Enerjisini akıllı ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Akıllı varada yoğada çapa sallamazAkıllı at kendine kırbaç vurdurmazİki deliye bir akıllıAkıllıya benlik yakışmazBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazDeminde kaçmak dahi erliktendirAkılı olmayana neylesin sakal kayışı tarladan götürür çakalUslu dil ile kopuz kıl ileBir adama kırk gün (deli dersen deli akıllı dersen akıllı olur) ne dersen o olurKeskin akıl keramete kıç attırırAklı olan nadanlara sır vermezAkıllı düşününceye kadar deli çocuğunu (oğlunu) everirBüyük zekalar birlikte düşünürlerAl arslan tutar güç sıçan tutmazAl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazAkıllı düşman akılsız dosttan yeğdir (hayırlıdır)Zannetmediğin kovuktan tilki çıkarZannetmediğin yerden tilki çıkarKarga kendi gözünde kartaldırAl ile aslan tutulur güç ile gücüğen tutulmazDeli devran sürer akıllı vakit beklerAkıllı söylemeden düşünür akılsız düşünmeden söylerAdama dildir adam dedirtende hayvan dedirten deBir deli kuyuya taş atmış kırk akıllı çıkaramamışÖfkeli insanda akıl olmazAklı başa yaş getirirBaktın kar havası eve dön kör olasıLeb demeden leblebiyi anlamalıGazap gelince akıl giderDeli ağlamaz akıllı gülmezFakir parasız olan değil akılsız olandırBaş dil ile tartılırYıl başına akıl başınaAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu evlendirirAkıllı düşününceye kadar deli çocuğunu everirKadın vardır vezir eder kadın vardır rezil ederBir adama kırk gün deli dersen deli akıllı dersen akıllı olurBeyaz saç aklın değil yaşın işaretidirAklı bol olan zamanın kıtlığından zarar görmezDensiz deveye binmişde ben Allah'ı gördüm. demişKocasını vezir edende rezil edende karısıdırAl aslan tutar güç sıçan tutmazÖfkede akıl olmazÇuvalın ağzı dururken dibi açılmazYük altından eşek kalırEşek küçüktür ama dokuz deveyi yederAl ile arslan tutulur güç ile sıçan tutulmazDeve büyüktür ama başını bir eşek yederDevede boy var ama eşeğin ardına düşerDeve büyüktür ama beşini bir eşek yederKeskin zeka keramete kıç attırırAkıllı lafını akılsıza söyletirArı söğüdü akıllı öğüdü severAkıllı sözünü akılsıza söyletirÇalışan demir pas tutmazYaşı at pazarında sorarlarÖfke gelir gider kelle gider gelmezAttığı taş ürküttüğü kurbağaya değmediAkıllı olsa her sakallı kişi sakallılara danışırlardı her işiErkekliğin yüzde doksanı kaçmaktırÇabalama ile çarık yırtılırMühür kimdeyse süleyman odurKöpeksiz köy buldu değneksiz gezerKöpeksiz köy bulmuşda çomaksız geziyorKöpeksiz köy bulmuşda değneksiz geziyorAkıllı köprü arayıncaya dek (kadar) deli suyu geçerErkekliğin onda dokuzu kaçmaktırBaba malı tez tükerir evlat gerek kazanaAkıllı söylemeden (önce) düşünür akılsız düşünmeden söylerKaraya sabun deliğe öğüt neylesinHayırlı evlat neylesin malı hayırsız evlat neylesin malıDeli deliyi görünce değneğini saklarBir cahilin dostu olmaktansa bir alimin düşmanı olman daha iyidirAkıllının düşmanlığı cahilin dostluğundan hayırlıdırBir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramazNe her söze kulak ver ne her kulağa sözAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu everirDeliye bal tattırmışlar çarşıda katran bırakmamışAkıllı evladın var neylersin mali akılsız evladın var neylersin mali?Deli ile çıkma yola başına getirir (gelir türlü) belaKadının fendi erkeği yendiArife tarif gerekmezÖküz yem bitince çifte gideceğini bilirBaş dille tartılırAkıllıyı arkada tutma akılsızı kılavuz etmeAkıl insanı zulmede götürebilir merhamete deAkıllıyı arkada tutma akılsızı klavuz etmeYağmurlu gün tavuk su içmezAkılsız dostun olacağına akıllı düşmanın olsunAkıl parayla satılmazPazar körsüz kalmazAkıl için yol (tarik) birdirAkıl isen açma sırrın dostuna çünkü dostun dostu vardır oda söyler dostunaAğaçtan maşa aptaldan paşa olmazİyi evlat babayı vezir kötü evlat rezil ederBir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamışAkıllı düşman akılsız dosttan yeğdirAkıllı düşmandan korkma akılsız dosttan korkÇok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazÇok para haramsız çok laf yalansız olmazÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazDeve büyüktür amma beşini bir eşek yederÇok para haramsız çok söz yalansız olmazÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazKişiyi vezir edende karısı rezil edendeAkıllı köprüyü arayana dek deli suyu geçerAkıl kişiye sermayedirAklın yolu birdirİşleyen demir ışıldar (pas tutmaz)Akıllı köprü arayıncaya kadar deli suyu geçerAkıllı gün sayana kadar deli oğlunu evermişAkıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş torunu olmuşAkıllı gün sayarken deli oğlunu evermişAkıllı köprüyü buluncaya kadar deli suyu geçerBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışİki deliye bir uslu koymuşlarAkıllı köprüyü arayıncaya kadar deli suyu geçerİki karpuz bir koltuğa sığmazSöz ola kese savaşı söz ola kestiren başıTayfanın akıllısı geminin dümeninden uzak dururGeniş gününde dar gezen dar gününde geniş gezerAkıllı hırsız şaşkın ev sahibini bastırırKadın kocasını isterse vezir isterse rezil ederOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinSarhoştan deli bile korkarBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleTavşan dağa küsmüş dağın haberi olmamışCahilin dostluğundan arifin düşmanlığı yeğdirAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerMühür kimde ise süleyman odurİşleyen demir ışıldarAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezKırkından sonra azanı teneşir paklarBüyük lokma ye ama büyük söz söylemeCin tutana bir muska yeterGörünen köy kılavuz istemezAkıl olmayınca ne yapsın sakal?Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsunGöze göz dişe dişKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezVurmakda yiğitlik kaçmak daKurnaz hırsız ev sahibini bastırırÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazAbdal abdala çatmayınca kasnak boyuna geçmezAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdırAkıl yaşta değil baştadırOlgun bir insanı dost edinmek isterseniz tenkit edin basit bir insanı dost edinmek isterseniz methedinZengin adam elindeki kendine yeten adamdırBaba malı tez tükenir evlat gerek kazanaAkıl akıldan üstündürAkıllı oğlan neyler ata malını akılsız oğlan neyler ata malınıÇalıda gül bitmez cahile söz yetmezAkılsız başın zahmetini (cezasını) ayaklar çekerSöz var iş bitirir söz var baş yitirirBüyük lokma ye(de) büyük söz söylemeAkıl para ile satılmazAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Ayağını yorganına göre uzatYarım elma gönül (hatır) almaAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanır