Anlayarak kötülük ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Aman dileyene kılıç kalkmazAman diyene kılıç kalkmazDüşman düşmana gazel (yasin) okumazAğaca balta vurmuşlar (neyleyim? sapı bendedir) demişIsıran it dişini göstermezGeleceği varsa göreceğide varKanı kanla yumazlar kanı suyla yurlarIsıracak it (köpek) dişini (dişlerini) göstermezArayan mevlasınıda bulur mevlasınıdaGüvenme (inanma) dostuna saman doldurur postunaKaşıkla yedirip sapıyla gözünü çıkartmakSana taşla vurana sen aşla vurIsıracak it dişlerini göstermezLeş nerede karga oradaIsıracak köpek dişlerini göstermezKarpuz kesmekle bararet sönmezEşeği tımarlayan osuruğuna katlanırKaşık ile aş verip sapıyla göz çıkarırİnsanın kötüsü olmaz meğer züğürt olaİnsanın kötüsü olmaz meğer ki parası olmayaİnsanın fenası olmaz meğer ki parası olmayaİnsanın kötüsü olmaz meğer ki züğürt olaKartala bir ok değmiş yine kendi yeleğindenİnsanın fenası olmaz meğer ki züğürt olaİbibik sende bu göt var çok yuvalar kokutursunSahipsiz eşeği kim olsa döverBuğday yanında acı otda sulanırİt itin kuyruğunu bırakmazDost yüzünden düşman gözünden bellidirKartala bir ok değmiş oda kendi teleğindenCömert eli kimse kesmezHarman (harmanını) yakarım diyen orağa yetişmemişAteş olsa cirmi kadar yer yakarHarman yakarım diyen orağa yetişmemişKanı kanla ile yumazlar kanı suyla yurlarKanı kanla ile yıkamazlar kanı suyla yıkarlarAslanın adı çıkmış çakallar baş keserArslanın adı çıkmış çakallar baş keserHerkes gübresini kendi tarlasına korKazma kuyuyu kendin düşersinÖlmüşde ağlayanı yokKartala bir ok konmuş birde görmüş ki yeleği kendi kanadındanAnamızı rüşvet ile işret ağlatırÜrüyen köpek ısırmaz (kapmaz)İt itin kuyruğuna basmazBaktın kar havası eve dön kör olasıCoşkun nehir geçitsiz olmazİbibik sende bu göt varken çok yuvalar kokutursunCoşkun ırmak geçitsiz olmazNe dilersen komşuna o gelir başınaÇingeneye beylik vermişler önce babasını kesmişHayır şöyle komşuna hayır çıksın karşınaKem söz kalp akçe sahibinindirAdam adamdan korkmaz hatır sayarÇingeneyi padişah yapmışlar önce babasını asmışPoyraz eken fırtına biçerSayılı koyunu kurt yemezHarmanı yakarım diyen orağa yetişmemişKöpek köpeği ısırmazKurdun adı yaman çıkmış tilkicik var baş keserKuduz ölür ama daladığıda ölürSoysuza beylik vermişler önce babasını asmışIsıracak köpek dişini göstermezSana kurşun atana sen ekmek atYazın harmana sıçan öküzün kışın yemlikte ağzına gelirSana taşla vurana sen pamukla dokunYaramaza kendi belası yeterSana taşla varana sen ekmekle varSana taşla vurana sen ekmekle varBakacağın yüze sıçma sıçacağın yüze bakmaHırsıza kapı baca olmazSana taşla dokunana sen pamukla dokunSana taşla varana sen aşla varYaramazın cezası kendisidirSana taşla vurana sen aşla varİt itin ayağına basmazHayır dile eşine hayır gele başınaUyuyan yılanın kuyruğuna basma (basılmaz)İnsanoğlu çiğ süt emmiştirAkrabanın akrabaya ettiğini akrep etmezEl için kuyu kazan evvela kendisi düşerŞeytan azapta gerekAyı sevdiği yavrusunu hırpalarAğaca balta vurmuşlar sapı bendendir demişNe verirsen elime onu sürerim yüzüneKöpeksiz köy bulmuş değneksiz gezerİnanma dostuna saman doldurur postunaÇingeneye mansıp değse evvela atasını asarKazanına ne korsan çömçende o çıkarEşeği süren osuruğuna katlanırŞerrin azıda çokturŞerrin azıda birdir çoğu daKişinin kendine ettiğini kimse edemezGöl yerinden su eksik olmazKarga nereye gitse kargadırEl için kuyu kazan evvela kendi düşerBilen sıkıntılara katlanmasınıda bilirTaze pisliği taşlayan üzerini berbat ederTencere tencereye yüzün kara demiş çömlek utancından yere geçmişMerhametten maraz doğar (hasıl olur)Komşu iti komşuya ürümezİyiliğe nereye gidiyorsun? demişler kötülüğe demişEv yıkanın evi yıkılırTencere dibin kara seninki benden karaEv yıkanın evi olmazSayılı koyunu kurt kapmazSana taşla vurana sen aşla vur (dokun)Köpek bile yal yediği kaba pislemezDinsizin hakkından imansız gelirSözü tok olanın kalbi pak olurKişinin kendine ettiğini başka hiç kimse edemezSoydur çekerKötü söz söyleme eşine zehir katar aşınaHerkes ektiğini biçerSana kötülük yapanı iyilik yaparak cezalandırŞimşeği görülen buluttan korkulmazKöpek sahibini ısırmazAh yerde kalmazIsırgan ile taharet olmazAkrabanın akrabaya akrep etmez ettiğiniCins cinse çekerHırsız evden olursa bulunması müşkül olurAl şunu tut dedilerse yut demedilerEtme bulursun inleme ölürsünKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıUyuyan yılanın kuyruğuna basmaHırsız evden olursa kapı kilit istemezHacı bildiğimizin haçı boynundan çıktıHacı sandığımızın haçı koynunda çıktıHacı dediğimizin haçı koltuğundan çıktıKeçi kurttan kurtulsa gergedan olurKişi ne yaparsa kendine yaparKime hacı dersin haçı koltuğundan çıkagelirVeren eli kimse kesmezİğneyi kendine batır çuvaldızı başkasınaKime müslüman desem haçı koltuğundan çıkarttıHayır dile komşuna hayır gele başınaUyuyan yılanın kuyruğuna basılmazİğneyi kendine çuvaldızı ele batırKötülük yapan insan mutlaka daha büyük kötülükle karşılaşırKartala bir ok değmiş oda kendi yeleğindenAman diyene kılıç kalkmaz (eğilen baş kesilmez)Allah doğruların yardımcısıdırYattığı ahır sekisi çağırdığı istanbul türküsüNe katarsan aşına o gelir kaşığınaÇanağına ne doğrarsan kaşığına o gelirNazar insanı mezara hayvanı kazana götürürÇalma kapımı çalarlar kapınıÇanağına ne doğrarsan kaşığında o çıkarDomuz derisinden post olmaz eski düşman dost olmazEtme bulma dünyasıEle attığın taş kendi başına değerİt itin ayağına (kuyruğuna) basmazEmanete ihanet olmazAlıcı kuşun ömrü az olurKötü söyleme eşine ağı katar aşınaAnalık fenalık (kara yamalık)Katrandan olmaz şeker olsada cinsine çekerKedi yavrusunu yerken sıçana benzetirAdam adamdan korkmaz utanırİyi evlat babayı vezir kötüsü rezil ederAk koyun ak bacağından kara koyun kara bacağından asılırHerkes ne ederse kendine ederYüzü güzel olanın huyu (da) güzel olurKazma elin kuyusunu kazarlar kuyunuYılanın sevmediği ot deliğinin ağzında biterDeveye boynun neden eğri? demişler nerem doğru ki? demişHerkesin ettiği yoluna gelirArı kızdıranı sokarAç yanından kaçİt iti ısırmazKimsenin ettiği yanına kalmazKırk yıllık kani olur mu yaniİyiyi amaçlayanlar iyiye kötüyü amaçlayanlar ise kötüye ulaşırlarAdam adamdan korkmaz utanır (hatır sayar)Isıracak it dişini göstermezNe doğrarsan aşına o çıkar karşınaAkşamın hayrından sabahın şerri iyidirİyi evlat babayı vezir kötü evlat rezil ederGecenin hayrından gündüzün şerri iyidirArpa ekip buğday beklemeKarpuz kesmekle hararet sönmezBaskın basanındırKurdun adı yaman çıkmış tilki vardır baş keserKötü söyleme eşine ağu katar aşınaÇingeneye beylik vermişler önce babasını asmışBir kötünün yedi mahalleye zararı vardırDostun attığı taş baş yarmazKem dileme komşuna kem iş gelir başınaAllah tan korkmayandan korkulurHırsıza kilit olmazGecenin hayrından gündüzün şerri yeğdirSevilmedik ot insanın başucunda biterAsil azmaz bal kokmaz (kokarsa yağ kokar çünkü aslı ayrandır)Ne dilersen eşine o gelir başınaYırtıcı kuşun ömrü az olurBir uyuz keçi bir sürüyü boklarİslamın şartı beş altıncısı insaf demişlerTestiyi kıranda bir suyu getiren deYiğit arkasından vurulmazDüşmanın karınca isede hor bakmaOrospu içeriden olursa kapı kilit tutmazOrospu içerden olursa kapı kilit tutmazUyuyan fitneyi uyandırmaHırsız içeriden olursa kapı kilit tutmazEski düşman dost olmaz (olsada dürüst olmaz)Doğru söz acıdırBana dokunmayan yılan bin yaşasınYalancının şahidi şıracı olurBana dokunmayan yılan bin yıl yaşasınAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdirBeni sokmayan yılan bin yıl yaşasınBeni ısırmayan yılan bin yıl yaşasınBela geliyorum demezKorkunun ecele faydası yokturCennetde bu dünyada cehennem deArpa eken darı biçmezHile ile iş gören mihnet ile can verirAçın imanı olmazBaca eğride olsa duman doğru çıkarKanı kanla yumazlar kanı su ile yurlarAkar su pislik tutmazAdamın kötüsü olmaz meğer züğürt olaEğilen baş kesilmezAğaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demişİnsanoğlu çiğ süt emmişÇanağa ne doğrarsan kaşığına o çıkarAh alan onmazKahpe içerden olunca kapı tırkaz tutmazAsil azmaz bal kokmaz kokarsa yağ kokar onunda aslı ayrandırBiribiri adamı yer diri diriGüvenme dostuna saman doldurur postunaBıçak kınını kesmezÇalma elin kapısını çalarlar kapınıRüzgar eken fırtına biçerKendi düşen ağlamazGöze göz dişe dişAç domuz darıdan çıkmazKork Allah'tan korkmayandanDomuz derisi post olmaz eski düşman dost olmazKardeş kardeşi atmış yar başında tutmuşAllah doğrunun yardımcısıdırGüzele kırk günde doyulur iyi huyluya kırk yılda doyulmazKurnaz hırsız ev sahibini bastırırNe doğrarsan aşına o çıkar kaşığınaEmanete hıyanet olmazÇirkefe taş atma üstüne sıçrarCahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdirKardeş kardeşi bıçaklamış dönmüş yine kucaklamışAsil azmaz bal kokmazAcındırırsan arsız olur acıktırırsan hırsız olurÜveye etme özünde bulursun geline etme kızında bulursunBesle kargayı oysun gözünüBir adamın adı çıkacağına canı çıksınİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırYüzü güzel olanın huyu (da) güzeldirEden bulur inleyen ölürAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteDolu küpün sesi çıkmazNe ekersen onu biçersin