Bu ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Sen giderken ben geliyordumKiminle dans ettiğini biliyor musun?Nerede bu bolluk?Bakan göze yasak olmazİnsan kendini beğenmezse çatlar (ölür)Bal döksen yalanırBir bilir bin satarAdam adamın şeytanıDavulu biz çaldık parsayı başkası topladıDeğirmenin suyu nereden geliyor?Sıçan geçer yol bulurKöprünün altından çok sular aktıKöprünün altından çok sular geçtiÇeşmeden testi her gün dolu gelmezKöprülerin altından çok sular aktıKöprülerin altından çok sular geçtiKavak uzaya uzaya göğe ermezOd ile su dilsiz yağıdırAkla gelen başa gelirSen zot ben zot ineğe kim verecek ot? veya sen ağa ben ağa bu ineği kim sağaBal belasız olmazÖlmek var dönmek yokZırvada mantık aranmazBu abdestle daha çok namaz kılınırUyku uykunun mayasıdır (damızlığıdır)Ölüm yaşa başa bakmazYük altında (yüklü) eşek anırmazBilmemek değil öğrenmemek ayıptırDavul tozu ile minare gölgesiAkıllıya benlik yakışmazEğri bakan eğri görürKapıdan kovsan pencereden düşerHer ağlamanın bir gülmesi her yokuşun bir inişi vardırAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunur (gocunsun)Rahat yaşayan rahatsız olurDünya bir işi binGönül bu otada konar boka daYüzü benek içi tezekElden gelen öğün olmaz oda vaktinde gelmezİti (köpeği) öldürene sürütürlerVerip pişman olmaktan vermeyip düşman olmak yeğdirGelin olmayan kızın vebali amcası oğlunun boynunaKumarda kaybeden aşkta kazanırZemheride yoğurt isteyen cebinde inek taşırÇöpsüz üzüm olmazAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tutumundadırKorkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak evladır (yeğdir)Çiftçi yağmur ister çömlekçi kurakÖküz öldü ortaklık bozuldu (bitti)Pilav yiyen kaşığı belinde gerekEl eli yıkar yüzüEşeğini dama çıkaran yine kendi indirirBu kadar kusur kadı kızındada bulunurSağırlar birbirini ağırlarAdaletin kestiği parmak acımazİş bitirenin kötüsü olmazİkisini bir kazana koysalar kaynamazlarUykusuz sır saklayamazTas yere düşmeden çanlamazUyku ölüm halidirEşkıyanın (ihtiyarın fukaranın) düşkünü beyaz (hasa) giyer kış günüBin alimin bilmediğini bir arif bilirBeyazın adı tadıGörünen dağın (köyün) uzağı olmazBir para için yıldıza kement atarCemal gider kemal kalırKabiliyetli çırak ustayı geçer bunun ustası falancadırBu ne perhiz bu ne lahana turşusuEl eli yıkar iki el yüzüDeve ayrı gider sürüsünü güderBalta sapını yontamazGeçen günler ele girmezAşığa Bağdat uzak (ırak) değil (gelmez)Tez binen tez inerİşkilli tavuk dingilderKörler sofrasında ışıkla kaşık aranmazBostancı yağmur ister kiremitçi kuraklıkBaba borç yapar çoluk çocuk aç yatarGörünen köyün uzağı olmazBeyazın adı var esmerin tadı varCanı cana ölçmüşlerCahil kendisinin düşmanıdır başkasına nasıl dost olsunGörünen dağın ırağı olmazKestane kabuğundan çıkmışda kabuğunu beğenmemişEl ile ellenmeyen elli yıl dururİnsanlık sende kalsınAkın adı var karanın tadı varHerkes (insan) bildiğini okurDalga boyu aşmış ha bir karış ha bin karışEl ile alınmayan elli yıl dururDeve yerine deve çökerAbdal ata binince bey oldum sanırDünya kırk kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanAdamlık sende kalsınGemi batınca içindeki herkes batarHerkes gider mersin e biz gideriz tersineKadın yüzünden gülen ömründe bir kere gülerNe idik ne oldukHerkesin yorulduğu yere han yapmazlarİbibik sende bu göt var çok yuvalar kokutursunDemirci yüreği demirden sert gerekBoyuma göre (boyumca) boy buldum huyuma göre (huyumca) huy bulmadımÇok bereket çok harekettenElin ayıbını söyleyen seninkinide söylerGüzel idin kanı kaşın karası zengin idin kanı diba parasıGelin kaynana toprağından yaratılmışHer akıl bir olsa deveyi yeden koyunu güden bulunmazUyku ölümün yarısıdırIrgatın kötüsü akşama doğru kıvrarDam yandı içindeki sıçanda birlikte yandıYalanın kemiği yok ki boğazına bataNe balını isterim ne belasınıİyi insan lafının üzerine gelirmişİş anlatıncaya kadar baş elden giderAka aka sel olurEvlenenle ev yapana Allah yardım ederÇengi ölüsü çalgı (daire tef) ile kalkarKurt tüyünü değiştirir huyunu değiştirmezSen ağa ben ağa bu ineği (öküzü) kim sağa (sen dede ben dede bu atı kim tımar ede)Gönül ummadığı yere küserİhmalin devlete zarara varKomşu kızı almak kalaylı kaptan (tastan) su içmek gibidirDost yalan söylemezGelen ağam giden paşamÇamur at izi kalsınAteş böceğini görse yangın sanırAteş böceği görse yangın sanırUcuz etin yahnisi yenmezKısmetse gelir hint ten yemen den kısmet değilse ne gelir elden?Tasasız baş bostan korkuluğundaAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tulumundadırKar yağdığı gün tozarSoyu soydan köpeği mandıradan almalıGeç gelen bulutta yağmur çok olurArı bey olan kovana üşer (üşüşür)Aşure yemeye giden kaşığını cebinde taşırKurt tüyünü (köyünü) değiştirir huyunu değiştirmezAt biniciye göre tepinirAt binicisine göre tepinirBaşının sağlığı dünyanın varlığıArife günü aşa ne bayram günü tıraşa ne?Olsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuh bitmişAt sahibine göre tepinirÖlümden öteye köy yokturAt biniciye göre kişnerEcele (ölüme) çare bulunmazAt binicisine göre kişnerSanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenemezSuyu görünce teyemmüm bozulurAt ağasına göre tepinirİte dalanmaktan çalıyı dolanmak iyidirMerhametten (iyilikten) maraz doğarAt sahibine göre kişnerYabancı koyun kenara yatar = yabancı kuşun başı kanadı altında olurÖlüm ölümde hırlamaya ne borcum var?Eğri mastardan doğru çizi çıkar mı?Aşığa Bağdat sorulmaz (ırak uzak değildir)Yılan bile doğrulmayınca deliğe girmezPadişah olsanda er kişi niyetine derlerAllah dağına göre kış verirAkıntıya kürek çekmeİyi insan lafının üstüne gelirUcuz etin yahnisi yavan olurÜstü varsa altıda vardır yerinÇürük tahta çivi (mıh) tutmazAllah dağına göre verir kışıBir mum alda derdine yanAl (kırmızı) giyen aldanmazAltının değerini sarraf bilirSerçeden (kuştan) korkan darı ekmezSenden çıkmış bir kada imdadaAdı çıkmış doksana hiç inmez sekseneEv yap tuğladan kız al muğladanBalta sapını yonamazAt ağasına göre kişnerBoşboğazı ateşe atmışlar odunum az demişİyi adam lafının üstüne gelirBoşboğazı cehenneme atmışlar odunum az diye bağırmışDünyada tasasız baş bostan korkuluğunda bulunurDüzlükte kurt ulusa evde itin bağrı sızlarAkıl için tarik (yol) birdirKendini çok öven imamın cemaati az olurSittei sevir kapıyı çevirKim düşer daldan o bilir haldanBin nasihatten bir musibet yeğdir (evladır)Akçası ucuz olanın kendisi kıymetli olurKimseden kimseye hayır gelmezBir gözün gördüğü başkasına hayır etmezBaşına gelen bilirHarman yakarım diyen orağa yetişmemişDünyanın üstü varsa altıda vardırİyi nasihat verilir iyi ad verilmezİki testi çarpışınca biri kılırsa biride çatlarMal kusurları (melameti) örterDenizdeki balığın bini bir parayaYalnız öküz boyunduruğa koşulmazCan çekişmektense ölmek yeğdirAçın koynunda ekmek eğleşmezBu sıcağa kar mı dayanır?Deli devran sürer akıllı vakit beklerDevlet malı balık kılçığıdır yutulmazDerdi veren Allah dermanınıda verirDerdi veren devasınıda verirSeyrek git dostuna kalksın ayak üstüneÖlüm var dirim (kalım) varAşığa Bağdat uzak gelmezIşığını akşamdan önce yakan sabah çırasına yağ bulamazAlışmış kursak bulamacını isterÖküz öldü ortaklık bittiArslan postunda gönül dostundaAt sahibine (biniciye) göre eşer (kişner)Her yiğidin gönlünde bir aslan yatarGöz var mantık varHerkesin gönlünde bir aslan yatarSenden çıkmış bir kada kime giden imdadaBoşboğazı cehenneme atmışlar odunum yaş diye bağırmışBoşboğazı ateşe atmışlar odunum yaş demişMalda yalan mülkde yalan var birazda sen oyalanHer gönülde bir arslan yatarAçın karnında ekmek eğleşmezKuş vardır eti yenir kuş vardır et yedirilirZemheride kar yağmasından kan yağması iyidirGöz var yakın varYaraya tuz ekilmezGöç dönüşü topal eşek başa geçerCehenneme ateşini herkes kendi götürürKomşunu iki öküzlü iste ki kendin bir öküzlü olasınKul teftişte görelim mevla ne işteAşığa Bağdat ırak gelmezÜn lazım değil un lazımAşığa Bağdat uzak değildirAyıpsız yar arayan kalırİn çık dünyasıBir söz söyler ki dirhemini yiyen köpek kudururKimin arabasına binerse onun türküsünü çağırırArslanın adı çıkmış çakallar baş keserDeli arlanmaz sahibi arlanırSen ağa ben ağa koyunları kim sağaAslanın adı çıkmış çakallar baş keserSöyle arkadaşını söyleyeyim sana seniDeveye diken millete s ken yaranırSöylemeyen ağız söyleyen ağzı yorarKalem kılıçtan keskindirDünya bir işin binDeveyi diken insanı s ken yaranırmışHerkesi nasıl bilirsin? kendin gibiKalem kılıçtan üstündürSoğanı (soğanın acısını) yiyen bilmez doğrayan bilirDost (akraba) ile ye iç alışveriş etmeÇanağa ne doğrarsan karşına o çıkarİnek öldü hab kesildi dana öldü hep kesildiYabancı kuşun başı kanadı altında olurYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık varArık ata kuyruğu yüktürİnek öldü hap kesildi dana öldü hep kesildiDeveye bindikten sonra çalı arkasına gizlenilmezAdam olacak çocuk bokundan bellidirHerkesi nasıl bilirsin? kendi kalbinceBahar çiçeğiyle güzeldirDavulu biz çaldık parsayı el topladıDünya bir yağlı kuyruktur yiyebilene aşk olsunKeskin bıçak olmak için çok çekiç yemek gerekİnsan yanıla yanıla pehlivan yenile yenileAnamızı rüşvet ile işret ağlatırBir kızı bin kişi ister bir kişi alırKuzguna yavrusu güzel görünürLaf lafı açar lafda kutuyuArife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara olurTembel ceviz yemek ister kabuğunu kırmaya üşenirIsıramadığın eli öpde başına koyKatıra baban kim? demişler at dayım olur. demişGönül alma bir elmaÜrüyen köpek ısırmaz (kapmaz)İt itin kuyruğuna basmazHer insanın bir kusuru vardırÇingene çergesinde (çadırında) musandıra ne arar?Zemheride kar yağmadan kan yağması iyiAllah ın bildiği kuldan saklanamazCoşkun nehir geçitsiz olmazBaca eğri olsada duman doğru çıkarBükemediğin eli (bileği) öpYağmur yağarken küpünü doldurYağmur yağarken küpleri doldurMart çıkmadıkça dert çıkmazYenliceği yel atmış götüne diken batmışSana senden gelir her ne gelirse başın rahat bulur dilin rahat durursaSarığı sarar sarar bezi yetiştiği yere sokarsınCan candan tatlıdırEvvela can sonra cananAğaçtan maşa çingeneden paşa olmazKişinin kendine ettiğini cümle alem bir yere gelse edemezEvlenenle ev yapanın Allah yardımcısıdırNe varlığa sevin ne yokluğa yerinHer vaktin bir padişahı varAt binicisine göre eşerAnahtar doğruyadırGörünüşe aldanmamalıBee dediğin keçi olsaydı dağ taş sürü kesilirdiKargaya yavrusu şahin görünürAt biniciye göre eşerCoşkun ırmak geçitsiz olmazAltının kadrini sarraf bilirYağmur yağarken küpleri doldurmalıYağmur yağarken küpünü doldurmalıHerkesin arşınına göre bez verilmezHer arı bal yapmazAzimle yüce dağlar devrilirBabamın adı hıdır elimden gelen budurİbibik sende bu göt varken çok yuvalar kokutursunAdamın (kimsenin) adı çıkmadansa canı çıkması (yeğdir)Dostluk dağca hesap kılcaAptal düğünden çocuk oyundan usanmazHerkes sevdiğini öper bayramda bahaneAslan yer tilki bakarKara gün kararıp durmazKör bıçak ele iş bilmeyen avrat dile yavuzSarmısakda acı amma evde lazım bir dişiKoyunu güden kurdu görürNasihat isteyen tembele iş bulursunTas yere düşmeyince çınlamazYalnız öküz çifte koşulmazArife günü oruç yiyenin bayram günü yüzü kara olurOlgaç oğlak bokundan belli olurGül dikensiz olmazKırkından sonra at olupda kuyruk mu sallayacak?Kefen alacak adam yüzünden belli olurA dana nasıl kıydın taze fidanaAt ağasına göre eşerAnanın çıktığı dala kızı salıncak kurarNisan yağar sap olur mayıs yağar tahıl olurAbada kar yağıyor demişler titremeye hazırım (durmuşum) demişHer dükkan kirasıylaKeçi can derdinde kasap et derdindeDinsizin ipi ile kuyuya inilmezAllah namerde merde hiçbir ferde muhtaç etmesinAtta karın yiğitte burunYerini bilmeyen yılda bir kat elbise eskitirTamahkar olmasa müflis açlığından ölürTaş düştüğü yerde ağırdır (kalır) (taş yerinde ağırdır)Arife günü oruç yiyenin bayram günü yüzü kara çıkarKabahat (suç) samur kürk olsa kimse sırtına (üstüne) almazArık öküze bıçak olmazZaman sessiz bir testeredirBir sözü bir sözüne uymazDonuna işemedik çocuk olmazElçiye zeval olmaz (gelmez)Beşikte giren mezarda çıkarKaşığı herkes yapar ama sapını ortaya getiremezYalanın dibi kıldır başı dağHerkes bildiğini okurYarım elma hatır almaDünya süleyman a bile kalmamışYaz günü gölgede yatanın kış günü ekmeği esmer olurHer inleyen ölmezEr (vücut) kocar gönül kocamazMisafir on kısmetiyle gelir birini yer dokuzunu bırakırYemeğin iyisi hazırıdırKız beşikte (kundakta) çeyiz sandıktaAy var yılı besler yıl var günü beslerAkbaba leyleğin dayısı herkese kendi başının kaygısıAçın karnında ekmek durmazYorgun eşeğin çüş (ıslık) canına minnetKeçi can derdinde kasap yağ derdindeDağdaki tavşanın suyu ocağa vurulmazİhmalin devlete zararı varİn kalk dünyasıSarımsak yemedim ki ağzım koksunDoğru gidenin başı duvara çarpmazDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırEl ile gelen düğün bayram(dır)Allah seni bu dünya boş kalmasın diye yaratmamışÇabalama kaptan ben gidememGündüzün mumunu yakan gece karanlıkta kalırFakir eline bakarsa sen kesene bakAdam adamdan korkmaz hatır sayarİyi nasihat verilir iyi isim bilinmezDöven öküzünün ağzı bağlanmazSopayı yiyen eşek atı geçerAkçenin gittiğine bakma işin bittiğine bakAz ada çok ödeYarın ile öbür gün bitmezElden gelen övün olmaz oda vaktinde bulunmazDervişlik olaydı taç ile hırka bende alırdım otuza kırkaYokun canı alınmazVarsa hünerin her yerde vardır yerinUcuz etin yahnisi tatsız olurAkıl adama sermaye oda gide gelmeyeAyrandan aşağı katık olmazBazen inek erkek bazende dişi doğururAkıl için yol birdirÇok muhabbet tez ayrılık getirirParası ucuz olanın kendisi kıymetli olurYenilen pehlivan oyuna doymazŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikeden korurAlemi nasıl bilirsin kendin gibiKar zararın ortağıdırMisafir on rızıkla gelir birini yer dokuzunu bırakırKomşu hakkı AllahtanrıhakkıAz mal kan yutturur çoğu birbirini güttürürGörünen dağın uzağı olmazDeve ile itiş olmazYıl başına akıl başınaSade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazanaOğlan getir kız getir yine odun yükünü sen götürYumurtadan çıkan yine yumurta çıkarırİki gönül bir olursa samanlık seyran olurGün var yılı besler yıl var günü beslerHerkes kaşık yapar ama sapını doğru getiremezAt sahibine göre eşerCahilin sofusu şeytanın maskarasıDeve ile tepiş olmazDeveyle tepiş olmazEceli gelen sıçan kedinin taşaklarını kaşırBir zeytin verir ağzına bir tulum tutar ardınaKöpeği öldürene sürütürlerEldeki yara taştaki kovukturTatlıyı küpten almalı kadını köktenTamah insanı yoldan çıkarırEle uyan eşini boşarEski dost düşman olmaz olsada dürüst olmazEr gönülü ibrişim dolaşırsa açılmazEmekte biter yumakŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikedende korurDeveyle itiş olmazŞecaat arzederken mer i kıpti sirkatin söylerGönüller bir olunca samanlık seyran olurKarga ile gezenin yeri çöplüktürAdamın yere bakanından suyun sessiz (yavaş) akanından kork (suyun yavaş akanından insanın yere bakanından kork)Hamsi kurban olur mu? kanıda var canı daEkmeğini kendi yapan yükünü kendi kaldırırBir çiçekle yaz gelmezAl yakışırken el bakışırkenMeyhaneciden şahit istemişler bozacıyı göstermişİnsan bilmediğini ayağının altına alsa başı göğe ererMiri malı balık kılçığıdır yutulmaz (balık kılçığı gibi boğazda kalır)Adam kıymetini adam bilirEldeki yara bende duvar deliğiGün var yılı besler yıl var ayı beslemezBir elin nesi var iki elin sesi var (bir elin sesi çıkmaz)Bir çiçekle bahar gelmezGün var yılı besler yıl var günü beslemezNasipten öteye köy yokArife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkarHatasız dost arayan dostsuz kalırAğlamayan çocuğa emzik vermezlerBoğazı büyüğün dostu olmazPüf demeye dudak isterHer ağaç kökünden kurur (çürür)İyi insan sözünün üstüne gelirKöpek köpeği ısırmazKadının sofusu şeytanın maskarasıDünyayı su bassa ördeğe vız gelirNerde çokluk orada boklukDünyanın iki ucu bir araya gelmezAğlamayan çocuğa mama vermezlerKurban (bayram) etiyle köpek (it) tavlanmazŞüphe insanı rahat komaz amma çok tehlikedende kurtarırKul kusursuz olmazAtmaya niyeti olmayan aptal taşın büyüğüne sarılırErgene karı boşaması kolayDünyanın iki başı bir araya gelmezİnsan beşer bazen şaşarAdalet kılıçtan keskindirHerkes davul çalar ama çomağı makama uyduramazHastalık sayrılık insan içinYa bu deveyi güdersin yada bu diyardan gidersinSade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyinceTürk ün aklı gözündeKurdun adı yaman çıkmış tilkicik var baş keserHastalıkda sağlıkda insan içindirKurt köyünü değiştirir huyunu değiştirmezKısmetinde ne varsa kaşığında onu bulursunHal halin yoldaşıdırİki cambaz bir ipte yürümezBahşiş atın dizginine bakılmazAç gezmektense tok ölmek daha iyidirKeçi (koyun) can derdinde kasap yağ (et) derdindeEşeği dama çıkaran yine kendi indirirBeleş atın dizginine bakılmazAlışmış kursak bulamacı isterDağ gülü bağda bitmez bağ gülü dağda bitmezBir çiçekle bahar olmazDağ kuşu dağda bağ kuşu bağda gerekKaçanın anası ağlamamış (ağlamaz)Atmaya niyeti olmayan çingene taşın büyüğüne sarılırGöç dönüşü topal eşek öne geçerDağ kuşu bağda bağ kuşu dağda olmazİnsanlar çeşit çeşit yer damar damarİnsan insanın şeytanıdırGelene gidene rahmet okutur (gelen gideni aratır)Dağ başına kış gelir insanın başına iş gelirDağ kuşu dağda çöl kuşu çölde gerekHamsi niçin kurban olmasın kanıda var canı daBalık kokarsa tuzlanır tuz kokarsa ne yapılır?İtin hatırı yoksa sahibinin hatırı varBalı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yerÇocuk ile yola gitme yükün düşerse gülerBoğazı büyük olanın dostu olmazKarga ile dost olanın yeri çöplüktürAkıl insana sermayedirAteş ateşle söndürülemezKorkulu rüya görmektense uyanık yatmak iyidirKorkulu rüya görmektense uyanık kalmak iyidirKorkulu düş görmektense uyanık yatmak iyidirKorkulu düş görmektense uyanık kalmak iyidirBahşiş atın yaşına bakılmazYiğidi öldür hakkını yemeBahşiş atın yularına bakılmazCan pazarı bu oyun olmazDağ kuşu dağda bağ kuşu bağda yakışırArmudu say ye elmayı soy yeBeleş atın yaşına bakılmazBeleş atın yularına bakılmazAbdala(dervişe) kar yağıyor demişler titremeye hazırım demişEt kokarsa tuzlanır ya tuz kokarsa ne yapılır?Böyle gerek danaya buzağının hakkını yemeyeBir evde düzen olunca düzenbaz olmazBükemediğin bileği öpeceksinEldeki yara yarasıza duvar deliği gibi gelirKişi vezir olmakla insan olmazEski kaçmış iğne iplik geri getirmişSenden devletliye ortak olmaIsıracak köpek dişini göstermezİnceldiği yerden kopsunBıldır yediği hurmalar bu yıl götünü tırmalarİnsan kendini beğenmese çatlar ölürErkeğin kalbine giden yol midesinden geçerEr lokması er kursağında kalmazKimseden kimseye hayır yokUtanma pazar dostluğu (mideyi) bozarAyranım (yoğurdum) ekşidir diyen olmazGündüzün mum yakan geceyi bulamazHerkes kendi çukurunu doldururAğaç ne kadar uzasada göğe eremezErdemin başı diliKaybolan koyunun kuyruğu yağlı olurYerin kulağı vardırAğaç ne kadar uzasada göğe ermezKaybolan koyunun kuyruğu büyük olurHer insan kendi çukurunu doldururMerhametsizlik kılıcını çeken kişi merhametsizlerin kılıcı ile ölürDemir yumuşamaz deli uslanmazFakirin tavuğu tek tek yumurtlarHancı tavuğu gibi yolcu artığı ile geçinirYere bakar (bakan) yürek yakarGidipte gelmemek gelipte görmemek (bulmamak) varAğzından çıkanı kulağın duysunBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemişMüddei iddiasını ispatla mükelleftirTok iken yemek yiyen mezarını kendi dişiyle kazarHatasız arkadaş arayan arkadaşsız kalırGönülsüz namaz göğe (göklere) ağmazAnanın (annenin) bahtı kızınaİğne deliğinden deve başı geçmezDemirden korkan trene binmezAllah sağ gözü sol göze muhtaç etmesinDağ başına harman yapma savurursun yel için önüne değirmen yapma öğütürsün sel içinAtla avrat yiğidin bahtınaKorkulu rüya görmektense uyanık kalmak hayırlıdırKorkulu rüya görmektense uyanık yatmak yeğdirKorkulu düş görmektense uyanık yatmak hayırlıdırDayak isteyen keçi çobanın değneğine vururAltın yerde paslanmaz taş yağmurda ıslanmazCan candan tatlıdır (şirindir)Acemi çaylak bu kadar uçarAslan postunda gönül dostundaKorkulu düş görmektense uyanık kalmak hayırlıdırHerkes kendi sözünün ilk muhatabıdırAk köpeğe koyun diye sarılmaÇömlek taşa dokunursa vay çömleğin halineKuşu kuşla avlarlarDavulu görür oynar mihrabı görür ağlarGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulamazErken kalkan yol alırKorkulu rüya görmektense uyanık kalmak yeğdirAğzından çıkanı kulağın işitsinEğri cetvelden doğru çizgi çıkmazSerkeş öküz (son) soluğu kasap dükkanında alırDoğru söze ne hacet?Deveci ile dostluk Kuran kapısını büyük tutarAdalet bilenmiş kılıçtan daha keskindirBir ağacın gölgesinde bir sürü yatarTarlayı tapu zapt etmez saban zapt ederDoğruluk dost (hak) kapısıİt itin ayağına basmazGözü darıda olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazSu küçüğün söz (sofra yemek) büyüğünBir adamın sözü bir adama kolayHastaya döşek (yatak) sorulmazAnne hakkı ödenmezÇamura taş atma üstüne sıçrarHatasız arkadaş arayan yalnız kalırDeveciyle konuşan kapısını büyük açmalıFakir dost çabuk unutulurBir çiçekle yaz olmazPara dediğin elin kiriPara dediğin elinin kiridirİyilikle uslanmayanın sonu kötektirYengece niçin yan yan gidersin? demişler. yiğide nice yürürse yaraşır demişAbdalın karnı doyduktan sonra gözü yoldadır (papucundadır)Tedbirde kusur eden takdire bahane bulurİyilikle uslanmayanın sonu dayaktırSoydur çeker (boktur kokar)Kimse kimsenin çukurunu dolduramazGizli konuşanları dinleyen kendi ayıbını işitirYel kayadan ne aparır?Çokluğa taş atılmazGönülsüz yenen aş ya karın ağrıtır yada başAç gezmektense tok ölmek evladırYel kayadan ne alır?Çocuğa iş buyuran ardınca kendi giderHer gönülde bir aslan yatarDoğruluk minarede kalmışAllah bana bende sanaDeveciyle görüşen kapısını büyük açmalıİte hoşt demezler sahibinin hatırı var diyeHayvan yularından insan sözünden (ikrarından) tutulurYiğit başından devlet ırak değildirGelen gidene rahmet okutur (gelen gideni aratır)Ürkütme kediyi aslan edersinİte dalanmaktan çalıyı dolanmak yeğdirBakan yemez kapan yerDostluk kantarla hesap alışverişleDeveci ile görüşen kapısını büyük açarDeveci ile konuşan kapısını büyük açmalıAleme cellat lazım senin olman ne lazım?Cahile söz (laf) anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtür (zordur)Güneşte yanmayan gölgenin kıymetini bilmezİşi olmayanın aşı olmazÖlüm kalım bizim içinGöz görür gönül ister (çeker)Deveci ile görüşen kapısını büyük açmalıGelin girmedik ev olur ölüm girmedik ev olmazSeraskere dana güttüren dünyaDeveci ile dost olan kapısını büyük yaptırırİyilikten maraz doğarYok büyümez zayıf büyürBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur (vardır)Çivi çıkar ama izi kalırParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım?Her ziyan bir öğüttürElden gelen geç gelir ondada karnın aç kalırBir koyun başı pişinceye kadar kırk kuzu başı pişerYaprağa yapış atlas olsun toprağa yapış altın olsunKuştan korkan darı ekmezZenginin gönlü oluncaya dek züğürdün canı çıkarÜrkütme tavşanı aslan edersinDostunu överken yerecek yer bırakHer şeye (köfteye) maydanoz olmaDüş uykudan sonra olurKomşuluk başka alışveriş başkaKendinden küçükten kız al kendinden büyüğe kız verBüyük lokma ye büyük söylemeSüküt ikrardan gelirAz olsun öz (uz) olsunAna hakkı ödenmezAktan kara kalktı mı?Karpuz kabuğu suya düşmeden denize girilmezDağda gez bağda gez insafı elden bırakmaGaribin yardımcısı Allah tırBeyle bostan ekenin vay halineArsız neden arlanır çul giyerde salınırBugün geçmişin meyvesi geleceğin çekirdeğidirKoyun güden kurdu görürİş anlatılıncaya kadar baş elden giderDoludan ıslanmışın yağmurdan pervası olmazKargadan korkan darı ekmezÜrkütme kurbağayı yiğit edersinDiken battığı yerden çıkarMerhametten maraz hasıl olurÖfkeyle (öfke ile) kalkan zararla (ziyanla) otururEl için kuyu kazan evvela kendisi düşerİyilik (muhabbet) iki baştan olurSay beni sayayım seni (sev beni seveyim seni)Testiyi kıranda bir dolduran daDeve suyu bağıra bağıra geçerAslı ne ise neslide odurBuldum bilemedim bildim bulamadımKürkü orak vaktinde orağı kürk vaktindeYerinde söz söylemesini bilen özür dilemek zorunda kalmazDeveciyle dost olanın üst eşiği yüksek olurAç gözünü yoksa açarlar gözünüŞeytan azapta gerekAz veren candan çok veren maldan verirDeveci ile dostluk eden kapısını yüksek açmalıdırAllah ın işine karışılmazŞeytan ile ortak eken buğdayın sapını alırAcele ile yol alınmazHer şeye maydanoz olmaEkmeğini yalnız yiyen sofrasını yalnız kaldırırBabayla oğlanın pabucu bir olunca evde kavga eksik olmazHer zaman poyraz rüzgarı esmezDağ yürümezse derviş yürürÖpülecek ele tükürülmezAğrısız baş ararsan mezara gitSen önünü kış tutda yaz çıkarsa bahtınaAz yaşa çok yaşa akıbet gelir başaSen işini kış tutda yaz çıkarsa bahtınaKavganın iyisi olmazOsmanlı nın ekmeği dizindedirSürüyü güden kurdu görürÖlmüş aslana tavşanlar bile hücum ederAdam arkadaşından belli olurÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşer (çocuğa iş ardına sen düş / çocuğa iş sal ardınca sen var)Dünya gülümser ama yine alın buruşturur kaş çatarHer köfteye maydanoz olmaBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezTok aça ufak doğrarElden vefa zehirden şifa olur mu?Yemeye hazır dayanmazEşek üzerindede olsa beylik güzel şeydirKurda neden ensen kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişYüksekten uçan alçağa konarZüğürtlüğün adını zariflik koymuşlarÇürük iple kuyuya inilmezKendisine hayrı olmayanın başkasınada yararı yokturAt arıklıkta yiğit gariplikteTavuğun sadakası bir yumurtaKendisine hayrı olmayanın başkasınada hayrı yokturAdam adama yük olmazDelikli taş (boncuk) yerde kalmazGidipde gelmemek var gelipde görmemek varVarlığa darlık olmazDağ yürü dağ yürü dağ yürümezse abdal sen yürüŞiri şirden miri mirden sakın kendini aksak ile kördenBeleş atın dişine bakılmazDenizde ıslanan yağmurdan korkmazKöpeksiz köy bulmuş değneksiz gezerRamazanda oruç yiyenin yüzü bayramda kara olurZemheride sürde çalı ile sürAkıntıya (karşı) kürek çekilmezMisafir on kısmetle gelir birini yer dokuzunu (evde) bırakırMisk yerini belli ederVur başına al ekmeğiniHacı Mekke'de derviş tekkedeYabancıdan vefa zehirden şifa olur mu?Adamın yere bakanından suyun ağır akanından korkYa deve ya deveci yada deve üstündeki hacıKörlüğünde ısrar edene vasfını belirtmekte beis yokturDünya fani malın hani?Köpek sürünmekle etek kesilmezArefe günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkarBu dünya kimseye kalmazHastalık sağlık bizim (insan) içinSayılı gün tez geçerHerkes gonnara yemezHer ağaç kökünden çürürTerazi tartıyla her şey vaktiyleKedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (murdar) derYanmış harmandan vergi alınmazArlı arından huylu huyundan vazgeçmezDeme dostuna der dostuna. bir gün olur tuz basarlar postunaAğlar gözden sahte sözden sakınİnanma dostuna saman doldurur postunaÖlenle birlikte ölünmezFarenin ip kesen yavrusu olurKadının (cahili) sofusu şeytanın maskarasıÖdünç yiyen kesesinden yerKalpten kalbe yol giderÖnünde bol bol yiyen sonunda bel bel bakarTatlı söz yılanı deliğinden çıkarırHiddetle kalkan zararla otururAmeli boynuna semeri sırtınaCömertliğe ölçü olmazDeve deve yerine çökerKış kışlığını kuş kuşluğunu gösterirBir fincan acı kahvenin kırk yıl hakkı vardırKavak uzaya uzaya göğe yetmezKavun karpuz yata yata büyürUlularla havuç ekenin yoğunu götüne giderEl için ağlayan iki gözden yar için dövünen dizinden olurGönülden gönüle bir yol vardırHuylu huyundan teneşirde vazgeçerKötürümden aksak hiç yoktan ahmak yeğdirBir fincan acı kahvenin kırk yıl hatırı vardırDevenin silkintisi eşeğe yük olurBeş parmak bir değilErkek aslan aslanda dişi aslan aslan değil mi?Adamın yere bakanından suyun ağır akanından sakınKarga şakırdamış bülbülüm sanmışYanlış dirhemlerle doğru ölçü elde edilemezAdamın yere bakanından suyun sessiz akanından sakınYanlış dirhemle doğru ölçü olmazRüşvet kapıdan girince insaf kapıdan çıkarSitte i sevir kapıyı çevirirAdamın yere bakanından suyun durgun akanından korkDeme işitmeAğaca dayanma kurur adama dayanma ölürAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişGün varken davarını eve götürHiddet ile kalkan zararla otururKimse kendi ayıbını görmezBahşiş atın dişine bakılmazBoka nispetle tezek amberdirDevenin yünü eşeğe yük olurAdamını yere bakanından suyun ağır (sessiz) akanından kork (sakın)Yüklü eşek anırmazEşek bile bir düştüğü çukura bir daha düşmezGörünüşe aldanma (aldanmamalı)Parası ucuz olanın kendisi kıymetlidirYedisinde neyse yetmişindede odurAdamın yere bakanından suyun ağır (sessiz) akanından kork (sakın)Akçası ucuz olanın kendisi kıymetlidirİt kışı geçirir ama gel derisinden sorSırça evde oturan komşusuna taş atmazZengin giyerse sağlıcakla fakir giyerse nereden buldun ki! derlerSırça sarayda oturan komşusuna taş atmazAdamın yere bakanından suyun durgun akanından sakınAdam (insan) eti (yükü) ağırdırKişinin kendine ettiğini kimse edemezAcelede nedamet düşünmekte selamet vardırRüzgarlı günde pamuk atılmazArkadaşını söyle ki sana kim olduğunu söyleyimSözün tamını deliye derlerBir ağızdan çıkan bin dile yayılırİnsan yedisinde neyse yetmişindede odurHerkesin arşınına göre bez vermezlerAkçesi ucuz olanın kendisi kıymetlidirAğaca dayanma çürür insana dayanma ölürAğızdan burun yakın kardeşten karın yakınBir ağızdan çıkan bir orduya yayılırAdama dayanma ölür duvara dayanma yıkılırFırsat sakal altından geçerAcele işin sonucu nedamet (pişmanlıktır)Aç aman bilmez erken karnın doyurKar susuzluk kandırmaz (gidermez)Dilden gelen elden gelse her fukara padişah olurKar zararın kardeşidirSırça sarayda oturan komşusuna taş atmamalıdırAdamın yere bakanından suyun yavaş akanından sakınSırça evde oturan komşusuna taş atmamalıdırKırkından sonra azana çare bulunmazAkşam yalan söyleyenin sabah yüzü kara çıkarUcuz etin yahnisi yenmez (tatsız olur)Gönül ne kahve ister ne kahvehane gönül sohbet ister kahve bahaneBalık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan onmasınŞahin gözünü ette açmış karga gözünü bokta açmışRamazanda yalan söyleyenin yüzü bayramda kara olurDilin kemiği yokturSözün tamını eşeğe derlerEl için kuyu kazan evvela kendi düşerBana arkadaşını söyle sana kim olduğunu diyeyimDemircinin canı demirden berk gerekSözün tamamı aptala söylenirHatır için çiğ tavuk (bile olsa) yenirAkıllı lafını akılsıza söyletirZayi olan koyunun kuyruğu büyük olurKazanırsan dost kazan düşmanını ananda doğururAkçenin yüzü sıcaktırAta binmek bir ayıp (attan) inmek iki ayıp (bin ayıp)Ev alanla evlenene Allah yardım ederAdam eti ağırdırKalpten kalbe yol vardırBir ağızdan çıkan bin ağza yayılırYoldan gelenin heybesine bakarlarBaş nereye giderse ayakta oraya giderZalim ettiğini bulurDünyanın iki başı bir gelmezGördün deli savul geriSoran yorulmamışİnsanın alacası içinde hayvanın alacası dışındadırKul azmayınca hak yazmaz (kula bela gelmez hak yazmadıkça hak bela yazmaz kul azmadıkça)Çingene ciğer pişirir çok yemeden karnın(ı) şişirirOynayamayan gelin yerim dar. derKurt puslu havayı severSözün tamamı ahmağa söylenirBir musibet bin nasihatten yeğdirKefen alacak adam gözünün yaşından belli olurLafın tamını deliye derlerAslında olan tırnağına getirirArı söğüdü akıllı öğüdü severEl deliye bende akıllıya muhtacımZemheride yağmur yağmaktan zehir yağması iyidirKefenin cebi yokZemheride damla damlayacağına kan damlasınZemheride kar yağmadan kan yağması iyidirİnsan ikrarından hayvan yularından tutulurBir sıçrarsın çekirge iki sıçrarsın çekirge üçüncüde ele geçersin çekirgeYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak bu içerler)Hayvanın alacası dışında insanın alacası içindedirİki eğriden bir doğru çıkmazBir felaket bin nasihatten iyidirAğlatırsa mevla bir gün güldürürDünya bol olmuş neye yarar pabuç dar olduktan sonraİnsan eti ağırdırEkmek mayadan kız anadan olurAcemi nalbant gibi kah (gerek) nalına vurur kah (gerek) mıhınaBir fenanın yedi mahalleye zararı dokunurZemheride kar yağmaktan zehir yağması iyidirAllah dağına göre kar verirSabah ola hayır geleBahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı kovalarmışBahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı öpermişBir fenanın yedi mahalleye zararı vardırSöyleme dostuna oda söyler dostuna. bir gün olur kül basarlar postunaİki karpuz bir koltukta olmazÇürük merdivenle dama çıkılmazBir ağızdan çıkan beş ağza yayılırDüşman düşmanın halinden bilmezDeveyi yardan atlatan bir tutam otturİnsan yükü ağırdırAzimli sıçan duvarı delerBoş eşek yorga giderDeveyi yardan atan bir tutam otturEmanetin kıçı kaypak olurBaşak büyüdükçe başını eğerBaş olan boş olmamalıdırHer ağaç kökünden kururDağ dağa küsmüşde dağın haberi olmamışGeçme namert köprüsünden koparsın su seniEle güven olmazHamala semeri yük olmazEmanetin canı az olurİnsanlar konuşarak hayvanlar koklaşarak anlaşırEmanetin bağrı yufka olurDenize düşen yosuna sarılırKötü komşu insanı (adamı) hacet (mal) sahibi ederAkıllı sözünü akılsıza söyletirMaşa varken elini ateşe sokmaAkıl adama sermayedirZengin silkinse fakir bay olurÖfkeyle hareket eden zararlı çıkarYürük ata paha olmazAğlatırsa mevla yine güldürürLafın tamını eşeğe derlerLafın tamamı aptala söylenirTabancanın dolusu bir kişiyi boşu kırk kişiyi korkuturVeren el alandan üstündürAdam yükü ağırdırAdama dayanma ölür duvara (ağaca) dayanma yıkılır (kurur)Korkak bezirgan (tüccar) ne kar eder ne ziyanDüşman düşmana yasin okumazKabul olmayacak duaya amin demeYenik pehlivan oyuna doymazEvdeki hesap pazara uymazCahil kimsenin yanında kitap gibi sessiz olAdamın alacası içinde hayvanın alacası dışındadırDüşman düşmana mevlit okumazSon pişmanlık fayda etmezKabul olmayacak duaya amin denmezİyilik etde denize at balık bilmezse halik bilirKabul edilmeyecek duaya amin denmezEskiye itibar olsaydı bit pazarına nur yağardıBaşak olgunlaştıkça boynunu eğerAslan kocayınca tilkinin maskarası olurCan candan şirindirMerhametten maraz doğar (hasıl olur)Azimle sıçan duvarı delerDüşman düşmana rahmet okumazSoğanın acısını yiyen bilmez doğrayan bilirKomşu iti komşuya ürümezDevenin üstünde adamı böy sokarLafın tamamı ahmağa söylenirAğustosta beyni kaynayanın zemheride kazanı kaynarEmanetin canı gözünde olurKesilen baş bir daha yerine konmazYenik pehlivan güreşten bıkmazEmanetin canı kıçında olurEmanetin götü çürüktürDağa çıkan düz aramazKaptanın hüneri dalgalı denizde belli olurHerkes nasibini bulurHerkes nasibini yerBaca eğride olsa dumanı doğru çıkarAdamın yere bakanından suyun yavaş akanından korkİt ısırmaz at tepmez demeAcından karnı gurlar başına nergis bağlarAnadan olur dadı hamurdan olur mayaHazıra dağ dayanmazSuya düşen yılana sarılırAteşten korkan soğuk suyu üfleyerek içerKalbi yıkmak kolay yapmak zordurFincancı katırlarını ürkütmeGabbe içerden olunca kapı tırkaz tutmazEşeğin kulağını kesmekle küheylan olmazBilginin efendisi olmak için çalışmanın kölesi olmak gerekirÖküz tekini bulmadan çifte yürümezAdadığı çok verdiği yokGölgesinde oturulacak ağacın dalı kesilmezİyiliğe nereye gidiyorsun? demişler kötülüğe demişİyi insan lafının (sözünün) üstüne gelirBöyle başa böyle tıraşAçın koynunda ekmek durmazİnsanlar konuşa konuşa hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşırSöyleyene değil söyletene bakDüşmanına gücenip dostuna darılmaHar vurup harman savurmaDüşmanına gücenip dostuna kızmaKalaylı bakır küflenmezEşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme kimi uzun der kimi kısaEğrinin iki yakası bir araya gelmezUyku ölümün kardeşidirŞaşkın misafir ev sahibini ağırlarHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar konuşa konuşa anlaşırVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolunÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşerMilletin ağzı torba değil ki dikesinDağ dağa küsmüş dağın haberi olmamışBakan göze bağ olmazAdam ahbabından bellidir (bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu diyeyim)Kötü komşunun yedi mahalleye zararı vardırYalan parayla değil ya (alınmaz)Dağ başından duman eksik olmazDeveye burç gerek olursa boynunu uzatırTeşbihte hata olmasınSöylesem söz olur söylemesem dertYarım elma gönül almaBir görüş bir kör bilişAdemoğlu çiğ süt emmiştirÖlüme giden gelmiş paraya giden gelmemişMilletin ağzı torba değil ki büzesinHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar söyleşe söyleşe anlaşırBorca içen iki kez sarhoş olurSuyun duru akanından insanın yere bakanından korkmalıÖlüm dirim bizim içinKurt ihtiyarlayınca köpeğin maskarası olurmuşKirpi yavrusunu pamuk diye severmişBilinmedik iş ya karın ağrıtır ya başTarlada izin olsun harmanda yüzün olsunBir ahırda atda bulunur eşekdeTerzi kendi söküğünü dikemezSütlüyü sürüden çıkarmazlarŞubatın sonundan martın onundan korkÖfke gelir gider kelle gider gelmezBorca içen iki kere sarhoş olurEldeki yara yarasıza duvar deliğiTavuğun sadakası yumurtaVardığın yer körse gözünü kapaParan gitti mi diye sormazlar isin bitti mi diye sorarlarNerede çokluk orada boklukDeveye dağ beygire yağCima pek hoş felekte gusül olmasaYavru kuş yuvada gördüğünü yaparHastaya bakmaktan hasta olması yeğdirAkıl adama sermayeSenden çıkmış bir kaza kime gidersin imdadaAkan çay her zaman kütük getirmezAlında yazılı olan başa gelirDervişe Bağdat'ta pilav var demişler. yalan değilse ırak değil demişYel kayadan ne koparırBoynuzsuz koyunun hakkı boynuzluda kalmazHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar anlaşa anlaşaAzmin elinden bir şey kurtulmaz (ne kurtulur?)Kirpide yavrusunu pamuğum diye severmişAbdal (derviş) tekkede hacı Mekke'de bulunurOlmaz olmaz deme olmaz olmazYatan öküze yem yokHesapsız kasap ya bıçak yada masa kırarÇalışmak ibadetin yarısıdırBaktın yarin yar değil terkini kılmak ar değilGidipde gelmemek gelipde bulmamak varGidipde gelememek gelipde bulamamak varTaze bardağın suyu soğuk olurAnayı kızdan ayıran paraHerkesin yorulduğu yere han yapılmazBaskısız bedevreyi el almazsa yel alırGüneş olsan kimsenin mendilini kurutmazsınKöpek bile yal yediği kaba pislemezTembele iş buyurursan sana akıl öğretirBorca şarap içen iki kez sarhoş olurAlacağın olsundada alakargada olsunVeresiye şarap içen iki kere sarhoş olurAç bırakma hırsız edersin çok söyleme arsız (yüzsüz) edersinBir hatır iki hatır üçüncüde vur yatırKomşunun iti komşuya ürümezMart kuruluk nisan yağmurlukBilinmedik aş ya karın ağrıtır ya başÖksüz hırsızlığa çıkmış ay ilk akşamdan doğmuşBostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı kısa olurBilmedik aş ya karın ağrıtır yada başAv köpeği avdan kalmazAş sabahın iş sabahınYatanın yüreğine borcu varBıçak sapını kesmezHer yüze gülen dost olmazYazın serçeye kim olsa yem verirFırsat her vakit ele geçmezAttığı taş ürküttüğü kurbağaya değmediKomşun kör ise sen kısık bakAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişKaş çatmakla çatık kaşlı olunmazKervan ters dönerse topal eşek baş olurZararın neresinden dönsen kardırYumurtlayan tavuk bağırgan olurTuzsuz ev tuzlu evi yalaya yalaya tüketirÜç göç bir yangının yerini tutarHer güzelin bir kusuru vardırAş taşarsa çömçenin değeri kalmazDoğru ağıdan acıdırHer firavun un bir musa sı olurBorç yiğidin kamçısıdırİte vurmazlar sahibinin hatırı var diyeDoğru söze ne denirSuyu havana koy döv döv yine suGidipde gelememek gelipde görememek varBin işit bir söyleDertli başta akıl olmazDeveye boynun neden eğri? diye sormuşlar nerem doğru ki! demişAhmak (şaşkın) misafir ev sahibini ağırlarKarga bülbülü taklit edeyim derken ötmeyi unutmuşSu içene yılan bile dokunmazKişinin kendine ettiğini başka hiç kimse edemezArığa (göle) su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlarBahtsızın bağına ya yağmur yağar ya doluSoydur çekerGidipde gelmemek gelipde görmemek varYiğit bin yaşar fırsat bir düşerBaş başa bağlı başda yasayaBorca şarap içen iki kere sarhoş olurKancık yalanmazsa erkek dolanmazYoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmazAtalar sanatı oğlana mirastırHaramdan şifa olmazRamazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olurAkıl ortağı ortak mal ortağı kaypakHer yüze güleni dost sanmaİşini kış tut yaz çıkarsa bahtınaElin kuzu kebabından bizim tarhanamız yeğdirAkıllı olsa her sakallı kişi sakallılara danışırlardı her işiGidene ağam gelene paşamGidipde dönememek dönüpde bulamamak varİntikam eskir ama asla yaşlanmazGidipde dönmemek dönüpde bulmamak varOn düşün bir söyleKuzguna yavrusu şahin görünürBaş başa bağlı başda padişahaTatlı dil güler yüz düşmanın kolunu bükerAkrabayla ye iç alışveriş etmeBir felaket bin nasihatten yeğdirBabanın sanatı oğluna mirastırAllah bir kapıyı kaparsa bin kapıyı açarYanlız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazAnne cennet kapılarının ortasındadırDostla ye iç alışveriş etmeLeyleğin ömrü laklakla geçerAtanın sanatı oğluna mirastırYapmak zor yıkmak kolaydırDeveye inişi mi seversin yokuşu mu? demişler düz yere mi (düze kıran mı) girdi? demişBir koyundan iki post olmazAşure yemeye giden kaşığını taşırBir suçla adam asılmazAcılı başta akıl olmazAlan aldanmaz satan aldanırHaramın binası olmazEski diye atma kürkünü gerek olur bürünürsün bir günüKasap et derdinde koyun can derdindeGüvenme erine et teper derineGidipde dönmemek dönüpde görmemek varDost ile ye iç alışveriş yapmaBin düşün bir söyleKabahat öldürende değil ölendedirZora beylerin borcu varAllah namerde muhtaç etmesinBekarlık maskaralıktırKurda neden boynun kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişEvden bir ölü çıkacak demişler herkes hizmetçinin yüzüne bakmışHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masa (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat)İki düşün bir söyleGidipde dönememek dönüpde görememek varKimseden kimseye hayır yok (gelmez)İlk vuran okçudurIlıya ılıya yaz soğuya soğuya kış gelirAna kızına taht kurar kız bahtı kocada ararTaş çömleğe çarparsa vay çömleğin haline çömlek taşa çarparsa yine vay çömleğin halineİşçi kırk yılda tüccar kırk gündeTilki yetişemediği üzüme koruk derKarı koca arasına girilmezBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzüm vermemişYapmak güç yıkmak kolaydırKarga yavrusuna bakmış benim ak pak evladım demiş (kuzguna yavrusu anka görünür)Tilki ulaşamayacağı üzüme koruk derBaba oğluna bir bağ vermiş oğul babasına bir salkım üzüm vermemişAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışElin hünkar sarayından bizim külhanemiz yeğdirSevişip dostuna boşanıp kocana varmaNerede hareket orada bereketTerazi var tartı var her şeyin bir vakti varBoşanıp kocana varma sevişip dostuna varmaZeytin dededen incir babadan kalmalıBaskısız çatı örtüsünü el almazsa yel alırRamazanda oruç yiyenin bayramda yüzü kara olurArı bal yapacak çiçeği bilirDoğrunun yardımcısı Allah tırBükemediğin eli öp başına koyKedi uzanamadığı ciğere pis dermişÇocuğun bulunduğu yerde kov (dedikodu gıybet) olmazAkıl ortak ortak mal ortağı kaypakKiminin devesi kiminin duasıSerçeye çubuk beredirBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir salkım üzüm vermemişFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetlidirBeş parmağın beşide bir değildirBaşına gelen başmakçıMalı malla canı canla ölçmeliKedi yetişemediği ciğere pis dermişCennet annelerin ayakları altındadırSuç öldürende değil ölendedirBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir cıngıl üzüm vermemişİki emini bir yemin ayırırVerirsen veresiye gidersin karasuyaTarlada izi olmayanın harmanda gözü olmazTarlada izi olmayanın harmanda sözü olmazAşık alemi kör dört yanını duvar sanırKişi arkadaşından (refikinden) azarTatarın kılavuza ihtiyacı yokAğaç ne kadar uzarsa uzasın göğe değmezİnsan çeşit çeşit yer damar damarKorkulu rüya görmektense uyanık yatmak hayırlıdırHer kuşa şahin olmaDamdan düşen damdan düşenin halinden anlarYüzünü bulan astarınıda isterİki aslan bir posta sığmazDeve ölürse eşeğe yüktürKurda konuk giden köpeğini yanında götürürAba vakti aba alan yaba vakti yaba alan yanılmamışHerkesle aşık atılmazAyyar tilki art ayağında tutulurKedi ulaşamadığı ciğere murdar dermişAtlar tepişirken arada eşekler ezilirHer yüzüne güleni dost sanmaHer yüzü güleni dost sanmaKedi yetişemediği ciğere murdar dermişAllah bile kulunun karasını yüzüne vurmazEvlenenle ev alana Allah yardım ederŞükür nimeti arttırırSonradan görme gavurdan dönmeSerkeş öküz soluğu kasap dükkanında alırDevletin (devlet) malı deniz yemeyen domuz (keriz)Başın başı başında başı vardırYazın eli yaş olanın kışın ağzı yaş olurSitte i sevir her saati bir devirBeş parmak bir olmazBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzümü çok görmüşDağ ne kadar ulu olsada bir kenarı yol olurKişinin başına gelen kendi ağzından çıkandırDeve ölürse eşeğe yük olurDeniz kenarında dalga eksik olmazBaktın yarin yar değil terkini kılmak az değilSirkeyi sarımsağı düşünen (hesaplayan) paçayı yiyemezPerşembe günü yalan söyleyenin cuma günü yüzü kara çıkarAğır taşı ne sel alır ne yelBir söyle on dinleTek taş duvar olmazDamdan düşenin halini damdan düşen bilirSel gider kum kalırMiras helal hele al demişlerMühür kimdeyse süleyman odurAcemi marangozun talaşı tahtasından çok olurRakip ölsünde ne yüzden ölürse ölsünTok iken yemek yiyen mezarını dişiyle kazarAcelede nedamet teennide selamet vardırAltın eşin gümüş eşiğe muhtaç olurTek taşla duvar olmazHer yüzü gülümseyeni dost sanmayınDostunu överken biraz yerecek yerini bırakYılan sokan uyumuş aç kalan uyumamışSu bendinden kesilirDemir ıslanmaz deli uslanmazDostluk kantarla alışveriş miskalleAdam adama her daim gerek olurÖküzü boynuzundan insanı sözünden tutarlarSabah sürçen geceye dek sürçerDoğru sallanır ama yıkılmazHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masat (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat)Kedi uzanamadığı ete murdar dermişAllah bile kulunun karasını yüzüne vurmamışAllah kulunu kısmetiyle yaratırAllahtanrısağ gözü sol göze muhtaç etmesinHarman dövmek çayır kuşu işi değilAlakargada alacağım olsun alamazsam gözümü oysunSanatını ustadan öğrenmeyen öğrenemezGörmemiş görmüş gülmeden (güle güle) ölmüşSanatını ustadan görmeyen öğrenemezDerdini saklayan derman bulamazAz tamah çok zarar verirSana kötülük yapanı iyilik yaparak cezalandırDeli deliden hoşlanır iman ölüdenİki kere iki dört ederDerdini gizleyen derman bulamazDemiri nem insanı gam çürütürAz tamah çok zarar getirirYiyen bilmez doğrayan bilirAz açgözlülük çok zarar getirirAz açgözlülük çok zarar verirArayan bulur inleyen ölürHer gecenin bir gündüzü vardırArı satmış namusu tellala vermişSu bendinden bağlanırHer kaşığın kısmeti bir olmazÇoban aldı bağa gitti kurt aldı dağa gittiİyi iş altı ayda çıkarKedi uzanamadığı ciğere murdar dermişAtmaya niyeti olmayan kürt taşın büyüğüne sarılırKötü ev sahibi kiracıyı ev sahibi yaparKadı anlatışa göre fetva verirİyilik zayi olmazİyilik yerde kalmazVerme malını veresiye akar gider karasuyaAdamın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Her gecenin bir sabahı vardırHoca okurken yanılırKulak kendi söylediğinide dinlemek içindirPişmiş aşa su katılmazAç dışarı çıplak içeri kaçarDağ ne kadar yüce olsa bir geçidi bulunurUnun çoksa çörek et yağın çoksa börek etAcı çekmeyen olgun insan olamazMeyhanecinin yüzünü bayram topu güldürürAlmayacağın hayvanın kuyruğunu tutmaBir gemide iki kaptan olmazAllah uçamayan kuşu için alçak dal yaratırTeyze ana yarısıdırBabanın sanatı oğula mirastırRahman a secdesi yok sofuluğu elden bırakmazHer ağaçtan kaşık olmazGündüz yağar gece açar yıl bozgunluğu kadın söyler erkek susar ev bozgunluğuÇobana verme kızı ya koyun güddürür yada kuzuİç güveyisi iç ağrısıKoyunun götü bir gün açıksa keçininki her gün açıkPara her kapıyı açarHer ağlamanın bir gülmesi vardırAz tamah çok ziyan verirHer akşamın bir sabahı vardırHırs gelir göz kararır hırs gider yüz kızarırKorkulu rüya (düş) görmektense uyanık yatmak yeğdir (hayırlıdır)Sağlıktan büyük zenginlik yokturAz açgözlülük çok ziyan verirSuyun yavaş akanından insanın yere bakanından sakınEv devdirÖlüm yüz aklığıŞimşeği görülen buluttan korkulmazAç ile arkadaş olma yemem derde sömürürEşeği düğüne çağırmışlar ya su lazımdır ya odun demişAlın yazısı değişmezYanık yerin otu tez biterYaza çıkardık danayı beğenmez oldu anayıAdam adama her daim muhtaçSu başından bağlanırAcımayana acınmazKurcalama sivilceyi çıban edersinAz açgözlülük çok ziyan getirirTembel eşeğin yükü ağır olurAllah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirmişÖfke gelir göz kararır öfke gider yüz kızarırMarifet iltifata tabidirİşkilli büzük (tavuk) dingilderPire yüzünden yorgan yakılmazŞahin küçük et yer deve büyük ot yerElin ağzı torba değil ki çekip büzesinIsırgan ile taharet olmazTas yere düşmeden çınlamazÖküz öldü ortaklık bozulduİti an değneği yanına koyÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu (gıybet) olmazEvli evine köylü köyüneBoş başağın başı dik olurUlu sözü dinlemeyen ulurmuşÇocuğun bulunduğu yerde gıybet olmazÇirkefe taş atma üzerine sıçrarEtle tırnak arasına girilmezÖlmüş devenin derisi eşeğe yüktürAkara kokara bakma çuvala girene bakBaş yarılır börk içinde kol kırılır yen içindeAk şeker kara şeker bir damar soya çekerGörünüşe aldanmaBaş yarılır börk içinde kol kırılır yen içinde (kalır)Sınanmışı sınamak ahmaklıktırSofu soğan yemez bulunca sapını komazPara ile dağlar gülistan olurSağlık varlıktan önemlidirHastalık kantarla girer miskalle çıkarBeş kuruşluk fener ancak bu kadar yanarYedi adım yolun bir yudum suyun hakkı vardırDeveye bindikten sonra çalı ardına gizlenilmezAzca nereye? çokçanın yanınaEr ekmeği er kursağında kalmazVerme sırrını dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostunaTamah varken müflis acından ölmezAk göt geçit başında belli olurDünyadaki en değerli hazine sağlıktırAdam yenilmekle marifetli olur yanılmakla alimDünya dört kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanBugün bana ne ise yarın sanadırRahman a secde etmez yine sofuluğu elden bırakmazUlu sözü dinlemeyen ulur kalırZelzeleyi gören yangına razı olurEv deliği dev deliğiBilgisiz insan içi boş davula benzerÇuhayı fırçayla kadifeyi elleZenginin gönlü oluncaya kadar fakirin canı çıkarYazın araması kışın taraması olmasa herkes besler mandayıDoğru söz acı olurSağlık varlıktan iyidirSabırla koruk helva olur dut yaprağı ipekHerkesin ağzı torba değil ki büzesinDağdaki kekliğin bini bir parayaAdam adama gerek olur iki serçeden börek olurYemeyenin malını yerler demine hu çekerlerSarığı sarar sarar ulamı yetiştiği yere sokarsınYerdeki yüze basılmaz (kimse basmaz)Zenginin gönlü olasıya fakirin canı çıkarMarifet iltifata tabiidirMarifet iltifata tabidir müşterisiz mal zayidirKişinin çektiği dili belasıdırPara dağları yol ovaları bedesten ederPara isteme benden buz gibi soğurum sendenİnsan sıkıntısını başkasına açıklayarak giderebilirMuhabbet iki baştan olurÖlme bayılmaya benzemezZalimin zulmü varsa mazlumun Allah'ı varAllah tan ümit kesilmezHay dan gelen hu ya gider (selden gelen suya gider)Allah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovalarYenice eleğim seni nerelere asayım?Hamala semeri yük değildir (olmaz)Ustamın adı hıdır elimden gelen budurSanatı ustasından görmeyen öğrenmezUlu sözü tutmayan ulur kalırEkmek aslanın midesindedirKarpuz kabuğunu görmeden denize girmeParanın gördüğü işi kimse göremezArığa su gelene kadar kurbağanın gözü patlarOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmiş (yel ile yuf bitmiş)Dumansız baca olmaz kahırsız koca olmazSanatını ustadan öğrenmeyen (görmeyen) öğrenemezSırrını açma dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostunaKülhancının beyliği hamamcılık demişlerDoğru söz ağıdan acı gelirAç gezmektense tok ölmek yeğdirDomuzun kuyruğunu kes yine domuzMart ayı dert ayıKele köseden yardım gelmezAsil ile taş taşı soysuz ile yeme aşıHak söz acı olurPadişahlar halka bilginler padişahlara hükmederYıkılan ağaca balta vuran çok olurAdam adama her zaman gerek olur iki serçeden börek olurÖlüsü olan bir gün ağlar delisi olan her gün ağlarSağlık varlıktan üstündürDenenmişi denemek ahmaklıktırArı gibi eri olanın dağ kadar yeri olurCins cinse çekerÇatal kazık yere geçmezKötü tarlanın verdiğini yiğit kardeş vermezEl (etek) öpmekle ağız kirlenmezHırsız evden olursa bulunması müşkül olurSu görülünce teyemmüm bozulurKabul olunmayacak duaya amin denmezKısmetinde ne varsa kaşığına o çıkarKör pazara varmasın pazar körsüz kalmasınHak söz acıdırKızı gönlüne (keyfine) bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıyaKanatsız kuş uçmaz (olmaz)Cahilin dostluğundan alimin düşmanlığı iyidirLokma aslanın ağzındadırAç yatarım dinç kalkarımKavurga karın doyurmazAl giyen alınırHasta olmayan sağlığın kadrini (değerini) bilmezKimine sivrisinek saz kimine davul zurna azHak söz ağıdan acı gelirBaşa gelmez iş olmaz ayağa değmez taş olmazSen dede ben dede bu atı kim tımar edeMum dibine karanlıkAllah son gürlüğü versinBin bilsende bir bilene sorKırkından sonra saza başlayan kıyamette çalarKöpeğe gem vurma kendisini at sanırÇatıdan düşenin halini damdan düşen bilirİt boku acından yerAyağa değmedik taş başa gelmedik iş olmazEkmek aslanın ağzındadırAlmayacağın hayvanı kuyruğundan tutmaAğrısız baş mezarda olurKarga kekliği taklit edeyim demiş kendi yürüyüşünü unutmuşGelen geçer konan göçerAbdala kar yağıyor demişler titremeye durmuşum demişGeline oyna. demişler yerim dar. demişİçi beni yakar dışı eli (seni) yakarKimseye arşınına göre bez vermezlerKedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (mındar) derEv eksiği dev eksiği ev deliği dev deliğiKoyunun melediğini kuzu melemezAl şunu tut dedilerse yut demedilerEğer ile meğeri evlendirmişler keşke diye bir çocuk doğmuşAkıllı köprü arayıncaya dek (kadar) deli suyu geçerKafirden hacı elden bacı olmazHak doğrunun yardımcısıdırEski düşman dost olmazEtme bulursun inleme ölürsünBal yiyen baldan bıkarÖtleğenin baylığı böğürtlenin vakti geçinceye kadardırBal yiyen baldan usanırEv dediğin evrendir ucu dönmez kervandırCahil davula benzer işi boş sesi çokturKavak yaprağını tepeden dökerse kış çok olurUyuyan yılanın kuyruğuna basmaGeçim dünyasıÖlüm kalım (dirim) bizim içinAdamın iyisi iş başında belli olurElinden gelse bir kaşık suda boğacakBekara karı boşamak kolayBaş sallamakla kavuk eskimezBir insan köprü kurar bin insan geçerGençlikte para kazan ihtiyarlıkta kur kazanKalp kalbe karşıdırAğaca dayanma kurur insana dayanma ölürAğustosta beyni kaynayanın kışın kazanı kaynarÇıracı olsam ay akşamdan doğarAynı ırmakta iki kere yıkanamazsın üzerinden akan sular şimdi yeni sulardırGürültü istemeyen kazancı dükkanına girmezAtı alan üsküdar ı geçtiEğri ağaçsız orman olmazDertsiz baş mezarda taşKul darda kalmazsa hızır yetişmezHer çiçek koklanmazÇemkirmesini bilmeyen zağar kurda yem olurDağ başından duman yiğit başından yaman eksik olmazKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıDara düşmeyene hızır yetişmezSabreden derviş acından gebermişHer yiğidin gönlünde bir arslan yatarDağ başından duman yiğit başından boran eksik olmazÇok (fazla) naz aşık usandırırAlacakla borç ödenmezHavlamasını bilmeyen zağar kurda yem olurSamur kürkde olsa kabahatli kimse üzerine almazİhtiyarın düşkünü beyaz giyer kış günüHacı bildiğimizin haçı boynundan çıktıDama çıkan keçinin ağaca çıkan oğlağı olurKul bunalmayınca hızır yetişmezKul sıkışmazsa hızır yetişmezKomşunun karısı komşuya kız görünürBaba malı tez tükerir evlat gerek kazanaTilkinin gezip geleceği yer kürkçü dükkanıdırHırsız evden olursa kapı kilit istemezYağ ile yavşan sirke ile tavşanKar ne kadar çok yağsa yaza kalmazBağla atını ısmarla hakk aKul daralmayınca hızır yetişmezMerhametten maraz doğarTek elin nesi var iki elin sesi varHer şey incelikten insan kalınlıktan kırılırBir ambar buğdayın örneği bir avuçturKırk gün taban eti bir gün av etiAz yetmez çok artmaz (artmazsa yetmez yetmezse artmaz)Gökyüzünde düğün var deseler kadınlar merdiven kurmaya kalkarAhmak misafir ev sahibini ağırlarHacı sandığımızın haçı koynunda çıktıAdamak kolay ödemek zordurErgene karı boşamak kolay gelirGöze yasak olmazBilen bilir bilmeyen aslı var sanırVeren eli kimse kesmezKarıncanın yok olma zamanı gelince kanatlanırHer gün bir olmazVeren el alan elden üstündürBizim tavuk bir yumurta yumurtlar yedi mahalle duyar elin kısrağı küheylan doğurur hiç sesi çıkmazDostluk kantarla hesap miskalleVer elindeki sapı git dolan kapı kapıDünya ölümlü gün akşamlıGök gürlemeden yağmur yağmazAltının kıymetini sarraf bilirHalayıktan kadın olmaz gül ağacından odunEl(in) yumruğu(nu) yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırmış (zannedermiş)Hesapsız kasap ya bıçak kırar ya masatKime hacı dersin haçı koltuğundan çıkagelirKör görmez sezerEmanet hayvanın kuskunu yokuşta koparHacı dediğimizin haçı koltuğundan çıktıZenginin parası fakirin çenesini yorarHerkes kendi ölüsü için ağlarKişi ne yaparsa kendine yaparEşek at olmaz ciğer et olmazBozacının şahidi şıracı (olur)Tilkinin dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırBir kişi köprü kurar bin kişi üzerinden geçerAbdalın yağı çok olursa gah (hem) borusuna çalar (sürer) gah (hem) gerisineBaşını sallamayan kavak olmazKurt kocayınca köpeklere maskara olurAğzı bal yapan arının kuyruğunda iğnesi varArpa unundan kadayıf olmazEv sahipleri pastırmayı ince doğrasa kurnaz misafir alır ikişer ikişer yutarBir adam köprü kurar bin adam üzerinden geçerAyıyı fırına atmışlar yavrusunu ayağının altına almışAt görür aksar su görür susarYol üstüne bostan ekme el için kocalıkta avrat alma el içinSırça köşkte oturan komşusuna taş atmazAba altında sultan yatarKadının yüzünün karası erkeğin elinin kınasıAyıpsız dost arayan dostsuz kalırÜç göç bir yangın yerini tutarAdam yanıla yanıla pehlivan yenile yenileÇürük tahta mıh tutmazAv vuranın değil alanınKoyun can derdinde kasap yağ derdindeAyıpsız dost isteyen dostsuz kalırZenginin malı fukaranın çenesini yorarUyuyan yılanın kuyruğuna basılmazAdamın ahmağı malını överYol üstüne bostan ekme el için ihtiyarlıkta avrat alma el içinİki emini bir yemin aralarKeçidede sakal varÖpülecek el ısırılmazİki cambaz bir ipte oynamazKime müslüman desem haçı koltuğundan çıkarttıBozacının şahidi şıracıAslını inkar eden (saklayan) haramzadedirİğneyi kendine batır çuvaldızı başkasınaDolu bardak su almazBuğdayın yanında acı otda sulanırİyi kadının kocası cübbesinden belli olurBesle büyük danayı tanımasın anayıAğaca dayanma kurur insana güvenme ölürÖnce selam sonra kelamDenizdeki balığın pazarlığı olmazHakimsiz hekimsiz yerde durulmazNe oldum deme ne olacağım deİğneyi kendine çuvaldızı ele batırSağ olsunda dağ ardında olsunKusursuz dost arayan dostsuz kalırBüyük balık küçük balığı yerAlma alı sat yağızı bin doruya besle kırıÇürük tahtaya mıh çakılmazGel demesi kolay ama git demesi güçtürÇürük tahtaya çivi çakılmazBaş ağır gerek kulak sağırEmanet eşeğin kuskunu yokuşta koparEl üstünde gömlek eskimezHayvan yularından insan sözünden tutulurFazla naz aşık usandırırDuvara dayanma yıkılır insana güvenme ölürDeğme (dokunma) sarhoşa yıkılana kadar gitsinAbideleri taşlar değil işler yaparYularsız ata binilmezKaraya sabun deliğe öğüt neylesinYağmur tavına ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezAdama güvenme ölür ağaca dayanma kururHamı tatlı yetkini acıAbanın kıymeti yağmurda bilinirBir dirhem et bin ayıp örterDuvara yaslanma yıkılır insana güvenme ölürAna ile kız helva ile kozSarımsakda acı amma evde lazım bir dişiYoksul ala ata binse selam durmazBal yiyen baldan bıkmış yağ yiyen yağdan bıkmışAdamın yere bakanından suyun sessiz akanından korkAkan suya inanma eloğluna dayanmaOrtak çok oldukça zarar azalırHaramın temeli olmazAcıyan çok amma ekmek veren yokSu aktığı yere yine akarParayı veren düdüğü çalarİyiliğe iyilik her kişinin karı kötülüğe iyilik er kişinin karıAslını inkar eden haramzadedirAbanın kadri yağmurlu günde belli olurRamazanda yalan söyleyenin (orun yiyenin) bayramda yüzü kara olurErenlerin sağı solu belli olmazGailesiz baş yerin altındaAğır taş batman döver (yerinden oynamaz)Ateş demekle ağız yanmazAyıdan post düşmandan dost olmazİki kardeş savaşmış ebleh buna inanmışEvvela selam sonra kelamSütle giren huy canla çıkarGarip kim kör oHamala semeri yük değildirEğreti ata (el atına) binen tez inerDadandırma kara gelin dadanırsa yine gelirBorçlu ölmez benzi sararırGençliğinde taş taşı ihtiyarlıkta ye aşıGençlikte taş taşı ihtiyarlıkta ye aşıKarga mandayı babası hayrına bitlemezSon pişmanlık fayda vermez (etmez)Lafla (lakırdı ile) peynir gemisi yürümezGençlikte taş taşı kazandıkça ye aşıAdalet evrenin ruhudurIrz insanın kanı pahasıdırGitsende beni bağlamaz kendi düşen ağlamazAna evladını atmış yar başında tutmuşAlemin ağzı torba değil ki büzülsünDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşde görKar zararın kardeşidir (ortağıdır)At ver hısım ol kız ver hasım olBilmekten değil bilmemekten korkmalıÖfke ile kalkan zarar ile otururHer yiğidin bir yoğurt yiyişi vardırKartala bir ok değmiş oda kendi yeleğindenAğanın gözü öküzü semiz ederHarman sonu dervişlerindirAyıpsız yar isteyen yarsız kalırSuyun yavaş akanından insanın yere bakanından korkKatıra baban kim? demişler dayım at demişKavgada kılıç ödünç verilmezAllah doğruların yardımcısıdırDeğirmene gelen nöbet beklerYol yürümekle borç vermekle biterBaldız baldan tatlıdırÖfke ile kalkan ziyanla otururAyranı yok içmeye atla gider sıçmayaEğreti ata binen tez inerÖfke ile kalkan ziyan ile otururAkar suya inanma eloğluna güvenmeKızın var sızın varSen olursan bensiz bende olurum sensizAdalet mülkün temelidirAnanın bastığı yavru incinmez (ölmez)Adalet dünyanın temelidirDomuzdan toklu olmazBakmadan usta olunsaydı kediler kasap olurduSel ile gelen yel ile giderBeyden gelen bey sayılırAkla gelmeyen başa gelirAçma sırrını dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostunaNush ile uslanmayanın hakkı tekdir tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirÇabuk yanan çabuk sönerPekmez gibi malın olsun Antakya'dan sinek gelirKurt komşusunu yemezTeşbihte hata olmazSabırla koruk helva olur dut yaprağı atlasZihin paraşüt gibidir açık değilse işe yaramazSelam kelamdan önce gelirÖfkeyle kalkan ziyanla otururAdamın (insanın) adı çıkacağına canı çıksınBir cahilin dostu olmaktansa bir alimin düşmanı olman daha iyidirBaz bazla kaz kazla kel tavuk topal horozlaÇok gezen tavuk ayağında pislik getirirAnadan olur daya hamurdan olur mayaBoşboğazı cehenneme atmışlar odun yaş (az) diye bağırmışAğası güçlü olanın kulu asi olurErken öten horozun başını keserlerÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu olmazBaşına gelen başmakçıdırAyranı yok içmeye tahtırevanla gider sıçmayaAza demişler(nereye?) (çoğun yanına) demişGiden gelse dedem gelirdiHer zaman gemicinin istediği rüzgar esmezAkıllının düşmanlığı cahilin dostluğundan hayırlıdırSelam kelamdan öncedirBal ile kaymak yenir ama her keseye göre değilSelin ağzı tutulur elin ağzı tutulmazAğrısız baş mezarda gerek (olur)Evini tavuk eşiyor çalımı dağdan aşıyorKısmetinde ne varsa kaşığında o çıkarAğaç fidan iken eğilirÖküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmazAlacağım olsunda alakargada olsunErken öten horozun başını koparırlarYolu sormak kaybolmaktan iyidirAba vakti yaba yaba vakti aba alınırAlışmadık götte don durmazMum yanmayınca pervane dönmezSırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalıdırKalbin yolu mideden geçerKurt kışı geçirir ama yediği ayazıda unutmazSöz verme verdinse dönmeİş bilenin kılıç kuşananın devran süreninDeğirmenden gelenden poğaça umarlarElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazDeli ile devletli bildiğini işlerNerde çokluk orda boklukYıl uğursuzunAkmasada damlarEkmeğin büyüğü hamurun çoğundan olurCömertle nekesin (cimrinin) harcı birdirÇarşı iti ev beklemezKötü komşu insanı (adamı) hacet sahibi ederAğır taş batman döverKedi her zaman ciğer yemezAt ile avrat yiğidin ikbalindendirÖfkeyle kalkan zarar ile otururBir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramazAçlık ile tokluğun arası yarım yufkaDevletin malı deniz yemeyen kerizÖfkeyle kalkan ziyan ile otururİnsan göre göre hayvan süre süreKem göz kalp akçe sahibinindirAtı atasıyla katırı anasıylaÖlüm gelmiş bu cane baş ağrısı bahaneAllah diyen mahrum kalmazEşeğin gönlüne kalsa bir bağ maydanozu götürmezEgemenlik kayıtsız şartsız ulusundurKalendere kış olur demişler titremeye durmuşuz demişAğır taş yerinden oynamazKöpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenmezArık arınır ad arınmazKapıyı kırarsan odun çok olurGün geçer kin geçmezSu akar yolunu bulurGelin ata binmişde gör ki kimin kapıya inmişKarıncadan ibret al yazdan kışı hazırlarÇatal kazık yere batmazKöpekle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirÇalma kapımı çalarlar kapınıHak yerini bulurKaza geliyorum demezAba vakti yaba yaba vakti aba alan yanılmazMezara servet taşınmazAç esner aşık gerinirKedinin kabahatini önüne koyarlar öyle döverlerDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşte görParayla dost bulunmazBalı olan (bal) yemez mi?Kırılan kalp kolay kolay onarılmazEşeğin ölümü köpeğe düğündürHayvan yularından insan ikrarından tutulurAba zamanı yaba yaba zamanı aba alınırAğaç ucuna yel değer güzel kişiye söz değerHak diyen mahrum kalmazGörünen dağın ardı yakındırDomuz derisinden post olmaz eski düşman dost olmazDeveci ile dostluk eden kapısını büyük açmalıdırKazanmayanın kazanı kaynamazKomşun kör ise senkıpabakOnmadık hacıyı deve üstünde yılan sokarEfendi genç beye hizmet güç imişAslan yattığı yerden belli olurGönülsüz namaz göğe ağmazİnsan sözünden hayvan yularından tutulurSahipsiz eve it buyrukDevletli ile deli bildiğini işlerİnsan eşek olunca semer vuran çok olurGençlikte ölüm kocalıkta yoksulluk güç imişAç tavuk kendini arpa ambarında sanırDeniz dalgasız olmaz gönül sevdasız olmazYalnız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazFazla (artık) mal göz çıkarmazOcağın yakışığı odun evin yakışığı kadınKöre şimdi gece. demişler ne zaman gündüzdü? demişAğrılarda göz ağrısı her kişinin öz ağrısıAptala malum olurTavşan dağa küsmüşde dağın haberi olmamışBin dost az bir düşman fazlaİti öldürene sürütürlerTarlayı koçan zaptetmez saban zaptederEr oyunu üçe kadarAlmadan vermek Allah'a yaraşırSelam kelamdan öncedir (önce gelir)Elbette olur ev yıkanın hanesi viranAcemi nalbant gavur eşeğinde dener kendiniAnasına bak kızını al tarağına bak bezini alAcemi nalbant ahmak eşeğinde usta olurKarpuz kabuğuna basma kayıp düşersinBir söz yola getirir bir söz yoldan çıkarırAcemi nalbant ahmak eşeğinde dener kendiniSon gülen iyi gülerAltın semer taksalarda eşek yine eşektirAcemi nalbant gavur eşeğinde usta olurİt itin ayağına (kuyruğuna) basmazFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetli olurBekara karı boşaması kolaydırKurt kocayınca köpeklerin maskarası olurTeşbihte (temsilde) hata olmazAkıllı varada yoğada çapa sallamazEtme bulma dünyasıAdalet ile zulüm bir yerde barınmazAnasına bak kızını al kıyısına bak bezini alSağılır ineğin buzağısı kesilmezYüz verme arsız edersin az verme hırsız edersinEle attığın taş kendi başına değerBaş yarılır fes içinde kol kırılır kürk içindeBenzeye benzeye yaz benzeye benzeye kış olurDereyi görmeden paçayı sıvamaEv yıkanın Allah evini yıkarEv yıkanın evini Allah yıkarSıçan çıktığı deliği bilirAttan inip eşeğe binmek olmazAlıcı kuşun ömrü az olurKurunun yanında yaşta (yaşda) yanarKağnı devrilince yol gösteren çok olurKuş kanadına kira istemezDünya sefası kanaatten ibarettirKöprüden geçerken ayıya dayı derlerKimsenin çırası tana kadar yanmazKar kuytuda para pintide eğleşirUcuzdur vardır bir illeti pahalıdır vardır bir hikmetiKoyunun bulunmadığı yerde keçiye abdulrahman çelebi derlerParanın açmadığı kapı yokturParanın açamadığı kapı yokturTilkiyi kovalarken kurdu uyandırmaSon pişmanlık fayda vermezKancık yalanmadan erkek dolanmazHe demekde iş bitirir yok demekdeAda bana adayım sanaHuy canın altındadırKöprüden geçinceye kadar ayıya dayı derlerYılana yumuşak diye el sunmaKöprüyü geçene kadar ayıya dayı deKeçiye can kaygısı kasaba yağ kaygısıKöprüden geçene kadar ayıya dayı deEve lazım olan camiye haramdırBekar olana karı boşamak kolay olurHer kuşun eti yenmez kuş var ki et yedirirlerYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak su içerler)Düşman düşmana gazel okumazAbdala kar yağıyor demişler titremeye hazırım demişAtın varken yol tanı ağan varken el tanıDeveyle yetiş olmazAk akçe kötü gün içindirAlçak uçan yüce konar yüce konan alçak uçarDeve ile yetiş olmazYaz yaz gerek kış kışDeveci ile konuşan kapısını büyük açarMartta tezek kuruya nisanda seller yürüyeTan yeri ağarınca hırsızın gözü kararırAnalık fenalık (kara yamalık)Minarede doğru ama içi eğriBeylik fırın has çıkarırBaba himmet. oğul hizmetEr ekmeği meydan ekmeğiEldeki yara yarasıza duvar deliği gibidirAdamın (insanın) adı çıkacağına (çıkmaktansa) canı çıksın (çıkması yeğdir)Şahin ile deve avlanmazZenginin kağnısı dağdan aşar fakirin eşeği düz yolda şaşarAkla gelmeyen (akla gelen) başa gelirŞahin küçüktür ama koca turnayı havadan indirirHelale cömertlik olmazKatrandan olmaz şeker olsada cinsine çekerGidipde gelmemek gelipde görmemek (bulmamak) varYarası olan gocunurÇekişmeden pekişilmezAcemi nalbant mesleği ahmak eşeğinde öğrenirmişAbdalın karnı doyduktan sonra gözü yoldadırAbdalın karnı doyunca gözü yolda olurBalçığı duvara vur tutarsada hoş tutmazsada hoşO hacı bu hacı kim olacak boyacı?Kara gün kararıp kalmazGün bugündürÖğretmenin vurduğu yerde gül biterHer yokuşun bir inişi her inişin bir yokuşu vardırİtle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirHer şeyin yokluğu yoklukturDoğruyu söyleyenin bir ayağı üzengide gerekAnanın (anasının) çıktıgı dala kızı salıncak kurarTembele kapını ört. demişler yel eser örter. demişAkıllı evladın var neylersin mali akılsız evladın var neylersin mali?Çok kucaklayan az düşürürBaş yarılır fes içinde kol kırılır yen içindeBin nasihatten bir musibet evladırKatıra baban kim? demişler dayım attır demişÇiftçinin ambarı sabanın ucundadırBin nasihatten bir musibet yeğdirAk akça kara gün içindirVarışına gelişim tarhana aşına bulgur aşımÇıkmamış canda umut vardırÇıkmadık candan ümit kesilmezÖksüz oğlan göbeğini kendi keserAy var yılı besler yıl var ayı beslerAkçesi ucuz olanın kendisi kıymetli olurHer gün baklava börek yense bıkılırİnek gibi süt vermeyen öküz gibi kutan sürerCanı kaymak isteyen mandayı yanında taşırRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürMal sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibi?Mal sahibi mülk sahibi nerde acep ilk sahibiAva giden avlanırHer damardan kan alınmazÖlümden öte köy yokturAdam adamdan korkmaz utanırBilgisiz bir kimse savaş davuluna benzer sesi çok içi boşturKedi yavrusunu yerken sıçana benzetirSabanın tutağına yapışan el aç kalmazKöylü misafir kabul etmeyiz. demez konacak konak yoktur. derAyıpsız yar arayan yarsız kalırDeve kabe ye gitmekle hacı olmazOlsayı bulsaya vermişler hiç doğmuşBalcının var bal tası oduncunun var baltasıÖksüz güler mi meğer yanılaCan çıkmadan umut kesilmezArık ata kuyruğu (da) yüktürRüya ile hülya olmasa züğürtlerin canı çıkarYılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girerKimse kimsenin rızkını yemezAcından kimse ölmemişZaman para kadar değerlidirParan ucuz olursa sen pahalı olursunBalık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan gülmesinOrtaklık öküzden başka buzağı yeğdirDarı unundan baklava incir ağacından oklava olmazHesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masatBakmakla usta olunsa köpekler (kediler) kasap olurduDost başa düşman ayağa bakarMermer iyi taştan iyilik iki baştanİp kırıldığı (koptuğu) yerden ulanır (bağlanır)Fukaranın düşkünü beyaz giyer kış günüKeçiye can kaygısı kasaba et kaygısıGelen kısmetiyle gelirSen zot ben zot ata kim vere otKedinin usluluğu sıçan görünceye kadarAğlar gözden sahte sözden kendini sakınAy görmüşün yıldıza minneti yokturAlemin ağzı torba değil ki büzesinDüş uykudan sonra gelirMart ayların çingenesidirNasihat vereceğine para verÇıkmamış candan umut kesilmezÇıkmayan candan umut kesilmezSabah ola hayır olaNasipten öteye yol yokKısmet gökten zembille inmezRahat ararsan mezardaKasap yağı bol bulunca gerisini yağlarArife tarif gerekmezBostan yeşil (gök) iken pazarlığa oturulmazBağa bak üzüm olsun üzüm yemeye yüzün olsunAdam adama yük değil can gövdeye mülk değil (adam adama yük olmaz)Göz var izan varBıçağı kestiren kendi yüzü suyu insanı sevdiren kendi huyuKaldın mı oğul eline müdara eyle gelineÇalımına bakarsan alasın gelir evine bakarsan sadaka veresin gelirKöy yanar deli taranır (deli kız taranır)Kazma elin kuyusunu kazarlar kuyunuBağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsunİki gönül bir olunca samanlık seyran olurAslan kükrerse atın ayağı kösteklenirSöz uçar yazı kalırArap eli öpmek dudak karartmazKüçük suda büyük balık olmazAtanın (babanın) sanatı oğula mirastırOrtak atın beli sakat olurÖfkeyle kalkan zararla (ziyanla) otururAçlık sofuluğu bozarAğrısız baş mezarda gerekAğlama ölü için ağla deli içinYüzü güzel olanın huyu (da) güzel olurİmam osurursa cemaat sıçarYenilen pehlivan güreşe doymazAna hakkı Allah hakkıTemsilde hata olmazEvdeki pazar çarşıya uymazBekar gözü kör gözüŞehirliyi ad yıkar köylüyü inatCanı cana ölçmeliÖküz yem bitince çifte gideceğini bilirKişiyi nasıl bilirsin kendin gibiÖlecek tavşan çomağa karşı gelirGel demek kolay git demek güçtürKendini beğenen şeytanŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçedirAta arpa yiğide pilavBoynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)Baskısız tahtayı yel alır yel almazsa sel alırÇömlek demiş dibim altın. kaşık demiş girdim çıktımTemiz iş altı ayda çıkarBir lisan bir insanİyilik yazıda (yerde) kalmazDeveye boynun neden eğri? demişler nerem doğru ki? demişEşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmezYangını körükleyen saçından tutuşurAtın tepmezi itin kapmazı olmazEşek kocamakla tavla başı olmazHekim kim başına gelenHer zaman eşek ölmez on köfte on paraya olmazYokluk buğday yedirir aşlık ipek giydirirDüğün evinde kız yaylada öküz beğenilmezİki kaptan bir gemiyi batırırKol kırılır yen içinde kalırHerkesin ettiği yoluna gelirKıbleden geldi kışımız Allah'a kaldı işimizKomşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasınAlmadığın hayvanın kuyruğunu tutmaElalemle düğüne bayrama gidilirİğne atsan yere düşmez (deyim)Geçmişe mazi yenmişe kuzu derlerSıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demişHelva şirin nefis kafirYokluk buğday yedirir aşlık çuha giydirirHekimsiz hakimsiz memlekette oturmaDayak cennetten çıkmıştırMisafir bereketi ile gelirYırtıcı (alıcı) kuşun ömrü az olurHaneye lazım olan camiye haramdırAkıl insanı zulmede götürebilir merhamete deDestursuz bağa girilmez (gireni sopa ile kovarlar)Sevgi geçer yalan olur sonra sokar yılan olurDevamlı akan su yatağını ve kendini temiz tutarDünya büyük olsada dardırSu bulununca teyemmüm bozulurDostluk başka alışveriş başkaDüşünen insan özgür insandırKişi arkadaşından bellidirBir el bir eli yıkar iki elde yüzü yıkarDert çekene göredirDilencinin torbası dolmazBalık çok konuşurum ama ağzım su dolu. demişKaraman ın koyunu sonra çıkar oyunuÖlüm hak miras helalAllah çam isteyene çam mum isteyene mum verirTaş altında olmasında dağ ardında olsunKuzguna yavrusu (anka) görünürAdam olacak çocuk bokundan belli olurEvli evinde köylü köyünde gerekYol yürümeyle borç ödemekle biterİnsan ayaktan at tırnaktan kaparAyın on beşi karanlık on beşi aydınlıktırÇık çık eden nalçadır iş bitiren akçedirYağmurlu gün tavuk su içmezSerçeden korkan darı ekmezYalancıyı kaçtığı yere kadar kovalamalıDuvarı nem insanı gam yıkarÇalışanın yatanda hakkı vardırDilenci bir olsa şekerle beslenirSıçan geçer yol olurDağ başı dumansız olmazGönlün yazı var kışı varAkıllıyı arkada tutma akılsızı klavuz etmeÇok söyleyen çok yanılırBir elin verdiğini öbür elin görmesinEkmekle oynayanın ekmeğiyle oynanırBir elin verdiğini öbür elin duymasınSağ elin verdiğini sol elin bilmesinAhırda oğlak doğsa ovada otu biterMandırada oğlak doğsa ovada otu biterAvrat var ev yapar avrat var ev yakarHer düşüş bir öğrenişAkıl parayla satılmazAvrat malı kapı mandalı (tokmağı)Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olurEve konuk gelse uğurda gelirSağ elinin verdiğini sol elin bilmesinAkılsız dostun olacağına akıllı düşmanın olsunİt iti ısırmazSağ elin verdiğini sol elin duymasınAslı neyse nesli odurBana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasınAt avrat silah emanet verilmezAç yanından kaçYağmurda düşmanın koyunu dostun atı satılsınÖlümü gören hastalığa razı olurAçın uykusu gelmezAlacağın olsunda alakargada olsunYularsız deve yedilmezEl eli yıkar iki elde yüzü yıkarAhırda oğlak doğsa dağda otu biterAkşama karşı yola gitme tana karşı yatmaHangi gün vardır akşam olmadıkAkıl veren çok para veren yokAt bir dizginde öküz bir çizide belli olurAzan kurda kızan köpekDereden geçerken at değiştirilmezDereyi geçerken at değiştirilmezDoğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerekLodosun gözü yaşlı olurKırk yıllık kani olur mu yaniAkıl veren çok ekmek veren yokKazan taşarsa kepçenin değeri olmazSudan geçerken at değiştirilmezBaş yarılır börk içinde kol kırılır kürk içindeKimsenin ettiği yanına kalmazAza sormuşlar nereye çoğun yanına demişİşin yoksa şahit ol borcun yoksa kefil olDünyanın ucu uzundurNehirden geçerken at değiştirilmezAç yat dinç yatEl el için ağlamaz başına kara bağlamazSağ elinin verdiğini sol elin duymasınYalnız taştan duvar olmazDağ ne kadar büyük olsada kervan dağı aşarYavaş tükürüğün sakala zararı varCan canın yoldaşıdırEl elin aynasıdırAç yatarım dinç yatarımIrmak geçilirken at değiştirilmezGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazBir elin verdiğini öbür elin bilmesinKeçi nereye çıkarsa oğlağıda oraya çıkarKızı keyfine bırakırsan ya davulcuya kaçar ya zurnacıyaİncir babadan zeytin dededenAraba devrildikten sonra yol gösteren çok olurYüzünü bulan yüzsüz astarınıda isterÇayı geçerken at değiştirilmezÇay geçerken at değiştirilmezHak söz ağıdan acıdırİnsan kendini beğenmese çatlarOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuf bitmişÇerçi başındakini satarKızı keyfine bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıyaElifin hecesi var gündüzün gecesi varYüz versen yüzsüz astarınıda isterCesurun bakışı korkağın kılıcından keskindirAt yedi günde it yediği günde unuturSıcağa kar mı dayanır?Acemi nalbant kafir eşeğinde öğrenirBeleş atın dişine (yaşına yularına dizginine) bakılmazAllah sevdiği kula dert verirAllah fukarayı sevindirmek isterse önce eşeğini yitirtir sonra buldururArık öküze bıçak çalınmazAkıl için yol (tarik) birdirBitli (kurtlu çürük) baklanın kör alıcısı olurPazar körsüz kalmazHer sakallıyı baban mı sanırsın?Akıl isen açma sırrın dostuna çünkü dostun dostu vardır oda söyler dostunaElmanın dibi göl armudun dibi yol (olmalı)Kızı gönlüne bırakırsan ya davulcuya kaçar ya zurnacıyaAcemi nalbant çoban eşeğinde öğrenirArkalı it kurdu boğarParan çoksa kefil ol işin yoksa şahit olDağ ne kadar yüce olsada yol onun üstünden aşarEl elin eşeğini türkü söyleyerek ararEl eli yıkar iki elde yüzüTeker kırılınca yol gösteren çok olurTeker kırıldıktan sonra yol gösteren çok olurİşini bilmeyen kasap ne bıçak kor ne masatAğaç yaşken eğilirAdam adamdan korkmaz utanır (hatır sayar)Samur kürkde olsa suçu kimse üzerine almazAcıklı başta akıl olmazIsıracak it dişini göstermezArayan belasınıda devasınıda bulurHasta yatan ölmez eceli yeten ölürYumuşak huylu atın tekmesi yavuz olurAllah sevdiği kuluna dert verirSamur kürkde olsa kabahati kimse üzerine almazHarman döven öküzün ağzı bağlanmazAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunsunÖnce can sonra cananAkşamın hayrından sabahın şerri iyidirAğaç düşsede yakınına yaslanırÖrtük pazar ara bozarOsurgan (osuruklu) göte arpa ekmeği bahaneYiğit ekmeğiyle yiğit beslenirBir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamışÖfke ile kalkan zararla otururParanın gittiğine bakma işinin bittiğine bakŞeytanla saman eken sapını alırEmanet hayvanın paldımı yokuşta koparSarımsağı gelin etmişler kırk gün kokusu çıkmamışYolcu yolunda gerekAğaçtan maşa aptaldan paşa olmazHer şeyin bir vakti var horoz bile vaktinde öterGecenin hayrından gündüzün şerri iyidirSen pazarda hiç adam ağzı görmedin mi?Gül dalından odun beslemeden kadın olmazCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurAdam iş başında belli olurSel gider kum kalır (kişi ettiğini bulur)Büyük başın derdi büyük olurArmutun (armudun) iyisini ayılar yerKimse kimsenin çukurunu doldurmazÖğüt veren çok olur ama ekmek veren olmazBugünkü işini yarına koymaArpa ekip buğday beklemeNisan yağmuru altın araba gümüş tekerlekOlmayacak duaya amin denilmezAna hakkı AllahtanrıhakkıAllah tan umut kesilmezYenenle yanana ne dayanırKabiliyetli çırak ustayı geçerKabahat samur kürk olsa kimse üstüne almazKarpuz kesmekle hararet sönmezErgene avrat boşaması kolaydırDüğün el ile harman yel ile (olur)Yiğit lakabıyla anılırDostuna sıkça giden bir gün ekşi yüz görürKomşunun tavuğu komşuya kaz görünürBugünkü işini sabaha koymaBugünkü işini yarına bırakmaAğır yongayı yel kaldırmazAşık kalemi kör dört yanını duvar sanırAdama dayanma ölür ağaca dayanma kururEmek olmadan yemek olmazKabahat samur kürk olmuşda kimse giymemişPadişah yasağı üç gün sürerEşek kulağı kesilmekle küheylan olmazErkek arslan dişisinden kuvvet alırÇarık çarıkla sarık sarıklaGençlikte para kazan kocalıkta kur kazanBir dokun bin ah dinle kaseifağfurdanDeli arlanmaz soyu arlanırAl gömlek gizlenemezAllah kulunu kısmeti ile yaratırKomşu hakkı AllahtanrıhakkıdırÇok para haramsız çok laf yalansız olmazBugünün işini yarına koymaYetişemediğin köyün alt tarafında yatİş amana binince kavga uzamazBir dokun bin ah işit kaseifağfurdanAcele giden yolda kalırHer çok azdan olurBugünkü işini sabaha bırakmaBerber berbere benzer ama başın Allah'a emanetBana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursaAtımın anlı sakar lakabını ele takarSuç samur kürk olsa kimse sırtına almazGüvenme dayına azık al yanınaAkıllı düşman akılsız dosttan yeğdirBana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaAkıllı düşmandan korkma akılsız dosttan korkÇoğu zarar azı kararDoğru sarsılır ama yıkılmazİt ite buyurur itde kuyruğunaİnsanın vatanı doğduğu yer değil doyduğu yerdirKurdun adı yaman çıkmış tilki vardır baş keserDemir nemden insan gamdan çürürErgene karı boşaması kolaydırEmanet eşeğin paldımı yokuşta koparÇok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazHerkesin tenceresi kapalı kaynarAkşam ise yat sabah ise gitAkşamın işini yarına koymaAceleyle giden yolda kalırVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde üzülEv sahibi mülk sahibi hani nerede bunun ilk sahibiGel demek kolay ama git demek güçtürZararın neresinden dönülse (dönersen dönsen) kardırHanım kırarsa kaza halayık kırarsa cezaAnlatışa göre verirler fetvayıBoş ite menzil olmazİmam evinden aş ölü gözünden yaş çıkmazCambaz ipte balık dipte gerekBir fit bin büyü yerini tutarMecliste ilk seferde dilini kısa tutAta sözü tutmayan uluya kalırKem dileme komşuna kem iş gelir başınaDostun attığı taş baş yarmazCana gelecek zarar mala gelsinAkıl olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaSabahın işini yarına bırakmaEkincinin karnını yarmışlar kırk bu yılcık kırk bıldırcık çıkmışHerkesin delisi evinde derdi karnındaDost bin ise azdır düşman bir ise çokturCana gelecek kaza mala gelsinÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazAkşamın işini yarına bırakmaŞeyh uçmaz müridi uçururZararın neresinden dönersen kardırTilkinin dönüp geleceği yer kürkçü dükkanıdırAceleyle yürüyen yolda kalırÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazBir kötünün yedi mahalleye zararı vardırAyak almadık taş olmaz başa gelmedik iş olmazHer gün papaz pilav yemezAkşamın işini sabaha koymaBugünün işini sabaha koymaÇok para haramsız çok söz yalansız olmazGece işi kör işiAllah uçamayan kuşa alçacık dal verirAllah tan korkmayandan korkulurDavacın kadı olursa yardımcın Allah olurÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazBir anaya bir kız bir kafaya bir gözDün öleni dün gömerlerHer şey olacağına varırAhbap kusuruna bakan ahbapsız kalırZürefanın düşkünü beyaz giyer kış günüAç karın katık istemez uyku yastık istemezBugünün işini sabaha bırakmaAğız yer yüz utanırTilki erişemediği üzüme hevengim olsun. demişAğlatan gülmezAkşamın işini sabaha bırakmaİki el bir baş içindirBiri bilmeyen bini hiç bilmezEkinci yağmur ister yolcu kurakUmut fakirin ekmeğidirBir dokun bin ah dinleSenden zengin ile ortak olmaHarman dövmek keçinin işi değilBilmemek ayıp değil sormamak ayıpHoroz ölür gözü çöplükte kalırSarhoşa dokunma kendi yıkılsınAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunurAlçak uçan yüce konar yüce uçan alçak konarAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunsunKervan yolda düzelirCana geleceğine mala gelsinYar yıkıldığı gün tozarMürüvvete endaze olmazGecenin hayrından gündüzün şerri yeğdirDağ yürümezse abdal yürürKul sıkılmayınca hızır yetişmezUna dökülen yağın zararı yokCahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurAna gezer kız gezer bu çeyizi kim düzer?Çivi çıkar ama yeri kalırParanın yüzü sıcaktırKoyunu yüze yetir el onu bine yetirirMescide gerek olan meyhaneye haramdırKasavetsiz ağız anahtarsız açılırKel ölür sırma saçlı olur kör ölür badem gözlü olurMal bulunur can bulunmazTekerlek kırıldıktan sonra yol gösteren çok olurGelin atta buyruk hak taKitapsız ev cansız beden gibidirSağ olsunda dağ ardında bulunsunYel kayadan ne koparır (aparır)İş insanın aynasıdırBükemediğin eli öpAslan yatağından şahan oturağından belli olurHacı hacı olmaz gitmekle Mekke ye dede dede olmaz gitmekle tekkeyeGaribe bir selam bin altın değerBaşın önüne eğilmeden işini hallet ki yiğitlik sende kalsınEğri otur doğru söyle (konuş)Aç ölmez gözü kararır susuz ölmez benzi sararırIrmağı geçerken at değiştirilmezDostun iyisi kara günde belli olurSevilmedik ot insanın başucunda biterUcuz alan pahalı alır (pahalı alan aldanmaz)Almadan vermek Allah'a mahsusturAsil azmaz bal kokmaz (kokarsa yağ kokar çünkü aslı ayrandır)İnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Kızı gönlüne bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıyaBaktın kar havası eve gel kör olasıDemir tavında dövülürAnalı kuzu kınalı kuzuZenginin iki dünyasıda mamurdurAltın anahtar her kapıyı açarNe dilersen eşine o gelir başınaEmanet eşeğin haltonu gevşek olurÖksüz neden güler? yanılırda gülerCahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürAk koyunu gören içi dolu yağ sanırAkıllı köprüyü arayana dek deli suyu geçerBalık baştan kokarKör bile düştüğü çukura bir daha düşmezAklın yolu birdirSormak ayıp değil sormamak (bilmemek) ayıpKomşu komşunun tütününe muhtaçtırHorozu çok olan köyün sabahı geç olurDevletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanırÇağrılmayan yere çörekçi ile börekçi giderAdam adama gerek olmasa her biri bir dağ başında olurduAkıl kişiye sermayedirDünya sultan süleyman a bile kalmamışAllah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovarDeliye taş atma başını yararDertsiz baş (kul) olmazAtlasa kıl yapışmazDeliden al uslu haberiBir uyuz keçi bir sürüyü boklarAkıllı köprü arayıncaya kadar deli suyu geçerHatırda kalmaz satırda kalırBorçsuz çoban yoksul beyden yeğdirAkıllı gün sayana kadar deli oğlunu evermişGurkun cücüğü güzün sayılırVerip pişman olmaktansa vermeyip düşman olmak yeğdirDüşen ağaca balta vuran çok olurYırtıcı kuşun ömrü az olurGençlikte taş taşı kocalıkta ye aşıAlet işler el övünürPara para kazanır koçyiğit bağ bellerYoldan kal yoldaştan kalmaKadının sırtından sopayı karnından sıpayı eksik etmeyeceksinRüşvet kapıdan girince iman pencereden çıkarRüşvet kapıdan girince iman bacadan çıkarGemisini kurtaran kaptandırHer deliğe elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanHocanın dediğini yap arkasından gitmeSu başından kesilirSuç samur kürk olsa kimse üstüne almazHocanın okuduğunu dinle gittiği yola gitmeİslamın şartı beş altıncısı insaf demişlerGarip itin kuyruğu yerinde gerekİmamın dediğini yap arkasından gitmeAlacakla verecek (borç) ödenmezSevip dostuna boşanıp kocana varmaÇengi ölüsü çalgı ile kalkarİmamın söylediğini dinle arkasından gitmeAslan kocayınca sıçan deliği gözetirHocanın söylediğini dinle arkasından gitmeFırsat eldeyken sürün devranıKarnı tok it gölgede yatarYaşa yaşa gör temaşaİşkilli büzük dingilderKurda neden boynun (ensen) kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişRüşvet kapıdan girince insaf pencereden çıkarMiri malı balık kılçığıdır yutulmazAkıllı gün sayarken deli oğlunu evermişİki karılı bitten iki analı sütten ölürAkıllı köprüyü buluncaya kadar deli suyu geçerHocanın söylediğini dinle yaptığını yapmaGarip itin kuyruğu götünde gerekŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçadırAvcı nanca al bilse ayı onca yol bilirGarip itin kuyruğu kıçında gerekKimine hay hay kimine vay vayGarip itin kuyruğu götünde olurBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışAkıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş torunu olmuşAdamak kolay ödemek güçtürTestiyi kıranda bir suyu getiren deBir ağaçta gülde biter diken deGem almayan atın ölümü yakındırAç bırakma hırsız olur çok söyleme arsız olurİmamın söylediğini dinle yaptığını yapmaİmamın dediğini yap yaptığını yapmaÇok söyleme arsız olur aç koyma hırsız olurAcele ile yürüyen yolda kalırAç ile eceli gelen söyleşirArpa samanıyla kömür dumanıylaGönülden gönüle (kalpten kalbe) yol vardır (kalp kalbe karşıdır)Kötü komşu insanı hacet sahibi ederBeylik çeşmeden su içmeAğaç kesen baş keserGörmemişin çocuğu olmuş tutmuş şeyini (pipisini çükünü) koparmışYiğit arkasından vurulmazNasihat istersen tembele iş buyurGarip köpeğin kuyruğu döşünde gerekAçma sırrını dostuna oda söyler dostunaİçgüveysi iç ağrısıİki deliye bir uslu koymuşlarTokmağı baş kazık yerSen ağa ben ağa bu ineği kim sağaİşini kış tutda yaz çıkarsa bahtınaHer ağacın meyvesi olmazAdam hacı mı olur ulaşmakla Mekke ye eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?Söz dediğin yaş deridir nereye çekersen oraya giderBirden çıkan bine yayılırBirlikten dirlik (kuvvet) doğarFukaranın tavuğu tek tek yumurtlarAkıllı köprüyü arayıncaya kadar deli suyu geçerİstediğini söyleyen istemediğini işitirKarga yavrusuna bakmış benim ak pak evladım demişŞapkası dar gelen başım büyük sanırKız evi naz eviHamama giren terlerKalendere kış geliyor demişler titremeye hazırım diye cevap vermişGarip itin kuyruğu kıçına kısık gerekLaf torbaya girmezEşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmazElin ağzı torba değil ki büzesinTilkiye tavuk kebabı yer misin? demişler adamın güleceğini getiriyorsunuz. demişGarip itin kuyruğu bacağı arasında olurVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolun (paran varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolun)Garip itin kuyruğu kıçına kısık olurBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunurBugün bana ise yarın sanaVeripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak iyidirFazla mal göz çıkarmazParalı adamdan dağlar bile korkarEşkıyanın düşkünü beyaz giyer kış günüEvvel hesap sonra kasapAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)Acı acıyı keser su sancıyıSadık dost akrabadan yeğdirÖlü aşı neylesin türbe taşı neylesinAkraba idik akrep olduk biz bize ayrı düştük bakmaz olduk yüz yüzeOynaşına inanan avrat ersiz kalırOrospu içeriden olursa kapı kilit tutmazOrospu içerden olursa kapı kilit tutmazEli işitip mum ışığı gibi kendin yanarsınEşek hoşaftan ne anlar suyunu içer tanesini bırakırDağ ardında olsunda yer altında olmasınVeripde kötü olacağına vermeyipde kötü olSermayen bir yumurta ise taşa çalYatanın yürüyene borcu varDoğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlarYiğidin sözü demirin kertiğiYerine düşmeyen gelin yerine yerine boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskirKör Allah'a nasıl bakarsa Allah'da köre öyle bakarKırk yılda bir ölet olur eceli gelen ölürZaman öldürmek en pahalı harcamadırIrgat gibi kazan bey gibi yeUyuyan fitneyi uyandırmaİki karpuz bir koltuğa sığmazÇok açılma soğuk alırsınOn ceviz alsan ikisi çürük çıkarÇok gezen çok bilirHırsız içeriden olursa kapı kilit tutmazYa bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeliAteş olmayan yerden duman çıkmazArmudu sapıyla üzümü çöpüyle pekmezi küpüyleVeripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak yeğdirDüşmanına gücenip dostuna darılma (kızma)Olsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmişDert gezmiş derman beraber gezmişAt at oluncaya kadar sahibi mat olurAy bozmaz süt kokmaz. kokarsa ayran kokar çünkü aslı süttürAllah dağına göre kar verir (verir kışı)Ağlamayan çocuğa meme vermezlerTarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmazBaşak büyüdükçe boynunu eğerArsızın yüzüne tükürmüşler yağmur yağıyor demişŞimşek çakmadan gök gürlemezAğa borç eder uşak harçBey ardından çomak çalan çok olurDilin kemiği yokCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurAşı pişiren yağ olur gelinin yüzü ağ olurÇalı çırpı(dır) yuvam iyi(dir) kötü(dür) kocamOğlan dayıya kız halaya çekerYardımcının yardımcısı olurÇabuk parlayan çabuk sönerBeş kuruşun varsa beş yere düğümleCan bostanda bitmezAllah sevdiğine dert verirAllah verince kimin oğlu kimin kızı demezDost başa bakar düşman ayağaKörle yatan şaşı kalkarBir çöplükte iki horoz ötmezDemir nemden insan gamdan çürür (duvarı nem insanı gam yıkar)Doğru söz acıdırÖz ağlamayınca göz ağlamazİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüMartta sürmez eylülde ekmezsen sabanı bırakAslandan korkulur bağlı bile olsaEski düşman dost olmaz (olsada dürüst olmaz)Bağlı koyun yerinde otlarDoğruluk minarede kalmış onunda içi eğriAt bulunur meydan bulunmaz meydan bulunur at bulunmazHaddini bilmeyene haddini bildirmek yetime don göynek giydirmek gibidirArı kahrını çekmeyen balın kadrini ne bilirYanlış hesap Bağdat'tan dönerKitapsız büyüyen çocuk susuz büyüyen ağaca benzerGön yufka yerinden delinirGeniş gününde dar gezen dar gününde geniş gezerBir yalanı kırk doğruya saklarlarEl elden kalmaz dil dilden kalmazGammaz olmasa tilki pazarda gezerAt arıklıkla yiğit gariplikleEsirgenen göze çöp batarÇürük tahta çivi tutmazSaksağan danayı babası hayrına bitlemezAt görmediysen bokundanda mı atlamadın?Nasipsiz köpek kurban bayramında dağa çıkarŞeytan kişiyi kandırır ama suyunu ısıtmazBeterin beteri vardırTatlı söz can azığı acı söz baş kazığıBana dokunmayan yılan bin yaşasınBir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıksınKitapsız büyüyen çocuk susuz yetişen ağaca benzerYörüğün göçü gide gide düzelirKızımın (bacımın) iffeti (örtüsü) batmakta rezilin gözüne acırım tükrüğe billahi tükürsem yüzüneYalancının şahidi şıracı olurAdamın adı çıkmaktansa canı çıksınKırk hırsız bir çıplağı soyamamışAna gibi yar olmaz Bağdat gibi diyar olmazAz kaz uz kaz boyunca kazBıldırcının beyliği arpa biçilene kadarAv avlayanın kemer bağlayanınBir insanın adı çıkacağına canı çıksınÖksüze acıyan çok ama ekmek veren yokİnsanın adı çıkmadansa canı çıksınTatlı tatlı yemenin acı acı geğirmesi olurİsin yanına varan is misin yanına varan mis kokarİki kişi başında fes yok derse başını yoklaOğlan doğurdum oydu beni kız doğurdum soydu beniBir kimsenin adı çıkacağına canı çıkması yeğdirEşek anıra anıra kurdu buldu derlerCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürHorozu çok olan köyde sabah geç olurHer inişin bir yokuşu vardırBir kimsenin adı çıkmasından canı çıkması yeğdirYaralı tavşana sıkı atılmazOğlan evlenince beğ oldum sanırBin bilsende bir bilene danışAşık daima bey oturmazAta malı mal olmaz kendin kazanmak gerekBana dokunmayan yılan bin yıl yaşasınAslını saklayan haramzadedirBir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdirDan din desen oynarBaş olda eşek başı olMinnetle gül koklama dikeni sancar seniAydan gelen halı üstüne günde gelen kül üstüneÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakBir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıkması daha hayırlıdırAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışBir kimsenin adı çıkmasından canı çıkması daha hayırlıdırBir insanın adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdirBir kimsenin adı çıkacağına canı çıkması daha hayırlıdırAdamın adı çıkmadansa canı çıkması yeğdirAvradı er zapt etmez ar zapt ederİnsanın adı çıkacağına canı çıkması yeğdirİnsanın adı çıkmasından canı çıkması yeğdirİnsanın adı çıkmadansa canı çıkması yeğdirAdamın adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdirTek kanatla kuş uçmazHırsız evden olursa mandayı bacadan aşırırAç aç ile yatınca arada dilenci doğarBana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyimÇoban armağanı çam sakızıAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdirSık gidersen dostuna yatar arka üstüneKalıp kıyafetle adam adam olmazDoğa bekçiyle değil sevgiyle korunurBalı dibinden yağı yüzündenBeni sokmayan yılan bin yıl yaşasınBugünkü tavuk yarınki kazdan iyidirİyilik et denize at balık bilmezse halik bilirİbadette gizli kabahatteBaş nereye giderse ayakda oraya giderBeni ısırmayan yılan bin yıl yaşasınLezzetsiz çorbaya tuz kar etmezİnsanın adı çıkmasından canı çıkması daha hayırlıdırGençlikte para kazan (taş taşı) kocalıkta kur kazan (ye aşı)Veresiye şarap içen iki kez sarhoş olurGönül ferman dinlemezÖksüzün karnına vurmuşlar vay arkam! demişBaşa yazılan gelir ebleh tasadan ölürAdamın adı çıkmaktansa canı çıkması daha hayırlıdırBir ağızdan çıkar bin ağıza yayılırAkıllı hırsız şaşkın ev sahibini bastırırEl elin nesine gülerek gider yasınaAdam öküz derdinde gelin sakız derdindeİnsanın adı çıkacağına canı çıkması daha hayırlıdırİnsanın adı çıkmadansa canı çıkması daha hayırlıdırAdamın adı çıkmadansa canı çıkması daha hayırlıdırYa evlat bir ya ocak körDeve boynuz ararken kulaktan olmuşAtlıya saat olmazAt binenin (iş bilenin) kılıç kuşananınEşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme kimi uzun kimi kısa derKorkunun ecele faydası yokturZüğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirOğlan doğuran övünsün kız doğuran dövünsünUşağı işe koş sende ardına düşEt tırnaktan ayrılmazDilim seni dilim dilim dileyim başıma geleni senden bileyimPara ile imanın kimde olduğu belli bilinmezKan kus kızılcık şerbeti içtim. deÇatal kazık yere çakılmazBela geliyorum demezAltı olur yedi olur hep Allah'ın dediği olurYerinden oynayan yetmiş kazaya uğrar en küçüğü ölümAdam adama her daim muhtaç (gerek olur)Tilki benim için demem ama üzümsüz bağın kökü kurusun. demişNikahta keramet vardırSür git dememişler gör geç demişlerAnan güzel idi hani yeri baban zengin idi hani eviDerdini söylemeyen derman bulamazAk gün ağartır kara gün karartırPara ile imanın kimde olduğu belli olmazFakir hırsızlığa çıkınca ay akşamdan doğarMalın iyisi suya yakın daha iyisi eve yakınİyilik yap denize at balık bilmezse halik bilirKimsenin ahı kimsede kalmazHekimsiz hakimsiz yerde oturmaSağ elin verdiğini sol elin görmesinGöğe direk denize kapak olmazÖlenle ölünmezSorma kişinin aslını sohbetinden bellidirFukaranın (fakirin) şaşkını beyaz giyer kış günüSaçın ak mı kara mı önüne düşünce görürsünGün doğmadan neler doğarAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunurCennetde bu dünyada cehennem deBarışta ter dökmeyen savaşta kan dökerİti an taşı eline alSüt taşınca kepçeye baha olmazRüşvet kapıdan girince insaf bacadan çıkarBir koyundan iki post çıkmazTan gelsin hayrı beraber gelsinSoğuk kırk kat keçe ben ondan geçe bir kat deri ben ondan geri demişHer koyun kendi bacağından asılırAç kurt aslana saldırırBaş olan boş olmazAğrımayan başın sargıya ihtiyacı yokturParan varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolunPek yaş olma sıkılırsın pekde kuru olma kırılırsınHile ile iş gören mihnet ile can verirEceli gelen fare kedi taşağı kaşırAraba devrilince yol gösteren çok olurİman ile paranın kimde olduğu belli olmazOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinEşeği düğüne çağırmışlar ya odun eksik ya su demişAceleci sinek süte düşerAdam adama yük değil can gövdeye mülk değilSağır bir kocayla kör bir kadın mutlu bir çifttirÖnce düşün sonra söyleBal olan yerde sinekde olurGörenedir görene köre nedir köre ne?Şeytan adamı kandırır ama suyunu ısıtıvermezNerde hareket orda bereketAlacakla verecek ödenmezAçın imanı olmazİmanla paranın kimde olduğu belli olmazSarhoştan deli bile korkarAlçak eşek binmeye kolay öksüz çocuk dövmeye kolayHastalık sağlık bizim içinOğlan doğur kız doğur hamurunu sen yoğurZorla güzellik olmazBaba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremezBir şeyin önüne bakma sonuna bakBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleHızlı koşan (giden) atın boku seyrek düşer (olur)Beş parmağın beşi bir değil (olmaz)Fazla aş ya karın ağrıtır ya başAğlamakla yar ele girmezZırva tevil götürmezCana gelecek (kaza zarar) mala gelsinCana gelecek mala gelsinBaca eğride olsa duman doğru çıkarAlmadığın hayvanı kuyruğundan tutmaAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıDeğirmen iki taştan muhabbet iki baştanİki dinle bir söyleMart dokuzunda çıra yak bağ budaBir baba dokuz evladı besler dokuz evlat bir babayı beslemezHaydan gelen huya giderAhmak gelin yengeyi halayığı sanırTarlanın taşlısı kızın saçlısı öküzün başlısıVardı bağım malım gelirdi kardeşlerim tükendi yağım balım gelmiyor kardeşlerimAstar bol olmayınca yüze gelmezNe karanlıkta yat ne kara düş görAta eyer gerek eyere er gerekParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım? vermeyeyimde düşman olayımHaramın temeli olmaz (haramdan şifa olmaz)Ne verirsen elinle o gelir seninleAcıkan ne olsa yer acıyan ne olsa söylerKılıcı eline alan kılıcı ile ölürHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazKısmetsiz köpek sabaha karşı uyuyakalırDevenin derisi eşeğe yük olurMisafir umduğunu değil bulduğunu yerOn beşindeki kız ya erde gerek ya yerdePekmezi küpten kadını kökten alZenginin malı fakirin dölü kıymetli olurGöz görmeyince gönül katlanırAt binenin kılıç kuşananınAttan indi eşeğe bindiEvladın var mı derdin varTerziye dinlen. demişler ayağa kalkmışGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerekVeripte kötü olacağına vermeyipte kötü olYakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)Akılsız köpeği yol kocatırSen sen ben benAllah kulundan geçmezAçılan solar ağlayan gülerİşin yoksa şahit ol paran çoksa kefil olÇerçi kızı boncuğa aşıktırAltın eli bıçak kesmezKabahat samur kürk olsa kimse sırtına almazSu bulununca (görülünce) teyemmüm bozulurMisafir misafiri istemez ev sahibi ikisini deAzıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında olurPazar ilk pazardırEl elin eşeğini yırlaya yırlaya kendi eşeğini terleye terleye ararTavşan dağa küsmüş dağın haberi olmamışUtanma pazar dostluğu bozarKabahat ölende mi öldürende mi?Ahlatın iyisini ayılar yerBin atın varsa inişte in bir atın varsa yokuşta binAvrat var ev yapar avrat var ev yıkarBir söyle iki dinleAyıpsız yar (dost) arayan yarsız (dostsuz) kalırAdam ahbabından bellidirBey aşı borç düğün aşı ödünçKuru laf karın doyurmazBeyler buyruğu yoksula kan ağlatırAç aman bilmez çocuk zaman bilmezDertsiz baş mezara taşÇok bilen çok yanılırAtasını tanımayan Allah ını tanımazAl kibar kızını işlerin bulana bulana al çitak kızını gezsin eylene eyleneAçık yaraya tuz ekilmezEğilen baş kesilmezBaba mirası yanan mum gibidirİnsan beşer kuldur şaşarSebepsiz kuş bile uçmazAyaklar ıslanmadan balık tutulmazHırsızlık bir ekmekten kahpelik bir öpmektenKaçanı kovmazlar yıkılanı vurmazlarAyırıcı gelmiş seçici gelmiş. orta yere sıçıcı gelmişEl sözüne bakan karısını tez boşarBir günlük beylik beyliktirEski dosttan düşman olmaz yenisinden vefa gelmezHak yerde kalmazYaş yetmiş iş bitmişTekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirHarama el uzatılmazAz yiyen az uyur çok yiyen güç uyurBaba vergisi görümlük koca vergisi doyumlukHocanın vurduğu yerde gül biterİnsan yedisinde ne ise yetmişindede odurOğlanın şaşkını babasının zenginliğini methederCahilin dostluğundan arifin düşmanlığı yeğdirAk koyun kara koyun geçit başında belli olurAğanın malı çıkar uşağın canıMühür kimde ise süleyman odurAtın iyisine doru yiğidin iyisine deli derlerÇok söyleme arsız edersin çok saklama hırsız edersinAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerArpacıya borç eden ahırını tez satarAkraba ile ye iç alışveriş etmeAç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursunGençliğin kıymeti bilinse ihtiyarlığın şikayeti olmazAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdir (iyidir)Rağbet güzel ile zenginedirGüzellik tabiatın kadına ilk verdiği ve ilk geri aldığı hediyedirAğaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demişKenarın dilberi nazikde olsa nazenin olmazYiğidin yiğide ekmeği ödünç kötüye sadakaİnsan göre göre hayvan süre süre (alışır)Allah isterse bir kulun işini mermere geçirir dişini istemezse işini muhallebi yerken kırar dişiniHekimden sorma çekenden sorAna (anne) kızına taht kurar kız bahtı kocadan ararAğalık vermekle yiğitlik vurmaklaOcak içinden tutuşurÇingeneden çoban olmaz yahudiden pehlivanİnsanoğlu çiğ süt emmişKomşu kızı almak kalaylı kaptan su içmek gibidirKış kış gerek yaz yazAş tuz ile tuz oran ileBülbülü altın kafese koymuşlar illede vatanım demişSevenin kuluyum sevmeyenin sultanıDeveden büyük fil varKaçan balık büyük olurKambersiz düğün olmazAz yaşa uz yaşa akıbet gelecek başaÇocuk düşe kalka büyürSonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulurAz el aş kotarır çok el iş kotarırGelin bindi deveye gör kısmeti nereyeTana kalan dona kalırAh alan onmazYağmur yağsa kış değil mi? kişi halini bilse hoş değil mi?Kurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsakKörün istediği iki göz biri ela biri bozBalık ağa girdikten sonra aklı başına gelirKarga kekliği taklit edeyim demiş kendi yürüyüşünü şaşırmışYalancının evi yanmış kimse inanmamışAdemoğlu (insanoğlu) çiğ süt emmiştirKırlangıcın zararını biberciden sorPişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarBeslemeyi eslemeden almaKesilen baş yerine konmazBayramda borç ödeyene ramazan kısa gelirBir göz ağlarken öbür göz gülmezKahpe içerden olunca kapı tırkaz tutmazYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerEşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektirBir elin nesi var iki elin sesi varBalta sapını kesmezBekarın parasını it yer yakasını bitGülme komşuna gelir başınaRamazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olurYenecek aş buğundan belli olurAraba devrilince (teker kırılınca) yol gösteren çok olurMirasa nereye gidiyorsun? demişler esip yağmaya sürüp savurmaya demişHocanın dediğini yap yaptığını yapmaHızlı koşan çabuk yorulurKuru gayret çarık eskitirÖfkeyle kalkan zararla otururBekara karı boşamak kolay gelirBorç iyi güne kalmazAğır ol batman gelesinGönlün sevdiği ya kürklü olur ya kepenekliKurt kocayınca köpeğin maskarası olurBüyük balık küçük balığı yutarHocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle) arkasından gitme (yaptığını yapma)Çaydan geçerken at değiştirilmezGeciken adalet adalet değildirFırıncının çocuğu aç dolaşırmışAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezDünya tükenir yalan tükenmezBaba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememişFısıltı ev yıkarYıl harmansız kalmazSarı altının olacağına sarı samanın olsunYalnız taş duvar olmazAsil azmaz bal kokmaz kokarsa yağ kokar onunda aslı ayrandırSöyleyene bakma söyletene bakGüzele bakmak sevaptırÇıkmadık canda umut vardırYüz yüzden utanırÜşüntü köpek mandayı paralarSade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık var. demişVerirsen veresiye batarsın karasuyaGüzellerin talihi çirkin olurBir selam bin hatır yaparHarmanda dirgen yiyen sıpa yılına kadar acısını unutmazDost dostun ayıbını yüzüne söylerBir elinin verdiğini öbür elin görmesinBorç yiyen kesesinden yerAtanın sanatı oğula mirastırBüyük lokma ye ama büyük söz söylemeEl el ile değirmen yel ileGön yufka yerinden delinir (ip inceldiği yerden kopar)Kırkından sonra azanı teneşir paklarDevletin malı deniz yemeyen domuzDil dile değmeden dil öğrenilmezAyı görmeden bayram etmeEl elden üstündürBıçak kınını kesmezŞer işi uzat hayra dönsün hayır işi uzatma şerre dönmesinBaşa gelen çekilirSen kazanda düşmana kalsınCin tutana bir muska yeterKibirliye kibir göstermek sadakadırKurt dumanlı havayı severMartta yağmaz nisanda dinmezse sabanlar altın olurGüvenme dostuna saman doldurur postunaFelek kimine kavun yedirir kimine kelekGörünen köy kılavuz istemezYuyucunun hakkı eline geçsinde ölü ister cennete gitsin ister cehennemeMisafir kısmeti ile gelirKul kullanan bir gözünü kör bir kulağını sağır etmeliÇalma elin kapısını çalarlar kapınıSu bulanmayınca durulmazBaba eder oğul öderTaşa çıkan keçinin ağaca çıkan oğlağı olurAltın eşik gümüş eşiğe muhtaç olurCan boğazdan gelirEdebi edepsizden öğrenİki dinle (bin işit) bir söyleAkıl olmayınca ne yapsın sakal?Şeytanla ortak buğday eken samanını alırHarama uçkur çözülmezAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)İp inceldiği yerden koparGevşek tükürüğün sakala zararı vardırEl adamı cömert der maldan eder yiğit der candan ederYabancı koyun kenara yatarErine göre bağla başını tencerene göre kaynat aşınıDeli dostun olacağına akıllı düşmanın olsunGüvenme varlığa düşersin darlığaAllah kardeşi kardeş yaratmış kesesini ayrı yaratmışKendi düşen ağlamazÇam ağacından ağıl olmaz el çocuğundan oğul olmazAt avrat silah ödünç verilmezCennet annelerin ayakları altındadır (anne cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))Aşk ağlatır dert söyletirBin işçi bir başçıAklına geleni işleme her ağacı taşlamaAkıl yiğide sermayedirSahipsiz kapı anahtarsız açılırGöze göz dişe dişHer kuşun eti yenmezDost sözü acıdırAtım tepmez itim kapmaz demeAyağını sıcak tut başını serin gönlünü ferah tut düşünme derinAdı çıkmış dokuza inmez sekizeAbdalın karnı doyunca gözü pabucundadırTuz ekmek hakkını bilmeyen kör olurBaş başa bağlı başda şeriataAşk olmayınca meşk olmazAşığın gözü kördürÖküz altında buzağı aranmazAkacak kan damarda durmazKork Allah'tan korkmayandanDomuz derisi post olmaz eski düşman dost olmazGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinir (anlaşılır)Akıl verme para verİyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdıAcar tazı çulluda belli olur çulsuz daİnsanın adı çıkacağına canı çıksınBir musibet bin nasihatten iyidirAhmağa yüz abdala söz vermeye gelmezArkadaş dediğinin gölgesinde suç işlenirAttan düşen ölmez eşekten düşen ölürDoğru konuşanı dokuz köyden kovarlarKimse kendi memleketinde peygamber olmazTebdil i mekanda ferahlık vardırİnsan doğduğu yerde değil doyduğu yerdeBir kimsenin adı çıkacağına canı çıksınBoş gezmekten bedava çalışmak yeğdirGönül bir sırça saraydır kırılırsa yapılmazDoğru olanı dokuz köyden kovarlarÇağrılan yere erinme çağrılmayan yere görünmeKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezTarlanın iyisi suya yakın daha iyisi eve yakınYük altında eşek anırmazAllah doğrunun yardımcısıdırYatsının faziletini güveyden sormalıKurnaz hırsız ev sahibini bastırırEl ağzına bakan karısını tez boşarEskisi olmayanın yenisi olmazAzan mevlasınıda bulur belasını daDoğru söz (ağıdan) acıdırDoğruyu söyleyeni dokuz köyden kovarlarYavaş atın çiftesi pek olurMal canı kazanmaz can malı kazanırAllah balmumu yakana balmumu yağmumu yakana yağmumu verirFakirlik ayıp değil tembellik ayıpAcemi nalbant mesleği gavur eşeğinde öğrenirmişAç kurt yavrusunu yerDikensiz gül olmazElçiye zeval olmazTatsız aşa tuz neylesin akılsız başa söz neylesinŞu dünyanın bin bir türlü hali varAr yılı değil kar yılıAtılan ok geri dönmezSakla samanı gelir zamanıBeş para ver konuştur on para ver susturamazsınSöyleyenden dinleyen arif gerekTekkeyi bekleyen çorbayı içerFarz sünneti bastırırDost ile ye iç alışveriş etmeDeli kıza cilve yap demişler oda gitmiş osurmuşDilenciye hıyar vermişler eğri diye beğenmemişGüneş giren eve doktor (hekim) girmezMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürVasiyet ölüm getirmezDevletliye dokun geç fukaradan sakın geçKanaat gibi devlet olmazZüğürt bezirgan eski defterleri karıştırırKısmet ise gelir hint ten yemen den kısmet değilse ne gelir eldenAğanın eli tutulmazBana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaBöyle gelmiş böyle giderGurbette övünmek hamamda türkü söylemeye benzerÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazYaşın yanında kuruda yanarBin dost az bir düşman çokVarını veren utanmamışAt ölür nalı kalır yiğit ölür namı kalırKöprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derlerZenginin malı fakirin ağzını yorarOrtaklık öküzden başlı başına buzağı yeğdirAtlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmazEkici ol bilici olmaSağlık varlıktan yeğdirÖğüt bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilirAğaca dayanma çürür duvara dayanma yıkılır insana dayanma ölür dayan kul Allah'a dayanYarına kalan davadan korkmaİki kişi konuşurken üçüncüye bok yemek düşerEmanete hıyanet olmazBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Tarlayı düz al kadını kız alOğlan babadan öğrenir meclis gezmeyi kız anadan öğrenir sofra yazmayıBaş kes yaş kesmeÇirkefe taş atma üstüne sıçrarTilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırAkıl kişiye (adama) sermayedirAyı çocuklarını büyütmüş duru su içmeye vakti olmamışHak gelince batıl giderYerin kulağı varZenginin malı züğürdün çenesini yorarKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun makosenleriyle yürüHasta sağ kalırsa hekime karşı gelirBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olKiminin parası kiminin duasıYalancı kim? işittiğini söyleyenAcemi nalbant kürt eşeğinde dener kendiniAğaç yaprağı ile güzeldir (gürler)El elin eşeğini türkü çağırarak ararHer şey incelikten insan kabalıktan kırılırAz tamah çok ziyan getirirÇok söyleme arsız olur aç koyma hırsız olur (aç bırakma hırsız olur çok söyleme arsız olur)Alma soysuzun kızını sürer anası(nın) iziniKarıncanın zevali gelince kanatlanırGençliğin kıymeti ihtiyarlıkta bilinirPara ile imanın kimde olduğu belli olmaz (bilinmez)Denize düşen yılana sarılırKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun mokasenleriyle yürüHuylu huyundan vazgeçmezPapaz her gün pilav yemezÇam sakızı çoban armağanıBir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli ya yola gitmeliMisafirin umduğu ev sahibine iki öğün olurAz sabırda çok keramet vardırSoran yanılmamışAbdal abdala çatmayınca kasnak boyuna geçmezBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Akıl için tarik birdirAman diyene kılıç çekilmezMal adama hem dost hem düşmandırAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdırCennetin kapısını cömertler açarAllah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açarCahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdirNe verirsen elinle o gider seninleArpa eken buğday biçmezŞeriatın kestiği parmak acımazBir sürçen atın başı kesilmezZurnada peşrev olmaz (ne çıkarsa bahtına)Varsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde yerinTürkün aklı sonradan gelirGöz mideden büyüktürKızını dövmeyen dizini döverSağ elinin verdiğini sol elin görmesinAllah sabırlı kulunu severOsmanlı nın ayağı üzengide gerekAkıl yaşta değil baştadırÇok söyleme arsız edersin aç bırakma hırsız edersinMahkeme kadıya mülk değilSevda geçer yalan olur sonra sokar yılan olurAlçak yer yiğidi hor gösterirSarışının adı var esmerin tadı varZaman sana uymazsa sen zamana uyEmanet eşeğin yuları gevşek olurYuvayı dişi kuş yaparKomşu komşunun külüne muhtaçtırAteş düştüğü yeri yakarİti an çomağı hazırlaVur dedik öldürdüAdamın adı çıkacağına canı çıksınDeveyi yardan uçuran bir tutam otturÖnce iğneyi kendine batır sonra çuvaldızı eleDağ dağ üstüne olur ev ev üstüne olmazTembele iş buyur sana akıl öğretsinZemheriden sonra ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezUlu sözü dinlemeyen uluyakalırÇocuktan al haberiSabreden derviş muradına ermişAsil azmaz bal kokmazAğılda oğlak doğsa ovada otu biterCan cümleden aziz(dir)Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardırYa devlet başa ya kuzgun leşeOlgun bir insanı dost edinmek isterseniz tenkit edin basit bir insanı dost edinmek isterseniz methedinAğacı kurt insanı dert yerCan çıkmayınca huy çıkmazBez alırsan musul dan kız alırsan asildenAllah sağ eli sol ele muhtaç etmesinMisafirlik üç gündürZengin adam elindeki kendine yeten adamdırUcuzdur vardır illeti pahalıdır vardır hikmetiAkarsuya inanma eloğluna dayanmaİş olacağına varırİt ürür kervan yürürÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakkAllah ın bildiği kuldan saklanmazYe kürküm yeAğlama ölü için ağla diri içinOlan dört bağlar olmayan dert bağlarAlma delinin kızını soya çekerAlim unutmuş kalem unutmamışEcel geldi cihana baş ağrısı bahaneAr dünyası değil kar dünyasıDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaVar varlatır yok söyletirAğaç yaş iken eğilirMalım seni vereyimde mi kötü olayım vermeyeyimde mi kötü olayım?Var evi kerem evi yok evi verem eviAyı yavrusunu severken öldürürmüşBaba malı tez tükenir evlat gerek kazanaHocanın (öğretmenin) vurduğu yerde gül biterAlışmış kudurmuştan beterdirYavuz hırsız ev sahibini bastırırİyilik et kele övünsün eleAçın karnı doyar gözü doymazDoğru söyleyeni dokuz köyden kovarlarAsılmış adamın evinde ipten söz edilmezKuş var eti yenir kuş var et yedirilirBoktur kokar huydur çekerÇanakta balın olsun arı Bağdat'tan gelirAtın ölümü arpadan olsunIrmak kenarına çeşme yapılmazKomşuda pişer bizede düşerGüvenme dayına ekmek al yanınaAtın bahtsızı arabaya düşerEşeğini sağlam kazığa bağla sonra Allah'a ısmarlaAz menfaat çok zarara mal olurSöz var dağa çıkarır söz var dağdan indirirDüşmez kalkmaz bir AllahKul sıkışmayınca hızır yetişmezBirgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratmaAkan suya inanma el oğluna güvenmeYeğniği yel alır ağır yerinde kalırYağmur yağsında varsın kerpiççi ağlasınGençler sadık olmak ister yapamazlar. yaşlılar sadık olmamak ister yapamazlarIrmaktan geçerken at değiştirilmezİbadetde gizli kabahatdeDanışan dağı aşmış danışmayan ( ın) yolu şaşmışAkıl akıldan üstündürBir adamın adı çıkacağına canı çıksınFaydasız baş mezara yaraşırBesle kargayı oysun gözünüEvdeki hesap çarşıya uymazBaba (babası) oğluna bir bağ bağışlamış (vermiş) oğul (oğlu) babasına bir salkım üzüm vermemiş (üzümü çok görmüş)Martta yağmasın nisanda dinmesinBir evde iki kız biri çuvaldız biri bizMisafir üç gün misafirdirİyi dost kara günde belli olurİnsan sevdiğini yerden yere vururmuşAkıllı oğlan neyler ata malını akılsız oğlan neyler ata malınıAbdal abdalın ne onduğunu ister nede bulduğunuÜzüm üzüme baka baka kararırYalancının mumu yatsıya kadar yanarAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazDünya malı dünyada kalırAtalar sözünü tutmayanı yabana atarlarKimse kimsenin kısmetini yemezBülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demişTarlaya saban sürüye çobanGemisini kurtaran kaptanAcele bir ağaçtır meyvesi pişmanlıkUstanın çekici bin altınÇalıda gül bitmez cahile söz yetmezKimse bilmez kim kazana kim yiyeAkşama karşı gitme tana karşı yatmaAcele giden ecele giderBugünün işini yarına bırakmaKörler sağırlar birbirini ağırlarBiri yer biri bakar kıyamet ondan koparMal canın yongasıdırAcemi katır kapı önünde yük indirirBir baba dokuz oğlu besler dokuz oğul bir babayı beslemezEv alma komşu alBir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesinDünya büyük olsada (aslında) dardırDeliye hergün bayramBüyük lokma ye(de) büyük söz söylemeAkıl para ile satılmazYüz verme arsız olur az verme hırsız olurDost acı söylerSu uyur düşman uyumazAbada bir dibada giyene güzelde bir çirkinde seveneFakiri dövme üstünü yırtMart kapıdan baktırır kazma kürek yaktırırİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırYuvayı yapan dişi kuşturDost kara günde belli olurOlacakla öleceğe çare bulunmazYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurAcele yürüyen yolda kalırYüzü güzel olanın huyu (da) güzeldirAbdalın dostluğu köy görünceye kadarYaz yalan kış gerçekCins kedi ölüsünü göstermezYaş kesen baş keserAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Ödünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirYeni dosttan vefa gelmezEden bulur inleyen ölürHer işte bir hayır vardırBir başa bir göz yeterÇocuğun yediği helal giydiği haramEceli gelen köpek cami duvarına işerNe oldum dememeli ne olacağım demeliNamaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmazErgen gözüyle kız alma gece gözüyle bez almaBal bal demekle ağız tatlanmazAnasına bak kızını al kenarına bak bezini alKimi köprü bulamaz geçmeye kimi su bulamaz içmeyeBal tutan parmağını yalarAdamın iyisi alışverişte belli olurArmut piş ağzıma düşVakit nakittirBir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarırVerirsen doyur vurursan duyurAz veren candan çok veren maldanÇıkmadık candan umut kesilmezEski dost düşman olmaz yenisinden vefa gelmezAdamın bahtı kızına çeyiz olurmuşAcele işe şeytan karışırAbdal düğünden çocuk oyundan usanmazYarım hekim candan eder yarım hoca dinden ederAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAbdala malum olurAç doymam tok acıkmam sanırDolu küpün sesi çıkmazAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAt ölür meydan kalır yiğit ölür şan kalırCömert derler maldan ederler yiğit derler candan ederlerAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeVakitsiz öten horozun başını keserlerAk akçe kara gün içindirAt yiğidin yoldaşıdırDoğru bilinmeyince eğri bilinmezAç ayı oynamazAçtırma kutuyu söyletme kötüyüAyağını yorganına göre uzatTatlı dil yılanı deliğinden çıkarırYarım elma gönül (hatır) almaAcı patlıcanı kırağı çalmazAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırAba altında er yatarYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersinAbanın kadri yağmurda bilinir