Elde ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Hiç yoktan iyidirYem istemez su istemezTarlada izi olmayanın harmanında yüzü olmazDevlet adama ayağı ile gelmezDurdu durdu turnayı gözünden vurduZemheride sürde çalı sürOlsa ile bulsa bir araya gelse neler olurdu nelerÇeşmeden testi her gün dolu gelmezZenginin horozuda yumurtlarArda kalan derde kalırZenginin tavuğu iki sarılı yumurtlarKedi uzanamadığı ciğere pis derAr kadar eri olanın dağ kadar yeri olurGümüş sağ olsun altın gidekosunAğanın gözü öküzü (ineği) semiz ederLafla karın doymazCefayı çekmeyen sefanın kadrini bilmezBir vuruşla ağaç devrilmezAçgözlünün karnı doymazDini dinara satmak olmazÇok koşan çabuk (çok tez) yorulurAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tutumundadırDenizdeki balığın pazarı (pazarlığı) olmazKorkak tüccar ne kar eder ne ziyanAşure yemeğe giden kaşığını belinde taşırKedi yetişemediği (uzanamadığı) ciğere pis (murdar) dermişKorkak tüccar ne kar eder ne zararKorkak bezirgan ne kar eder ne zararOn para on arslanın ağzındaDeveye ot lazımsa boynunu uzatırKüstüğün dağın odununu kesmeKısa günün kazancı az olurCefayı çekmeyen aşık safanın kadrini bilmezOduncunun gözü omçadaBir çiçekle bahar (yaz) olmazYenice eleğim seni nereye asayım?Hızlı giden atın boku seyrek olurHızlı giden atın boku seyrek düşerHelal kazanç ile pilav yenmezHızlı koşan atın boku seyrek olurParmağı uzun olan balı yememiş kısmeti olan yemişDevesi olmayan devlet görmezHızlı koşan atın boku seyrek düşerKurt kuzu kaptığı yeri dokuz defa yoklarAşığa Bağdat uzak (ırak) değil (gelmez)At olur meydan bulunmaz meydan olur at bulunmazDomuzdan toklu çıkmazKedi yavrusunu yiyeceği zaman sıçana benziyor dermişZahmetsiz lokma yenmezZahmetsiz bal yenmezCefayı çekmeyen safanın kadrini bilmezZahmetsiz lokma yutulmazDevlet adamın ayağına gelmezLaf ile peynir gemisi yürümezCefa çekmeyen sefanın kadrini bilemezAçın gözü ekmek teknesindedir (olur)Aç it fırın duvarını delerBerk giden atın boku seyrek düşerEkmeğin iyisi hamurun iyisinden olurDeve gitti yularını ararBakarsan at bakmazsan matÇok bereket çok harekettenKöpeğin ahmağı baklavadan pay umarKomşu boncuğunu çalan gece takarZahmet çeken rahat bulurVar akar yok bakarGetir bana hıdrellezi göstereyim sana yazıDenizdeki balığın pazarı olmazAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tulumundadırEkilmeden biçilmezAç mezarı yokturEkmek tavşan olsun sende tazı olOd yok ocak yokYenice elek duvarda gerekIsırgan otu ile taharet olmazAçın gözü ekmek teknesindedirDeve gitti kulağını mı arıyorsun?Her taş baş yarmazBaskıdaki altından askıdaki salkım iyidirDimyat a pirince giderken eldeki bulgurdan olmakOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuh bitmişTesti kırılsada kulpu elde kalırDimyat a pirince giderken evdeki bulgurdan olmakBalı parmağı uzun olan değil kısmeti olan yerYoğurdunu sarımsağını hesap eden cacık yiyemezTosya ya pirince giderken evdeki bulgurdan olmakZengin deveye binmiş kadem ola demişler fukara eşeğe binmiş nereden buldun demişlerTosya ya pirince giderken eldeki bulgurdan olmakDeğirmen taşının altından diri çıkarTamahkarın gözü kör olurOk menzil alır yay elde kalırÇok şey isteyen azındanda olurAşığa Bağdat sorulmaz (ırak uzak değildir)Çavdar unundan baklava olmazAğanın gözü ineği semiz ederKutlu gün doğuşundan bellidirAç köpek fırın duvarını delerDene altını mihenk taşında dene insanı bir başındaDoğru adım zafere ulaştırırZerdaliden düdük olmaz al zurnadan haberiÇok söz yalansız çok para haramsız olmazBir kılın bir örmeye faydası varAta malı mal olmaz kendin kazanman gerekDenizdeki balığın bini bir parayaKörün istediği bir göz iki olursa ne sözBir gözün gördüğü başkasına hayır etmezZorla köpek domuz avına gitmezZemheride kar yağmasından kan yağması iyidirAlışmış kursak bulamacını isterEmeksiz yemek olmazAşığa Bağdat uzak gelmezBalı parmağı uzun yemez kısmetlisi yerAşığa Bağdat ırak gelmezKurban kemiğiyle köpek tavlanmazAşığa Bağdat uzak değildirAyıpsız yar arayan kalırEmek olmazsa yemek olmazPeynir yiyen suyu bulurGetir bana hıdırellezi göstereyim sana yazıYumurtada kıl bitmezAç at yol almaz aç köpek av almazEmek olmayınca yemek olmazAklı başa yaş getirirArık at yol almaz arık it av almazMayasız yoğurt olmazDünya bir yağlı kuyruktur yiyebilene aşk olsunMayasız yoğurt çalınmazAbdalın yağı çok olursa hem borusuna çalar hem gerisineTembel ceviz yemek ister kabuğunu kırmaya üşenirAbdalın yağı çok olursa hem borusuna sürer hem gerisineAkıl var yakın varAkıl var mantık varZemheride kar yağmadan kan yağması iyiAç at yol almaz aç köpek ava gitmezBir kızı bin kişi ister bir kişi alırArı bal alacağı çiçeği bilirNe varlığa sevin ne yokluğa yerinHer vaktin bir padişahı varEmek olmayınca sömek olmazMayasız yoğurt çalınmaz (tutmaz)Yağmur yağarken küpünü doldurYağmur yağarken küpleri doldurYağmur yağarken küpleri doldurmalıYağmur yağarken küpünü doldurmalıYel gibi gelen sel gibi akarÇok söz (laf) yalansız çok para (mal) haramsız olmazBaşaran bal yer başaramayan yal yerTok ne bilir aç halinden?Teyzemin taşağı olsa dayım olurduAptalın dostluğu köy görünceye kadarKörün istediği bir göz Allah verdi iki gözNokta kadar menfaat için virgül kadar eğilmeBir bulutla kış olmazTamahkar olmasa müflis açlığından ölürAkıl var izan varYarınki tavuktan bugünkü yumurta iyidirYarınki kazdan bugünkü yumurta iyidirBeyde bulunmayan elde neler var?Bedava sirke baldan tatlı olurYarınki kazdan bugünkü tavuk iyidirDağdaki tavşanın suyu ocağa vurulmazAz olsun uz olsunDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırZerdaliden kaval olmaz al zurnadan haberiİş çoğaltmak iş bilmemekten ileri gelirYarınki kazdan bugünkü yumurta yeğdirVarsa hünerin her yerde vardır yerinYarınki tavuktan bugünkü yumurta yeğdirAğlamakla yar ele geçmezYokun canı alınmazÜç kuruşluk eşeğin beş paralık sıpası olurBoş çuval dik durmazAbdalın dostluğu köy görününceye kadardırKarıncadan ibret alan yazdan kışı karşılarBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsunAbdalın dostluğu köyü görene kadardırGönülsüz davara giden köpekten hayır gelmezGideceğin antep yiyeceğin pekmezEr giden işine geç giden boşunaÇanağa ne doğrarsan kaşığında o çıkarAbdalın yağı çok olursa gah borusuna sürer gah gerisineBerk kaçan atın boku seyrek düşerTamah insanı yoldan çıkarırBabadan miras kalır adamlık kalmazHazıra dağ taş dayanmazOn para on aslanın ağzındaHazır para çabuk biterBir çiçekle yaz gelmezBir tutam ot deveye hendek atlatırBir çiçekle bahar gelmezTop barutu beylikten olunca güllesi Bağdat'a giderBeleş atın dizginine bakılmazBahşiş atın dizginine bakılmazKötürümden aksak hiç yoktan torlak yeğdirFırsat rüzgara benzer marifet onu tutmaktadırBir çiçekle bahar olmazBir inat bir muratZanaat sahibi öğlene kadar aç kalırBabadan mal kalır adamlık kalmazAz olsun öz olsunZanaat sahibi öğleye kadar aç kalırZahmet olmadan rahmet olmazBeleş atın yaşına bakılmazBahşiş atın yularına bakılmazBeleş atın yularına bakılmazBahşiş atın yaşına bakılmazFukaranın eteğine kavurga koymuşlar çüküm yanıyor deyip dökmüşKar eden ar etmezBalı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yerHazıra dağlar dayanmamışÇiftçinin (zahirenin) ambarı sabanın ucundadırHazıra dağ taş dayanmamışMayasız yoğurt tutmazAşığa Bağdat ırak değildirFakirin tavuğu tek tek yumurtlarAç tavuk uykusunda darı görürÇoban yağı bol bulunca çarıklarına sürerErdemin başı diliFukaranın eteğine kavurma koymuşlar üstüm yağ oldu deyip dökmüşBal ile kaymak isteyen akçesine kıymak gerekGörmemiş görmüş güle güle ölmüşDeniz bal olmuş fukara kaşık bulamamışKuşu kuşla avlarlarTarlayı tapu zapt etmez saban zapt ederAşığa Bağdat sorulmaz (ırak değildir)Aç tavuk kendini darı ambarında sanırAltın yerde paslanmaz taş yağmurda ıslanmazEğri cetvelden doğru çizgi çıkmazTilkiye tavuk kebabı yer misin? diye sormuşlar adamı güldürmeyin diye cevap vermişBayramdan sonra gelen kınayı götüne yakPara dediğin elinin kiridirPara dediğin elin kiriBakan yemez kapan yerAç tavuk düşünde kendini arpa ambarında görürBir çiçekle yaz olmazBir elin sesi çıkmazAç tavuk düşünde kendini buğday ambarında görürAz olsun öz (uz) olsunYa baltaya sap olmalı ya toprağa kürekBoş laf (lakırdı) karın doyurmazAç tavuk düşünde kendini darı ambarında görürAr gözden kar yüzden anlaşılırAç tavuk rüyasında kendini darı ambarında görürGüneşte yanmayan gölgenin kıymetini bilmezAçın gözün ekmek teknesindedir (olur)Aç tokun gözüne bakmakla doymazBağı ağlayanın yüzü gülerÖksüzün eteğine kavurma koymuşlar çüküm yandı deyip dökmüşBilgin parasızda olsa zengin sayılırBoğulursan büyük denizde boğulAla keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmazSirkeyi sarımsağı hesaplayan paçayı yiyemezBoğulursan büyük suda boğulAç it fırını delerAç it damı delerAç it duvarı delerBoş laf karın doyurmazÖpersen kendi elini öpAç it damı yıkarBoş söz karın doyurmazTok aça ufak doğrarVarlığa darlık olmazYemeye hazır dayanmazBuldun bir koyun yede doyunAç it fırını yıkarBoş lakırdı karın doyurmazBeleş atın dişine bakılmazSirkeyi sarımsağı düşünen paçayı yiyemezSu akarken testini doldurAç it duvarı yıkarÖpecek el ararsan kendi elindirAç köpek fırın delerÖpeceksen kendi elini öpPaça ıslanmadan balık tutulmazBoş lakırtı karın doyurmazBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezÇiftçilik eşeğin kuyruğuna benzer ne uzar ne kısalırÇok koşan (seyirten) çabuk (tez) yorulurAç köpek damı delerAç köpek fırını delerYanmış harmandan vergi alınmazKedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (murdar) derCivcivde gözün et yemeye yüzün olsunAç köpek duvarı delerBoş çuval ayakta durmazİtin ahmağı baklavadan pay umarAç köpek duvarı yıkarYanlış dirhemlerle doğru ölçü elde edilemezRahvan at kendini yorarBoş söz küp doldurmazAç köpek fırını yıkarTok açın halinden anlamazAç köpek damı yıkarSora sora kabe bulunurBir buldu iki ister akça buldu çıkın isterYanlış dirhemle doğru ölçü olmazZenginin horozu bile yumurtlarAceleyle menzil alınmazLakırtı ile peynir gemisi yürümezLakırdı ile peynir gemisi yürümezBahşiş atın dişine bakılmazİstemem diyenden korkmalıDilden gelen elden gelse her fukara padişah olurKörün istediği bir göz ikisi olursa ne sözKar zararın kardeşidirİtin akılsızı kurban bayramında sılaya giderDonsuzun gönlünden dokuz top bez geçerTok açın halinden bilmezBağ dua değil çapa isterAğlayanın malı gülene yar olmazPara kazanmakla değil tutumla artarKurban etiyle köpek tavlanmazAç at yol almaz aç it av almazZemheride damla damlayacağına kan damlasınZemheride kar yağmaktan zehir yağması iyidirZemheride yağmur yağmaktan zehir yağması iyidirZemheride kar yağmadan kan yağması iyidirİki eğriden bir doğru çıkmazYel gibi gelen sel gibi giderPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarBir bulutla kış olmaz (bir çiçekle yaz gelmez)Çorbanın ateşini kazandan sorKorkak bezirgan (tüccar) ne kar eder ne ziyanKabul edilmeyecek duaya amin denmezKabul olmayacak duaya amin demeYad elde beylik sürmeden yurtta züğürt gezme yeğdirKabul olmayacak duaya amin denmezHerkes nasibini yerŞahin avını nerede olsa alırKırk hırsız bir çıplağı soyamazEvdeki hesap pazara uymazHerkes nasibini bulurZararın neresinden dönülürse kardırBir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldirKanaatkarlıktan büyük zenginlik olmazÜçlenmemiş eken olmamış ekerUtananın oğlu kızı olmamışMayasız yoğurt çalınmaz (tutumaz)Söylesem söz olur söylemesem dertMalını iyi sakla komşunu hırsız etmeDeveye burç gerek olursa boynunu uzatırErken kalktım işime şeker kattım aşımaGelini ata bindirmişler ya nasip! demişArslan kocayınca sıçan deliği gözetirCima pek hoş felekte gusül olmasaArmudun iyisini ayılar yerDervişe Bağdat'ta pilav var demişler. yalan değilse ırak değil demişHırsıza beylerde borçluTarlada izin olsun harmanda yüzün olsunKarınca kanatlanınca serçe oldum sanırAkan çay her zaman kütük getirmezYatan öküze yem yokMalına sahip olda hırsızı günaha sokmaBez alırsan mısır dan kız alırsan asildenVer yiğidi yiğide mevla rızkın yetireKancık yalanmazsa erkek dolanmazPilavdan döne kaşığın sapı (dönenin kaşığı) kırılsınDavacısı kadı olanın yardımcısı Allah olsunAttığı taş ürküttüğü kurbağaya değmediAta eğer gerek eğere er gerekYapmak zor yıkmak kolaydırSora sora Bağdat bulunurBilgi insanın ufkunu açar dünyayı genişletirAlan aldanmaz satan aldanırZora beylerin borcu varArı bal yapacak çiçeği bilirYapmak güç yıkmak kolaydırTutumlu olan kimse fakir kalmazTilki yetişemediği üzüme koruk derİşçi kırk yılda tüccar kırk gündeZeytin dededen incir babadan kalmalıTilki ulaşamayacağı üzüme koruk derYüzünü bulan astarınıda isterKedi uzanamadığı ciğere pis dermişAba vakti aba alan yaba vakti yaba alan yanılmamışFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetlidirKedi ulaşamadığı ciğere murdar dermişKedi yetişemediği ciğere murdar dermişKedi yetişemediği ciğere pis dermişBeşe bakma çiftten başka işePara parayı çekerAşığa Bağdat sorulmazDevlet adama ayağıyla gelmezRakip ölsünde ne yüzden ölürse ölsünKedi uzanamadığı ete murdar dermişBeş kuruşluk fener o kadar yanarKedi uzanamadığı ciğere murdar dermişAç tavuk kendini buğday ambarında sanırEkmeden biçilmezAraba ile tavşan avlanmazPara her kapıyı açarAllah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirmişSağlıktan büyük zenginlik yokturSağlık varlıktan önemlidirUlu sözü dinlemeyen ulurmuşAçın gözü ekmek teknesinde olurAkara kokara bakma çuvala girene bakBeş kuruşluk fener ancak bu kadar yanarAtın ölümü ite bayram olurMarifet iltifata tabidirBabadan mal kalır kemal kalmazPara ile dağlar gülistan olurKardeşi kardeş yaratmış rızkını ayrı yaratmışIsırgan ile taharet olmazPara dağları yol ovaları bedesten ederMarifet iltifata tabiidirMarifet iltifata tabidir müşterisiz mal zayidirSarığı sarar sarar ulamı yetiştiği yere sokarsınDeve sahibi şan sahibi koyun sahibi mal sahibi yeler onmaz bağ sahibiAğlayanın malı gülene hayretmezUlu sözü dinlemeyen ulur kalırDünyadaki en değerli hazine sağlıktırSabırla koruk helva olur dut yaprağı ipekÇok okuyan bilmez çok gezen bilirDağdaki kekliğin bini bir parayaYazın araması kışın taraması olmasa herkes besler mandayıSağlık varlıktan iyidirİtin gönlüne kalsa günde bir leş yerHay dan gelen hu ya gider (selden gelen suya gider)Sağlık varlıktan üstündürKabul olunmayacak duaya amin denmezSu görülünce teyemmüm bozulurArı gibi eri olanın dağ kadar yeri olurKötü tarlanın verdiğini yiğit kardeş vermezYenice eleğim seni nerelere asayım?Parayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zordurParanın gördüğü işi kimse göremezÇatal kazık yere geçmezUlu sözü tutmayan ulur kalırÇok okuyan değil çok gezen bilirKısmetinde ne varsa kaşığına o çıkarBin bilsende bir bilene sorAtın ölümü itin bayramıdırKedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (mındar) derGönülsüz namaz göğe (göklere) ağmaz (gönülsüz davara giden köpekten hayır gelmez)Akıllı köprü arayıncaya dek (kadar) deli suyu geçerSen dede ben dede bu atı kim tımar edeBal yiyen baldan bıkarBal yiyen baldan usanırGönülsüz namaz göklere ağmazHer yiğidin gönlünde bir arslan yatarElde bulunan beyde bulunmazErinenin oğlu kızı olmamışOduncunun gözü onçada dilencinin gözü çömçedeKar ne kadar çok yağsa yaza kalmazYağ ile yavşan sirke ile tavşanHelal kazanç ile yağlı pilav yenmezDelilsiz cennete bile girilmezAk curun akmazsa kara curun kol gibiBedava sirke baldan tatlıdırPalamut çok biterse kış erken olurKeçi kurttan kurtulsa gergedan olurAyıpsız dost arayan dostsuz kalırAv vuranın değil alanınTok acın halinden bilmez (var ne bilsin yok halinden)Ayıpsız dost isteyen dostsuz kalırRamazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sor (demişler)Arpa unundan kadayıf olmazYoktan yonga çıkmazDenizdeki balığın pazarlığı olmazCanı yanan eşek attan berk kaçarBoş çuval ayakta (dik) durmazBal yiyen baldan bıkmış yağ yiyen yağdan bıkmışCanı yanan eşek atı geçerKarga mandayı babası hayrına bitlemezCanı yanan eşek attan hızlı koşarParayı veren düdüğü çalarBakmakla usta olunsa kediler usta olurduDile gelen ele gelirVermeyince mabud neylesin sultan mahmudKar zararın kardeşidir (ortağıdır)Su akarken testiyi doldurmalıSabırla koruk helva olur dut yaprağı atlasAyıpsız yar isteyen yarsız kalırSel ile gelen yel ile giderEkmeği ekmekçiye ver bir ekmekde üste verAğanın gözü öküzü semiz ederBakmadan usta olunsaydı kediler kasap olurduDeve bir pula pulu getir deve bin pula deveyi getirBakmakla usta olunsa kediler kasap olurduDomuzdan toklu olmazBakmakla usta olunsa köpekler usta olurduEkmek çiğnenmedikçe yutulmazVermeyince mabut neylesin sultan mahmutYürüyenin yatanda hakkı vardırTop otu beylikten olunca güllesi Bağdat'a giderBakmakla usta olunsa köpekler kasap olurduBorçlunun duacısı alacaklıdırAç tavuk (düşünde) kendini buğday (arpa darı) ambarında sanır (görür)Yaya gözü ile at alma bekar gözü ile kız almaArmudun iyisini (dağda) ayılar yerEkmek bile çiğnenmeyince yutulmazÇok gezen tavuk ayağında pislik getirirKısmetinde ne varsa kaşığında o çıkarVermemiş mabut neylesin sultan mahmutYağına kıyamayan çöreğini yoz yerYağına kıyamayan çöreğini zor yerBakmakla hüner öğrenilse kediler kasap olurduKedi her zaman ciğer yemezYağına kıyamayan çöreğini yavan yerYolu sormak kaybolmaktan iyidirÇekmeyince zor zahmet erişilmez menzile ekmeyince biçmeyince hasılat girmez elePara dediğin el kiriMısıra yağmur geliyor. demişler çapan birlik mi? demişGörmemişin oğlu olmuş çekmiş çükünü koparmışYağına kıyamayan çöreğini kuru yerParayla dost bulunmazÇatal kazık yere batmazElden yiyen börkmüş keseden yiyen çökmüşEğreti kuyruk tez koparAç tokun yüzüne bakmakla doymazElmayı havaya at düşünceye kadar Allah kerimBakmakla hüner öğrenilse köpekler kasap olurduKazanmayanın kazanı kaynamazAç tavuk kendini arpa ambarında sanırLokma (bile) çiğnenmeden yutulmazYağına kıymayan çöreğini zor yerYağına kıymayan çöreğini yavan yerBaktın ibrik akıyor önce götünü yu sonra aptes bozYağına kıymayan çöreğini kuru yerBakmakla ustalık öğrenilse kediler kasaplığı öğrenirdiGönülsüz namaz göğe ağmazEr oyunu üçe kadarBakmakla ustalık öğrenilse köpekler kasaplığı öğrenirdiÜçlenmemiş eken olmamış biçerFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetli olurParanın açamadığı kapı yokturKancık yalanmadan erkek dolanmazParanın açmadığı kapı yokturLokma çiğnemeden yutulmazBoş torbayla at tutulmazŞahin ile deve avlanmazDeliye bal tattırmışlar çarşıda katran bırakmamışAhlatın iyisini dağda ayılar yerAtın varken yol tanı ağan varken el tanıArı bal alacak çiçeği bilirAbdalın karnı doyduktan sonra gözü yoldadırAbdalın karnı doyunca gözü yolda olurO hacı bu hacı kim olacak boyacı?Sonradan gelen devlet devlet değildirAkıllı evladın var neylersin mali akılsız evladın var neylersin mali?Kadıyla mı iyisin kapıyla mı? kapıylaÇobanın yağı çok olursa çarığına sürerAç doyacağını düşünmez tok acıkacağını düşünmezMal sahibi mülk sahibi nerde acep ilk sahibiMal sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibi?Boş torbaya eşek gelmezRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürİnek gibi süt vermeyen öküz gibi kutan sürerAyıpsız yar arayan yarsız kalırOlsayı bulsaya vermişler hiç doğmuşKedi yavrusunu yerken sıçana benzetirBakmakla usta olunsa köpekler (kediler) kasap olurduMermer iyi taştan iyilik iki baştanMal istersen bedeninden evlat istersen belindenKuşa süt nasip olsa anasından olurduKısa günün karı az olurZaman para kadar değerlidirNasipten öteye yol yokKısmet gökten zembille inmezBağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsunDavacın kadı olursa yardımcın Allah olsunBağa bak üzüm olsun üzüm yemeye yüzün olsunAy ışığında ceviz silkilmezKüçük suda büyük balık olmazSelden gelen suya giderBalsız kovanda arı durmazCanı yanan eşek attan yüğrük olurEvdeki pazar çarşıya uymazBalsız kovan arı tutmazHer zaman eşek ölmez on köfte on paraya olmazYokluk buğday yedirir aşlık ipek giydirirAkıllıyı arkada tutma akılsızı kılavuz etmeYokluk buğday yedirir aşlık çuha giydirirBoş torba ile at tutulmazAptal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırSu bulununca teyemmüm bozulurBir el bir eli yıkar iki elde yüzü yıkarAllah çam isteyene çam mum isteyene mum verirYağmurlu gün tavuk su içmezGavurun tembeli keşiş Müslümanın tembeli derviş olurAkıl parayla satılmazEl eli yıkar iki elde yüzü yıkarBenim oğlum bina okur döner döner yine okurEl el için ağlamaz başına kara bağlamazYüzünü bulan yüzsüz astarınıda isterBeleş atın dişine (yaşına yularına dizginine) bakılmazGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazBaskıdaki altından askıdaki salkım yeğdirOlsa ile bulsayı ekmişler yel ile yuf bitmişYüz versen yüzsüz astarınıda isterİncir babadan zeytin dededenÜşenenin oğlu kızı olmamışArayan belasınıda devasınıda bulurÜşenenin (utananın erinenin) oğlu kızı olmamışEl eli yıkar iki elde yüzüGülü seven dikenine katlanırAkşamın hayrından sabahın şerri iyidirHarman döven öküzün ağzı bağlanmazGecenin hayrından gündüzün şerri iyidirNisan yağmuru altın araba gümüş tekerlekArık etten yağlı tirit olmazHer şeyin bir vakti var horoz bile vaktinde öterVar eli titremezGül dalından odun beslemeden kadın olmazOlmayacak duaya amin denilmezLafla peynir gemisi yürümezAbdal abdalın ne umduğunu ne bulduğunu isterAt ölür itlere bayram olurBaskın basanındırSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Emek olmadan yemek olmazYarınki kazdan bugünkü tavuk yeğdirEv sahibi mülk sahibi hani nerede bunun ilk sahibiİnsanın vatanı doğduğu yer değil doyduğu yerdirEk tohumun hasını çekme yiyecek yasınıÇok el ya yağmaya ya yolmayaÇok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazÇok para haramsız çok laf yalansız olmazVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde üzülHer çok azdan olurÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazCambaz ipte balık dipte gerekİmam evinden aş ölü gözünden yaş çıkmazÇok para haramsız çok söz yalansız olmazÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazCana gelecek zarar mala gelsinCana gelecek kaza mala gelsinEkincinin karnını yarmışlar kırk bu yılcık kırk bıldırcık çıkmışYağına kıymayan çöreğini yoz yerAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisineAhbap kusuruna bakan ahbapsız kalırHazıra dağ ( lar) dayanmazBalık baştan avlanırToprağı işleyen ekmeği dişlerÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazTilki erişemediği üzüme hevengim olsun. demişKaz gelen yerden tavuk esirgenmezGecenin hayrından gündüzün şerri yeğdirMal bulunur can bulunmazUna dökülen yağın zararı yokCana geleceğine mala gelsinPilavdan dönenin kaşığı kırılsınBaşın önüne eğilmeden işini hallet ki yiğitlik sende kalsınHacı hacı olmaz gitmekle Mekke ye dede dede olmaz gitmekle tekkeyeYazın çalışan kışın gülüşürAptal ata binerse bey oldum sanır şalgam aşa girerse yağ oldum sanırAkıllı köprüyü arayana dek deli suyu geçerZenginin iki dünyasıda mamurdurAltın anahtar her kapıyı açarHorozu çok olan köyün sabahı geç olurZararın neresinden dönülse kardırPara para kazanır koçyiğit bağ bellerGurkun cücüğü güzün sayılırAkıllı köprü arayıncaya kadar deli suyu geçerAlet işler el övünürAkıllı gün sayana kadar deli oğlunu evermişGemisini kurtaran kaptandırAslan kocayınca sıçan deliği gözetirSabırla koruk helva dut yağrağı atlas olurAkıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş torunu olmuşAkıllı köprüyü buluncaya kadar deli suyu geçerKimine hay hay kimine vay vayVar ne bilsin yok halindenAcele ile menzil alınmazBağ babadan zeytin dededen kalmalıAkıllı gün sayarken deli oğlunu evermişSen ağa ben ağa bu ineği kim sağaAkıllı köprüyü arayıncaya kadar deli suyu geçerİşini kış tutda yaz çıkarsa bahtınaFukaranın tavuğu tek tek yumurtlarTilkiye tavuk kebabı yer misin? demişler adamın güleceğini getiriyorsunuz. demişDut kurusu ile yar sevilmezYatanın yürüyene borcu varOynaşına inanan avrat ersiz kalırAçık ağız aç kalmazZaman öldürmek en pahalı harcamadırPara insana dil elbise insana yol öğretirAğlamayan çocuğa meme vermezlerIrgat gibi kazan bey gibi yeAy bozmaz süt kokmaz. kokarsa ayran kokar çünkü aslı süttürAşı pişiren yağ olur gelinin yüzü ağ olurÇabuk parlayan çabuk sönerAllah verince kimin oğlu kimin kızı demezBağlı koyun yerinde otlarAt bulunur meydan bulunmaz meydan bulunur at bulunmazMartta sürmez eylülde ekmezsen sabanı bırakSaksağan danayı babası hayrına bitlemezNasipsiz köpek kurban bayramında dağa çıkarBabasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanırAv avlayanın kemer bağlayanınKırk hırsız bir çıplağı soyamamışHorozu çok olan köyde sabah geç olurBin bilsende bir bilene danışSona kalan dona kalırAza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamazAta malı mal olmaz kendin kazanmak gerekMinnetle gül koklama dikeni sancar seniAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdirTek kanatla kuş uçmazLezzetsiz çorbaya tuz kar etmezGönül ferman dinlemezÇok koşan çabuk yorulurDeve boynuz ararken kulaktan olmuşÇatal kazık yere çakılmazOduncunun gözü omçada dilencinin gözü çömçedeAğustosta yatanı zemheride büğelek tutarBol bol yiyen bel bel bakarOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinAçın kursağına çörek dayanmazAğlayanın malı gülene hayır etmezZorla güzellik olmazSen işlersen mal işler insan öyle genişlerAğlamakla yar ele girmezBir baba dokuz evladı besler dokuz evlat bir babayı beslemezMart dokuzunda çıra yak bağ budaCana gelecek mala gelsinAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıCana gelecek (kaza zarar) mala gelsinHaydan gelen huya giderYuvarlanan taş yosun tutmazAta eyer gerek eyere er gerekKısmetsiz köpek sabaha karşı uyuyakalırBinicinin sağı solu olmazMisafir umduğunu değil bulduğunu yerSu bulununca (görülünce) teyemmüm bozulurIsmarlama hac hac olmazAhlatın iyisini ayılar yerAç aman bilmez çocuk zaman bilmezKuru laf karın doyurmazAyıpsız yar (dost) arayan yarsız (dostsuz) kalırAyaklar ıslanmadan balık tutulmazAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerGençliğin kıymeti bilinse ihtiyarlığın şikayeti olmazAcele hareket yalnızca sinek avlamaya yararAç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursunAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdir (iyidir)Allah isterse bir kulun işini mermere geçirir dişini istemezse işini muhallebi yerken kırar dişiniRağbet güzel ile zenginedirAğanın gözü ata tımardırKörün istediği iki göz biri ela biri bozTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerAl elmaya taş atan çok olurHızlı koşan çabuk yorulurKuru gayret çarık eskitirÇaydan geçerken at değiştirilmezAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezYılın eksiğini nisan getirir nisanın eksiğini yıl getirmezGeciken adalet adalet değildirNasipsiz köpek kurban bayramında köy dışında bulunurSarı altının olacağına sarı samanın olsunBaba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememişSade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaDost dostun ayıbını yüzüne söylerBaşa gelen çekilirFelek kimine kavun yedirir kimine kelekZahmetsiz rahmet olmazAllah kardeşi kardeş yaratmış kesesini ayrı yaratmışCanı yanan eşek attan yürük olurÇam ağacından ağıl olmaz el çocuğundan oğul olmazAbdalın karnı doyunca gözü pabucundadırAşk olmayınca meşk olmazBorçtan korkan kapısını büyük açmazSaç kıvamını bulur hamur tükenir yaş kıvamını bulur ömür tükenirEskisi olmayanın yenisi olmazAllah balmumu yakana balmumu yağmumu yakana yağmumu verirDikensiz gül olmazSöz gümüşse sükut altındırŞu dünyanın bin bir türlü hali varNe doğrarsan aşına o çıkar kaşığınaTekkeyi bekleyen çorbayı içerÇiftçinin karnını yarmışlar kırk tane gelecek yıl çıkmışKısmet ise gelir hint ten yemen den kısmet değilse ne gelir eldenÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazEkici ol bilici olmaAç ne yemez tok ne demezAğaca dayanma çürür duvara dayanma yıkılır insana dayanma ölür dayan kul Allah'a dayanSağlık varlıktan yeğdirBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Para iyi bir uşak kötü bir efendidirAz tamah çok ziyan getirirMisafirin umduğu ev sahibine iki öğün olurHuylu huyundan vazgeçmezHarman yel ile düğün el ile olurYol yürümekle borç ödemekle tükenirZurnada peşrev olmaz (ne çıkarsa bahtına)Bakarsan bağ olur bakmazsan dağ (olur)Varsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde yerinGöz mideden büyüktürBoş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)Ulu sözü dinlemeyen uluyakalırZemheriden sonra ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezYa devlet başa ya kuzgun leşeBez alırsan musul dan kız alırsan asildenİş olacağına varırZengin adam elindeki kendine yeten adamdırÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakkLokma çiğnenmeden yutulmazKomşuda pişer bizede düşerEvdeki hesap çarşıya uymazAbdal abdalın ne onduğunu ister nede bulduğunuGemisini kurtaran kaptanAcele bir ağaçtır meyvesi pişmanlıkMal canın yongasıdırAcele giden ecele giderBir baba dokuz oğlu besler dokuz oğul bir babayı beslemezAkıl para ile satılmazSabahtan karnını doyuran küçükken evlenen aldanmamışYüz verme arsız olur az verme hırsız olurFakiri dövme üstünü yırtAbdalın dostluğu köy görünceye kadarBakarsan bağ bakmazsan dağ olurYazın başı pişenin kışın aşı pişerBir başa bir göz yeterZenginlikle sıcaktan zarar gelmezBal bal demekle ağız tatlanmazKimi köprü bulamaz geçmeye kimi su bulamaz içmeyeVakit nakittirYarım hekim candan eder yarım hoca dinden ederAç doymam tok acıkmam sanırAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAk akçe kara gün içindirAç ayı oynamazAçtırma kutuyu söyletme kötüyüAcı patlıcanı kırağı çalmazAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanır