduYalnızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)Kanı kanla yumazlar kanı suyla yurlarİsteyenin bir yüzü vermeyenin iki yüzü karaİt itle gezerRençper kırk yılda tüccar kırk gündeAkla gelen başa gelirİyi nasihat verilir iyi ad verilemezOrtak (kuma) gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişBilmemek değil öğrenmemek ayıptırİnsanın kötüsü (fenası) olmaz meğer ki parası olmayaAt var meydan yokDoğan anası olma doğuran anası olTıngır elek tıngır saç elim hamur karnım açKayış bilir kotan ne çekerCan çıkar huy çıkmazHerkesin arşına göre bez vermezler (verilmez)Gönül kanmazGidipde gelmemek var gelipde görmemek (bulmamak) varKayış bilir kutan ne çekerKorkak tüccar ne kar eder ne ziyanHerkes sakız çiğner ama kızı tadını çıkarırKorkak tüccar ne kar eder ne zararDilin cirmri küçük cürmü büyükKar susuzluk gidermezDam yandı içindeki sıçanda yandıMisafirin yüzsüzü ev sahibini ağırlarEşeğini dama çıkaran yine kendi indirirKorkak bezirgan ne kar eder ne zararBoyumca boy buldum ama huyumca huy bulamadımBakmakla usta olunsa (öğrense) köpekler (kediler) kasap olurdu (kasaplığı öğrenirdi)Dilin cismi küçük cürümü büyükUykusuz sır saklayamazMirasa nereye gidiyorsun? demişler esip savurmaya demişSağır işitmez (duymaz) uydururHısım hısımının ne öldüğünü ister ne onduğunuKör bıçak ele iş bilmeyen avrat dileKardeş kardeşin etini yer kemiğini bir araya koyarBeyazın adı tadıBilmemek ayıp değil öğrenmemek (sormamak) ayıpTez binen tez inerKör (kesmez) bıçak ele (yavuz) iş bilmeyen avrat dile (yavuz)Beyazın adı var esmerin tadı varNeye niyet neye kısmetBir tilkinin derisi iki defa soyulmazHamsin erbainden kemsinBalık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan gülmesin (onmasın)Dünya kırk kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanOğlumu (evladımı) ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımAkın adı var karanın tadı varBir tilkinin derisi iki kere soyulmazDeve yerine deve çökerBir tilkinin derisi iki defa alınmazKemikle deri yemekle diriKardeşten karın yakınZüğürt olup düşmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirAvrat gibi düşman olmaz güler bildirmez köpek gibi dost olmaz ulur bildirmezDertsiz kul olmazBir tilkinin derisi iki kere alınmazKolu kırık işlemiş gönlü kırık işlememişYalanın kemiği yok ki boğazına bataKomşu boncuğunu çalan gece takarDam yandı içindeki sıçanda birlikte yandıKes parmağını çık pazara merhem buyuran çok olurKesmez bıçak ele iş bilmeyen avrat dileŞahin küçük ama payını ele vermezAl arslan tutar güç sıçan tutmazMiras helal hele (ele) al demişlerGetir bana hıdrellezi göstereyim sana yazıKesmez bıçak ele yavuz iş bilmeyen avrat dile yavuzEcele çare olmazAl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazAl ile aslan tutulur güç ile sıçan (gücüğen) tutulmazAç mezarı yokturKan kanla yunmazTasasız baş bostan korkuluğundaAvcı ne kadar hile (al) bilse ayı o kadar yol bilirAşure yemeye giden kaşığını cebinde taşırAteş alev ile söndürülmezYatan ölmez eceli gelen ölürKör bıçak ele yavuz iş bilmeyen avrat dile yavuzAcemi nalbant gah nalına vurur gah mıhınaKarın kardeşten yakınHasta yatan ölmez eceli gelen ölürYılan bile doğrulmayınca deliğe girmezAdamakla mal bitmezKar susuzluk kandırmazKurt tüğünü (köyünü) değiştirir huyunu değiştirmezAl ile aslan tutulur güç ile gücüğen tutulmazAltının değerini sarraf bilirHamsin zemheriden kemsinHayvanın alacası dışında insanın alacası içindeİyi nasihat verilir iyi ad verilmezKedi törpüyü yalarda kanlar çıktıkça oh derDeli devran sürer akıllı vakit beklerKanı kanla ile yumazlar kanı suyla yurlarHarman yakarım diyen orağa yetişmemişDağ dağ üstünde olur ev ev üstünde olmazYalnız öküz boyunduruğa koşulmazAkıl için tarik (yol) birdirBir gözün gördüğü başkasına hayır etmezDünyada tasasız baş bostan korkuluğunda bulunurBin nasihatten bir musibet yeğdir (evladır)Köpeklerin uluması bulutlara zarar vermezAcı acıyı keser (bastırır)Seyrek git dostuna kalksın ayak üstüneİnsanın (adamın) alacası içinde hayvanın alacası dışındadırKul teftişte görelim mevla ne işteDert bir olaydı ağlamak kolaydıGeçer ama deler geçerGetir bana hıdırellezi göstereyim sana yazıAltını saklamak değil kuruşu saklamak hünerdirKalem kılıçtan keskindirKardeş kardeşin ne öldüğünü ister ne onduğunuKanı kanla ile yıkamazlar kanı suyla yıkarlarDeli arlanmaz sahibi arlanırSebepsiz ölüm olmazHerkesi nasıl bilirsin? kendi kalbinceKefenin cebi yokturHerkesi nasıl bilirsin? kendin gibiKulaktan burun yakın kardeşten karın yakınKuma (ortak) gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişDeveye bindikten sonra çalı arkasına gizlenilmezDertsiz baş bostan korkuluğundaKardeşten karın yakın kulaktan burun yakınKalem kılıçtan üstündürDavulu biz çaldık parsayı el topladıBir kızı bin kişi ister bir kişi alırKardeş kardeşin (hısım hısımın) ne öldüğünü ister ne onduğunuKuma gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişİnsan yanıla yanıla pehlivan yenile yenileYalanı oranla söyleAç ölmez benzi sararırKomşunu sev ama aradaki duvarı kaldırmaYalanı oran ile söyleGöz görür gönül çekerHer şey aslına dönerAvradı eri saklar peyniri deriEv sahibinin bir evi var kiracının bin evi varİnsan kıymetini insan bilirKöylünün kahve cezvesi karaca amma süreceKorkak bezirgan ne kar eder ne ziyanBabamın adı hıdır elimden gelen budurİnsan yiyeceği yemeğin başına oturmalıTamah olmasa müflis acından ölmezAltının