Anlayarak kişi ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Aman dileyene kılıç kalkmazAman diyene kılıç kalkmazYattığı ahır sekisi çağırdığı istanbul türküsüİki karılı evde toz diz boyu olurAslını saklıyan haramzadedirNe yarden geçilir nede serdenSana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin öğütNe yarden geçilir ne serdenNamazda meyli olmayanın kulağı ezanda olmazYarden mi geçersin serden mi?Meyhane iskemlesinde oturmayan dünyanın kaç bucak olduğunu göremezSakalla olaydı kişi keçiye danışırlardı her işiİsa yı küstürdü muhammed i memnun edemediGeç geçendenKara yaslanma kar erir ere yaslanma er ölürCan candan şirindir (tatlıdır)Kimse kendi ayıbını bilmezUmut ile yaşayan açlıktan ölürDelikli taş yerde kalmazÇağrılan yere git ar eyleme çağrılmadığın yere gidip yerini dar eylemeNe sakala minnet ne bıyığaYarası olan gocunur (gocunsun)Herkes kendi ayıbını görmezSana vereyim bir öğüt ununu elinle öğütDil ebsembaş esenAksak eşeğin kör nalbandı olurEl elden üstündür (ta arşa kadar)Hem kaçar hem davul çalarKele köseden yardım olmazDil ebsem (olsa) baş esen (esendir)Acıkan doymam susayan kanmam sanırEkşi yüzlünün balı acı olurYalnız koyunu kurt yerIsıran it dişini göstermezSık gidersen dostuna yatar arkaYalnız koyunu kurt kaparGezen ayağa taş değer (dolar)Fincancı katırını ürküten sayısız dayak yerAlna yazılan başa gelirMart içeri pire dışarıHatır için çiğ tavuk yenirBir kızı bin kişi ister ama bir kişi alırDevletlinin karnı gen gerekKediyi sıkıştırırsan üstüne atılırDüştüğün yerden bir avuç toprakla kalkHerkes karının rengine boyanırKurt köyünü (tüyünü) değiştirir huyunu değiştirmezYükü çeken solurYalnız kalanı kurt kaparYalnızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)Tabağa sorarsan dünyada fena koku yokturBir kızı bin kişi isterde bir kişi alırHerkese tükrüğü balKısmetten fazlası olmazİt aş yediği kapıyı beklerKendi kendine gülene deli derlerDevletlinin karnı geniş gerekSanatına hor bakan (sanatını hor gören) boğazına torba takarZenginin horozuda yumurtlarÇıkmadık canda ümit var (dır)Kapı arkası bile gurbetDilsizin dilinden sahibi anlarDensiz deve kuyruğu deh! demeden sallanırKatranı kaynatsan olur mu şeker?İt yemek yediği kapıyı beklerSağır için iki kere keramet olmazSağ (sağlam) baş yastık istemezMum (çıra) dibine ışık vermezDil yüreğin kepçesidirZenginin tavuğu iki sarılı yumurtlarGündüzün mum yakan geceyle bulamazAkılsız başın cezasını (zahmetini) ayak çekerUyku uykunun mayasıdır (damızlığıdır)Yük altında (yüklü) eşek anırmazİyi nasihat verilir iyi ad verilemezBaht (akıl) olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaKedi uzanamadığı ciğere pis derYoğurdum ekşidir diyen olmazOturmakla iş bitmezDavul tozu ile minare gölgesiDüşenin dostu olmaz hele bir düşde görDille düğümlenen dişle çözülmezAlçak yerin tepeciği dağ görünürLeyleğin ömrü laklaka ile geçerKurtla görüşürsen köpeği yanından ayırmaKöpeğe gem vurma kendini at sanırIsıracak it dişlerini göstermezBen eşek olduktan sonra semer vuran çok olurUzun geceyi dert çeken bilirAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunur (gocunsun)Sivilceyi kurcalama çıban edersinKöprüden (köprüyü) geçinceye kadar ayıya dayı derlerUmut fakirin (garibin) ekmeğidirKeskin sirke kabına zararYağına kıymayan çöreğini yoz (kuru) yerBencil beni bilmezAdam adam kadri bilir sarraf altın kıymetiniAç yar onda sarpın kurcalanmazÖksüz oğlan (çocuk) göbeğini kendi keserBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazArsız güçlü olunca haklı suçlu olurGidipde gelmemek var gelipde görmemek (bulmamak) varCan çıkar huy çıkmazİki testi çarpışınca biri kırılırsa biride çatlarÖlüm dirim (kalım) bizim içinBaht olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaSivilce kurcalanınca çıban olurKurda konuk (komşu) giden köpeğini yanında götürürÖksüz hırsızlığa çıkarsa ay ilk akşamdan doğarAslını saklayan (inkar eden) haramzadedirIsıracak köpek dişlerini göstermezİt yal yediği kapıyı beklerŞaire lazım olan bir saz bir sözdürKedi yetişemediği (uzanamadığı) ciğere pis (murdar) dermişEl öpmekle dudak kirlenmezAlçak yerde tepecik kendisini dağ sanırDamdan düşen damdan düşenin halinden (halini) bilirİçtin üzüm suyunu döktün yüzün suyunuKendine ne sanırsan başkasına onu sanKelle sağ olsunda külah eksik olmazAl giyinen alınırIsıramadığın (kıramadığın) eli öpde başına koyAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tutumundadırBen sözümü pişireyimde ko bana deli desinlerCefayı çekmeyen aşık safanın kadrini bilmezÇobanın gönlü olursa tekeden süt sağarYağmur yağsa kış olur kişi halini bilse hoş olurYalancı topaldan kolay tutulurŞaire lazım olan bir söz bir sazdırÇobanın gönlü olunca tekeden süt çıkarırKöpek bile yal yediği kaba sıçmazKarpuz kesmekle bararet sönmezDeve hörgücünü görse çatlarEl öpmekle ağız kirlenmezÇobanın gönlü olunca tekeden süt sağarOturana oturak yürüyene durak olmazEl eli yıkar yüzüEl ile bozgun düzgünDilenci küsmüş kısmetini kesmişÇobanın gönlü olursa tekeden süt çıkarırSöz biliyorsan söyle inansınlar bilmiyorsan söyleme seni adam sansınlarCami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okurKurdun oğlu akıbet kurt olurEl elden üstündür arşa çıkıncaDibi görünmedik sudan geçilmezKarın tok it gölgede yatarYavaş kaynayan aşın dibi tutmazAlçak yerin tepeciği kendini dağ sanırÇobanın gönlü olursa (olunca) tekeden yağ (süt köremez) çıkarırİsin yanına giden is misin yanına giden mis kokarBen sözümü pişireyimde ko bana çiğ desinlerDibi görünmedik göle girilmezAzıcık ağrıyı aş bastırırEşeği tımarlayan osuruğuna katlanırEşkıyanın (ihtiyarın fukaranın) düşkünü beyaz (hasa) giyer kış günüKeskin akıl keramete kıç attırırMirasa nereye gidiyorsun? demişler esip savurmaya demişTemizlik ruhun gıdasıdırUyku ölüm halidirSütten ağzı yanan yoğurdu (ayranı) üfleyerek yer (içer)Eceli gelen it cami duvarına siyerKişi ektiğini biçerAçlık yemekle bilgisizlik okumakla giderilirParmağı uzun olan balı yememiş kısmeti olan yemişDibi görünmedik göle batılmazSağlam baş yastık istemezAl kiraz üstüne kar yağarBıyığın uzunsa borazan çalAllah diyen aldanmazTamahkardan hacet dileyen denize çukur açarİşkilli tavuk dingilderYavuz at yemini artırırBesledik büyüttük danayı (şimdi) tanımaz oldu anayıEli işte gözü oynaştaKişi bilmediğinin düşmanıdırİnsanın kıymetini insan bilirGöz gördüğünü (ağız yediğini) isterEl eli yıkar iki el yüzüKucağı dolu olanın ocağı yanarGöz görür gönül katlanırBir tilkinin derisi iki defa soyulmazİşleyen demir pas tutmaz (ışıldar)Tamahkardan bir şey dileyen denize çukur açarKurda komşu giden köpeğini yanında götürürYapı taşı açıkta kalmazAça arpa ekmeği etten lezzetli gelirAbdal ata binince bey oldum sanırDeve yerine deve çökerBir tilkinin derisi iki kere soyulmazSirkesini sarmısağını sayan paçayı yiyemezYabancı kim kör oBir tilkinin derisi iki defa alınmazUyuyanın üzerine kar yağarEşek (eşkin) eve gelmiş yorga yolda kalmışYağmur yağsa kış olurKuş uçar yuvasını bulurAç it fırın duvarını delerTalihsiz hacıyı arafta yılan sokarIsırgan ocağında biterAzıksız yola çıkanın gözü el torbasında kalırÖl benim için öleyim senin içinAdamın kıymetini adam bilirKader olmayınca kadir bilinmezAsılsız söz sahibine yüz karası getirirTazı o tazı ama çulu değişmişŞom olandan yine şom doğarYaya atlıya gülmese çatlarGötüne güvenen borazancıbaşıTalihsiz hacıyı arafat ta yılan sokarAçın koynunda (karnında) ekmek durmaz (eğleşmez)Bir tilkinin derisi iki kere alınmazKemikle deri yemekle diriHerkesin yorulduğu yere han yapmazlarNefesine güvenen borazancıbaşı olurİbibik sende bu göt var çok yuvalar kokutursunSirkesini sarımsağını hesap eden paçayı yiyemezİğneyi kendine sok çuvaldızı başkasınaDert gider amma yeri boş kalmazKin ile din bir yerde olmazKöpeğin ahmağı baklavadan pay umarHuyunu bilmediğin atın ardına geçmeGelecek deveden gelen tavuk yeğdirHuyunu bilmediğin hayvanın ardına düşmeKomşu boncuğunu çalan gece takarKolu kırık işlemiş gönlü kırık işlememişDert gitmez değişirEkmeği ekmekçiye verde yarısını yerse yesinUyku ölümün yarısıdırİyi insan lafının üzerine gelirmişEt ne kadar arık olsa üstüne ekmek yaraşırElin ayıbını söyleyen seninkinide söylerÇanakta balın olsun yemen den (bağdat tan) arı gelirLeyleğin günü laklakla geçerDayak isteyen keçi çobanın değneğine sürünürİş adamın gözünde büyürİt ite buyurur itde kuyruğuna buyururmuşÇengi ölüsü çalgı (daire tef) ile kalkarAltın yere düşmeyle değer kaybetmezDavetsiz misafir mindersiz otururDavetsiz giden döşeksiz otururÖrdeğin günü vak vakla geçerBeylik vermekle yiğitlik vurmaklaGelin halı getirir serer kendi otururKişi arkadaşından azarRızkı tükenmeyince kişi aç kalmazAğlayanın bir derdi var gülenin beşİnsanı gam duvarı nem yıkarBabamın öleceğini bilseydim bir acı soğana değişirdimYağın varsa karnına çulun varsa sırtınaArdında yüz köpek havlamayan kurt kurt sayılmazGüldürme kendini güldürsünler seniKoç koyundan seçkel gerekAnamın öleceğini bilseydim bir acı soğana değişirdimAnamın (babamın) öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardımÇalışan eşeğin boynu boğazı boncuklu olurMerdiven adım adım çıkılırZeyrek kuşu iki ayağından tutulurAğzı bal yapan arının kuyruğunda iğnesi vardırKaz kazla daz dazla kel tavuk topal horozlaAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tulumundadırGarip itin kuyruğu bacağı arasında (götünde kıçına kısık) gerek (olur)Koca öküzün yanında duran ya huyundan ya suyundanEkmeği ekmekçiye pişirt bir ekmekde fazla verKır atla gezen ya suyuna çeker ya huyunaAç karın katık istemezAç mezarı yokturSanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenmezEkmeği ekmekçiye verde yarısını yerse helal olsunEşeğini dövemeyen semerini döverSuyun sessizinden insanın sözsüzünden korkmalıOynamasını bilmeyen kız yerim dar demiş yerini genişletmişler (bollatmışlar) gerim (yenim) dar demişAvcı ne kadar hile (al) bilse ayı o kadar yol bilirAt sahibine göre tepinirAt binicisine göre tepinirAşure yemeye giden kaşığını cebinde taşırDüşünmeden yatan üşenmeden kalkarKarıncadan ibret al yazdan kışı karşılarCahil olan kimse vakitsiz öten horoz gibidirArnavut a sormuşlar cehenneme gider misin diye aylık kaç para demişAt koşar ikbal geçerBabamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardımDili işleyenin eli işlemezDeve büyük ot yer şahin küçük et yerAt biniciye göre tepinirÖve öve öküz ettiler boynuzunu dokuz ettilerBoş duranı Allah'da sevmez kul daOnmadık (talihsiz) hacıyı deve üstünde (arafatta) yılan sokarAdam eşeğinden kadın döşeğinden belli olurGöz gördüğünü isterYokuş adım adım çıkılırGürültü istemeyen kazancı (bakırcı) dükkanına girmezTesti kırılsada kulpu elde kalırEşeğine gücü yetmeyen semerini döverİtin kuyruğu kalıba konmakla doğrulmazAt binicisine göre kişnerAt ağasına göre tepinirEşeği dövemeyen semerinden alır öcünüYoğurdunu sarımsağını hesap eden cacık yiyemezYapı taşı yerde kalmazKılavuzu karga olanın burnu çamurdan çıkmazZannetmediğin yerden tilki çıkarZannetmediğin kovuktan tilki çıkarKır atın yanında duran ya huyundan ya tüyündenİte dalanmaktan çalıyı dolanmak iyidirSanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenemezAt biniciye göre kişnerYatan ölmez eceli gelen ölürMeyveli ağacın başı eğik olurHasta yatan ölmez eceli gelen ölürAğrımayan baş yastık istemezKurtla görüşürsen köpeğini yanından ayırmaAt sahibine göre kişnerYavuz at yemini kendi artırırDeve ağır gider ama yol alırPadişah olsanda er kişi niyetine derlerAç tavuk darıyı düşünde görürBalta sapını yonamazAt ağasına göre kişnerAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisine (çobanın yağı çok olursa çarığına sürer)Kürdün yağı çok olunca hem yer hem yüzüne sürerNe doğrarsan aşına o çıkar karşına (kaşığına)Sanatı ustadan görmeyen öğrenmezKarıncazevali gelince kanatlanırAba vakti yaba yaba vakti aba (kürklü orak vaktinde orağı kürk vaktinde.)İyi insan lafının üstüne gelirBabaya dayanma karıya güvenmeAdı çıkmış doksana hiç inmez sekseneKaçan balık büyük olur (kaybolan koyunun kuyruğu büyük olur)Eski kurt yolunu şaşmazEski kurt yolunu şaşırmazDeve ağır gider amma yol alırAlma el kızının ahını gökten indirir şahiniRüzgarın önüne düşen yorulmazDeve yakını otlar uzağı gözetirBir ağızdan çıkan bin ağıza yayılırAl (kırmızı) giyen aldanmazAçın halini tok bilmez hastanın halini sağ bilmezAnca beraber kanca beraberArife tarif ne hacetEl eliyle yılan tutan yarısını yalan tutarÜstü varsa altıda vardır yerinAç köpek fırın duvarını delerKim düşer daldan o bilir haldanMal kusurları (melameti) örterKedi törpüyü yalarda kanlar çıktıkça oh derMeyvesiz ağaca balta vururlarKörün istediği bir göz iki olursa ne sözDeğirmende doğan sıçan gök gürlemesinden korkmazDoğru adım zafere ulaştırırAçın koynunda ekmek eğleşmezGörmemişin oğlu olmuş çekmiş pipisini koparmışEsmere al bağla karşısına geç ağlaAta malı mal olmaz kendin kazanman gerekİnsan kocar gönlü kocamazGözü yumulunca kadri bilinirAlçak yerde yatma sel alır yüksek yere yatma yel alırBuyuran ağız yorulmamışDünyanın üstü varsa altıda vardırİyi adam lafının üstüne gelirDeli devran sürer akıllı vakit beklerKişi refikinden azarEr kocar gönlü kocamazYa olduğun gibi görün ya göründüğün gibi olMerdiven ayak ayak çıkılırBaşına gelen bilirAğası yiğit olanın uşağı sarhoş gezerYalnız öküz boyunduruğa koşulmazİki testi çarpışınca biri kılırsa biride çatlarİyi nasihat verilir iyi ad verilmezKimseden kimseye hayır gelmezİyilik iki baştanGelin altın taht getirmiş çıkmış üstüne oturmuşAyı akım kirpi yumuşağım demişSinek pekmezciyi tanırKadı anlatana göre fetva (hüküm) verirAy görmüşün yıldıza itibarı yokturAçın karnında ekmek eğleşmezİt kağnının gölgesine yatmışta ne koyu gölgem var demişİplik pazarında fatmacığa kim?Arslan postunda gönül dostundaBeleş peynir fare kapanında bulunurAt sahibine (biniciye) göre eşer (kişner)Ürmesini bilmeyen köpek sürüye kurt getirirVücut kocar gönlü kocamazEşeğe cilve yap demişler tekme atmışGavurun ekmeğini yiyen gavurun kılıcını sallarAdama dildir adam dedirtende hayvan dedirten deGelin altın kürsü getirmiş çıkmış kendisi oturmuşAcı acıyı keser (bastırır)Keskin sirke kendi küpüne zararAlışmış kursak bulamacını isterİki koç kafası bir kazanda kaynamazAbdest müminin silahıdırAcele eden sinek süte düşerGöz görür gönül isterİtin duası kabul olsa gökten kemik yağarİş görene iş yetmemiş avareye gün yetmemişSöyle arkadaşını söyleyeyim sana seniTencere demiş dibim altınİyilik (muhabbet) iki baştanAnamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardımAcıkmış kudurmuştur beterdirKedi kıçına bakarda yaram var dermişEli ile köfte yuvarlıyor gözü kırık kovalıyorİt yal (yemek aş) yediği kapıyı beklerDolu küpten ses çıkmazEşek büyümekle tavlabaşı olmazTabak mısın it bokuna muhtaçsınŞehir oğlanının düşkünü ak sade giyer kış günüBalın alası oğulun tazesindenBir deli kuyuya taş atmış kırk akıllı çıkaramamışArslanın adı çıkmış çakallar baş keserFare deliğe sığmamış birde kuyruğuna (kıçına) kabak bağlamışAslanın adı çıkmış çakallar baş keserDeli arlanmaz sahibi arlanırOnmadık hacıyı deve üstünde (arafat ta) yılan sokarUlularla kesir ekenin yoğunu götüne giderSüküt ikrardan gelir (sayılır)Gelin altın kürsü getirmiş çıkmış üstüne oturmuşArife bir söz yeterDert bir olaydı ağlamak kolaydıKavun kökeninde büyürKoça boynuzu yük olmazEl kesesinden sultanım develer olsun kurbanımÖfkeli insanda akıl olmazKelin merhemi olsa başına sürerGönül var otluğa gönül var çöplüğe (bokluğa) konarDeveye bindikten sonra çalı arkasına gizlenilmezBakacak yüze tükürülmez tükürülecek yüze bakılmazİki kişi konuşurken üçüncüsüne bok yemek düşerYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık varAğaç meyvesi olunca başını aşağıya salarÖlmüşde ağlayanı yokKeskin sirke kabına zarar verirÇanağa ne doğrarsan karşına o çıkarEşeğe semeri yük değilElden (yabancıdan) vefa zehirden şifa olur mu?Herkes evinde ağadırAç at yol almaz aç köpek av almazKelin medarı olsa kendi başına olurArık at yol almaz arık it av almazArık ata kuyruğu yüktürTencere yuvarlanmış kapağını bulmuşKüpe küp deyince küp adama düp (ayı) derYatalak gitmez rızkı tükenen giderBir hatır iki hatır üçüncüde vur satırEşeğe altın semer vursalar yine eşektirAbdalın dostluğu köy görününceye kadarÜrüyen köpek ısırmaz (kapmaz)Koyma akıl akıl almazKutsuz kuşun yuvası doğan yanında olurKeskin sirke küpüne zarardırKatıra baban kim? demişler at dayım olur. demişSözünü bil pişir ağzını der devşirÖlürse yer beğensin ölmezse el beğensinKel ilaç bilse kendi başına sürerAç at yol almaz aç köpek ava gitmezAbdal abdala çatmayınca kasnak boyna geçmezYalnız yiyen sofrasını kendi kaldırırKuzguna yavrusu güzel görünürEdepli edebi edepsizden öğrenirYalnız yiyen sofrayı kendi kaldırırHavada akranıyla uçmayan kuşun sesi havadan değil tavadan gelirAcı sirke kabını eksiltirKarga ile gezen boka konarAbdalın yağı çok olursa hem borusuna çalar hem gerisineKefilin ya saçı ya sakalıÖnce baldın pekmez oldun şimdi para etmez oldunAbdalın yağı çok olursa hem borusuna sürer hem gerisineBir kızı bin kişi ister bir kişi alırAcı sirke kabını ekşitirSana söz getiren sendende söz götürürHesapsız gemi karaya vururYapı taşı yapıdan kalmazBaktın kar havası eve dön kör olasıAğır git ki yol alasınAcı sirke kabını acıtırKonur eşek çayırını almazVer yiyeyim ört uyuyayım gözle canım çıkmasınGöz görür gönül çekerCan candan tatlıdırHer şey aslına dönerTedariksiz abdesthaneye giden domalı domalı taş ararKaz kazla daz dazla kel tavuk kelhorozlaParayı araya değil paraya vermeliCemaat ne kadar çok olsada imam gene bildiğini okurYenliceği yel atmış götüne diken batmışCemaat ne kadar çok olsada hoca gene bildiğini okurKişinin kendine ettiğini cümle alem bir yere gelse edemezDüşünmeden helaya oturan domala domala taş toplarTilki vaaz vermeye başladığında gözünüz tavuklarda olsunTamah olmasa müflis acından ölmezBen derim bayram haftası o der mangal tahtasıBaşaran bal yer başaramayan yal yerTamah varken müflis acından ölürEkmeği ekmekçiden al bir ekmek noksan olsunTek duran danayı kurt yemezBenden sana bir öğüt ununu elinle öğütEkmeğini yalnız yiyen sofrasını kendi kaldırırTedariksiz abdest bozmaya oturan domalı domalı taş ararTavşan (dağ) dağa küsmüş dağın haberi olmamışTedariksiz sıçmaya oturan büveli büveli taş ararNe gir ıslan ne çık titreÇağrıldığın yere git ar eyleme çağrılmadığın yere gidip yerini dar eylemeKüpe küp deyince küp adama düp derKoyma akıl cepten düşerAt biniciye göre eşerKargaya yavrusu şahin görünürAt binicisine göre eşerBuyuran yorulmamışİnsan yiyeceği yemeğin başına oturmalıDağdan gelip bağdakini kovmak olmazOrospu tövbe tutmazKanatsız kuş olmazAzimle yüce dağlar devrilirLeb demeden leblebiyi anlamalıHerkes sevdiğini öper bayramda bahaneDalmasını bilmeyen ördek kıçından dalarYalnızlık Allah'a yaraşırİtin (köpeğin) duası kabul (makbul) olsa( ydı) gökten kemik yağar( dı)Cami ne kadar büyük olsada imam gene bildiğini okurKatranı kaynatmakla olur mu pekmez cibilliyetini sevdiğim cibilliyetine çekerÇok karınca deveyi öldürürAbada kar yağıyor demişler titremeye hazırım (durmuşum) demişAğzının tadı olmayan tatlı suya acı derGelin altın taht getirmiş tutmuş kendisi oturmuşKoyunu güden kurdu görürÇok yaşayan (okuyan) bilmez çok gezen bilirAptalın dostluğu köy görünceye kadarTeyzemin taşağı olsa dayım olurduKişi düştüğü yerden kalkarArife günü oruç yiyenin bayram günü yüzü kara olurAt ağasına göre eşerDazlayan daza düşer bir kel başlı kıza düşerKır atın yanında duran ya huyundan ya suyundanSana vereyim bir öğüt kendin ununu kendin öğütÖpmeye niyeti olmayan yanağın nerede? diye sorarFukaranın ahı tahttan indirir şahıNe sakala minnet nede bıyığaOsurgan göte arpa ekmeği bahaneDil ebsem olsa baş esendirOsuruklu göte arpa ekmeği bahaneYalnız öküz çifte koşulmazDil ebsem baş esendirCami ne kadar büyük olsada hoca gene bildiğini okurZengin dağlar aşar olmayan yolda şaşarÇağrılmadık yere çörekçi ile börekçi giderSana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin elinle öğütVarlığa güvenmeDövüşerek pazarlık et güle güle ayrılPilav yiyen kaşığını yanında (belinde) taşırTamahkar olmasa müflis açlığından ölürDünyanın ucu uzunKöleden ağa olan minareyi sesiyle yıkarAcele ile kalkan nedametle otururYumurtasına hor bakan civcivini cılk ederÇok gülen çok ağlarYerini bilmeyen yılda bir kat elbise eskitirKöre elvandan bahsolunmazKılavuzu karga olanın burnu boktan kalkmazFala inanma falsız kalmaKasap sevdiği postu yerden yere vururSarhoştan şahit olmazEvdeki buzağı öküz olmazÇağrıldığın yere erinme çağrılmayan yere görünmeKatranı kaynatsan olurmu şeker cinsi batasıca mutlaka cinsine çekerArife günü oruç yiyenin bayram günü yüzü kara çıkarÇanakta balım olsun Bağdat'tan sinek gelirAllah namerde merde hiçbir ferde muhtaç etmesinKör ölünce badem gözlü kel ölünce sırma saçlı olurAyağında donu yok fesleğen ister başınaBeşikte giren mezarda çıkarAllah ın sevmediğini kulda sevmezBedava sirke baldan tatlı olurİp koptuğu yerden ulanırDünya bir gemi akıl yelkeni fikir dümeni kolla kendini göreyim seniÖlü evinde ağlamasını düğün evinde gülmesini bilmeliAtın dorusu yiğidin delisiÇabalama kaptan ben gidememDağları ıssız sanma körleri gözsüz sanmaEv sahibinin bir evi kiracının bin evi varAşk başa gelirse akıl baştan çıkarEkmeği ekmekçiden al beş kuruşda üste verAçın karnında ekmek durmazDavul birinin boynunda tokmak bir başkasının elindeMal ile insan insan olmazGazap gelince akıl giderAğaç yaprağıyla insan dostuyla güzeldirDeveden kazaz olmazAteş kış gününün meyvesidirSakalda keramet olsa keçi şeyhlik ederdiİhmalin devlete zararı varKarnının doymayacağı yere açlığını bidirmeAğaç ne kadar meyve verirse dalı o kadar yere eğilirAğlamakla yar ele geçmezAz ada çok ödeFaydasız evliyanın kubbesi başına yıkılsınTopalla gezen aksamayı öğrenirSarhoştan tanık olmazGörmemiş görmüş gülmeden ölmüşDil susmayınca baş esen olmazTopalla yürüyen aksamak öğrenirVarsa hünerin her yerde vardır yerinBoş çuval dik durmazMahallede biri ölür herkes kendi ölüsüne ağlarÇok muhabbet tez ayrılık getirirAteş kış gününün lalezarıdırAteş kışın çiçeğidirSopayı yiyen eşek atı geçerKeçi gebersede kuyruğunu indirmezGözlüye gizli yokturAlemi nasıl bilirsin kendin gibiAkçenin gittiğine bakma işin bittiğine bakÇağrılan yere erinme çağrılmadığın yere görünmeÇağrıldığın yere erinme çağrılmadığın yere görünmeAt binicisini bilirElden gelen övün olmaz oda vaktinde bulunmazAdam adamdan korkmaz hatır sayarTembele dediler kapını ört dedi yel eser örterMescidin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurİyi nasihat verilir iyi isim bilinmezParan kıymetsiz olursa sen kıymetli olursunYağ bulamaz aşına fesleğen sokar başınaTerzinin işi kötü ayıbını örten ütüYavaş tükürüğün sakala zararı olurAmelsiz alim yemişsiz ağaç gibidirArkadaşını söyle kim olduğunu söyleyeyimGerçek dost kötü günde belli olurGerçek dostlar kötü günde belli olurAbdalın dostluğu köyü görene kadardırSirkesini sarımsağını sayan paçayı yiyemezHerkes kaşık yapar ama sapını doğru getiremezSade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazanaAt sahibine göre eşerYatan ölmez eceli yeten ölürKöpeği öldürene sürütürlerAbdalın yağı çok olursa gah borusuna sürer gah gerisineKarıncadan ibret alan yazdan kışı karşılarDeve ile itiş olmazAkıl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazİşleyen eşeğin boynu boncuklu olurEldeki yara taştaki kovukturBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsunOğlan getir kız getir yine odun yükünü sen götürSarımsağını hesap eden paçayı yiyemezSayılı koyunu kurt yemezKaçanın anası ağlamazmışDeveyle tepiş olmazDeveyle itiş olmazKör satıcının kör alıcısı olurÇanağa ne doğrarsan kaşığında o çıkarDeve ile tepiş olmazAbdalın dostluğu köy görününceye kadardırDünyanın iki ucu bir araya gelmezHısım hısımın ne öldüğünü ister nede onduğunuİyi insan sözünün üstüne gelirKlavuzu karga olanın burnu boktan çıkmazMeyhaneciden şahit istemişler bozacıyı göstermişAcele eden ecele giderBir tutam ot deveye hendek atlatırAdam kıymetini adam bilirEr olan lokmasını taştan çıkarırDavetsiz gelen (giden) döşeksiz otururArife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkarTutulmayan hırsız beyden büyüktürNasipten öteye köy yokDeğme bana değmeyim sanaEldeki yara bende duvar deliğiHatasız dost arayan dostsuz kalırAç insanın yanından kaçHarmanı yakarım diyen orağa yetişmemişAtmaya niyeti olmayan aptal taşın büyüğüne sarılırAvcı nanca hile bilse ayı o kadar yol bilirKul kusursuz olmazAça kuru ekmek bal helvası gibi gelirEkmeğini kendi yapan yükünü kendi kaldırırEl öpmekle ağız aşınmazZanaat altın bileziktirRamazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olsunÖdünç akıl cepten düşerAbdalın arkadaşlığı yol görününcüye kadardırTopalla yürüyen aksama öğrenirTencere demiş dibim altın. kaşık demiş ben nerdeyim?Gürültü istemeyen bakırcı dükkanına girmezTalihsiz hacıyı deve üstünde yılan sokarAlışmış kursak bulamacı isterHerkes davul çalar ama çomağı makama uyduramazBıçağı kestiren kendi suyu insanı sevdiren kendi huyuKuduz ölür ama daladığıda ölürKör ölür badem gözlü olur kel ölür sırma saçlı olurKöpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenemezKöpek suya düşmedikçe yüzmeyi öğrenemezDelikli boncuk yerde kalmaz hiç olmazsa alır nazarlık yaparlarAvcı nanca al bilse ayı o kadar yol bilirSade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyinceAvcı nanca hile bilse ayı onca yol bilirYalnız kalanı kurt yerBir inat bir muratGelene gidene rahmet okutur (gelen gideni aratır)Bir baş soğan bir kazanı kokuturAtmaya niyeti olmayan çingene taşın büyüğüne sarılırBalta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmazPilav yiyen kaşığını belinde taşırKısmetinde ne varsa kaşığında onu bulursunDünyanın iki başı bir araya gelmezKeçi (koyun) can derdinde kasap yağ (et) derdindeAç gezmektense tok ölmek daha iyidirİki cambaz bir ipte yürümezEşeği dama çıkaran yine kendi indirirEldeki yara yarasıza duvar deliği gibi gelirYarası olan gocunsunBalı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yerDelikli taş yerde kalmaz hiç olmazsa alır nazarlık yaparlarKişi vezir olmakla insan olmazKötü komşu insanı mal sahibi yaparİtin hatırı yoksa sahibinin hatırı varCan pazarı bu oyun olmazTencere (çömlek) demiş dibim altın kaşık (kepçe) demiş ben neredeyim? (girdim çıktım)Pilava giden kaşığını yanında taşırGönlüm yoktur vermeye un sererim örmeyeHiddetle kalkan nedametle otururFukaranın eteğine kavurga koymuşlar çüküm yanıyor deyip dökmüşEceli gelen yılan yol üstünde yatarEceli gelen karga kırılmış dala konarSırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalıTakdir ile yazılan tedbir ile bozulmazAyı gördüm yıldıza minnetim yokIsıracak köpek dişini göstermezKötü komşu insanı mal sahibi ederSenden devletliye ortak olmaGürültü istemeyen hırkasını başına çekerKötü komşu adamı mal sahibi ederEceli gelen fare kedinin yoluna çıkarAklı bol olan zamanın kıtlığından zarar görmezBoş başak dik dururEşkin eve gelmiş yorga yolda kalmışEceli dolan yılan yol üstünde yatarKedi götünü görmüş yaram var demişÇoban yağı bol bulunca çarıklarına sürerKarpuz kökeninde büyürEr lokması er kursağında kalmazFukaranın eteğine kavurma koymuşlar üstüm yağ oldu deyip dökmüşGörmemiş görmüş güle güle ölmüşİş aynasıdır kişinin lafa bakılmazMerhametsizlik kılıcını çeken kişi merhametsizlerin kılıcı ile ölürKötü komşu adamı hacet sahibi ederKimseden kimseye hayır yokHatasız arkadaş arayan arkadaşsız kalırGündüzün mum yakan geceyi bulamazYazın harmana sıçan öküzün kışın yemlikte ağzına gelirAç tavuk uykusunda darı görürO kadar kusur kadı kızındada olurYaz diye yola çıkarken kışı göze alYaz diye yola çıksanda kışı göze alÖksüz oynaşa çıkmış ay akşamdan doğmuşBıldır yediği hurmalar bu yıl götünü tırmalarAlacağına şahin vereceğine kargaAkça akıl öğretir giysi yürüyüşAkçe akıl öğretir giysi yürüyüşBal ile kaymak isteyen akçesine kıymak gerekÖfkede akıl olmazDeniz bal olmuş fukara kaşık bulamamışDağ başına harman yapma savurursun yel için önüne değirmen yapma öğütürsün sel içinKuzusuna kıymayan kebap yiyemezKediyi sıkıştırırsan üstüne atlarAcemi çaylak bu kadar uçarHırsıza kapı baca olmazBakacağın yüze sıçma sıçacağın yüze bakmaAç tavuk kendini darı ambarında sanırHer horoz kendi küllüğünde eşinirDamdan düşen damdan düşenin halini anlarBir ağacın gölgesinde bir sürü yatarOkumayı sevmeyene dokuz hoca azKaçanın anası ağlamamışBir çerağın ışığına kırk kişi otururTaşıma suyla değirmen dönmezTarlayı tapu zapt etmez saban zapt ederGözden uzak olan gönüldende uzak olurKuşu kuşla avlarlarAltın yerde paslanmaz taş yağmurda ıslanmazAcından ölmüş yok tokundan ölmüş çokAcı söz insanı dininden çıkarırAsıl zengin verendirEceli gelen öküz kasap bıçağını yalarmışAteş kenarı kış gününün lalezarıdırBedenin rahat etmesi ancak kanaattedirAslan postunda gönül dostundaSütsüz koyun meleyen olurAk köpeğe koyun diye sarılmaNar üstüne turp yenmezAkılsızın şaşkını beyaz giyer kış günüCan candan tatlıdır (şirindir)Her horoz kendi çöplüğünde eşinirHer horoz kendi küllüğünde öterAtla avrat yiğidin bahtınaAğız yemese yüz utanmazEt kanlı gerek yiğit canlıBir elin sesi çıkmazİte hoşt demezler sahibinin hatırı var diyeİki testi tokuşunca biri elbet kırılırDirgene dayanamayan porsuk harmana gelmezHayvan yularından insan sözünden (ikrarından) tutulurYengece niçin yan yan gidersin? demişler. yiğide nice yürürse yaraşır demişEşeği bağla işini sağlaŞefkati olmayan şefkat bulmazSu aktığı yere akarAynası iştir kişinin lafa bakılmazRüşvet kapıdan girince insaf (iman) bacadan (pencereden) çıkarMahallede ölü olur herkes kendi ölüsüne ağlarİte dalanmaktan çalıyı dolanmak yeğdirHatasız arkadaş arayan yalnız kalırAç tavuk düşünde kendini arpa ambarında görürEceli gelen keçi çobanın değneğini yalarmışAldatan aldanırAtına bakan arkasına bakmazDerin su yavaş akarEkin biçe biçe deste olur insan gide gide usta olurHer gönülde bir aslan yatarAvradı boşayan topuğuna bakmazÇokluğa taş atılmazDirgene dayanamayan porsuk harmana girmezAç gezmektense tok ölmek evladırSoydur çeker (boktur kokar)İven sinek süte düşerEr kocar gönül kocamazGönülsüz yenen aş ya karın ağrıtır yada başAlmadan vermek Allah'a mahsusAç tavuk rüyasında kendini darı ambarında görürGamsız sığır kasap bıçağını yalarmışBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur (vardır)Ar gözden kar yüzden anlaşılırÖlümü gelen öküz kasap bıçağını yalarmışEl eliyle yılan tut onuda yalan tutYa baltaya sap olmalı ya toprağa kürekBey buyurur cellat keserİlim sahibine dost mal sahibine düşman kazandırırParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım?Tencere demiş dibim altın kaşık demiş ben neredeyim? girdim çıktım girdim gördümTencere demiş dibim altın kepçe demiş ben neredeyim? girdim çıktım girdim gördümKomşunun kötüsü insanı mal sahibi yaparAnalık usta yumağı ufak yapar çocuklar usta ekmeği çifte kaparİyilik iki baştan olurAç tavuk düşünde kendini darı ambarında görürIssız eve it buyrukBaht olmayınca başta ne kuruda biter nede yaştaAç tavuk düşünde kendini buğday ambarında görürEceli gelen köpek çobanın ekmeğini yerKarpuz kabuğu suya düşmeden denize girilmezAyı gördüm yıldıza itibarım yokDağda gez bağda gez insafı elden bırakmaHer ziyan bir öğüttürBorç ödemekle yol yürümekle biterBoş laf (lakırdı) karın doyurmazGöz görür gönül ister (çeker)Her şeye (köfteye) maydanoz olmaBorç vermekle yol yürümekle tükenirYok büyümez zayıf büyürKaymağı seven mandayı yanında taşırCanı acıyan eşek atı geçerSüküt ikrardan gelirEceli gelen keçi çobanın ekmeğini yerÖküzün gamsızı kasap bıçağını yalarmışDirgenden korkan porsuk harman yerine gelmezElden gelen geç gelir ondada karnın aç kalırAz olsun öz (uz) olsunBaş sağ olursa börk çok bulunurDeve bir akçeye hani akçe deve bin akçeye hani deve?Diken battığı yerden çıkarBen ölürsem yare ne? yar ölürse çare ne?Düştünse toprağa sarılDeve bir akçeye götür deve bin akçeye getirYürük at yemini kendi arttırırBugün geçmişin meyvesi geleceğin çekirdeğidirDüğünü davetçi mekruhlarEşek eve gelmiş yorga yolda kalmışDeve suyu bağıra bağıra geçerBin kişi değmez bir kişi bir kişi değer bin kişiBuldum bilemedim bildim bulamadımKoyun güden kurdu görürEl için kuyu kazan evvela kendisi düşerKürkü orak vaktinde orağı kürk vaktindeKel kız teyzesinin saçıyla övünürÇömlek demiş dibim altın kepçe demiş ben neredeyim? girdim çıktım girdim gördümAz veren candan çok veren maldan verirArka gerektir arka ya utana ya korkaÖksüzün eteğine kavurma koymuşlar çüküm yandı deyip dökmüşYılan kendi eğrisini bilmez deve boynun eğri derAğaç meyvesi olunca başını aşağı salarKılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmazYalnızlık Allah'a mahsusturMeramın elinden ne kurtulur?Boğulursan büyük denizde boğulİven (acele eden) kız ere varmaz varsada baht bulmazIslanmışın yağmurdan pervası olmazİyilik yapan iyilik bulurTilki tilkiliğini ispat edene kadar postu elden giderBoğulursan büyük suda boğulSürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kaparAt binicisini tanırBencil her yerde yalnızdırBencillik dostluğun zehiridirÖlmüş aslana tavşanlar bile hücum ederDağ yürümezse derviş yürürYapı taşı yapıdan (yerde) kalmazNe verirsen elime onu sürerim yüzüneSirkeyi sarımsağı hesaplayan paçayı yiyemezDeli deliden hoşlanır imam ölüdenAğrısız baş ararsan mezara gitAyağında donu yok fesleğen takar başınaTilki tilkiliğini ispat edinceye kadar post elden giderKanatsız kuş uçmazKoy avucuma koyayım avucunaÇok gezen ayağa bok bulaşırBilgin parasızda olsa zengin sayılırAyinesi iştir kişinin lafa bakılmazKişi umduğuna küserEvladı ben doğurdum ama gönlü benim değil kiBuzağı çalan öküzüde çalarSoğuk su sıcak aş diş düşmanı genç avrat koca herifin baş düşmanıAt arıklıkta yiğit gariplikteDostluklar kara günde belli olurSirkeyi sarımsağı düşünen paçayı yiyemezDeveyi çalanda bir iğneyi çalan daSağır için iki kere kamet olmazTabak sevdiği deriyi yerden yere çarparSaç safadan tırnak cefadan uzarVarlığa darlık olmazRamazanda oruç yiyenin yüzü bayramda kara olurÖpersen kendi elini öpDeğirmende doğan sıçan gök gürültüsünden korkmazDavetsiz gelen döşeksiz otururÖpeceksen kendi elini öpİp koptuğu yerden bağlanırDelikli taş (boncuk) yerde kalmazDanışan dağı aşmış danışmayan düz ovada yolu şaşmışGidipde gelmemek var gelipde görmemek varGönül umduğu yere küserBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezAç köpek fırın delerMerhamet etmeyene merhamet edilmezAğası yiğit olanın etbaı sarhoş gezerKurda neden ensen kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişZenginin ayıbı fukaranın hastalığı meydana çıkmazCami duvarına işeyen itin ölümü yakındırÖpecek el ararsan kendi elindirTalih yürürse el getirir yel getirir sel getirirDeme dostuna der dostuna. bir gün olur tuz basarlar postunaTilki tilkiliğini kanıtlayıncaya kadar derisini boğazından çıkartırlarYedik içtik gözden düştükSayılı gün tez geçerOynamasını bilmeyen gelin yerim dar demiş yerini bollaştırmışlar yenim dar demişBacak kadar boyu var türlü türlü huyu varOynamasını bilmeyen gelin yerim dar demiş yerini genişletmişler yenim dar demişBağlı aslana tavşan bile hücum ederKörlüğünde ısrar edene vasfını belirtmekte beis yokturTedariksiz aptes bozmaya oturan domalı domalı taş ararAğlar gözden sahte sözden sakınİtin ahmağı baklavadan pay umarHaberi verenden alan uslu gerekHacı Mekke'de derviş tekkedeMerhamet etmeyene merhamet olunmazAtına bakarsan ardına bakmazsınYa deve ya deveci yada deve üstündeki hacıCivcivde gözün et yemeye yüzün olsunÇobanın gönlü olursa tekeden yağ çıkarırÖdünç yiyen kesesinden yerBoş çuval ayakta durmazKöpek sürünmekle etek kesilmezÜrümesini bilmeyen it sürüye getirir kurtPilav yiyen kaşığını yanında taşırMisk yerini belli ederYağırı olan gocunurHasta ol benim için öleyim senin içinKös dinleyen davula kulak vermezSoy asma soyuna çekerKarga kekliği taklit edeyim derken kendi yürüyüşünü şaşırmışSap döner keser döner gün gelir hesap dönerCömertliğe ölçü olmazHiddetle kalkan zararla otururTaş düştüğü yerde ağırdır (taş yerinde ağırdır)Yiğit adıyla anılırÇingene çadırında musandıra ne ararTatlı söz yılanı deliğinden çıkarırGönül ummadığı yere küsmezYüz verdik ali ye geldi sıçtı halıyaAğaca dayanma kurur adama dayanma ölürPis boğaz ile boş boğaz beladan kurtulmazOynamasını bilmeyen kız yerim dar demiş yerini bollaştırmışlar yenim dar demişAmeli boynuna semeri sırtınaDeme işitmeEşeği süren osuruğuna katlanırÜrümesini bilmeyen köpek davara kurt getirirUlularla havuç ekenin yoğunu götüne giderDeve deve yerine çökerZenginin horozu bile yumurtlarHiddet ile kalkan zararla otururFırsat sakal altından geçerBorçlunun dili kısa gerekEtle deri yemekle diriKişinin kendine ettiğini kimse edemezÜrümesini bilmeyen köpek sürüye getirir kurtYola yoğurt dökmüş var mı?Acele işin sonucu nedamet (pişmanlıktır)Yük altında ancak eşek kalırHerkesin geçtiği köprüden sende geçGüneş pabucu pabuçda ayağı sıkarKedi kıçını görmüş yaram var! demişEvvel yediğim hurmalar bugün kıçımı tırmalarSözün tamını deliye derlerAğızdan burun yakın kardeşten karın yakınYüklü eşek anırmazAğaca dayanma çürür insana dayanma ölürBir katar deveyi bir eşek çekerKeskin sirke küpüne zarar verirAdama dayanma ölür duvara dayanma yıkılırArkadaşını söyle ki sana kim olduğunu söyleyimKimse kendi ayıbını görmezİt kışı geçirir ama gel derisinden sorKörün istediği bir göz ikisi olursa ne sözDilden gelen elden gelse her fukara padişah olurKazanırsan dost kazan düşmanını ananda doğururKarga nereye gitse kargadırBelli düşman gizli dosttan yeğdirSözün tamamı aptala söylenirÇalışanı mal basar tembeli uyku basarHatır için çiğ tavuk (bile olsa) yenirSanatını hor gören boynuna torba takarİşini hor gören boynuna torba takarRamazanda yalan söyleyenin yüzü bayramda kara olurYağmur yağsa yaş görmez kavga olsa taş görmezSözün tamını eşeğe derlerAkşam yalan söyleyenin sabah yüzü kara çıkarGüneş çarığı sıkar çarıkda ayağıÖlüm var dirim varİtin akılsızı kurban bayramında sılaya giderDonsuzun gönlünden dokuz top bez geçerDemircinin canı demirden berk gerekŞahin gözünü ette açmış karga gözünü bokta açmışGönül ne kahve ister ne kahvehane gönül sohbet ister kahve bahaneGün çarığı çarıkda ayağı sıkarBilen sıkıntılara katlanmasınıda bilirKorkunun ece faydası yokturHer horoz zibilliğinde öterOlacak oğlan gelişinden belli olurAllah herkesin gönlüne göre verirZengin ateş dökecek olsa fukara götünü saksı ederTencere tencereye yüzün kara demiş çömlek utancından yere geçmişİnsan ikrarından hayvan yularından tutulurPara kazanmakla değil tutumla artarSurete bakma sirete bakAlacak kız ay görünür evleri sarayEl deliye bende akıllıya muhtacımAç bırakmaz hırsız edersin çok söyleme arsız (yüzsüz) edersinAğlayanın malı gülene yar olmazEkmek mayadan kız anadan olurIslanmışın yağmurdan pervası yokturAç at yol almaz aç it av almazİştah dişin dibindedirAğlatırsa mevla bir gün güldürürOsuranın burnuna sıçmalı ki koku alaLafın tamını deliye derlerSözün tamamı ahmağa söylenirSanatına hor bakan boynuna torba takarKuşa kafes lazım boruya nefesSakin cahil asi alimden iyidirSoran yorulmamışÇok bilen (söyleyen) çok yanılırKul azmayınca hak yazmaz (kula bela gelmez hak yazmadıkça hak bela yazmaz kul azmadıkça)Bir fenanın yedi mahalleye zararı dokunurBir katar deveyi bir eşek yederÖfkeyle hareket eden zararlı çıkarLafın tamını eşeğe derlerAzimli sıçan duvarı delerTartılırsan denginle tartılBir fenanın yedi mahalleye zararı vardırGeçme namert köprüsünden koparsın su seniBoş eşek yorga giderAdama dayanma ölür duvara (ağaca) dayanma yıkılır (kurur)Ele güven olmazDağ dağa küsmüşde dağın haberi olmamışBirlikten dirlik doğarOynamasını bilmeyen kız yerim dar demiş yerini genişletmişler yenim dar demişDenize düşen yosuna sarılırSabırla dut yaprağı atlas olurAl malın iyisini çekme kaygısınıIsırgan ile taharet alınmazPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarAğlatırsa mevla yine güldürürSöz ağızdan çıkarUsta yanında perende atılmazSöyleme dostuna oda söyler dostuna. bir gün olur kül basarlar postunaBaş olan boş olmamalıdırLafın tamamı aptala söylenirAkşam gelen misafirin yiyeceği bulgur sıkısı yatacağı ahır sekisiAllah tan sıska ne yapsın muskaKöre renkten bahsolunmazErim er olsunda yerim çalı gibi olsunAğustosta beyni kaynayanın zemheride kazanı kaynarDevenin üstünde adamı böy sokarSakin cahil asi alimden yeğdirBilen yol gösterir bilmeyen arkadan koşarKomşu iti komşuya ürümezYad elde beylik sürmeden yurtta züğürt gezme yeğdirBilmedik aş ya karın ağrıtır ya başDilsizin dilinden anası anlarAzimle sıçan duvarı delerBaca eğride olsa dumanı doğru çıkarHerkes nasibini yerAslan kocayınca tilkinin maskarası olurLafın tamamı ahmağa söylenirDüşman düşmana yasin okumazAbdestsize namaz dayanmazSuya düşen yılana sarılırDüşman düşmana rahmet okumazHerkes nasibini bulurYol bilen kervana katılmazHayırlı dost hayırsız akrabadan iyidirDüşman düşmana mevlit okumazSoğanın acısını yiyen bilmez doğrayan bilirCahil kimsenin yanında kitap gibi sessiz olDüt demeye dudak isterBirlikten güç doğarKaptanın hüneri dalgalı denizde belli olurCan candan şirindirEvvel taam (selam) sonra kelamYakın dost uzak akrabadan iyidirCeviz gölgesi yavuz gölgesi söğüt gölgesi yiğit gölgesiÇengi ölüsü daire ile kalkarÜçlenmemiş eken olmamış ekerUyku ölümün kardeşidirEşeğin kulağını kesmekle küheylan olmazÜzümü çok duyduğun yere sepeti ufak götürKırlangıç bir zararsız kuş git yemen iline danışKanaatkarlıktan büyük zenginlik olmazDüşmanına gücenip dostuna kızmaDüşmanına gücenip dostuna darılmaSağ baş yastık istemezİyiliğe nereye gidiyorsun? demişler kötülüğe demişİki baş bir kazanda kaynamazAçın koynunda ekmek durmazDağ dağa küsmüş dağın haberi olmamışAçın heybesinde azık olmazKötü komşunun yedi mahalleye zararı vardırAyyar tilki art ayağından tutulurDökme su ile değirmen dönmezGavurun ekmeğini yiyen gavurun kılıcını çalarEğitim özgürlüğe götürürÇöreğin büyüğü hamurun çoğundan olurBöyle başa böyle tıraşGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerek (olur)Kalaylı bakır küflenmezKapını kilitli tut komşunu hırsız tutmaÖküz tekini bulmadan çifte yürümezArpa eken buğday biçemezDeveye burç gerek olursa boynunu uzatırÜzümünü bol işittiğin bağa sepetini küçük götürGönül düştü bir boka oda misk gibi kokaKurt ihtiyarlayınca köpeğin maskarası olurmuşÖlüm dirim bizim içinHayırlı dost hayırsız akrabadan yeğdirYalan parayla değil ya (alınmaz)Evlinin bir evi var evsizin bin evi varKüheylan at çul içindede bellidirEsrik devenin çulu eğri olurHasta olmayan sağlığın değerini bilmezEşkıyanın düşkünü hasa giyer kış günüÖlüme giden gelmiş paraya giden gelmemişHasta olmayan sağlığının değerini bilmezEv yıkanın evi yıkılırHayırlı dost hayırsız hısımdan iyidirAğlarsa anam ağlar başkası yalan ağlarYakın dost hayırsız akrabadan iyidirSanatına hor bakan boğazına torba takarKirpi yavrusunu pamuk diye severmişKapını iyi kapa komşunu hırsız tutmaBaktın ki kar havası eve gel kör olasıKapını iyi kapa komşunu hırsız etmeKeseye danış pazarlığa sonra girişSağır duymaz uydururTerzi kendi söküğünü dikemezSayılı koyunu kurt kapmazParan gitti mi diye sormazlar isin bitti mi diye sorarlarSu akarken testiyi doldurmalı (doldur)Karınca kanatlanınca serçe oldum sanırAkan çay her zaman kütük getirmezEldeki yara yarasıza duvar deliğiYakın dost uzak akrabadan yeğdirTaşı delen suyun kuvveti değil damlaların sürekliliğidirNerede çokluk orada boklukAzıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında kalırAzmin elinden bir şey kurtulmaz (ne kurtulur?)Boynuzsuz koyunun hakkı boynuzluda kalmazZemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşırCima pek hoş felekte gusül olmasaYatan öküze yem yokYakın komşu uzak akrabadan iyidirYavru kuş yuvada gördüğünü yaparEv yıkanın evi olmazDazlayan daza düşer kel başlı kıza düşerErken kalktım işime şeker kattım aşımaSağır duymaz yakıştırırTarlada izin olsun harmanda yüzün olsunDeveye dağ beygire yağSu aka aka yolunu bulurHastaya bakmaktan hasta olması yeğdirKirpide yavrusunu pamuğum diye severmişArslan kocayınca sıçan deliği gözetirMide derdin perhiz dermanın başıdırHesapsız kasap ya bıçak yada masa kırarVardığın yer körse gözünü kapaÇalışmak ibadetin yarısıdırUlu dağın yeli eksik olmaz seliKöşe taşı köşede yakışırEvvel deveni bağla sonra hakk a ısmarlaAptessiz sofuya namaz mı dayanır?Bir hatır iki hatır üçüncüde vur yatırSu aka aka yatağını bulurTaşı delen suyun gücü değil damlaların sürekliliğidirYavuz at yemini (yavuz it ününü) kendi artırırDinsizin hakkından imansız gelirSırrını düşmanının bilmesini istemiyorsan dostunada söylemeSaç sefadan tırnak cefadan uzarÖksüz hırsızlığa çıkmış ay ilk akşamdan doğmuşDeveyi sağlam bağla sonra Allah'a ısmarlaSu akar yatağını bulurAv köpeği avdan kalmazTaze bardağın suyu soğuk olurMide hastalığın evi perhiz tedavinin başıdırEvladımı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımBayramda borç ödeyene ramazan ağır gelirAkarsu çukurunu kendi kazar (doldurur)Gidipde gelmemek gelipde bulmamak varYazın serçeye kim olsa yem verirHayırlı komşu hayırsız hısımdan iyidirDevenin dizini bağlada sonra mütevekkil olSütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer)Oğlumu ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımHayırlı dost hayırsız hısımdan yeğdirKöpek bile yal yediği kaba pislemezYakın dost hayırsız akrabadan yeğdirHayırlı komşu hayırsız akrabadan yeğdirOğlumu ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımDeveyi sağlam kazığa bağla sonra Allah'a emanet etGidipde gelememek gelipde bulamamak varBekarlık maskaralıkMide derdin ise perhiz dermanın başıdırTevekkelin gemisi batmaz eşeğini kurt yemezSabır acı isede (acıdır) meyvesi tatlıdırYüksek dağların başında tipi asla eksik olmazGidipde gelmemek gelipde görmemek varTabağa sorarsan dünyada fena koku olmazGidipde gelememek gelipde görememek varArmut ağacı elma vermezDavacısı kadı olanın yardımcısı Allah olsunYiğit bin yaşar fırsat bir düşerLafın azı uzu çobana verme kızı ya koyun güttürür ya kuzuBorç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderAşığın gözü kör olurTavuk kaza bakarsa kıçı yırtılırYakın komşu uzak akrabadan yeğdirSuyu havana koy döv döv yine suYakın dost uzak hısımdan iyidirSoydur çekerMaymun yoğurdu yemiş artığını ayının yüzüne sürmüşPilavdan dönen kaşığın sapı kırılsınKomşun kör ise sen kısık bakAç domuz mısır tarlasından çıkmazPilavdan döne kaşığın sapı (dönenin kaşığı) kırılsınSağır işitmez yakıştırırYumurtlayan tavuk bağırgan olurKancık yalanmazsa erkek dolanmazİte vurmazlar sahibinin hatırı var diyeHer güzelin bir kusuru vardırHaramdan şifa olmazGelin altın taht getirmiş çıkmış kendisi oturmuşLeyleğin ömrü laklakla geçerRamazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olurHayırlı komşu hayırsız hısımdan yeğdirAkıllı olsa her sakallı kişi sakallılara danışırlardı her işiTaş yerinde ağırdırIslanmışın yağmurdan korkusu olmazYanlız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazGidipde dönmemek dönüpde bulmamak varİstemek bir ayıp vermemek iki ayıpAşure yemeye giden kaşığını taşırNe sert ol asıl ne yumuşak ol basılİntikam eskir ama asla yaşlanmazGidipde dönememek dönüpde bulamamak varBostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı olmazAcıkan ne yemez acıyan ne demezSırrını düşmanının bilmesini istemezsen dostunada açmaKuzguna yavrusu şahin görünürHedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım edemezÇengi ölüsü tef ile kalkarHaramın binası olmazBilgi insanın ufkunu açar dünyayı genişletirMezar taşı ile övünülmezKurda neden boynun kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişGüne göre kürk giyinmek gerekGüvenme erine et teper derineNamazda gözü olmayanın kulağı ezanda olmazHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masa (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat)Karga yavrusuna bakmış benim ak pak evladım demiş (kuzguna yavrusu anka görünür)Kasap et derdinde koyun can derdindeKelle sağ olsunda külah bulunurBir korkak bir orduyu bozarİlk vuran okçudurGezen ayağa taş değerGidipde dönmemek dönüpde görmemek varSayılı günler (gün) tez (çabuk) geçerAklı namazda olmayanın kulağı ezanda olmazYakın komşu uzak hısımdan iyidirRamazanda oruç yiyenin bayramda yüzü kara olurKimseden kimseye hayır yok (gelmez)Kötü söz insanı dininden çıkarırTemel taşı temelde köşe taşı köşede gerekTutumlu olan kimse fakir kalmazBekarlık maskaralıktırHilekardan yumurta alan içinde sarısını bulamazGidipde dönememek dönüpde görememek varTevekkelin gemisi batmazAllah kulunun yardımcısıdırAyyar tilki art ayağında tutulurSanatını hor gören boğazına torba takarTarlada izi olmayanın harmanda sözü olmazKöpekle yatan pire ile kalkarMazlumun ahı yerde kalmazKalıp kıyafetiyle adam adam olmazAğaç ne kadar uzarsa uzasın göğe değmezAğası güçlü olanın kulu suçlu olurNe sert ol asıl ne yavaş ol basılIrak yerin haberini kervan getirirAşık alemi kör dört yanını duvar sanırTaşıma su ile değirmen dönmezAşığa Bağdat sorulmazÇömlekçi suyu saksıdan içerTarlada izi olmayanın harmanda gözü olmazHer kuşa şahin olmaTatarın kılavuza ihtiyacı yokKişi arkadaşından (refikinden) azarEşeğini salam bağla ki komşunu hırsız etmeHerkesle aşık atılmazAba vakti aba yaba vakti yaba alan yanılmazDamdan düşen damdan düşenin halinden anlarKurda konuk giden köpeğini yanında götürürBaşına gelen başmakçıHata yapmaktan korkan insan hiçbir işte başarılı olamazKişinin başına gelen kendi ağzından çıkandırPerşembe günü yalan söyleyenin cuma günü yüzü kara çıkarAlçacık boyu var türlü türlü huyu varAkılları pazara çıkartmışlar herkes (yine) kendi aklını beğenmiş (almış)Tok iken yemek yiyen mezarını dişiyle kazarCanı yanan eşek attan yürük olur (canı acıyan eşek atı geçer)Sabah sürçen geceye dek sürçerÖküzü boynuzundan insanı sözünden tutarlarBaşın başı başında başı vardırKöpeksiz köy buldu değneksiz gezerYardımcısı yar olanın sabahına dünya dar olurGeceler gebedirAvcı ne kadar al bilse ayı o kadar yol bilirAcemi marangozun talaşı tahtasından çok olurDostunu överken biraz yerecek yerini bırakYılan sokan uyumuş aç kalan uyumamışDamdan düşenin halini damdan düşen bilirAç köpek kudurmazHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masat (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat)Şehirde eşek bile makamla anırırTek taş duvar olmazYakın komşu uzak hısımdan yeğdirSonradan görme gavurdan dönmeTek taşla duvar olmazFare deliğe sığmamış birde kıçına kabak bağlamışDünya iki kapılı handırAllah verirse el getirir sel getirir yel getirirAç dışarı çıplak içeri kaçarAz tamah çok zarar getirirNe şaşkın ol basıl ne taşkın ol asılAç tavuk kendini buğday ambarında sanırAz tamah çok zarar verirBoş fıçı çok (fazla) langırdarAz açgözlülük çok zarar verirAz açgözlülük çok zarar getirirAdamın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Ata binen nalını mıhını ararDerdini saklayan derman bulamazDeli deliden hoşlanır iman ölüdenDerdini gizleyen derman bulamazSıçan deliğe sığmamış birde kıçına kabak bağlamışKötü söz sahibini belaya uğratırSen bir garip çingenesin telli zurna nene gerekKöpeksiz köy bulmuşda çomaksız geziyorKöpeksiz köy bulmuşda değneksiz geziyorNefesin el verirse borazancı başı olNe aşkın ol asıl ne şaşkın ol basılKöpek ekmek veren (yediği kapıyı) tanırKasap isterse keçinin boynuzundan yağ çıkarırIsmarlama dua kabul olmazHoca okurken yanılırIsmarlama hac kabul olmazİyilik yerde kalmazİyilik zayi olmazLokma karın doyurmaz şefaat artırırYiyen bilmez doğrayan bilirKadı anlatışa göre fetva verirUnun çoksa çörek et yağın çoksa börek etSanatını ustadan öğrenmeyen öğrenemezÖküze boynuzu ağır gelmezMeyhanecinin yüzünü bayram topu güldürürSanatını ustadan görmeyen öğrenemezHata yapmaktan korkan insan hiçbir şey yapamazKötü ev sahibi kiracıyı ev sahibi yaparKöseyle alay edenin top sakalı kara gerekAllahtanrıkulunun yardımcısıdırHerkes zibilliğinin horozuÇobana verme kızı ya koyun güddürür yada kuzuEşeği düğüne çağırmışlar ya su lazımdır ya odun demişIsmarlama hac kabul olunmazKılavuzu karga olanın burnu boktan kurtulmazAz açgözlülük