kadrini sarraf bilirAnahtar doğruyadırTamah varken müflis acından ölürYalnızlık Allah'a yaraşırDeniz sevilirde densiz sevilmezBaş başa bağlı başda şeriata (yasaya padişaha)Yalnız öküz çifte koşulmazKör bıçak ele iş bilmeyen avrat dile yavuzFala inanma falsız kalmaEğri düzü beğenmez buda bizi beğenmezFukaranın cebi boş kalbi doludurEr (vücut) kocar gönül kocamazTamahkar olmasa müflis açlığından ölürYalanın dibi kıldır başı dağGündüzün mumunu yakan gece karanlıkta kalırBeyde bulunmayan elde neler var?El ile gelen düğün bayram(dır)Deve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırAz olsun uz olsunKabiliyetin mektebi yokturDeveden kazaz olmazEvladı ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımAlma alı satma kırı ille doru ille doru yağızında binde biriAllah ilmi dileyene malı dilediğine verirMescidin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurİyi nasihat verilir iyi isim bilinmezÖlüm yüz aklığıdırAyrandan aşağı katık olmazAğlamakla yar ele geçmezGörmemiş görmüş gülmeden ölmüşAkıl için yol birdirAdamın alacası içinde hayvanın alacası dışındıKardeş kardeşin ne öldüğünü ister nede onduğunuŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikeden korurAlp yağıda alçak çoğudaYiğit yarasına yiğit katlanırSade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazanaYatan ölmez eceli yeten ölürGerçek dostlar kötü günde belli olurGerçek dost kötü günde belli olurDeve kendi kamburunu görmez arkadaşının kamburunu görürGönülsüz davara giden köpekten hayır gelmezŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikedende korurTeke eti ilaç olur keçi eti yel olurÇay kuşu çay taşı ile vurulurŞüphe insanı rahat komaz amma çok tehlikedende kurtarırBir işe başlamak bitirmenin yarısıdırHısım hısımın ne öldüğünü ister nede onduğunuAdam kıymetini adam bilirAvcı nanca hile bilse ayı o kadar yol bilirPüf demeye dudak isterNasipten öteye köy yokHarmanı yakarım diyen orağa yetişmemişÜzümünü yede bağını sormaBabadan miras kalır adamlık kalmazKötü gün gider kötü komşu gitmezTürk karır kılıcı karımazDeğme bana değmeyim sanaEkmeğini kendi yapan yükünü kendi kaldırırKes parmağını çık pazara em buyuran çok olurKuduz ölür ama daladığıda ölürAvcı nanca al bilse ayı o kadar yol bilirAdalet kılıçtan keskindirYiğit düşman karşısında alçak savaşta belli olurPilav yiyen kaşığını belinde taşırTürk ün aklı gözündeHerkes davul çalar ama çomağı makama uyduramazKısmetinde ne varsa kaşığında onu bulursunBabadan mal kalır adamlık kalmazAvcı nanca hile bilse ayı onca yol bilirZanaat altın bileziktirSade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyinceKötü komşu insanı mal sahibi yaparAleme verir talkını kendi yutar salkımıBalık kokarsa tuzlanır tuz kokarsa ne yapılır?Kötü komşu adamı mal sahibi ederKötü komşu insanı mal sahibi ederEle verir talkını kendi yutar salkımıEski kaçmış iğne iplik geri getirmişBalı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yerPilava giden kaşığını yanında taşırBilen bilir bilen aslı var sanırBeyaz saç aklın değil yaşın işaretidirEt kokarsa tuzlanır ya tuz kokarsa ne yapılır?Hiddetle kalkan nedametle otururAğaç ne kadar uzasada göğe eremezAl aslan tutar güç sıçan tutmazBaba oğula bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemişHerkes kendi çukurunu doldururSu (sus) küçüğün söz (sofra) büyüğünAğaç ne kadar uzasada göğe ermezGörmemiş görmüş güle güle ölmüşHer insan kendi çukurunu doldururBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemişYere bakar (bakan) yürek yakarFakirin tavuğu tek tek yumurtlarBaba oğula bir bağ bağışlamış oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemişKötü komşu adamı hacet sahibi ederBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemişHancı tavuğu gibi yolcu artığı ile geçinirÜmitle geçinen açlıkla ölürDeniz bal olmuş fukara kaşık bulamamışDayak isteyen keçi çobanın değneğine vururAtla avrat yiğidin bahtınaAdalet bilenmiş kılıçtan daha keskindirKuşu kuşla avlarlarÜmit ile geçinen açlıkla ölürTarlayı tapu zapt etmez saban zapt ederBedenin rahat etmesi ancak kanaattedirYük altından eşek kalırKüfür yiğidin yürek yelpazesiHayıf ölene olurBakan yemez kapan yerSabır acıdır (acı isede) meyvesi tatlıdırBir elin sesi çıkmazBir çiçekle yaz olmazYengece niçin yan yan gidersin? demişler. yiğide nice yürürse yaraşır demişİyilikle uslanmayanın sonu kötektirEr kocar gönül kocamazİyilikle uslanmayanın sonu dayaktırAnalık usta yumağı ufak yapar çocuklar usta ekmeği çifte kaparZahirenin (çiftçinin) ambarı sabanın ucundadırKul hatasız (kusursuz olmaz)Dostunu överken yerecek yer bırakGöz görür gönül ister (çeker)Komşunun kötüsü insanı mal sahibi yaparAzmin elinden bir şey kurtulmazKaymağı seven mandayı yanında taşırKaynana öcü oğlu ciciİyilikten maraz doğarEkmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değilEvladı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımGaribin yardımcısı Allah tırMerhametten maraz hasıl olurAcı söz er belini bükerAç tokun gözüne bakmakla doymazAç gözünü yoksa açarlar gözünüÇok arpa atı çatlatırAtalar çıkarayım der tahta döner dolaşır gelir bahtaAzmin elinden ne kurtulur?Diken battığı yerden çıkarYalnızlık Allah'a mahsusturDağ yürümezse derviş yürürNe yavuz (azgın) ol asıl ne yavaş (taşkın miskin) ol basılDünya gülümser ama yine alın buruşturur kaş çatarAzmin elinden hiçbir şey kurtulmazÖlmüş aslana tavşanlar bile hücum ederKişi umduğuna küserEvladı ben doğurdum ama gönlü benim değil kiAğrısız baş ararsan mezara gitBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezTavuğun sadakası bir yumurtaRamazanda oruç yiyenin yüzü bayramda kara olurDostluklar kara günde belli olurHerkes sakız çiğner ama çingene kızı tadını çıkarırGönül umduğu yere küserAğır ol ağa desinlerTaş taş üstüne olur ev ev üstüne olmazTüy güzelliği hamamdan eve huy güzelliği urum dan şam aÖdünç yiyen kesesinden yerÇobanın gönlü olursa tekeden yağ çıkarırBacak kadar boyu var türlü türlü huyu varHerkes gonnara yemezAl ile arslan tutulur güç ile sıçan tutulmazPilav yiyen kaşığını yanında taşırAğaca dayanma kurur adama dayanma ölürAleme verir telkini kendi yutar salkımıErsiz avrat eyersiz atGönül ummadığı yere küsmezEle verir telkini kendi yutar salkımıYaşı at pazarından sorarlarErkek aslan aslanda dişi aslan aslan değil mi?Kavun karpuz yata yata büyürHalka verir telkini kendi yutar salkımıAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişTüy güzelliği hamamdan eve ad güzelliği urum dan şam aÖnünde bol bol yiyen sonunda bel bel bakarDeve deve yerine çökerHerkesin arşınına göre bez vermezlerYola yoğurt dökmüş var mı?Adama dayanma ölür duvara dayanma yıkılırİt kışı geçirir ama gel derisinden sorEtle deri yemekle diriYüklü eşek anırmazFırsat sakal altından geçerYük altında ancak eşek kalırYüz güzelliği hamamdan eve öz güzelliği urum dan şam aErsiz avrat yularsız atKar susuzluk kandırmaz (gidermez)Aslını inkar eden (saklayan) haramzadedir (kafirdir)Ağaca dayanma çürür insana dayanma ölürTok açın halinden bilmez (ne bilir anlamaz) (var ne bilsin yok halinden)Ersiz avrat dizginsiz at gibidirTüy güzelliği hamamdan eve öz güzelliği urum dan şam aErsiz avrat yuvasız atKimse kendi ayıbını görmezAğaç ne kadar yüksek olsada yaprakları yere düşerRamazanda yalan söyleyenin yüzü bayramda kara olurHakikat eğilir fakat kırılmazFincancı katırlarını ürküten sayısız dayak yerBir felaket bin nasihatten iyidirErsiz avrat yularsız eşekBir musibet bin nasihatten yeğdirYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak bu içerler)Hayvanın alacası dışında insanın alacası içindedirPara kazanmakla değil tutumla artarAcemi nalbant gibi kah (gerek) nalına vurur kah (gerek) mıhınaOynayamayan gelin yerim dar. derDünya bol olmuş neye yarar pabuç dar olduktan sonraİnsanın alacası içinde hayvanın alacası dışındadırAk köpeğin pamuk pazarına zararı vardırDağ dağa küsmüşde dağın haberi olmamışYok büyümez arık büyürDüşman düşmanın halinden bilmezAdama dayanma ölür duvara (ağaca) dayanma yıkılır (kurur)Isırgan ile taharet alınmazPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarTabancanın dolusu bir kişiyi boşu kırk kişiyi korkuturAcından karnı gurlar başına nergis bağlarKaptanın hüneri dalgalı denizde belli olurKomşu iti komşuya ürümezParan gitti mi demezler işin yetti mi derlerAdamın alacası içinde hayvanın alacası dışındadırAğrılardan göz ağrısı her kişinin öz ağrısıHalka verir talkını kendi yutar salkımıDilsizin dilinden anası anlarTüy (yüz) güzelliği hamamdan eve huy güzelliği urum dan şam aİt ısırmaz at tepmez demeŞahin avını nerede olsa alırŞaşkın misafir ev sahibini ağırlarBir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldirAdadığı çok verdiği yokÇakalsız köy olmazKanaatkarlıktan büyük zenginlik olmazKes parmağını çık pazara ilaç buyuran çok olurHasta olmayan sağlığın değerini bilmezYalan parayla değil ya (alınmaz)Hasta olmayan sağlığının değerini bilmezHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar anlaşa anlaşaAkan çay her zaman kütük getirmezArslan kocayınca sıçan deliği gözetirTavuğun sadakası yumurtaCan ciğerden tatlıYatan öküze yem yokKediye bokun şifa demişler tutmuş üstünü örtmüşEl yarası onulur (geçer iyi olur) dil yarası onulmaz (iyi olmaz)Çok yaşayan değil çok gezen bilirDinsizin hakkından imansız gelirBir hatır iki hatır üçüncüde vur yatırMart kuruluk nisan yağmurlukEvladımı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımOğlumu ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımOğlumu ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımBıçak sapını kesmezBahtsızın bağına ya yağmur yağar ya doluBin işit bir söyleAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişKişinin kendine ettiğini başka hiç kimse edemezAhmak (şaşkın) misafir ev sahibini ağırlarYiğit bin yaşar fırsat bir düşerSakınan göze çöp batarİstemek bir ayıp vermemek iki ayıpSabret bitmeyen iş olmazDeveye inişi mi seversin yokuşu mu? demişler düz yere mi (düze kıran mı) girdi? demişFala inanma falsızda kalmaBir felaket bin nasihatten yeğdirKaya uçmazsa dere dolmazAcele etsende iş olacağına varırAlan aldanmaz satan aldanırBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzüm vermemişAllah namerde muhtaç etmesinAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışBaba oğluna bir bağ vermiş oğul babasına bir salkım üzüm vermemişİşçi kırk yılda tüccar kırk gündeMezar taşı ile övünülmezErkekliğin yüzde doksanı kaçmaktırTutumlu olan kimse fakir kalmazKarı koca arasına girilmezDoğrunun yardımcısı Allah tırEl el üstünde olur ev ev üstünde olmazBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir cıngıl üzüm vermemişFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetlidirIrak yerin haberini kervan getirirPara parayı çekerBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir salkım üzüm vermemişHalıda nakış bir gerekÇömlekçi suyu saksıdan içerBir söyle on dinleOrtak gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişDostunu överken biraz yerecek yerini bırakMisafirin yüzsüzü sahibini ağırlarBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzümü çok görmüşSu bendinden kesilirMiras helal hele al demişlerBaktın yarin yar değil terkini kılmak az değilAvcı ne kadar al bilse ayı o kadar yol bilirYardımcısı yar olanın sabahına dünya dar olurAllah verirse el getirir sel getirir yel getirirYiyen bilmez doğrayan bilirDerdini gizleyen derman bulamazDerdini saklayan derman bulamazKöseyle alay edenin top sakalı kara gerekBaşın sağlığı dünya varlığıSu bendinden bağlanırPişmiş aşa su katılmazHer zamanı bir saymaÖlüm yüz aklığıHer ağaçtan kaşık olmazYanık yerin otu tez biterYaza çıkardık danayı beğenmez oldu anayıSu başından bağlanırBıçak yarası onulur dil yarası onulmazHastalık kantarla girer miskalle çıkarBeş kuruşluk fener ancak bu kadar yanarEşeği sahibinin dediği yere bağlada varsın kurt yesinDilin cirmi küçük cürmü büyükBabadan mal kalır kemal kalmazMisafir misafiri (dilenci dilenciyi) istemez (sevmez) ev sahibi ikisinideEtle tırnak arasına girilmezÖlme bayılmaya benzemezYemeyenin malını yerler demine hu çekerlerTamah varken müflis acından ölmezSanat (meslek) altın bileziktirYazın araması kışın taraması olmasa herkes besler mandayıDeve sahibi şan sahibi koyun sahibi mal sahibi yeler onmaz bağ sahibiÇok okuyan bilmez çok gezen bilirİnsan sıkıntısını başkasına açıklayarak giderebilirDünya dört kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanHay dan gelen hu ya gider (selden gelen suya gider)Sağır işitmez (duymaz) uydurur (yakıştırır)Sabır acıdır meyvesi tatlıdırUstamın adı hıdır elimden gelen budurSanatını ustadan öğrenmeyen (görmeyen) öğrenemezKülhancının beyliği hamamcılık demişlerYıkılan ağaca balta vuran çok olurParayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zordurÇok okuyan değil çok gezen bilirÖlüsü olan bir gün ağlar delisi olan her gün ağlarAsil ile taş taşı soysuz ile yeme aşıOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmiş (yel ile yuf bitmiş)Ekmek aslanın midesindedirAmcam dayım hepsinden aldım payımKısmetinde ne varsa kaşığına o çıkarKör pazara varmasın pazar körsüz kalmasınHasta olmayan sağlığın kadrini (değerini) bilmezElti eltiden kaçar görümceler bayrak açarLokma aslanın ağzındadırBoynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçerEkmek aslanın ağzındadırAğrısız baş mezarda olurBin bilsende bir bilene sorGönülsüz namaz göğe (göklere) ağmaz (gönülsüz davara giden köpekten hayır gelmez)Yol sormakla bulunurAna kızına taht kurar kız bahtı kocadan ararKoyunun melediğini kuzu melemezAdam adam pehlivan başka adamKavurga karın doyurmazMum dibine karanlıkKızı gönlüne (keyfine) bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıyaEğer ile meğeri evlendirmişler keşke diye bir çocuk doğmuşHer çiçek koklanmazElde bulunan beyde bulunmazÇok (fazla) naz aşık usandırırSabreden derviş acından gebermişGönülsüz namaz göklere ağmazDertsiz baş mezarda taşAdamakla mal tükenmezBekara karı boşamak kolayAcı söz adamı dininden çıkarır tatlı söz ayıyı ininden çıkarırEşeğe marifetini göster demişler yıkılıp ağnamışAlacakla borç ödenmezKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıAğaca dayanma kurur insana dayanma ölürErkekliğin onda dokuzu kaçmaktırAdamak kolay ödemek zordurEtle tırnak (karı koca) arasına girilmezBilen bilir bilmeyen aslı var sanırErgene karı boşamak kolay gelirAhmak misafir ev sahibini ağırlarMerhametten maraz doğarKırk gün taban eti bir gün av etiYağ ile yavşan sirke ile tavşanGönül kocamazKarıncanın yok olma zamanı gelince kanatlanırHerkes kendi ölüsü için ağlarAltının kıymetini sarraf bilirEl yarası iyi olur dil yarası iyi olmazKadının şamdanı altın olsa mumu dikecek erkektirRamazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sor (demişler)Cömert ile cimrinin harcı birdirDolu bardak su almazAslını inkar eden (saklayan) haramzadedirBoyuma göre boy buldum huyuma göre huy bulamadımAt görür aksar su görür susarAdam yanıla yanıla pehlivan yenile yenileDünyayı sel bassa ördeğe vız gelirKaraya sabun deliğe öğüt neylesinAkan suya inanma eloğluna dayanmaEğri otur doğru konuşBesle büyük danayı tanımasın anayıGel demesi kolay ama git demesi güçtürSağ olsunda dağ ardında olsunEğri otursanda doğru konuşDeğme (dokunma) sarhoşa yıkılana kadar gitsinNiyet hayır akıbet hayır (selamet)Abideleri taşlar değil işler yaparHamı tatlı yetkini acıCömertle cimrinin harcı birdirDokuz keçe su geçe bir deri soğuk geriLafla (lakırdı ile) peynir gemisi yürümezEğri oturalım doğru konuşalımİki kardeş savaşmış ebleh buna inanmışİyiliğe iyilik her kişinin karı kötülüğe iyilik er kişinin karıAyıdan post düşmandan dost olmazVuran mı yiğit vur diyen mi? vur diyenNekes ile cömerdin harcı birdirSu küçüğün sofra büyüğünBorçlu ölmez benzi sararırIrz insanın kanı pahasıdırAslını inkar eden haramzadedirKalp kazanır kaltaban gönenirGitsende beni bağlamaz kendi düşen ağlamazGailesiz baş yerin altındaDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşde görAt ver hısım ol kız ver hasım olBaldız baldan tatlıdırKalın incelene kadar ince süzülürSağır işitmez uydurur (yakıştırır)Sormak ayıp değil sormamak ayıpAyranı yok içmeye atla gider sıçmayaBakmadan usta olunsaydı kediler kasap olurduBorçsuz çoban yoksul beyden iyidirAkar suya inanma eloğluna güvenmeÇabuk yanan çabuk sönerYol yürümekle borç vermekle biterNush ile uslanmayanın hakkı tekdir tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirBal ile kaymak yenir ama her keseye göre değilAğaç yaprakları ile gürlerBoşboğazı cehenneme atmışlar odun yaş (az) diye bağırmışEvini tavuk eşiyor çalımı dağdan aşıyorSelin ağzı tutulur elin ağzı tutulmazYürüyenin yatanda hakkı vardırSormak ayıp değil öğrenmemek ayıpBilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıpBaz bazla kaz kazla kel tavuk topal horozlaAyranı yok içmeye tahtırevanla gider sıçmayaMiskçiyle konuş miskine bulaş pisçiyle konuş pisine bulaşAğrısız baş mezarda gerek (olur)Kısmetinde ne varsa kaşığında o çıkarAtı atasıyla katırı anasıylaNeren ağrırsa canın ordaAz eli aşta gör çok eli işte görDevletin malı deniz yemeyen kerizMısıra yağmur geliyor. demişler çapan birlik mi? demişBir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramazBilmemek ayıp değil sormamak (öğrenmemek) ayıpElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazOnmadık yılın yağmuru harman vakti yağarSöz verme verdinse dönmeÖlüm gelmiş bu cane baş ağrısı bahaneLeyleğin ömrü (günü) laklakla geçerMezara servet taşınmazBaş başa bağlı başta şeriata (yasaya)Parayla dost bulunmazKaza geliyorum demezElden yiyen börkmüş keseden yiyen çökmüşEşeğin ölümü köpeğe düğündürGelin ata binmişde gör ki kimin kapıya inmişHayvanı yardan düşüren bir tutam otturAkı karası geçitte belli olurArık arınır ad arınmazAğaç yapraklarıyla gürlerAğaç yaprağı ile güzeldirAğaç yaprağı ile gürlerAğaç yaprağıyla güzeldirOnmadık hacıyı deve üstünde yılan sokarTavşan dağa küsmüşde dağın haberi olmamışGönülsüz namaz göğe ağmazAptala malum olurAğrılarda göz ağrısı her kişinin öz ağrısıSöz biliyorsan söyle inansınlar bilmiyorsan söyleme seni bir adam sansınlarEr oyunu üçe kadarYalnız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazAkıllı varada yoğada çapa sallamazBekara karı boşaması kolaydırFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetli olurYatar aslandan gezen tilki iyidirAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu everirKöprüyü geçene kadar ayıya dayı deAt ver hasım ol kız ver hısım olKöprüden geçene kadar ayıya dayı deTok ağırlaması güçtürYoğun incelene kadar ince süzülürKöprüden geçinceye kadar ayıya dayı derlerKöprüden geçerken ayıya dayı derlerKimsenin çırası tana kadar yanmazŞahin ile deve avlanmazEğri oturup doğru konuşalımÇekişmeden pekişilmezDeve ile yetiş olmazDeveyle yetiş olmazYalan parayla alınmazAğız büzülür göz süzülür ille burun ille burunYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak su içerler)Şahin küçüktür ama koca turnayı havadan indirirEr ekmeği meydan ekmeğiMinarede doğru ama içi eğriAllah bilir ama kulda sezerBin nasihatten bir musibet evladırYatar aslandan gezen tilki yeğdirYatar arslandan gezen tilki yeğdirBin nasihatten bir musibet yeğdirYalan parayla değil yaHasta olmayan sağlığın kadrini bilmezSonradan gelen devlet devlet değildirYatan arslandan gezen tilki yeğdirÇobanın yağı çok olursa çarığına sürerAttan düşene tımar deveden düşene mezar gerektirKara gün kararıp kalmazDünya gençten gence dinçten dinceAllı yelek pullu yelek gömlek yok canfes neye gerek?Sabanın tutağına yapışan el aç kalmazHer damardan kan alınmazParan ucuz olursa sen pahalı olursunAna kızına taht kurmuş baht kuramamışCömert ile nekesin harcı birdirDarı unundan baklava incir ağacından oklava olmazYılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girerKimse kimsenin rızkını yemezBakmakla usta olunsa köpekler (kediler) kasap olurduNasipten öteye yol yokRahat ararsan mezardaDavacın kadı olursa yardımcın Allah olsunAğrısız baş mezarda gerekArap eli öpmek dudak karartmazAğlama ölü için ağla deli içinÇalımına bakarsan alasın gelir evine bakarsan sadaka veresin gelirKişiyi nasıl bilirsin kendin gibiKendini beğenen şeytanŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçedirGel demek kolay git demek güçtürAtın tepmezi itin kapmazı olmazHer zaman eşek ölmez on köfte on paraya olmazBir lisan bir insanYokluk buğday yedirir aşlık ipek giydirirBeleş olsunda zift olsunÇömlek demiş dibim altın. kaşık demiş girdim çıktımÖküz yem bitince çifte gideceğini bilirKıbleden geldi kışımız Allah'a kaldı işimizDayak cennetten çıkmıştırYokluk buğday yedirir aşlık çuha giydirirElalemle düğüne bayrama gidilirEğretinin canı berk olurBir el bir eli yıkar iki elde yüzü yıkarDünya büyük olsada dardırKalın incelene kadar ince üzülürDostluk başka alışveriş başkaTaş altında olmasında dağ ardında olsunBir elin verdiğini öbür elin duymasınSağ elin verdiğini sol elin bilmesinBir elin verdiğini öbür elin görmesinÇık çık eden nalçadır iş bitiren akçedirÇok söyleyen çok yanılırDilenci bir olsa şekerle beslenirArı kızdıranı sokarCaminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurAhırda oğlak doğsa ovada otu biterMandırada oğlak doğsa ovada otu biterYanlızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)Sağ elin verdiğini sol elin duymasınAçın uykusu gelmezYağmurda düşmanın koyunu dostun atı satılsınBana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasınHerkes kaşık yapar ama sapını yapamazSağ elinin verdiğini sol elin bilmesinAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir atlastan olsa çuluOkka her yerde dört yüz dirhemAhırda oğlak doğsa dağda otu biterAzan kurda kızan köpekYılan kendi eğriliğine bakmazda devenin boynu eğri. derSağ elinin verdiğini sol elin duymasınAnam babam kesem elimi soksam yesemEl ile gelen düğün bayramLodosun gözü yaşlı olurAcı söz insanı dinden çıkarır tatlı dil yılanı inden çıkarırOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuf bitmişBeleş atın dişine (yaşına yularına dizginine) bakılmazSıcağa kar mı dayanır?Bir elin verdiğini öbür elin bilmesinAllah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir sonra buldururIsıracak it dişini göstermezEl elin eşeğini türkü söyleyerek ararHer sakallıyı baban mı sanırsın?Yumuşak huylu atın tekmesi yavuz olurMeyve ağacını taşlarlarBir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamışYiğit ekmeğiyle yiğit beslenirGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta anlaşılırAlim ile düşüp kalkan alim olurSağır işitmez uydururGençliğin kıymeti yaşlılıkta bilinirKimse kimsenin çukurunu doldurmazCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurMeyve veren ağacı taşlarlarDeli arlanmaz soyu arlanırKomşunun tavuğu komşuya kaz görünürErgene avrat boşaması kolaydırSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Çubuk kırılır çıt der kütük kırılır küt derMeyveli ağaca taş atan çok olurKörler memleketinde şaşılar padişah olurİşleyen demir ışıldar (pas tutmaz)Kurdun adı yaman çıkmış tilki vardır baş keserİşten artmaz dişten artarGel demek kolay ama git demek güçtürBana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaÇok el ya yağmaya ya yolmayaBana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursaErgene karı boşaması kolaydırHanım kırarsa kaza halayık kırarsa cezaSanat altın bileziktirCana gelecek zarar mala gelsinCana gelecek kaza mala gelsinHerkesin delisi evinde derdi karnındaDost bin ise azdır düşman bir ise çokturBalık baştan avlanırAğır kazan geç kaynarBaşa gelmeyince bilinmezİki el bir baş içindirSarhoşa dokunma kendi yıkılsınCana geleceğine mala gelsinYar yıkıldığı gün tozarBilmemek ayıp değil sormamak ayıpEkinci yağmur ister yolcu kurakKasavetsiz ağız anahtarsız açılırMal bulunur can bulunmazMescide gerek olan meyhaneye haramdırSağ olsunda dağ ardında bulunsunBükemediğin eli öpGelin atta buyruk hak taAç ölmez gözü kararır susuz ölmez benzi sararırDostun iyisi kara günde belli olurKitapsız ev cansız beden gibidirAklın yolu birdirSoran yanılmamış (yorulmamış)Ak koyunu gören içi dolu yağ sanırSormak ayıp değil sormamak (bilmemek) ayıpBaktın kar havası eve gel kör olasıAsil azmaz bal kokmaz (kokarsa yağ kokar çünkü aslı ayrandır)Analı kuzu kınalı kuzuİnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Akıl kişiye sermayedirDünya sultan süleyman a bile kalmamışDünyayı umutla yemişlerDüşen ağaca balta vuran çok olurKardeşim olsunda kanlım olsunAğaç yaprağıyla gürlerAlet işler el övünürPara para kazanır koçyiğit bağ bellerGemisini kurtaran kaptandırAslan kocayınca sıçan deliği gözetirİmamın söylediğini dinle arkasından gitmeİmamın dediğini yap arkasından gitmeSu başından kesilirBıçak yarası geçer dil yarası geçmezFırsat eldeyken sürün devranıAlacakla verecek (borç) ödenmezHocanın söylediğini dinle arkasından gitmeHocanın okuduğunu dinle gittiği yola gitmeHocanın dediğini yap arkasından gitmeAvcı nanca al bilse ayı onca yol bilirÇok yaşayan bilmez çok gezen bilirVar ne bilsin yok halindenAdamak kolay ödemek güçtürİmamın dediğini yap yaptığını yapmaAttan düşene yorgan döşek eşekten düşene kazma kürekHocanın söylediğini dinle yaptığını yapmaBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçadırİmamın söylediğini dinle yaptığını yapmaKimine hay hay kimine vay vayİki deliye bir uslu koymuşlarNasihat istersen tembele iş buyurFukaranın tavuğu tek tek yumurtlarEşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmazTilkiye tavuk kebabı yer misin? demişler adamın güleceğini getiriyorsunuz. demişŞapkası dar gelen başım büyük sanırEl yarası onulur dil yarası onulmazDut kurusu ile yar sevilmezDağ ardında olsunda yer altında olmasınLokma karın doyurmaz şefkat artırırYatanın yürüyene borcu varEşkıyanın düşkünü beyaz giyer kış günüAdam adamı bir kere aldatırEl yarası geçer dil yarası geçmezOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmişAt at oluncaya kadar sahibi mat olurBaşak büyüdükçe boynunu eğerSözünü bil pişir ağzında der devşirAğa borç eder uşak harçÇabuk parlayan çabuk sönerNasihat tutmayanı musibet tutarBir çöplükte iki horoz ötmezİki ölç bir biçİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüOğlan anası kapı arkası kız anası minder kabasıİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzü karaAt bulunur meydan bulunmaz meydan bulunur at bulunmazBeterin beteri vardırİsteyen bir cingen vermeyen iki cingenSakınılan göze çöp batarBana dokunmayan yılan bin yaşasınBıldırcının beyliği arpa biçilene kadarÖksüze acıyan çok ama ekmek veren yokGel denilen yere gitmeye ar eyleme gelme denilen yere gidip yerini dar eylemeİki kişi başında fes yok derse başını yoklaAslını saklayan haramzadedirBana dokunmayan yılan bin yıl yaşasınBin bilsende bir bilene danışDost ağlatır düşman güldürürHorozu çok olan köyde sabah geç olurMalın iyisi boğazdan geçerDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışÇoban armağanı çam sakızıTek kanatla kuş uçmazBalı dibinden yağı yüzündenBir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsunBeni sokmayan yılan bin yıl yaşasınCömertle nekesin harcı birdirNereye gitsen okka dört yüz dirhemBeni ısırmayan yılan bin yıl yaşasınÇatal kazık yere çakılmazÖfke baldan tatlıdırZüğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirUşağı işe koş sende ardına düşDeve boynuz ararken kulaktan olmuşEt tırnaktan ayrılmazAltı olur yedi olur hep Allah'ın dediği olurAça dokuz yorgan örtmüşler yine uyuyamamışDerdini söylemeyen derman bulamazİyilik yap denize at balık bilmezse halik bilirEcel geldi cihane baş ağrısı bahaneSarımsak içli dışlı soğan yalnız başlıBülbülün çektiği dilindendirNekesle cömerdin harcı birdirFukaranın (fakirin) şaşkını beyaz giyer kış günüBülbülün çektiği sesindendirSağ elin verdiğini sol elin görmesinTan gelsin hayrı beraber gelsinSatılık ziftin olsun selanik ten kel gelirSoğuk kırk kat keçe ben ondan geçe bir kat deri ben ondan geri demişHastalık sağlık bizim içinOğlan doğur kız doğur hamurunu sen yoğurBal olan yerde sinekde olurAlçak eşek binmeye kolay öksüz çocuk dövmeye kolayBir şeyin önüne bakma sonuna bakAlacakla verecek ödenmezSarhoştan deli bile korkarBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleHızlı koşan (giden) atın boku seyrek düşer (olur)Nerde hareket orda bereketSen işlersen mal işler insan öyle genişlerFazla aş ya karın ağrıtır ya başBuğday ekmeğin yoksa buğday dilinde mi yok?Gelen gideni aratırCana gelecek (kaza zarar) mala gelsinYağ yiyen köpek tüyünden bellidirAğlamakla yar ele girmezCana gelecek mala gelsinAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıBir baba dokuz evladı besler dokuz evlat bir babayı beslemezİki dinle bir söyleHaydan gelen huya giderVardı bağım malım gelirdi kardeşlerim tükendi yağım balım gelmiyor kardeşlerimAstar bol olmayınca yüze gelmezMeyve veren ağaç taşlanırAta eyer gerek eyere er gerekBaş başa vermeyince taş yerinden kalkmazNe karanlıkta yat ne kara düş görGöz görmeyince gönül katlanırMisafir umduğunu değil bulduğunu yerYakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)Kanı kanla yumazlar kanı su ile yurlarSu bulununca (görülünce) teyemmüm bozulurMisafir misafiri istemez ev sahibi ikisini deAzıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında olurEl elin eşeğini yırlaya yırlaya kendi eşeğini terleye terleye ararTavşan dağa küsmüş dağın haberi olmamışRençber kırk yılda tüccar kırk gündeÇok bilen çok yanılırÇıra dibi karanlık olurBir söyle iki dinleBin atın varsa inişte in bir atın varsa yokuşta binDertsiz baş mezara taşAdamın kötüsü olmaz meğer züğürt olaDoğuran avrat azrail i yenmişYaş yetmiş iş bitmişTekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirZenginin ayakucunda uyuyacağına fakirin başucunda uyuHer horoz kendi çöplüğünde öterBaba vergisi görümlük koca vergisi doyumlukAğaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demişYiğidin yiğide ekmeği ödünç kötüye sadakaHekimden sorma çekenden sorGüzellik tabiatın kadına ilk verdiği ve ilk geri aldığı hediyedirAcele hareket yalnızca sinek avlamaya yararBülbülü altın kafese koymuşlar illede vatanım demişÇingeneden çoban olmaz yahudiden pehlivanAz el aş kotarır çok el iş kotarırGelin bindi deveye gör kısmeti nereyeDertsiz baş terkide gerekAvcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilirÇocuk düşe kalka büyürSiyah inekten beyaz süt sağılırYağmur yağsa kış değil mi? kişi halini bilse hoş değil mi?Evi ev eden avrat yurdu şen eden devletYalancının evi yanmış kimse inanmamışBayramda borç ödeyene ramazan kısa gelirBeslemeyi eslemeden almaKarga kekliği taklit edeyim demiş kendi yürüyüşünü şaşırmışKırlangıcın zararını biberciden sorPişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarBalık ağa girdikten sonra aklı başına gelirKörün istediği iki göz biri ela biri bozİşleyen demir ışıldarBalta sapını kesmezTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiAğaran baş ağlayan göz gizlenmezEşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektirYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerMirasa nereye gidiyorsun? demişler esip yağmaya sürüp savurmaya demişHocanın dediğini yap yaptığını yapmaBekara karı boşamak kolay gelirAba vakti yaba yaba vakti abaYa olduğun gibi görün yada göründüğün gibi olDünya tükenir yalan tükenmezÇaydan geçerken at değiştirilmezYılın eksiğini nisan getirir nisanın eksiğini yıl getirmezFırıncının çocuğu aç dolaşırmışHocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle) arkasından gitme (yaptığını yapma)Al külahını eyvallahı içindeAsil azmaz bal kokmaz kokarsa yağ kokar onunda aslı ayrandırSarı altının olacağına sarı samanın olsunYıl harmansız kalmazBaba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememişYazın yanmayan kışın ısınmazAkraba gelmeye gelmeye yad olur yad gele gele akrabaAkraba gelmeye gelmeye düşman oldu düşman gele gele akraba olduEğri otur doğru söyleÜşüntü köpek mandayı paralarBorç yiyen kesesinden yerYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık var. demişKibirliye kibir göstermek sadakadırBıçak kınını kesmezMartta yağmaz nisanda dinmezse sabanlar altın olurHer şeyin yenisi dostun eskisiDevletin malı deniz yemeyen domuzİki dinle (bin işit) bir söyleCan boğazdan gelirŞeytanla ortak buğday eken samanını alırMeyveli ağacı taşlarlarKadın kocasının çarığı anasının sarığıdırKendi düşen ağlamazCennet annelerin ayakları altındadır (anne cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))Atım tepmez itim kapmaz demeGöze göz dişe dişSev seni seveni hak ile yeksan ise sevme seni sevmeyeni mısır a sultan iseAkıl yiğide sermayedirAdı çıkmış dokuza inmez sekizeAç domuz darıdan çıkmazBaş başa bağlı başda şeriataGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir (anlaşılır)İyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdıBir musibet bin nasihatten iyidirŞöhret felakettirKardeş kardeşi atmış yar başında tutmuşYük altında eşek anırmazVurmakda yiğitlik kaçmak daGüzele kırk günde doyulur iyi huyluya kırk yılda doyulmazYavaş atın çiftesi pek olurMal canı kazanmaz can malı kazanırİyilik eden iyilik bulurÜzümün çöpü var armudun sapıSöz gümüşse sükut altındırAtılan ok geri dönmezSöyleyenden dinleyen arif gerekFarz sünneti bastırırHer şeyin yenisi dostun eskisi (makbuldür)Dilenciye hıyar vermişler eğri diye beğenmemişVasiyet ölüm getirmezAğanın eli tutulmazGurbette övünmek hamamda türkü söylemeye benzerBana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaBöyle gelmiş böyle giderOrtaklık öküzden başlı başına buzağı yeğdirAt ölür nalı kalır yiğit ölür namı kalırKöprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derlerZenginin malı fakirin ağzını yorarÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazBin dost az bir düşman çokZora dağlar dayanmazEkici ol bilici olmaAç ne yemez tok ne demezAğaca dayanma çürür duvara dayanma yıkılır insana dayanma ölür dayan kul Allah'a dayanAyı çocuklarını büyütmüş duru su içmeye vakti olmamışAkıl kişiye (adama) sermayedirZenginin malı züğürdün çenesini yorarAğaç yaprağı ile güzeldir (gürler)Her şey incelikten insan kabalıktan kırılırAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir olmasada çuluEl elin eşeğini türkü çağırarak ararHasta sağ kalırsa hekime karşı gelirAz tamah çok ziyan getirirGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinirBülbülün çektiği dil(i) belasıdırMisafirin umduğu ev sahibine iki öğün olurÇam sakızı çoban armağanıAbdal abdala çatmayınca kasnak boyuna geçmezBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Akıl için tarik birdirAllah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açarCahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdirKardeş kardeşi bıçaklamış dönmüş yine kucaklamışTürkün aklı sonradan gelirBakarsan bağ olur bakmazsan dağ (olur)Göz mideden büyüktürSağ elinin verdiğini sol elin görmesinKızını dövmeyen dizini döverOsmanlı nın ayağı üzengide gerekBülbülün çektiği dili belasıAkıl yaşta değil baştadırBoş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)Sarışının adı var esmerin tadı varEmanet eşeğin yuları gevşek olurYuvayı dişi kuş yaparDağ dağ üstüne olur ev ev üstüne olmazAsil azmaz bal kokmazSabreden derviş muradına ermişAğılda oğlak doğsa ovada otu biterBir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardırCan çıkmayınca huy çıkmazMisafirlik üç gündürİş olacağına varırZengin adam elindeki kendine yeten adamdırAkarsuya inanma eloğluna dayanmaÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakkYe kürküm yeOlan dört bağlar olmayan dert bağlarAğlama ölü için ağla diri içinAlim unutmuş kalem unutmamışEcel geldi cihana baş ağrısı bahaneVar varlatır yok söyletirAyı yavrusunu severken öldürürmüşHer yerde okka dört yüz dirhemİyilik et kele övünsün eleBoktur kokar huydur çekerDeve kırk yılda intikam almış ammada çabuk oldu demişÇivi çiviyi sökerAtın bahtsızı arabaya düşerAz menfaat çok zarara mal olurBirgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratmaAkan suya inanma el oğluna güvenmeYağmur yağsında varsın kerpiççi ağlasınGençler sadık olmak ister yapamazlar. yaşlılar sadık olmamak ister yapamazlarŞeytanın dostluğu darağacına kadardırEvdeki hesap çarşıya uymazAcıkmış kudurmuştan beterdirİyi dost kara günde belli olurMisafir üç gün misafirdirBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa düşmeyinceTarlaya saban sürüye çobanBülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demişDünya malı dünyada kalırGemisini kurtaran kaptanKimse kimsenin kısmetini yemezÇalıda gül bitmez cahile söz yetmezKimse bilmez kim kazana kim yiyeBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa ermeyinceBiri yer biri bakar kıyamet ondan koparMal canın yongasıdırBir baba dokuz oğlu besler dokuz oğul bir babayı beslemezEv alma komşu alBir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesinYağ yiyen köpek tüyünden belli olurDünya büyük olsada (aslında) dardırBüyük lokma ye(de) büyük söz söylemeAğaç kökünden yıkılırSu uyur düşman uyumazYuvayı yapan dişi kuşturDost kara günde belli olurYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurYaz yalan kış gerçekBakarsan bağ bakmazsan dağ olurYeni dosttan vefa gelmezÖdünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirEden bulur inleyen ölürBir başa bir göz yeterÇocuğun yediği helal giydiği haramBal bal demekle ağız tatlanmazBal tutan parmağını yalarAdamın iyisi alışverişte belli olurAz veren candan çok veren maldanAdamın bahtı kızına çeyiz olurmuşAcele işe şeytan karışırAbdala malum olurDolu küpün sesi çıkmazAç gözünü açarlar gözünüAt ölür meydan kalır yiğit ölür şan kalırAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeVakitsiz öten horozun başını keserlerŞöhret afettirAçtırma kutuyu söyletme kötüyüTatlı dil yılanı deliğinden çıkarırHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırAba altında er yatarYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersinAbanın kadri yağmurda bilinir