çok ziyan verirAç ile arkadaş olma yemem derde sömürürHırs gelir göz kararır hırs gider yüz kızarırDüşenin dostu olmazIsmarlama dua kabul edilmezAz açgözlülük çok ziyan getirirKöpek sahibini ısırmazÖfke gelir göz kararır öfke gider yüz kızarırŞimşeği görülen buluttan korkulmazEşeğini sağlam kazığa bağla sonra komşunu hırsız çıkarmaÖlmüş koyun (eşek) kurttan korkmazAlın yazısı değişmezBorç ödemekle yol yürümekle tükenirTutulmayan uğru beyden doğruHaramzade pazar bozar helalzade pazar yaparAllah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirmişAz tamah çok ziyan verirGezen kurt aç kalmazKılıç kınını kesmezKurcalama sivilceyi çıban edersinHer gün gezen kırda bir gün uğrar kurdaTilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden giderDanışan (zengin) dağlar aşar danışmayan (olmayan) yolda şaşarDeli kız düğün etmiş kendi baş sedire geçmişMarifet iltifata tabidirEşeği sahibinin dediği yere bağlada varsın kurt yesinYedi adım yolun bir yudum suyun hakkı vardırŞahin küçük et yer deve büyük ot yerKavurganın yananı sıçrarKöpeği dövmeli ama sahibinden utanmalıİşkilli büzük (tavuk) dingilderBoş başağın başı dik olurŞeytanla kabak ekenin kabak başına patlarHastalık kantarla girer miskalle çıkarOlacakla öleceğe çare yokturSabırla koruk helva olur dut yaprağı ipekIsmarlama dua satın alınmazKişinin çektiği dili belasıdırMarifet iltifata tabidir müşterisiz mal zayidirEr ekmeği er kursağında kalmazİnsan sıkıntısını başkasına açıklayarak giderebilirİt değmekle deniz pis olmazGafil kuşun avcısı çok olurAdam yenilmekle marifetli olur yanılmakla alimİtin gönlüne kalsa günde bir leş yerZelzeleyi gören yangına razı olurFare deliğine sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamışSanat (meslek) altın bileziktirBilgisiz insan içi boş davula benzerAğlayanın malı gülene hayretmezFare (sıçan) deliğe sığmamış birde kuyruğuna (kıçına) kabak bağlamışPara isteme benden buz gibi soğurum sendenTamah varken müflis acından ölmezMart ayı dert ayıEşeğe rakı içirmişler çulunu bahşiş vermişKele köseden yardım gelmezHamala semeri yük değildir (olmaz)Amcam dayım hepsinden aldım payımSağır işitmez (duymaz) uydurur (yakıştırır)Evine göre pişir aşını erine göre bağla başınıTaş düştüğü yerde kalırSanatını ustadan öğrenmeyen (görmeyen) öğrenemezOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmiş (yel ile yuf bitmiş)Sanatı ustasından görmeyen öğrenmezArayan mevlasınıda bulur belasınıdaİnsanı elbisesine göre karşılarlar bilgisine göre ağırlarlarÇatal kazık yere geçmezCehenneme kira var paradan haber verÖlüsü olan bir gün ağlar delisi olan her gün ağlarCins cinse çekerAsil ile taş taşı soysuz ile yeme aşıSuyu getirende bir testiyi kırandaKişi kılığına göre ağırlanır lafına göre uğurlanırParayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zordurPadişahlar halka bilginler padişahlara hükmederYıkılan ağaca balta vuran çok olurKöpek ekmek veren kapıyı bilirHırsız evden olursa bulunması müşkül olurAç gezmektense tok ölmek yeğdirKarpuz kabuğunu görmeden denize girmeKülhancının beyliği hamamcılık demişlerYenice eleğim seni nerelere asayım?Kısmetinde ne varsa kaşığına o çıkarBurun yüzden düşmezKız anasından görmeyince sofra kaldırmazHasta olmayan sağlığın kadrini (değerini) bilmezÇatıdan düşenin halini damdan düşen bilirYol sormakla bulunurAdam adam pehlivan başka adamTaş düştüğü yerinde kalırKız anasından görmeden sofra kaldırmazİnsan dışıyla karşılanır içiyle uğurlanırAl şunu tut dedilerse yut demedilerKöpeğe gem vurma kendisini at sanırAkıllı köprü arayıncaya dek (kadar) deli suyu geçerSen dede ben dede bu atı kim tımar edeAyinesi iştir kişininKöpek ekmek yediği kapıyı bilirKuşkulu uyku evin bekçisidirAbdala kar yağıyor demişler titremeye durmuşum demişHaberi verenden alan uz gerekGeline oyna. demişler yerim dar. demişAğrısız baş mezarda olurKırkından sonra saza başlayan kıyamette çalarEğer ile meğeri evlendirmişler keşke diye bir çocuk doğmuşKanatsız kuş uçmaz (olmaz)Al giyen alınırAz yetmez çok artmazİçi beni yakar dışı eli (seni) yakarTaş düştüğü yerinde ağırdırKafirden hacı elden bacı olmazAğustosta beyni kaynayanın kışın kazanı kaynarAğaca dayanma kurur insana dayanma ölürEşek eşeği ödünç kaşırErinenin oğlu kızı olmamışÇok (fazla) naz aşık usandırırKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıYavuz (yürük) at yemini (yavuz it ününü) kendi artırırBulanık su balıkçının yarı kazancıdırCahil davula benzer işi boş sesi çokturDertsiz baş mezarda taşBal yiyen baldan usanırBal yiyen baldan bıkarGürültü istemeyen kazancı dükkanına girmezGeçim dünyasıKalp kalbe karşıdırBir insan köprü kurar bin insan geçerAdam adamı bir kere (defa) aldatırAkşam oldu kon sabah oldu göçAbdalın dostluğu köy görünceye kadardırİşine hor bakan boynuna torba takarHerkes kendi ayıbını bilmezHer şey incelikten insan kalınlıktan kırılırAzıcık aşım kaygısız başımHırsız evden olursa kapı kilit istemezGölgeyi hoş gören tekneyi boş görürBilen bilir bilmeyen aslı var sanırTek elin nesi var iki elin sesi varKöpek ekmek yediği kapıyı tanırİhtiyarın düşkünü beyaz giyer kış günüAz yetmez çok artmaz (artmazsa yetmez yetmezse artmaz)Önce taam sonra kelamAğustosta gölge kovan zemhiride karnını ovarAltın yerde paslanmaz taş yağmurdan ıslanmazTilkinin gezip geleceği yer kürkçü dükkanıdırÖküze boynuzu yük olmazKişi ne yaparsa kendine yaparEşek at olmaz ciğer et olmazÜvey öz olmaz kemha bez olmazTilkinin dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırAltının kıymetini sarraf bilirHalayıktan kadın olmaz gül ağacından odunBir kişi köprü kurar bin kişi üzerinden geçerHerkes kendi ölüsü için ağlarBozacının şahidi şıracı (olur)Ver elindeki sapı git dolan kapı kapıAt binicisini tanır (bilir)Aç yanında sarpın kurcalanmazDanışan dağı aşmış danışmayan düz yolda şaşmışDelilsiz cennete bile girilmezŞaşkın ördek başını bırakır kıçından dalarEvvela taam sonra kelamKör görmez sezerKörün yanına varırsan sende bir gözünü kapaAkıllı söylemeden (önce) düşünür akılsız düşünmeden söylerBedava sirke baldan tatlıdırKurt kocayınca köpeklere maskara olurPazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşurGök gürlemeden yağmur yağmazHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masatVeren el alan elden üstündürMerdiven basamak basamak çıkılırTevekkelin (tevekküllünün) gemisi batmaz (eşeğini kurt yemez)Tembele bulut bile yük olurKoyun can derdinde kasap yağ derdindeAslını inkar eden (saklayan) haramzadedirKoça boynuzu yük değilAv vuranın değil alanınAba altında sultan yatarKadının şamdanı altın olsa mumu dikecek erkektirÜç göç bir yangın yerini tutarKeçidede sakal varTok acın halinden bilmez (var ne bilsin yok halinden)Sırça köşkte oturan komşusuna taş atmazAyıpsız dost arayan dostsuz kalırAdam yanıla yanıla pehlivan yenile yenileBir adam köprü kurar bin adam üzerinden geçerBoyuma göre boy buldum huyuma göre huy bulamadımYazın sıcakta terleyen kışın soğukta üşümezİki cambaz bir ipte oynamazİğneyi kendine batır çuvaldızı başkasınaEv sahipleri pastırmayı ince doğrasa kurnaz misafir alır ikişer ikişer yutarAyıpsız dost isteyen dostsuz kalırAdamın ahmağı malını överBaş ağır gerek kulak sağırTembele bulut dahi yük olurBoş fıçı çok langırdarSerçe ile konuşanın sesi semadan gelirDuvara yaslanma yıkılır insana güvenme ölürDuvara dayanma yıkılır insana güvenme ölürDeğme (dokunma) sarhoşa yıkılana kadar gitsinAdama güvenme ölür ağaca dayanma kururEl eliyle yılan tutulurBoş çuval ayakta (dik) durmazAğaca dayanma kurur insana güvenme ölürHakimsiz hekimsiz yerde durulmazNe oldum deme ne olacağım deKuş darıdan kaçar mı?Yoksul ala ata binse selam durmazCanı yanan eşek atı geçerİğneyi kendine çuvaldızı ele batırMisafir ev sahibinin bağlı kuzusudurKusursuz dost arayan dostsuz kalırDil epsem (olsa) baş esen (olur)Alçak yerde tepecik kendini dağ sanırİt kağnı gölgesinde yürürde kendi gölgesi sanırmışHayvan yularından insan sözünden tutulurBal yiyen baldan bıkmış yağ yiyen yağdan bıkmışDokuz keçe su geçe bir deri soğuk geriKaraya sabun deliğe öğüt neylesinCanı yanan eşek attan berk kaçarHaramın temeli olmazGarip kim kör oSu aktığı yere yine akarÜrümesini bilmeyen köpek sürüye kurt getirirAteş demekle ağız yanmazGailesiz baş yerin altındaCanı yanan eşek attan hızlı koşarKalp kazanır kaltaban gönenirVuran mı yiğit vur diyen mi? vur diyenZeyrek kuş iki ayağından tutulurAdam adamı bir defa aldatırAslını inkar eden haramzadedirDadandırma kara gelin dadanırsa yine gelirHayırlı evlat neylesin malı hayırsız evlat neylesin malıSütle giren huy canla çıkarDile gelen ele gelirİyiliğe iyilik her kişinin karı kötülüğe iyilik er kişinin karıKürkçünün kürkü olmaz börkçünün börküYerini bilmeyen yılda bir kat urba eskitirHamala semeri yük değildirAcıyan çok amma ekmek veren yokBak bana bir gözle bakayım sana iki gözleIrz insanın kanı pahasıdırTakdirle yazılan tedbirle bozulmazVermeyince mabud neylesin sultan mahmudKar zararın kardeşidir (ortağıdır)Eğreti ata binen tez inerKavgada kılıç ödünç verilmezBeyden gelen bey sayılırDeve bir pula pulu getir deve bin pula deveyi getirÖfke ile kalkan zarar ile otururÖfke ile kalkan ziyan ile otururDüşüne düşüne görmeli işi sonra pişman olmamalı kişiAllah doğruların yardımcısıdırSağır işitmez uydurur (yakıştırır)Su akarken testiyi doldurmalıKoç yiğit bunalıp ölmezKatıra baban kim? demişler dayım at demişBilmekten değil bilmemekten korkmalıSabırla koruk helva olur dut yaprağı atlasKartala bir ok değmiş oda kendi yeleğindenÖfke ile kalkan ziyanla otururAyıpsız yar isteyen yarsız kalırAdam adamı bir kere sınarSen olursan bensiz bende olurum sensizZihin paraşüt gibidir açık değilse işe yaramazKul hatasız olmazAman diyene kılıç kalkmaz (eğilen baş kesilmez)Az ağrıyı aş basar çok ağrıyı iş basarAyranı yok içmeye atla gider sıçmayaKurt komşusunu yemezDeğirmene gelen nöbet beklerPekmez gibi malın olsun Antakya'dan sinek gelirEkmeği ekmekçiye ver bir ekmekde üste verAdam adamı bir defa sınarSorumluluk insanı eğitirSormak ayıp değil sormamak ayıpVermeyince mabut neylesin sultan mahmutAğrısız baş mezarda gerek (olur)Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıpKoz gölgesi kız gölgesi söğüt gölgesi yiğit gölgesi dut gölgesi it gölgesiBaz bazla kaz kazla kel tavuk topal horozlaSormak ayıp değil öğrenmemek ayıpÇok gezen tavuk ayağında pislik getirirMiskçiyle konuş miskine bulaş pisçiyle konuş pisine bulaşBaşına gelen başmakçıdırÇok naz aşık usandırırAyranı yok içmeye tahtırevanla gider sıçmayaEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırAç tavuk (düşünde) kendini buğday (arpa darı) ambarında sanır (görür)Borçlunun duacısı alacaklıdırÖfkeyle kalkan ziyanla otururAdamın (insanın) adı çıkacağına canı çıksınGelen gidene rahmet okuturEvini tavuk eşiyor çalımı dağdan aşıyorAğası güçlü olanın kulu asi olurGiden gelse dedem gelirdiBoşboğazı cehenneme atmışlar odun yaş (az) diye bağırmışYürüyenin yatanda hakkı vardırKısmetinde ne varsa kaşığında o çıkarVermemiş mabut neylesin sultan mahmutNe katarsan aşına o gelir kaşığınaAğaç fidan iken eğilirHelalzade barıştırır haramzade karıştırırAçık yerde tepecik kendini dağ sanırÖküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmazBilmemek ayıp değil sormamak (öğrenmemek) ayıpBir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramazÖfkeyle kalkan ziyan ile otururAba vakti yaba yaba vakti aba alınırÖfkeyle kalkan zarar ile otururGörmemişin oğlu olmuş çekmiş çükünü koparmışAğır basan hafif kalkarSırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalıdırAğır basar hafif kalkarAz eli aşta gör çok eli işte görAğır taş batman döverKurt kışı geçirir ama yediği ayazıda unutmazAkçe sayış don yürüyüş öğretirİşleyen demir pas tutmazAkçe akıl öğretir don yürüyüş öğretirAkça sayış don yürüyüş öğretirAkça akıl öğretir don yürüyüş öğretirCömertle nekesin (cimrinin) harcı birdirEl yumruğu yemeyen kendini kahraman sanırAkar su çukurunu kendi kazarSeyrek git sen dostuna kalksın ayak üstüneAzıcık ağrıyı aş çokçasını iş bastırırÇekmeyince zor zahmet erişilmez menzile ekmeyince biçmeyince hasılat girmez eleNerde çokluk orda boklukDeğirmenden gelenden poğaça umarlarElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazVarlığa güvenilmezAlışmadık götte don durmazMinareyi çalan kılıfını hazırlarAtı atasıyla katırı anasıylaÇanağına ne doğrarsan kaşığına o gelirAllah diyen mahrum kalmazÇatal kazık yere batmazKöpekle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirSu akar yolunu bulurÇalma kapımı çalarlar kapınıKöpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenmezKırılan kalp kolay kolay onarılmazLeyleğin ömrü (günü) laklakla geçerEşeğin gönlüne kalsa bir bağ maydanozu götürmezKalendere kış olur demişler titremeye durmuşuz demişEsrik devenin çulu eğri gerekAç tokun yüzüne bakmakla doymazElin yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu balyoz zannedermişKediye bokun kimya demişler üstünü örtmüşErken evlenen döl alır erken kalkan yol alırDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşte görElden yiyen börkmüş keseden yiyen çökmüşAba vakti yaba yaba vakti aba alan yanılmazHayvan yularından insan ikrarından tutulurEl el ile harman yel ileAğır ol batman gelKapıyı kırarsan odun çok olurAba zamanı yaba yaba zamanı aba alınırKedinin kabahatini önüne koyarlar öyle döverlerKarıncadan ibret al yazdan kışı hazırlarEğreti kuyruk tez koparKul azmayınca hak yazmazÇanağına ne doğrarsan kaşığında o çıkarHak diyen mahrum kalmazTırnağın varsa başını kaşıEceli gelen köpek cami duvarına siyerAcele gitme belaya yetişirsin yavaş gitme bela sana yetişirDeniz dalgasız olmaz gönül sevdasız olmazKazanmayanın kazanı kaynamazKomşun kör ise senkıpabakSürüden ayrılan koyunu kurt yerİki kişinin bildiği sır değildirSürüden ayrılan kuzuyu kurt kaparKöre şimdi gece. demişler ne zaman gündüzdü? demişSürüden ayrılan koyunu kurt kaparSöz biliyorsan söyle inansınlar bilmiyorsan söyleme seni bir adam sansınlarAç tavuk kendini arpa ambarında sanırSürüden ayrılan kuzuyu kurt yerİki kişinin bildiğini herkes bilirErken çıkan yol alır er evlenen döl alırEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanırÇıngıraklı deve kaybolmazTavşan dağa küsmüşde dağın haberi olmamışAptala malum olurAğrılarda göz ağrısı her kişinin öz ağrısıDevletli ile deli bildiğini işlerİnsan sözünden hayvan yularından tutulurÖlüm ile öç alınmazİti öldürene sürütürlerEr oyunu üçe kadarYalnız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazAkan su pislik tutmazİnsan eşek olunca semer vuran çok olurHer sakaldan bir tel çekseler köseye sakal olurSürüden ayrılanı kurt yerKeskin sirke küpüne (kabına) zarar verirAkar su yosun tutmazEle attığın taş kendi başına değerNe her söze kulak ver ne her kulağa sözAkıllı varada yoğada çapa sallamazSağılır ineğin buzağısı kesilmezAltın semer taksalarda eşek yine eşektirYakın dost hayırsız hısımdan yeğdirAdalet ile zulüm bir yerde barınmazÜçlenmemiş eken olmamış biçerKurt kocayınca köpeklerin maskarası olurHuy canın altındadırKoyma akıl akıl olmazKöprüden geçinceye kadar ayıya dayı derlerAt sahibine (binicisine) göre kişnerYatar aslandan gezen tilki iyidirSıçan deliğe sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamışSıçan çıktığı deliği bilirVeren eli herkes öperKuş kanadına kira istemezKancık yalanmadan erkek dolanmazKöprüyü geçene kadar ayıya dayı deAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu everirKöprüden geçerken ayıya dayı derlerKoyunun bulunmadığı yerde keçiye abdulrahman çelebi derlerBayram etiyle it tavlanmazKeçiye can kaygısı kasaba yağ kaygısıHe demekde iş bitirir yok demekdeYılana yumuşak diye el sunmaDünya sefası kanaatten ibarettirZürafanın düşkünü beyaz giyer kış günüKelin ilacı olsa başına sürerRüzgarlı havanın kuytusu yağmurlu havanın uykusuKöprüden geçene kadar ayıya dayı deDüşman düşmana gazel okumazYarası olan gocunurEldeki yara yarasıza duvar deliği gibidirAbdala kar yağıyor demişler titremeye hazırım demişAtın varken yol tanı ağan varken el tanıAdamın (insanın) adı çıkacağına (çıkmaktansa) canı çıksın (çıkması yeğdir)Bezirgan züğürtleyince geçmiş defterleri yoklarTan yeri ağarınca hırsızın gözü kararırKatrandan olmaz şeker olsada cinsine çekerZenginin kağnısı dağdan aşar fakirin eşeği düz yolda şaşarGidipde gelmemek gelipde görmemek (bulmamak) varDeveci ile konuşan kapısını büyük açarArı bal alacak çiçeği bilirEşeğe cilve yap demişler çifte atmışYazın gölge kovan kışın karın ovarYalan parayla alınmazDeliye bal tattırmışlar çarşıda katran bırakmamışSözü söyle alana kulağında kalanaYatar arslandan gezen tilki yeğdirYatar aslandan gezen tilki yeğdirİtle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirYatan arslandan gezen tilki yeğdirAkçe akıl öğretir don yürüyüşYazın börtlene börtlene çalış kışın dürte dürte yeMazlumun ahı indirir şahıAç doyacağını düşünmez tok acıkacağını düşünmezGün bugündürAttan düşene tımar deveden düşene mezar gerektirSefa ile yenen cefa ile kazanılırKatıra baban kim? demişler dayım attır demişHer şeyin yokluğu yoklukturSütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içerBalçığı duvara vur tutarsada hoş tutmazsada hoşKalkacağın yere oturmaYalan parayla değil yaÇobanın yağı çok olursa çarığına sürerÇobana verme kızı ya koyun güttürür ya kuzuKadıyla mı iyisin kapıyla mı? kapıylaHasta olmayan sağlığın kadrini bilmezAyranım ekşidir diyen olmazO hacı bu hacı kim olacak boyacı?Doğruyu söyleyenin bir ayağı üzengide gerekVarışına gelişim tarhana aşına bulgur aşımSonradan gelen devlet devlet değildirTembele kapını ört. demişler yel eser örter. demişÇiftçinin ambarı sabanın ucundadırÖksüz oğlan göbeğini kendi keserKazaya rıza gerekAva giden avlanırMal sahibi mülk sahibi nerde acep ilk sahibiMal sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibi?Deve kabe ye gitmekle hacı olmazÖksüz güler mi meğer yanılaDeve bir akçeye deve bin akçeyeÖlümden öte köy yokturAyıpsız yar arayan yarsız kalırAdam adamdan korkmaz utanırBalcının var bal tası oduncunun var baltasıRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürSabanın tutağına yapışan el aç kalmazKafa büyük içi boş tut kulağından çifte koşİnek gibi süt vermeyen öküz gibi kutan sürerBilgisiz bir kimse savaş davuluna benzer sesi çok içi boşturKedi yavrusunu yerken sıçana benzetirYoldan (yol ile) giden yorulmazAy var yılı besler yıl var ayı beslerZiyan olan koyunun kuyruğu yağlı olurKöylü misafir kabul etmeyiz. demez konacak konak yoktur. derCanı kaymak isteyen mandayı yanında taşırSütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yerNasihat vereceğine para verAcından kimse ölmemişHesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masatParan ucuz olursa sen pahalı olursunYılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girerMermer iyi taştan iyilik iki baştanAğlar gözden sahte sözden kendini sakınFukaranın düşkünü beyaz giyer kış günüOrtaklık öküzden başka buzağı yeğdirİp kırıldığı (koptuğu) yerden ulanır (bağlanır)Ay görmüşün yıldıza minneti yokturKuşa süt nasip olsa anasından olurduKöpek ekmek veren kapıyı tanırDüş uykudan sonra gelirKeçiye can kaygısı kasaba et kaygısıArık ata kuyruğu (da) yüktürKısa günün karı az olurKısmet gökten zembille inmezNasipten öteye yol yokAçlık sofuluğu bozarİki gönül bir olunca samanlık seyran olurHerkes ne ederse kendine ederArife tarif gerekmezKaldın mı oğul eline müdara eyle gelineDavacın kadı olursa yardımcın Allah olsunBağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsunBağa bak üzüm olsun üzüm yemeye yüzün olsunÖfkeyle kalkan zararla (ziyanla) otururÇalımına bakarsan alasın gelir evine bakarsan sadaka veresin gelirAz ateş çok odun yakarKasap yağı bol bulunca gerisini yağlarAğrısız baş mezarda gerekYenilen pehlivan güreşe doymazCanı cana ölçmeliAta arpa yiğide pilavÖlecek tavşan çomağa karşı gelirKedinin gideceği samanlığa kadarEşek kocamakla tavla başı olmazİki kaptan bir gemiyi batırırEşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmezYılanın sevmediği ot deliğinin ağzında biterBeleş olsunda zift olsunİyilik yazıda (yerde) kalmazEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu bozdoğan armudu sanırHekim kim başına gelenBekar gözü kör gözüÇömlek demiş dibim altın. kaşık demiş girdim çıktımKendini beğenen şeytanZengin arabasını dağdan aşırır fakir düz ovada yolunu şaşırırKişiyi nasıl bilirsin kendin gibiAğaçtan maşa olmazÖküz yem bitince çifte gideceğini bilirCanı yanan eşek attan yüğrük olurKomşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasınDostluk başka alışveriş başkaAkıl insanı zulmede götürebilir merhamete deGeçmişe mazi yenmişe kuzu derlerBir el bir eli yıkar iki elde yüzü yıkarTopalla gezen aksamak öğrenirBalık çok konuşurum ama ağzım su dolu. demişKişi arkadaşından bellidirTaş düştüğü yerde ağırdırİğne atsan yere düşmez (deyim)Devamlı akan su yatağını ve kendini temiz tutarElalemle düğüne bayrama gidilirDüşünen insan özgür insandırHekimsiz hakimsiz memlekette oturmaDoğru söyleyenin tepesi delik olurVücut kocar gönül kocamazDilenci dilenciyi istemez ev sahibi ikisinideSıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demişAllah çam isteyene çam mum isteyene mum verirKuzguna yavrusu (anka) görünürCaminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurArı kızdıranı sokarÇalışanın yatanda hakkı vardırMiyancının kesesi bol olurGönlün yazı var kışı varYol yürümeyle borç ödemekle biterİtle çuvala girilmezTavuk kaza bakmışda kıçını yırtmışÇok söyleyen çok yanılırEvli evinde köylü köyünde gerekYanlızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)Açın uykusu gelmezAkılsız dostun olacağına akıllı düşmanın olsunHer düşüş bir öğrenişYol yürümeyle borç ödemeyle biterYularsız deve yedilmezÖlümü gören hastalığa razı olurHerkes kaşık yapar ama sapını yapamazArının karnındaki bal ile kuyruğundaki zehri birbirine karıştırmayan Allah seninde hakkının başkasıyla karıştırmaz. sabretEl eli yıkar iki elde yüzü yıkarAç yanından kaçDoğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerekTüccar züğürtleyince eski defterleri karıştırırYılan kendi eğriliğine bakmazda devenin boynu eğri. derEl el için ağlamaz başına kara bağlamazKel yanında kabak anılmazAkıl veren çok para veren yokAzan kurda kızan köpekAkıl veren çok ekmek veren yokDünyanın ucu uzundurYavaş tükürüğün sakala zararı varYalnız taştan duvar olmazAnam babam kesem elimi soksam yesemKırk yıllık kani olur mu yaniCan canın yoldaşıdırEmmim dayım kesem elimi soksam yesemOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuf bitmişDerdin yoksa söylen borcun yoksa evlenÇerçi başındakini satarTüccar züğürtleyince geçmiş defterleri yoklarAcemi nalbant kafir eşeğinde öğrenirGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazİyiyi amaçlayanlar iyiye kötüyü amaçlayanlar ise kötüye ulaşırlarÜşenenin oğlu kızı olmamışSıcağa kar mı dayanır?El elin aynasıdırDerviş tekkede hacı Mekke'de bulunurAllah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir sonra buldururGülü seven dikenine katlanırAcemi nalbant çoban eşeğinde öğrenirAcıklı başta akıl olmazKazan kazana kara demişArkalı it kurdu boğarAdam adamdan korkmaz utanır (hatır sayar)Azı bilmeyen çoğu hiç bilmezArayan belasınıda devasınıda bulurEl eli yıkar iki elde yüzüAğaç yaşken eğilirİşini bilmeyen kasap ne bıçak kor ne masatIsıracak it dişini göstermezHasta yatan ölmez eceli yeten ölürİlk avrat çarık sonraki sarıkNe doğrarsan aşına o çıkar karşınaAğaçtan maşa aptaldan paşa olmazOsurgan (osuruklu) göte arpa ekmeği bahaneÖfke ile kalkan zararla otururParanın gittiğine bakma işinin bittiğine bakBir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamışAlim ile düşüp kalkan alim olurYolcu yolunda gerekYiğit ekmeğiyle yiğit beslenirÖğüt veren çok olur ama ekmek veren olmazKimse kimsenin çukurunu doldurmazArpa ekip buğday beklemeCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurGül dalından odun beslemeden kadın olmazEli boşa ağa uyur derler eli doluya ağa buyur derlerSağır işitmez uydururVar eli titremezAdam iş başında belli olurSel gider kum kalır (kişi ettiğini bulur)Ot kökü üstünde biterSeyrek giden doğan sık giden soğanEşek kulağı kesilmekle küheylan olmazAğır yongayı yel kaldırmazÇarık çarıkla sarık sarıklaDeli arlanmaz soyu arlanırSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Adama dayanma ölür ağaca dayanma kururÇanakta balın olsun yemen den arı gelirErgene avrat boşaması kolaydırKarpuz kesmekle hararet sönmezYiğit lakabıyla anılırGençlikte para kazan kocalıkta kur kazanAbdal abdalın ne umduğunu ne bulduğunu isterAşık kalemi kör dört yanını duvar sanırBir dokun bin ah dinle kaseifağfurdanBerber berbere benzer ama başın Allah'a emanetÇok el ya yağmaya ya yolmayaAkıllı düşmandan korkma akılsız dosttan korkSarı öküzün yanında duran ya huyundan ya tüyünden kaparYetişemediğin köyün alt tarafında yatAkıllı düşman akılsız dosttan yeğdirVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde üzülAç koyma hırsız edersin çok söyleme arsız edersinBana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaAtımın anlı sakar lakabını ele takarBana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursaBir dokun bin ah işit kaseifağfurdanİşleyen demir ışıldar (pas tutmaz)Çok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazİnsan insanın (adam adamın) şeytanıdırDemir nemden insan gamdan çürürİnsanın vatanı doğduğu yer değil doyduğu yerdirÇok para haramsız çok laf yalansız olmazİt ite buyurur itde kuyruğunaİş amana binince kavga uzamazEv sahibi mülk sahibi hani nerede bunun ilk sahibiErgene karı boşaması kolaydırZararın neresinden dönülse (dönersen dönsen) kardırBir fit bin büyü yerini tutarTereciye tere satılmazAç bırakma hırsız edersin çok söyleme arsız edersinAkıl olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazSeyrek gitsen (sıkça varma) dostuna kalksın ayak üstüneÇok para haramsız çok söz yalansız olmazAç koyma hırsız edersin çok söyleme yüzsüz edersinOynayacak adam kağnı gıcırtısındada oynarKem dileme komşuna kem iş gelir başınaEr olan ekmeğini taştan çıkarırAnlatışa göre verirler fetvayıEl beğenmezse yer beğensinHer gün papaz pilav yemezHerkesin delisi evinde derdi karnındaZüğürtleyen bezirgan eski defterleri yoklarBaşa yazılan gelirCambaz ipte balık dipte gerekCana gelecek zarar mala gelsinBir kötünün yedi mahalleye zararı vardırTilkinin dönüp geleceği yer kürkçü dükkanıdırCana gelecek kaza mala gelsinGece işi kör işiSanat altın bileziktirÇingeneye beylik vermişler önce babasını asmışDostun attığı taş baş yarmazDost bin ise azdır düşman bir ise çokturKepenek altında er yatarDavacın kadı olursa yardımcın Allah olurYirmi yılda başa gelmeyen yirmi saniyede gelirAç bırakma hırsız edersin çok söyleme yüzsüz edersinÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazToprağı işleyen ekmeği dişlerAç karın katık istemez uyku yastık istemezAğız yer yüz utanırHırsıza kilit olmazAğır kazan geç kaynarEken biçer konan göçerYağına kıymayan çöreğini yoz yerZürefanın düşkünü beyaz giyer kış günüAhbap kusuruna bakan ahbapsız kalırHazıra dağ ( lar) dayanmazAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisineKaz gelen yerden tavuk esirgenmezİki el bir baş içindirKel ölür sırma saçlı olur kör ölür badem gözlü olurTekerlek kırıldıktan sonra yol gösteren çok olurUna dökülen yağın zararı yokSarhoşa dokunma kendi yıkılsınBir dokun bin ah dinleHoroz ölür gözü çöplükte kalırCahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurParanın yüzü sıcaktırUmut fakirin ekmeğidirBiri bilmeyen bini hiç bilmezSenden zengin ile ortak olmaMürüvvete endaze olmazFare deliğe sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamışBilmemek ayıp değil sormamak ayıpKasavetsiz ağız anahtarsız açılırAna gezer kız gezer bu çeyizi kim düzer?Cana geleceğine mala gelsinMal bulunur can bulunmazYazın çalışan kışın gülüşürPilavdan dönenin kaşığı kırılsınGaribe bir selam bin altın değerKocana göre bağla başını harcına göre pişir aşınıAç ölmez gözü kararır susuz ölmez benzi sararırİş insanın aynasıdırKitapsız ev cansız beden gibidirSürüden ayrılanı kurt kaparOtu çek köküne bakİt ulur birbirini bulurElmas çamura düşse yine elmasSevilmedik ot insanın başucunda biterBükemediğin eli öpBaktın kar havası eve gel kör olasıİnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Cahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürİki kişi dinden olursa bir kişi candan olurKör bile düştüğü çukura bir daha düşmezMeramın elinden bir şey kurtulmazHorozu çok olan köyün sabahı geç olurÇağrılmayan yere çörekçi ile börekçi giderDevletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanırÖksüz neden güler? yanılırda gülerEmanet eşeğin haltonu gevşek olurÇok incelme koparsınNe dilersen eşine o gelir başınaAbdal tekkede hacı Mekke'de bulunurAptal ata binerse bey oldum sanır şalgam aşa girerse yağ oldum sanırZenginin iki dünyasıda mamurdurZararın neresinden dönülse kardırBir uyuz keçi bir sürüyü boklarDeliye taş atma başını yararDünyayı umutla yemişlerGençlikte taş taşı kocalıkta ye aşıBorçsuz çoban yoksul beyden yeğdirYurdun otlusundan kutlusu yeğdirAlet işler el övünürAtlasa kıl yapışmazİşkilli büzük dingilderÇengi ölüsü çalgı ile kalkarTatlı ye tatlı söyle (konuş)Yaşa yaşa gör temaşaKarnı tok it gölgede yatarİki at bir kazığa bağlanmazAslan kocayınca sıçan deliği gözetirİslamın şartı beş altıncısı insaf demişlerKurda neden boynun (ensen) kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişSabırla koruk helva dut yağrağı atlas olurBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışGem almayan atın ölümü yakındırBalın olsun tek sinek Bağdat'tan gelirAkılsız kasabın gerisine kaçar masadıÖküze boynuzu yük değilMiri malı balık kılçığıdır yutulmazÇok yaşayan bilmez çok gezen bilirAvcı nanca al bilse ayı onca yol bilirŞaraptan bozma sirke keskin olurVar ne bilsin yok halindenNasihat istersen tembele iş buyurİki deliye bir uslu koymuşlarTokmağı baş kazık yerSütsüz koyun meleğen olurAç ile eceli gelen söyleşirSöz dediğin yaş deridir nereye çekersen oraya giderSen ağa ben ağa bu ineği kim sağaBirden çıkan bine yayılırİçgüveysi iç ağrısıAçma sırrını dostuna oda söyler dostunaDüşmanın karınca isede hor bakmaŞapkası dar gelen başım büyük sanırTilki tilkiliğini bildirinceye kadar post elden giderBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunurKarga yavrusuna bakmış benim ak pak evladım demişHer akla geleni işleme her ağacı taşlamaİstediğini söyleyen istemediğini işitirKalendere kış geliyor demişler titremeye hazırım diye cevap vermişEşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmazOynaşına inanan avrat ersiz kalırYerine düşmeyen gelin yerine yerine boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskirEşkıyanın düşkünü beyaz giyer kış günüOrospu içeriden olursa kapı kilit tutmazOrospu içerden olursa kapı kilit tutmazAz söyle çok dinleÖlü aşı neylesin türbe taşı neylesinEvvel hesap sonra kasapAçık ağız aç kalmazÇobansız koyunu kurt kaparEli işitip mum ışığı gibi kendin yanarsınLokma karın doyurmaz şefkat artırırKanaat tükenmez hazinedirYatanın yürüyene borcu varKör Allah'a nasıl bakarsa Allah'da köre öyle bakarBir kararda bir AllahKırk yılda bir ölet olur eceli gelen ölürÇok açılma soğuk alırsınIrgat gibi kazan bey gibi yeÇok gezen çok bilirOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmişHırsız içeriden olursa kapı kilit tutmazDüşmanına gücenip dostuna darılma (kızma)At at oluncaya kadar sahibi mat olurBaşak büyüdükçe boynunu eğerDert gezmiş derman beraber gezmişAdam adamı bir kere aldatırTarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmazEl yarası geçer dil yarası geçmezİki karpuz bir koltuğa sığmazSözünü bil pişir ağzında der devşirAşı pişiren yağ olur gelinin yüzü ağ olurBey ardından çomak çalan çok olurBeş kuruşun varsa beş yere düğümleCan bostanda bitmezCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurAğanın gözü yiğidin sözüSokma akıl sekiz adım giderDoğruluk minarede kalmış onunda içi eğriBir çöplükte iki horoz ötmezKanaatta izzet tamahda zillet vardırTayfanın akıllısı geminin dümeninden uzak dururKörle yatan şaşı kalkarOğlan anası kapı arkası kız anası minder kabasıAbdestsiz sofuya namaz dayanmazİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzü karaİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüYanlış hesap Bağdat'tan dönerMartta sürmez eylülde ekmezsen sabanı bırakGön yufka yerinden delinirİşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba takarGammaz olmasa tilki pazarda gezerAt arıklıkla yiğit gariplikleAtın ürkeği yiğidin korkağıŞeytan kişiyi kandırır ama suyunu ısıtmazEl elden kalmaz dil dilden kalmazYatan aslandan gezen tilki yeğdirTatlı söz can azığı acı söz baş kazığıArpa verilmeyen at kamçı zoruyla yürümezBir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıksınİsteyen bir cingen vermeyen iki cingenBabasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanırHatasız kul olmazAz kaz uz kaz boyunca kazTatlı tatlı yemenin acı acı geğirmesi olurİsin yanına varan is misin yanına varan mis kokarÖksüze acıyan çok ama ekmek veren yokGel denilen yere gitmeye ar eyleme gelme denilen yere gidip yerini dar eylemeAdamın adı çıkmaktansa canı çıksınKırk hırsız bir çıplağı soyamamışBir insanın adı çıkacağına canı çıksınAv avlayanın kemer bağlayanınBıldırcının beyliği arpa biçilene kadarİnsanın adı çıkmadansa canı çıksınAta malı mal olmaz kendin kazanmak gerekBir kimsenin adı çıkacağına canı çıkması yeğdirBir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdirİtle yatan bitle kalkarİki kişi başında fes yok derse başını yoklaHorozu çok olan köyde sabah geç olurYaralı tavşana sıkı atılmazSona kalan dona kalırBir kimsenin adı çıkmasından canı çıkması yeğdirAşık daima bey oturmazMinnetle gül koklama dikeni sancar seniBin bilsende bir bilene danışCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürMalın iyisi boğazdan geçerBenden sana bir öğüt ununu elinde öğütDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaBorç uzayınca kalır dert uzayınca alırHer inişin bir yokuşu vardırAslını saklayan haramzadedirKalıp kıyafetle adam adam olmazAdamın adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdirTek kanatla kuş uçmazAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışBir insanın adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdirHırsız evden olursa mandayı bacadan aşırırİnsanın adı çıkacağına canı çıkması yeğdirSık gidersen dostuna yatar arka üstüneAdamın adı çıkmadansa canı çıkması yeğdirİnsanın adı çıkmadansa canı çıkması yeğdirBir kimsenin adı çıkmasından canı çıkması daha hayırlıdırİnsanın adı çıkmasından canı çıkması yeğdirAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Bir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıkması daha hayırlıdırBir kimsenin adı çıkacağına canı çıkması daha hayırlıdırİbadette gizli kabahatteİnsanın adı çıkacağına canı çıkması daha hayırlıdırGönül ferman dinlemezİnsanın adı çıkmadansa canı çıkması daha hayırlıdırÖksüzün karnına vurmuşlar vay arkam! demişEl elin nesine gülerek gider yasınaVeresiye şarap içen iki kez sarhoş olurAdamın adı çıkmaktansa canı çıkması daha hayırlıdırAdamın adı çıkmadansa canı çıkması daha hayırlıdırBir ağızdan çıkar bin ağıza yayılırAdam öküz derdinde gelin sakız derdindeGençlikte para kazan (taş taşı) kocalıkta kur kazan (ye aşı)İnsanın adı çıkmasından canı çıkması daha hayırlıdırBela geliyorum demezÇatal kazık yere çakılmazKan kus kızılcık şerbeti içtim. deDeve boynuz ararken kulaktan olmuşKorkunun ecele faydası yokturZüğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirAtlıya saat olmazDilim seni dilim dilim dileyim başıma geleni senden bileyimAğustosta yatanı zemheride büğelek tutarAbdestsiz sofuya namaz mı dayanır?Nikahta keramet vardırYerinden oynayan yetmiş kazaya uğrar en küçüğü ölümTilki benim için demem ama üzümsüz bağın kökü kurusun. demişBol bol yiyen bel bel bakarDerdini söylemeyen derman bulamazAdam adama her daim muhtaç (gerek olur)Aça dokuz yorgan örtmüşler yine uyuyamamışEcel geldi cihane baş ağrısı bahaneSüt taşınca kepçeye baha olmazKimsenin ahı kimsede kalmazFukaranın (fakirin) şaşkını beyaz giyer kış günüAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunurGöğe direk denize kapak olmazHekimsiz hakimsiz yerde oturmaSaçın ak mı kara mı önüne düşünce görürsünÖlenle ölünmezTan gelsin hayrı beraber gelsinPek yaş olma sıkılırsın pekde kuru olma kırılırsınEşeği düğüne çağırmışlar ya odun eksik ya su demişAğrımayan başın sargıya ihtiyacı yokturBaş olan boş olmazHile ile iş gören mihnet ile can verirSu testisi su yolunda kırılırAç kurt aslana saldırırAdam adama yük değil can gövdeye mülk değilHer koyun kendi bacağından asılırArpa eken darı biçmezEceli gelen fare kedi taşağı kaşırOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinAğlayanın malı gülene hayır etmezAkan su yosun tutmazGelen gideni aratırŞeytan adamı kandırır ama suyunu ısıtıvermezHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremezFare çıktığı deliği bilirDokuz at bir kazığa bağlanmazBir şeyin önüne bakma sonuna bakSen işlersen mal işler insan öyle genişlerAçın imanı olmazBuğday ekmeğin yoksa buğday dilinde mi yok?Sarhoştan deli bile korkarCana gelecek mala gelsinCana gelecek (kaza zarar) mala gelsinAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıDağda bağın var yüreğinde dağın varSakla beni varken bulunayım sana yokkenBaca eğride olsa duman doğru çıkarAlmadığın hayvanı kuyruğundan tutmaAğlamakla yar ele girmezAşını eşini işini bilYağ yiyen köpek tüyünden bellidirAhmak gelin yengeyi halayığı sanırVardı bağım malım gelirdi kardeşlerim tükendi yağım balım gelmiyor kardeşlerimHaramın temeli olmaz (haramdan şifa olmaz)Züğürtlük zadeliği bozarAcıkan ne olsa yer acıyan ne olsa söylerParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım? vermeyeyimde düşman olayımNe verirsen elinle o gelir seninleKılıcı eline alan kılıcı ile ölürYuvarlanan taş yosun tutmazNe karanlıkta yat ne kara düş görHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazKısmetsiz köpek sabaha karşı uyuyakalırBinicinin sağı solu olmazKanı kanla yumazlar kanı su ile yurlarDüğün aşıyla dost ağırlanmazDevenin derisi eşeğe yük olurSen sen ben benYakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)Dağ ne kadar yüce olsa yol (onun) üstünden aşarGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerekVeripte kötü olacağına vermeyipte kötü olGöz görmeyince gönül katlanırAllah kulundan geçmezBir çıplağı bin zırhlı soyamazAltın eli bıçak kesmezTavşan dağa küsmüş dağın haberi olmamışPazar ilk pazardırIsmarlama hac hac olmazAkar su pislik tutmazAzıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında olurÇerçi kızı boncuğa aşıktırGözden ırak olan gönüldende ırak olurAltın yere düşmekle pul olmazBin atın varsa inişte in bir atın varsa yokuşta binÇıra dibi karanlık olurÇok bilen çok yanılırBir söyle iki dinleDertsiz baş mezara taşAyıpsız yar (dost) arayan yarsız (dostsuz) kalırAdam ahbabından bellidirDoğuran avrat azrail i yenmişBey aşı borç düğün aşı ödünçKabahat ölende mi öldürende mi?Atasını tanımayan Allah ını tanımazEğilen baş kesilmezDüğünü okuyucu boklarAlçak yerde yatma sel alır yüksek yerde yatma yel alırBaba mirası yanan mum gibidirBir günlük beylik beyliktirHırsızlık bir ekmekten kahpelik bir öpmektenEl sözüne bakan karısını tez boşarYaş yetmiş iş bitmişKaçanı kovmazlar yıkılanı vurmazlarTekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirAyırıcı gelmiş seçici gelmiş. orta yere sıçıcı gelmişHarama el uzatılmazAtın iyisine doru yiğidin iyisine deli derlerOğlanın şaşkını babasının zenginliğini methederAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerHer horoz kendi çöplüğünde öterCahilin dostluğundan arifin düşmanlığı yeğdirİnsan yedisinde ne ise yetmişindede odurArpacıya borç eden ahırını tez satarAz yiyen az uyur çok yiyen güç uyurİnsan göre göre hayvan süre süre (alışır)Ağaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demişAç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursunYiğidin yiğide ekmeği ödünç kötüye sadakaAllah isterse bir kulun işini mermere geçirir dişini istemezse işini muhallebi yerken kırar dişiniKenarın dilberi nazikde olsa nazenin olmazHekimden sorma çekenden sorAğalık vermekle yiğitlik vurmaklaSevenin kuluyum sevmeyenin sultanıBülbülü altın kafese koymuşlar illede vatanım demişDeveden büyük fil varOcak içinden tutuşurKaçan balık büyük olurÇanağa ne doğrarsan kaşığına o çıkarPadişahın bile arkasından kılıç sallarlarYağmur yağsa kış değil mi? kişi halini bilse hoş değil mi?Az el aş kotarır çok el iş kotarırKurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsakAvcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilirSonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulurDertsiz baş terkide gerekBeslemeyi eslemeden almaKörün istediği iki göz biri ela biri bozBalık ağa girdikten sonra aklı başına gelirKırlangıcın zararını biberciden sorKarga kekliği taklit edeyim demiş kendi yürüyüşünü şaşırmışPişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarBayramda borç ödeyene ramazan kısa gelirKesilen baş yerine konmazEşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektirZengin arabasını dağdan aşırır züğürt düz ovada yolunu şaşırırBir elin nesi var iki elin sesi varAğaran baş ağlayan göz gizlenmezTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiKahpe içerden olunca kapı tırkaz tutmazİki çıplak bir hamama yakışırYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerİşleyen demir ışıldarAl elmaya taş atan çok olurBekarın parasını it yer yakasını bitGülme komşuna gelir başınaSinek küçüktür ama mide bulandırırRamazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olurBorç iyi güne kalmazKuru gayret çarık eskitirAba vakti yaba yaba vakti abaKurt kocayınca köpeğin maskarası olurDüt demeye dudak gerekÖfkeyle kalkan zararla otururBekara karı boşamak kolay gelirRüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürYa olduğun gibi görün yada göründüğün gibi olGeciken adalet adalet değildirAllah bir kapıyı kapatırsa ötekini açarAl külahını eyvallahı içindeBir yemem diyenden kork bir oturmam diyendenAkça akıl öğretir don yürüyüşYalnız taş duvar olmazYıl harmansız kalmazYazın yanmayan kışın ısınmazÇıkmadık canda umut vardırSade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaBorç yiyen kesesinden yerÜşüntü köpek mandayı paralarGön yufka yerinden delinir (ip inceldiği yerden kopar)Yengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık var. demişEl el ile değirmen yel ileYüz yüzden utanırSen kazanda düşmana kalsınCin tutana bir muska yeterDil dile değmeden dil öğrenilmezBıçak kınını kesmezKurt dumanlı havayı severKibirliye kibir göstermek sadakadırEl elden üstündürYuyucunun hakkı eline geçsinde ölü ister cennete gitsin ister cehennemeTaşa çıkan keçinin ağaca çıkan oğlağı olurÇalma elin kapısını çalarlar kapınıAkıl olmayınca ne yapsın sakal?Edebi edepsizden öğrenŞeytanla ortak buğday eken samanını alırAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)Meyveli ağacı taşlarlarErine göre bağla başını tencerene göre kaynat aşınıRüzgar eken fırtına biçerGevşek tükürüğün sakala zararı vardırKadın kocasının çarığı anasının sarığıdırKendi düşen ağlamazGüvenme varlığa düşersin darlığaCanı yanan eşek attan yürük olurAllah kardeşi kardeş yaratmış kesesini ayrı yaratmışDeli dostun olacağına akıllı düşmanın olsunCennet annelerin ayakları altındadır (anne cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))Adı çıkmış dokuza inmez sekizeSev seni seveni hak ile yeksan ise sevme seni sevmeyeni mısır a sultan iseAklına geleni işleme her ağacı taşlamaGöze göz dişe dişAt beslenirken kız istenirkenAtım tepmez itim kapmaz demeAşk ağlatır dert söyletirTuz ekmek hakkını bilmeyen kör olurZor oyunu bozarAç domuz darıdan çıkmazAşk olmayınca meşk olmazAşığın gözü kördürAkacak kan damarda durmazŞöhret felakettirSanatına güvenenin para ayağına gelirMum dibine ışık vermezİyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdıAcar tazı çulluda belli olur çulsuz daİnsanın adı çıkacağına canı çıksınAkıl verme para verBorçtan korkan kapısını büyük açmazRüzgarın önüne düşmeyen yorulurBir kimsenin adı çıkacağına canı çıksınAttan düşen ölmez eşekten düşen ölürDoğru konuşanı dokuz köyden kovarlarDoğru olanı dokuz köyden kovarlarKimse kendi memleketinde peygamber olmazTebdil i mekanda ferahlık vardırYük altında eşek anırmazÇağrılan yere erinme çağrılmayan yere görünmeAllah doğrunun yardımcısıdırSaç kıvamını bulur hamur tükenir yaş kıvamını bulur ömür tükenirYavaş atın çiftesi pek olurYatsının faziletini güveyden sormalıMal canı kazanmaz can malı kazanırEskisi olmayanın yenisi olmazDoğruyu söyleyeni dokuz köyden kovarlarGüzele kırk günde doyulur iyi huyluya kırk yılda doyulmazHaddini bilmeyene bildirirlerİyilik eden iyilik bulurVurmakda yiğitlik kaçmak daEl ağzına bakan karısını tez boşarAllah balmumu yakana balmumu yağmumu yakana yağmumu verirSöz gümüşse sükut altındırDikensiz gül olmazTatsız aşa tuz neylesin akılsız başa söz neylesinElçiye zeval olmazAç kurt yavrusunu yerAr yılı değil kar yılıNe doğrarsan aşına o çıkar kaşığınaSöyleyenden dinleyen arif gerekTekkeyi bekleyen çorbayı içerErken kalkan yol alır er evlenen döl alırDeli kıza cilve yap demişler oda gitmiş osurmuşZenginin gönlü olana kadar (olasıya) fakirin canı çıkarDevletliye dokun geç fukaradan sakın geçKanaat gibi devlet olmazZüğürt bezirgan eski defterleri karıştırırGurbette övünmek hamamda türkü söylemeye benzerBana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaAdam olana bir söz yeterAtlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmazAt ölür nalı kalır yiğit ölür namı kalırÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazAğır basar yeğni kalkarKöprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derlerVarını veren utanmamışEkici ol bilici olmaİki kişi konuşurken üçüncüye bok yemek düşerDamlaya damlaya göl olurAç ne yemez tok ne demezÖğüt bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilirAllah dağına göre verir kışıTarlayı düz al kadını kız alBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Birlikten kuvvet doğarTilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırYerin kulağı varKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun makosenleriyle yürüEl elin eşeğini türkü çağırarak ararAğaç yaprağı ile güzeldir (gürler)Adam adamdır olmasada pulu eşek eşektir olmasada çuluBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olHer şey incelikten insan kabalıktan kırılırAcemi nalbant kürt eşeğinde dener kendiniYalancı kim? işittiğini söyleyenAz tamah çok ziyan getirirBülbülün çektiği dil(i) belasıdırKarıncanın zevali gelince kanatlanırBir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli ya yola gitmeliMisafirin umduğu ev sahibine iki öğün olurKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun mokasenleriyle yürüDenize düşen yılana sarılırPapaz her gün pilav yemezAbdal abdala çatmayınca kasnak boyuna geçmezSoran yanılmamışBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Aman diyene kılıç çekilmezAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdırCennetin kapısını cömertler açarAllah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açarArpa eken buğday biçmezNe verirsen elinle o gider seninleCahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdirŞeriatın kestiği parmak acımazBir sürçen atın başı kesilmezVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde yerinYol yürümekle borç ödemekle tükenirGöz mideden büyüktürKızını dövmeyen dizini döverAllah sabırlı kulunu severOsmanlı nın ayağı üzengide gerekAtına bakan ardına bakmazBülbülün çektiği dili belasıAkıl yaşta değil baştadırMahkeme kadıya mülk değilAlçak yer yiğidi hor gösterirAkan su yosun (pislik) tutmazUmmadığın taş baş yararEmanet eşeğin yuları gevşek olurÖlürse yer beğensin kalırsa el beğensinAteş düştüğü yeri yakarAdamın adı çıkacağına canı çıksınÖnce iğneyi kendine batır sonra çuvaldızı eleSabreden derviş muradına ermişAsil azmaz bal kokmazCan cümleden aziz(dir)Can çıkmayınca huy çıkmazBir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardırİt ürür kervan yürürAkarsuya inanma eloğluna dayanmaAllah ın bildiği kuldan saklanmazOlan dört bağlar olmayan dert bağlarAğlama ölü için ağla diri içinYe kürküm yeEcel geldi cihana baş ağrısı bahaneAr dünyası değil kar dünyasıVar varlatır yok söyletirMalım seni vereyimde mi kötü olayım vermeyeyimde mi kötü olayım?Dilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaAğaç yaş iken eğilirAcındırırsan arsız olur acıktırırsan hırsız olurBaba malı tez tükenir evlat gerek kazanaAlışmış kudurmuştan beterdirHer yerde okka dört yüz dirhemYavuz hırsız ev sahibini bastırırDoğru söyleyeni dokuz köyden kovarlarAçın karnı doyar gözü doymazÇanakta balın olsun arı Bağdat'tan gelirÇivi çiviyi sökerEşeğini sağlam kazığa bağla sonra Allah'a ısmarlaAz menfaat çok zarara mal olurSöz var dağa çıkarır söz var dağdan indirirDüşmez kalkmaz bir AllahKul sıkışmayınca hızır yetişmezBirgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratmaŞeytanın dostluğu darağacına kadardırDanışan dağı aşmış danışmayan ( ın) yolu şaşmışBesle kargayı oysun gözünüFaydasız baş mezara yaraşırBir adamın adı çıkacağına canı çıksınBaba (babası) oğluna bir bağ bağışlamış (vermiş) oğul (oğlu) babasına bir salkım üzüm vermemiş (üzümü çok görmüş)Acıkmış kudurmuştan beterdirİyi dost kara günde belli olurİnsan sevdiğini yerden yere vururmuşÜzüm üzüme baka baka kararırAkıllı oğlan neyler ata malını akılsız oğlan neyler ata malınıAbdal abdalın ne onduğunu ister nede bulduğunuAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazBülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demişAtalar sözünü tutmayanı yabana atarlarDünya malı dünyada kalırGemisini kurtaran kaptanTarlaya saban sürüye çobanKimse kimsenin kısmetini yemezUstanın çekici bin altınKimse bilmez kim kazana kim yiyeAcele giden ecele giderKörler sağırlar birbirini ağırlarAcemi katır kapı önünde yük indirirEv alma komşu alAkılsız başın zahmetini (cezasını) ayaklar çekerYağ yiyen köpek tüyünden belli olurAbada bir dibada bir giyene güzelde bir çirkinde bir seveneAğaç kökünden yıkılırSabahtan karnını doyuran küçükken evlenen aldanmamışUlular köprü olsa basıp geçmeFakiri dövme üstünü yırtİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırMart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırırAbada bir dibada giyene güzelde bir çirkinde seveneDost kara günde belli olurOlacakla öleceğe çare bulunmazAcele yürüyen yolda kalırYüzü güzel olanın huyu (da) güzeldirAbdalın dostluğu köy görünceye kadarYaz yalan kış gerçekYaş kesen baş keserCins kedi ölüsünü göstermezAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Ödünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirHer işte bir hayır vardırYazın başı pişenin kışın aşı pişerBir başa bir göz yeterEceli gelen köpek cami duvarına işerNe oldum dememeli ne olacağım demeliZenginlikle sıcaktan zarar gelmezNamaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmazBal bal demekle ağız tatlanmazErgen gözüyle kız alma gece gözüyle bez almaBal tutan parmağını yalarAdamın iyisi alışverişte belli olurVakit nakittirBir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarırAz veren candan çok veren maldanAbdal düğünden çocuk oyundan usanmazAbdala malum olurAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAç doymam tok acıkmam sanırDolu küpün sesi çıkmazAç gözünü açarlar gözünüAt ölür meydan kalır yiğit ölür şan kalırCömert derler maldan ederler yiğit derler candan ederlerAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırVakitsiz öten horozun başını keserlerAt yiğidin yoldaşıdırAç ayı oynamazŞöhret afettirAllah dağına göre kar verir (verir kışı)Ayağını yorganına göre uzatTatlı dil yılanı deliğinden çıkarırYarım elma gönül (hatır) almaAcı patlıcanı kırağı çalmazHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırAba altında er yatarYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersin