Gerekir ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Hiç yoktan iyidirAslana ot ata etDevlet adama ayağı ile gelmezİki çıplak bir hamamda yakışırBaşı var aklı yok dili var kabı yokEkmeğin büyüğü unun çoğundan olurAğır otur ki molla desinlerÇöreğin büyüğü unun çoğundan olurZemheride sürde çalı sürKöpeğe dalaşmaktan çalıyı dolanmak yeğdirAğır otur ki ağa desinlerSirkesini sarmısağını düşünen paçayı yiyemezMum yanmayınca pervane dönmez (yanmaz)At kaçmaz et kaçarErkeklik öldü mü?Mum yanmayınca pervane yanmazKalbe giden yol mideden geçerOturmakla iş bitmezVaat borcun aynısıdırAt bacağı avrat kucağı doldurmalıDavul dengi dengine diye çalarVerilen söz borcun aynısıdırÇok koşan çabuk (çok tez) yorulurDüşmana yarak (silah) gerek ya düşmandan ırak gerekKendine ne sanırsan başkasına onu sanKorkak tüccar ne kar eder ne ziyanKorkak tüccar ne kar eder ne zararÇöpsüz üzüm olmazYel gelen deliği kapamalıKorkak bezirgan ne kar eder ne zararAkran ile gezmeyenin altın adı pul olurİş yapmakla yol yürümekle tükenirParasız pazara kefensiz mezara gidilmezTaamın kelamın çoğundan sakınİş görmekle yol yürümekle tükenirEv sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibiÖksüzün karnına vurmuşlar arkam! demişDeğirmi yurt tutmaya değirmi göt isterFırsat her zaman ele geçmezDeve ayrı gider sürüsünü güderEl iki söylerse sen bir söyleFare kaçmayınca delik görünmezZaman bekleyen zaman kaybederKeçininde sakalı varEn kolay iş yemek çiğnemeden yutulmazSakal keçidede varOrospuya surat gerekDünya kırk kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanDevlet adamın ayağına gelmezBükemediğin eli öpeceksinDemirci yüreği demirden sert gerekEkmeğin iyisi hamurun iyisinden olurÇok bereket çok harekettenGüzel idin kanı kaşın karası zengin idin kanı diba parasıÖksüzün karnına vurmuşlar (öksüzü dövmüşler) vay arkam demişNe kadar dönersen dön popon hep arkanda kalırYaşlanmış eşekte yıllanmış akıl olurYola bilenle giden yorulmazÖpülecek el ısırılmaz (ele tükürülmez)Ateş ile barut bir arada durmazYetişemediğin köyün alt tarafında (beri yanında) yatİt ağzına kemik tutarIsırgan otu ile taharet olmazAteş ile barut bir arada olmazKız kundakta çeyiz sandıktaAğzı bal yapan arının kuyruğunda iğnesi vardırKar yağdığı gün tozarSoyu soydan köpeği mandıradan almalıAteş ile barut bir yerde durmazAteş ile barut bir yerde olmazAllah beterinden saklasınAteşle barut bir arada durmazAteşle barut bir arada olmazBarutla ateş bir yerde olmazBaşım acemi berbere teslim eden cebinden pamuğunu eksik etmezDüşmana silah gerek ya düşmandan uzak olmak gerekSev beni seveyim seniGöte yakın yerden et yememeliAteş ile barut yan yana durmazÖksüzü dövmüşlerde vay arkam! demişUtanmak karın doyurmazSuyu görünce teyemmüm bozulurAteş ile barut yan yana olmazAteşle barut bir yerde olmazAğır otur ki bey desinlerAteşle barut yan yana durmazEl eliyle yılan tutan yarısını yalan tutarBabaya dayanma karıya güvenmeBaşını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez (etmesin)Kız beşikte çeyiz sandıktaAteşle barut yan yana olmazUtanan aç kalırBir gözün gördüğü başkasına hayır etmezÖfkede (öfkeli insanda) akıl olmazGün doğmadan kemliği söylenmezDüşmana silah gerek ya düşmandan ırak olmak gerekZorla köpek domuz avına gitmezMalda yalan mülkde yalan var birazda sen oyalanYaraya tuz ekilmezSöylemeyen ağız söyleyen ağzı yorarYumurtada kıl bitmezDeveye diken millete s ken yaranırTerlemeden para kazanılmaz solumadan can verilmezKız kucakta çeyiz bucaktaMayasız yoğurt olmazDeveyi diken insanı s ken yaranırmışÖfkeli insanda akıl olmazAynaya bakda kendini görKefenin cebi yokturDünya bir yağlı kuyruktur yiyebilene aşk olsunIsıramadığın eli öpde başına koyKeskin bıçak olmak için çok çekiç yemek gerekHer insanın bir kusuru vardırYalanı oranla söyleMayasız yoğurt çalınmazTembel ceviz yemek ister kabuğunu kırmaya üşenirGelin eşikte oğlan beşikteMayasız yoğurt çalınmaz (tutmaz)Baktın kar havası eve dön kör olasıAvradı eri saklar peyniri deriYalanı oran ile söyleCoşkun nehir geçitsiz olmazKorkak bezirgan ne kar eder ne ziyanCoşkun ırmak geçitsiz olmazEkmeği ekmekçiden al bir ekmek noksan olsunLeb demeden leblebiyi anlamalıTilki vaaz vermeye başladığında gözünüz tavuklarda olsunUzun çarşı baştan başa çıkrıkçı hepsinin rızkını Allah verirBüyük ekmek büyük bezeden olurTeyzemin taşağı olsa dayım olurduLafla pilav pişerse dağ kadar yağı bendenSu başından (bendinden) kesilir (bağlanır)Taşı ısıramayanın öpmesi gerekirHer inleyen ölmezKaşığı herkes yapar ama sapını ortaya getiremezPilav yiyen kaşığını yanında (belinde) taşırOsurukla boya boyanmazFala inanma falsız kalmaParasız dellal olmazParasız tellal bağırmazYorgun eşeğin çüş (ıslık) canına minnetHalayıktan kadın olmaz gül ağacından odun olmazGazap gelince akıl giderDağdaki tavşanın suyu ocağa vurulmazDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırKız beşikte (kundakta) çeyiz sandıktaEkmeği ekmekçiden al beş kuruşda üste verİp koptuğu yerden ulanırYetimi okşamışlar vay sırtım demişYarın ile öbür gün bitmezAkıl adama sermaye oda gide gelmeyeHer kapının bir anahtarı vardırAyrandan aşağı katık olmazDil susmayınca baş esen olmazFaydasız evliyanın kubbesi başına yıkılsınYiğidi öldür ama hakkını yemeFakir eline bakarsa sen kesene bakKar zararın ortağıdırYorgun öküzün ıslık canına minnetYorgun eşeğin ıslık canına minnetYorgun öküzün çüş canına minnetTatlıyı küpten almalı kadını köktenKul kusursuz olmazAdamın yere bakanından suyun sessiz (yavaş) akanından kork (suyun yavaş akanından insanın yere bakanından kork)Safa ile yenen cefa ile kazanılırOn para on aslanın ağzındaDeğme bana değmeyim sanaBir elin nesi var iki elin sesi var (bir elin sesi çıkmaz)Avcı nanca hile bilse ayı o kadar yol bilirKurttan çoban olmazİnsan beşer bazen şaşarAvcı nanca al bilse ayı o kadar yol bilirZarardan korkan kar edemezPilav yiyen kaşığını belinde taşırAvcı nanca hile bilse ayı onca yol bilirİnsan insanın şeytanıdırKuru kaşık ağız yırtarDağına göre kar yağarGönlüm yoktur vermeye un sererim örmeyePilava giden kaşığını yanında taşırAteş ateşle söndürülemezKişi vezir olmakla insan olmazDavul bile dengi dengine diye çalarEt kokarsa tuzlanır ya tuz kokarsa ne yapılır?Isıracak köpek dişini göstermezAkıl insana sermayedirİtin hatırı yoksa sahibinin hatırı varBalık kokarsa tuzlanır tuz kokarsa ne yapılır?Balı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yerZararını düşünen kar edemezAğzından çıkanı kulağın duysunMayasız yoğurt tutmazÖfkede akıl olmazO kadar kusur kadı kızındada olurGidipte gelmemek gelipte görmemek (bulmamak) varDokuz ölç bir biçKuzusuna kıymayan kebap yiyemezHerkes kendi sözünün ilk muhatabıdırAğzından çıkanı kulağın işitsinYaramaza kendi belası yeterVardığın yer körse sende gözünü kapaSelam para kelam paraÇocuğa iş buyuran ardınca kendi giderElmayı çayıra armudu bayıraYaramazın cezası kendisidirYa işten artar ya diştenTedbirde kusur eden takdire bahane bulurDut kurusuyla yar sevilmezDoğruluk dost (hak) kapısıBakan yemez kapan yerVardığın yer kör ise sende gözünü kapaYol yürümekle borç ödemekle biterİte hoşt demezler sahibinin hatırı var diyeYaz günü titremeyen kış günü donarHer şeye (köfteye) maydanoz olmaKarpuz kabuğu suya düşmeden denize girilmezEl eliyle yılan tut onuda yalan tutElden gelen geç gelir ondada karnın aç kalırSarımsağı gelin etmişlerde kırk gün kokusu çıkmamışYorgun eşeğin çüş canına minnetGüneşte yanmayan gölgenin kıymetini bilmezİyilik (muhabbet) iki baştan olurArka gerektir arka ya utana ya korkaKürkü orak vaktinde orağı kürk vaktindeŞeytan azapta gerekAç gözünü yoksa açarlar gözünüCan boğazdan geçerMuhabbet iki baştanÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşer (çocuğa iş ardına sen düş / çocuğa iş sal ardınca sen var)Az yaşa çok yaşa akıbet gelir başaNe yavuz (azgın) ol asıl ne yavaş (taşkın miskin) ol basılYemek lokma lokma yenirBoğulursan büyük denizde boğulBoğulursan büyük suda boğulÖpülecek ele tükürülmezOsmanlı nın ekmeği dizindedirZemheride sürde çalı ile sürİp koptuğu yerden bağlanırBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezGidipde gelmemek var gelipde görmemek varArmudun önü kirazın sonuÖlenle birlikte ölünmezPilav yiyen kaşığını yanında taşırYa deve ya deveci yada deve üstündeki hacıÇok koşan (seyirten) çabuk (tez) yorulurBu dünya kimseye kalmazGün varken davarını eve götürEl için ağlayan iki gözden yar için dövünen dizinden olurDeme işitmeBir fincan acı kahvenin kırk yıl hakkı vardırAman dileyene kılıç kalkmazKavun karpuz yata yata büyürSora sora kabe bulunurEşeğine bakmazda akşamdan sonra oduna giderEşeğine bakmaz köye düğüne giderBir fincan acı kahvenin kırk yıl hatırı vardırEşeğine bakmazda hasan dağı na oduna giderTok açın halinden bilmez (ne bilir anlamaz) (var ne bilsin yok halinden)Fırsat sakal altından geçerBir katar deveyi bir eşek çekerHayır işi uzat şerre dönsün şer işi uzat hayra dönsünKedi kıçını görmüş yaram var! demişBarutla ateş bir yerde durmazGörünüşe aldanma (aldanmamalı)İtle dalaşmaktan çalıyı dolanmak iyidirKar zararın kardeşidirÖlüm var dirim varBelli düşman gizli dosttan yeğdirDemircinin canı demirden berk gerekPara kazanmakla değil tutumla artarSurete bakma sirete bakYoldan gelenin heybesine bakarlarKuşa kafes lazım boruya nefesBin merak bir borç ödemezGördün deli savul geriAkıl adama sermayedirSağlam kafa sağlam vücutta bulunurPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarKorkak bezirgan (tüccar) ne kar eder ne ziyanHazıra dağ dayanmazParan gitti mi demezler işin yetti mi derlerYenik pehlivan oyuna doymazKaptanın hüneri dalgalı denizde belli olurYenik pehlivan güreşten bıkmazKırlangıç bir zararsız kuş git yemen iline danışAteşle barut bir yerde durmazDüşmanına gücenip dostuna darılmaDüşmanına gücenip dostuna kızmaÇöreğin büyüğü hamurun çoğundan olurBilginin efendisi olmak için çalışmanın kölesi olmak gerekirAdadığı çok verdiği yokAğaç ağaç içinde büyürMayasız yoğurt çalınmaz (tutumaz)Misafir misafiri sevmez ev sahibi ikisini deYol yürümekle borç vermekle tükenirBorca içen iki kez sarhoş olurBir görüş bir kör bilişGelini ata bindirmişler ya nasip! demişOlmaz olmaz deme olmaz olmazVardığın yer körse gözünü kapaDemiri tavında dövmeliDilenci dilenciyi sevmez ev sahibi ikisini deAzmin elinden bir şey kurtulmaz (ne kurtulur?)Şubatın sonundan martın onundan korkAkıl adama sermayeBorca içen iki kere sarhoş olurGüneş olsan kimsenin mendilini kurutmazsınGidipde gelmemek gelipde bulmamak varGidipde gelememek gelipde bulamamak varAğlamak akçe etmezFırsat her vakit ele geçmezHer yüze gülen dost olmazİnsan hatasız olmazVeresiye şarap içen iki kere sarhoş olurKöşe taşı köşede yakışırBaskısız bedevreyi el almazsa yel alırBorca şarap içen iki kez sarhoş olurVer yiğidi yiğide mevla rızkın yetireİte vurmazlar sahibinin hatırı var diyeVarsa eşin rahattır başın yoksa eşin zordur işinBahtsızın bağına ya yağmur yağar ya doluKomşun kör ise sen kısık bakYiğit bin yaşar fırsat bir düşerAttığı taş ürküttüğü kurbağaya değmediGidipde gelmemek gelipde görmemek varBorca şarap içen iki kere sarhoş olurGidipde gelememek gelipde görememek varZararın neresinden dönsen kardırGidipde dönmemek dönüpde bulmamak varYapmak zor yıkmak kolaydırİşini kış tut yaz çıkarsa bahtınaSakınan göze çöp batarBir koyundan iki post olmazKaya uçmazsa dere dolmazSabret bitmeyen iş olmazGidipde dönememek dönüpde bulamamak varHer yüze güleni dost sanmaNe sert ol asıl ne yumuşak ol basılSora sora Bağdat bulunurAta eğer gerek eğere er gerekYapmak güç yıkmak kolaydırBaskısız çatı örtüsünü el almazsa yel alırErkekliğin yüzde doksanı kaçmaktırGidipde dönememek dönüpde görememek varEvden bir ölü çıkacak demişler herkes hizmetçinin yüzüne bakmışGüne göre kürk giyinmek gerekZeytin dededen incir babadan kalmalıKürk ile börk ile adam olunmazTerazi var tartı var her şeyin bir vakti varGidipde dönmemek dönüpde görmemek varTutumlu olan kimse fakir kalmazİki emini bir yemin ayırırNe sert ol asıl ne yavaş ol basılPahalı alan aldanmazKişi arkadaşından (refikinden) azarHer yüzü güleni dost sanmaHer yüzüne güleni dost sanmaUtanma pazar mideyi bozarSu bendinden kesilirKişinin başına gelen kendi ağzından çıkandırAcemi marangozun talaşı tahtasından çok olurHer yüzü gülümseyeni dost sanmayınPahalıya alan ucuza alırAvcı ne kadar al bilse ayı o kadar yol bilirMisafirin yüzsüzü sahibini ağırlarSel gider kum kalırDevlet adama ayağıyla gelmezMiras helal hele al demişlerSu bendinden bağlanırAta binen nalını mıhını ararBeş kuruşluk fener o kadar yanarNe yavuz ol asıl ne yavaş ol basılNe aşkın ol asıl ne şaşkın ol basılNe şaşkın ol basıl ne taşkın ol asılKulak kendi söylediğinide dinlemek içindirKöseyle alay edenin top sakalı kara gerekSağlıktan büyük zenginlik yokturAt binenin yol gidenindirTembel eşeğin yükü ağır olurSu başından bağlanırBorç ödemekle yol yürümekle tükenirAyının kırk türküsü var kırkıda ahlat üstüneŞimşeği görülen buluttan korkulmazSağlık varlıktan önemlidirBeş kuruşluk fener ancak bu kadar yanarİti an değneği yanına koyAzca nereye? çokçanın yanınaDert gider ama yeri boş kalmazOlacakla öleceğe çare yokturÇocuğa iş ardına sen düşSağlık varlıktan iyidirÖlme bayılmaya benzemezÇuhayı fırçayla kadifeyi elleDünya dört kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanBugün bana ne ise yarın sanadırDünyadaki en değerli hazine sağlıktırMarifet iltifata tabiidirKişinin çektiği dili belasıdırDumansız baca olmaz kahırsız koca olmazUstamın adı hıdır elimden gelen budurKarpuz kabuğunu görmeden denize girmeKele köseden yardım gelmezÇatal kazık yere geçmezSuyu getirende bir testiyi kırandaAğlamak para etmezSağlık varlıktan üstündürSu görülünce teyemmüm bozulurGören gözün hakkı vardırKimine sivrisinek saz kimine davul zurna azAç yatarım dinç kalkarımDağ dumansız insan hatasız olmazİt boku acından yerYol sormakla bulunurElinden gelse bir kaşık suda boğacakAkşam oldu kon sabah oldu göçYurtta sulh cihanda sulhÇocuğu işe sal ardınca sen varYağ ile yavşan sirke ile tavşanErkekliğin onda dokuzu kaçmaktırBağla atını ısmarla hakk aEtle tırnak (karı koca) arasına girilmezDelilsiz cennete bile girilmezDut yaprağı açtı soyun döktü giyinKörün yanına varırsan sende bir gözünü kapaMerdiven basamak basamak çıkılırAç yanında sarpın kurcalanmazPazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşurVer elindeki sapı git dolan kapı kapıRamazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sor (demişler)Dolu bardak su almazİki emini bir yemin aralarİğneyi kendine batır çuvaldızı başkasınaKeçidede sakal varCömert ile cimrinin harcı birdirÖnce selam sonra kelamDeğme (dokunma) sarhoşa yıkılana kadar gitsinCömertle cimrinin harcı birdirDil epsem (olsa) baş esen (olur)Ay ayakta çoban yatakta ay yatakta çoban ayaktaAlma alı sat yağızı bin doruya besle kırıİğneyi kendine çuvaldızı ele batırAbideleri taşlar değil işler yaparSağ olsunda dağ ardında olsunEl eliyle yılan tutulurEvvela selam sonra kelamÇingene çingeneye çatmadıkça kasnak boynuna geçmezBakmakla usta olunsa kediler usta olurduNekes ile cömerdin harcı birdirAdalet evrenin ruhudurDost için ölmeli düşman için dirilmeliBeyden gelen bey sayılırAz konuş çok çalışAdalet mülkün temelidirBakmakla usta olunsa kediler kasap olurduAdalet dünyanın temelidirEkmeği ekmekçiye ver bir ekmekde üste verBilen dağdan aşar bilmeyen düz yolda şaşarEkmek çiğnenmedikçe yutulmazBilmekten değil bilmemekten korkmalıBakmakla usta olunsa köpekler usta olurduSorumluluk insanı eğitirSelam kelamdan önce gelirSen olursan bensiz bende olurum sensizYol yürümekle borç vermekle biterDüşüne düşüne görmeli işi sonra pişman olmamalı kişiKızın var sızın varKul hatasız olmazKavgada kılıç ödünç verilmezUcuz alan pahalı alırSelam kelamdan öncedirBakmakla usta olunsa köpekler kasap olurduDayak cennetten çıkmadır iyi olsaydı çıkmazdıDayak cennetten çıkmıştır iyi olsaydı çıkmazdıAza demişler(nereye?) (çoğun yanına) demişEkmek bile çiğnenmeyince yutulmazMısıra yağmur geliyor. demişler çapan birlik mi? demişSöz verme verdinse dönmeYolu sormak kaybolmaktan iyidirPara dediğin el kiriElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazMum yanmayınca pervane dönmezÖküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmazBakmakla hüner öğrenilse kediler kasap olurduEkmeğin büyüğü hamurun çoğundan olurAkmasada damlarKalbin yolu mideden geçerÇalma kapımı çalarlar kapınıÇatal kazık yere batmazDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda şaşmışEğreti kuyruk tez koparDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda kalmışErken evlenen döl alır erken kalkan yol alırDanışan dağlar aşar danışmayan düz yolda şaşarBakmakla hüner öğrenilse köpekler kasap olurduEl el ile harman yel ileDanışan dağlar aşmış danışmayan düz ovada şaşmışZahirenin ambarı sabanın ucundadırKöpekle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirElmayı havaya at düşünceye kadar Allah kerimErken çıkan yol alır er evlenen döl alırLokma (bile) çiğnenmeden yutulmazLatife latif gerekAç kurt bile komşusunu dalamazKazanmayanın kazanı kaynamazİti öldürene sürütürlerKomşun kör ise senkıpabakTırnağın varsa başını kaşıBaktın ibrik akıyor önce götünü yu sonra aptes bozSöz biliyorsan söyle inansınlar bilmiyorsan söyleme seni bir adam sansınlarBakmakla ustalık öğrenilse kediler kasaplığı öğrenirdiEr oyunu üçe kadarBakmakla ustalık öğrenilse köpekler kasaplığı öğrenirdiSağılır ineğin buzağısı kesilmezEle attığın taş kendi başına değerLokma çiğnemeden yutulmazAttan inip eşeğe binmek olmazRüzgarlı havanın kuytusu yağmurlu havanın uykusuEve lazım olan camiye haramdırUcuzdur vardır bir illeti pahalıdır vardır bir hikmetiTilkiyi kovalarken kurdu uyandırmaAk akçe kötü gün içindirGidipde gelmemek gelipde görmemek (bulmamak) varAtın varken yol tanı ağan varken el tanıBaba himmet. oğul hizmetBoş torbayla at tutulmazAkla gelmeyen (akla gelen) başa gelirGün bugündürKalkacağın yere oturmaSonradan gelen devlet devlet değildirAk akça kara gün içindirİtle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirTembele kapını ört. demişler yel eser örter. demişAy var yılı besler yıl var ayı beslerKafa büyük içi boş tut kulağından çifte koşBoş torbaya eşek gelmezSen zot ben zot ata kim vere otİp kırıldığı (koptuğu) yerden ulanır (bağlanır)Cömert ile nekesin harcı birdirDost başa düşman ayağa bakarMermer iyi taştan iyilik iki baştanAcından kimse ölmemişVar evi kerem evi yok evi elem eviSabah ola hayır olaLafla pilav pişerse deniz kadar yağı bendenSöz uçar yazı kalırKol kırılır yen içinde kalırDeveye boynun neden eğri? demişler nerem doğru ki? demişİki kaptan bir gemiyi batırırBir lisan bir insanBaskısız tahtayı yel alır yel almazsa sel alırHer zaman eşek ölmez on köfte on paraya olmazGel demek kolay git demek güçtürKişi arkadaşından bellidirSu bulununca teyemmüm bozulurDilenci dilenciyi istemez ev sahibi ikisinideBoş torba ile at tutulmazHaneye lazım olan camiye haramdırGeçmişe mazi yenmişe kuzu derlerEğretinin canı berk olurAllah çam isteyene çam mum isteyene mum verirTaş altında olmasında dağ ardında olsunBir elin verdiğini öbür elin görmesinAkıllıyı arkada tutma akılsızı klavuz etmeYalancıyı kaçtığı yere kadar kovalamalıBir elin verdiğini öbür elin duymasınİnsan ayaktan at tırnaktan kaparSağ elin verdiğini sol elin bilmesinVerdin mi doyur vurdun mu duyurSağ elin verdiğini sol elin duymasınŞakanın sonu kakadırAvrat malı kapı mandalı (tokmağı)Sağ elinin verdiğini sol elin bilmesinAza sormuşlar nereye çoğun yanına demişEl el için ağlamaz başına kara bağlamazAt bir dizginde öküz bir çizide belli olurAç yat dinç yatSağ elinin verdiğini sol elin duymasınKazan taşarsa kepçenin değeri olmazYılan kendi eğriliğine bakmazda devenin boynu eğri. derYavaş tükürüğün sakala zararı varGittiğin yer kör ise gözünü yumda bakElifin hecesi var gündüzün gecesi varBir elin verdiğini öbür elin bilmesinİncir babadan zeytin dededenEmmim dayım kesem elimi soksam yesemAç yatarım dinç yatarımAğaç yaşken eğilirİşini bilmeyen kasap ne bıçak kor ne masatElmanın dibi göl armudun dibi yol (olmalı)Kavgada yumruk sayılmazSarımsağı gelin etmişler kırk gün kokusu çıkmamışAğaçtan maşa aptaldan paşa olmazHarman döven öküzün ağzı bağlanmazAlim ile düşüp kalkan alim olurAy buluttan çıksında gör ayva tüyünü atsında görHer şeyin bir vakti var horoz bile vaktinde öterGül dalından odun beslemeden kadın olmazSoran dağları aşmış sormayan düz yolda şaşmışLafla peynir gemisi yürümezAman diyene kılıç kalkmazSel gider kum kalır (kişi ettiğini bulur)Emek olmadan yemek olmazBir dokun bin ah dinle kaseifağfurdanAkşam ise yat sabah ise gitBir dokun bin ah işit kaseifağfurdanAç koyma hırsız edersin çok söyleme arsız edersinGel demek kolay ama git demek güçtürHer çok azdan olurYetişemediğin köyün alt tarafında yatİş amana binince kavga uzamazZararın neresinden dönülse (dönersen dönsen) kardırEkincinin karnını yarmışlar kırk bu yılcık kırk bıldırcık çıkmışHer gün papaz pilav yemezAç koyma hırsız edersin çok söyleme yüzsüz edersinAç bırakma hırsız edersin çok söyleme arsız edersinZararın neresinden dönersen kardırAllah tan korkmayandan korkulurAç bırakma hırsız edersin çok söyleme yüzsüz edersinBir anaya bir kız bir kafaya bir gözHazıra dağ ( lar) dayanmazBalık baştan avlanırAhbap kusuruna bakan ahbapsız kalırAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunurAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunsunBir dokun bin ah dinleAlma alı sat yağızı (satma kırı) bin doruya (ille doru) besle kırı (yağızında binde biri)Yazın çalışan kışın gülüşürSağ olsunda dağ ardında bulunsunİş insanın aynasıdırKitapsız ev cansız beden gibidirOtu çek köküne bakBükemediğin eli öpUcuz alan pahalı alır (pahalı alan aldanmaz)Hacı hacı olmaz gitmekle Mekke ye dede dede olmaz gitmekle tekkeyeHorozu çok olan köyün sabahı geç olurBaktın kar havası eve gel kör olasıDemir tavında dövülürHocanın dediğini yap arkasından gitmeKarnı tok it gölgede yatarSu başından kesilirİmamın dediğini yap arkasından gitmeHocanın söylediğini dinle arkasından gitmeHocanın okuduğunu dinle gittiği yola gitmeİmamın söylediğini dinle arkasından gitmeGarip itin kuyruğu yerinde gerekFırsat eldeyken sürün devranıBağ babadan zeytin dededen kalmalıGarip itin kuyruğu götünde olurGarip itin kuyruğu kıçında gerekİmamın dediğini yap yaptığını yapmaGarip itin kuyruğu götünde gerekAvcı nanca al bilse ayı onca yol bilirHocanın söylediğini dinle yaptığını yapmaAdamak kolay ödemek güçtürİmamın söylediğini dinle yaptığını yapmaAttan düşene yorgan döşek eşekten düşene kazma kürekAdam hacı mı olur ulaşmakla Mekke ye eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?İki deliye bir uslu koymuşlarGarip köpeğin kuyruğu döşünde gerekBeylik çeşmeden su içmeKomşu ekmeği komşuya borçturArpa samanıyla kömür dumanıylaKız evi naz eviGarip itin kuyruğu bacağı arasında olurGarip itin kuyruğu kıçına kısık olurEşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmazDut kurusu ile yar sevilmezGarip itin kuyruğu kıçına kısık gerekBugün bana ise yarın sanaDağ ardında olsunda yer altında olmasınYerine düşmeyen gelin yerine yerine boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskirEşek hoşaftan ne anlar suyunu içer tanesini bırakırAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)Acı acıyı keser su sancıyıKör Allah'a nasıl bakarsa Allah'da köre öyle bakarAteş olmayan yerden duman çıkmazAğlamayan çocuğa meme vermezlerAt at oluncaya kadar sahibi mat olurIrgat gibi kazan bey gibi yeAy bozmaz süt kokmaz. kokarsa ayran kokar çünkü aslı süttürİki karpuz bir koltuğa sığmazCan bostanda bitmezAşı pişiren yağ olur gelinin yüzü ağ olurŞimşek çakmadan gök gürlemezÖz ağlamayınca göz ağlamazMartta sürmez eylülde ekmezsen sabanı bırakİki ölç bir biçDost başa bakar düşman ayağaİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzü karaAslandan korkulur bağlı bile olsaÇiğnemeden yutulmazŞeytan kişiyi kandırır ama suyunu ısıtmazTavşan dağda suyu ateşteİsteyen bir cingen vermeyen iki cingenSakınılan göze çöp batarGel denilen yere gitmeye ar eyleme gelme denilen yere gidip yerini dar eylemeAz kaz uz kaz boyunca kazKurtla koyun kılıçla oyun olmazYaralı tavşana sıkı atılmazAsil ile taş taşı bedasıl ile yeme aşıAza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamazİki kişi başında fes yok derse başını yoklaCömertle nekesin harcı birdirBugünkü tavuk yarınki kazdan iyidirÇok koşan çabuk yorulurÖksüzün karnına vurmuşlar vay arkam! demişVeresiye şarap içen iki kez sarhoş olurGönül ferman dinlemezUşağı işe koş sende ardına düşKorkunun ecele faydası yokturÇatal kazık yere çakılmazBela geliyorum demezNekesle cömerdin harcı birdirSaçın ak mı kara mı önüne düşünce görürsünAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunurİti an taşı eline alBarışta ter dökmeyen savaşta kan dökerSağ elin verdiğini sol elin görmesinBir koyundan iki post çıkmazRüşvet kapıdan girince insaf bacadan çıkarAdam adama yük değil can gövdeye mülk değilSoğuk kırk kat keçe ben ondan geçe bir kat deri ben ondan geri demişPek yaş olma sıkılırsın pekde kuru olma kırılırsınHastalık sağlık bizim içinŞeytan adamı kandırır ama suyunu ısıtıvermezFazla aş ya karın ağrıtır ya başÖnce düşün sonra söyleAçın imanı olmazHızlı koşan (giden) atın boku seyrek düşer (olur)Mart dokuzunda çıra yak bağ budaİki dinle bir söyleAğlamakla yar ele girmezAcı acıyı bastırır su sancıyıHaramın temeli olmaz (haramdan şifa olmaz)Param seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım? vermeyeyimde düşman olayımAta eyer gerek eyere er gerekHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerekKanı kanla yumazlar kanı su ile yurlarDağ ne kadar yüce olsa yol (onun) üstünden aşarSen sen ben benPekmezi küpten kadını kökten alAkılsız köpeği yol kocatırAttan indi eşeğe bindiTerziye dinlen. demişler ayağa kalkmışSu bulununca (görülünce) teyemmüm bozulurMisafir misafiri istemez ev sahibi ikisini deIsmarlama hac hac olmazKuru laf karın doyurmazUtanma pazar dostluğu bozarKabahat ölende mi öldürende mi?Adamın kötüsü olmaz meğer züğürt olaAçık yaraya tuz ekilmezİnsan beşer kuldur şaşarSebepsiz kuş bile uçmazEl sözüne bakan karısını tez boşarTekdir ile uslanmayanın hakkı kötektirArpacıya borç eden ahırını tez satarAcele hareket yalnızca sinek avlamaya yararAş tuz ile tuz oran ileAğalık vermekle yiğitlik vurmaklaKaçan balık büyük olurOcak içinden tutuşurAz yaşa uz yaşa akıbet gelecek başaDertsiz baş terkide gerekAh alan onmazYağmur yağsa kış değil mi? kişi halini bilse hoş değil mi?Avcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilirSonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulurPadişahın bile arkasından kılıç sallarlarBeslemeyi eslemeden almaKesilen baş yerine konmazİki çıplak bir hamama yakışırBir elin nesi var iki elin sesi varHocanın dediğini yap yaptığını yapmaHızlı koşan çabuk yorulurBorç iyi güne kalmazAba vakti yaba yaba vakti abaKuru gayret çarık eskitirSen işten korkma iş senden korksunGönlün sevdiği ya kürklü olur ya kepenekliRüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezYılın eksiğini nisan getirir nisanın eksiğini yıl getirmezYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık var. demişBir selam bin hatır yaparDost dostun ayıbını yüzüne söylerBiribiri adamı yer diri diriSade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaŞer işi uzat hayra dönsün hayır işi uzatma şerre dönmesinKibirliye kibir göstermek sadakadırBaşa gelen çekilirDil dile değmeden dil öğrenilmezCan boğazdan gelirÇalma elin kapısını çalarlar kapınıİki dinle (bin işit) bir söyleKul kullanan bir gözünü kör bir kulağını sağır etmeliGevşek tükürüğün sakala zararı vardırKendi düşen ağlamazBin işçi bir başçıAkıl yiğide sermayedirAt beslenirken kız istenirkenAşk olmayınca meşk olmazKork Allah'tan korkmayandanAkacak kan damarda durmazİyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdıBir musibet bin nasihatten iyidirMum dibine ışık vermezAllah doğrunun yardımcısıdırEl ağzına bakan karısını tez boşarVurmakda yiğitlik kaçmak daAr yılı değil kar yılıTekkeyi bekleyen çorbayı içerFarz sünneti bastırırErken kalkan yol alır er evlenen döl alırÇiftçinin karnını yarmışlar kırk tane gelecek yıl çıkmışGurbette övünmek hamamda türkü söylemeye benzerSağlık varlıktan yeğdirÖğüt bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilirEmanete hıyanet olmazHak gelince batıl giderPara iyi bir uşak kötü bir efendidirKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun makosenleriyle yürüBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olKiminin parası kiminin duasıAlma soysuzun kızını sürer anası(nın) iziniHuylu huyundan vazgeçmezKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun mokasenleriyle yürüPapaz her gün pilav yemezAbdal abdala çatmayınca kasnak boyuna geçmezHarman yel ile düğün el ile olurŞeriatın kestiği parmak acımazYol yürümekle borç ödemekle tükenirSağ elinin verdiğini sol elin görmesinBoş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)Alçak yer yiğidi hor gösterirUmmadığın taş baş yararÖlürse yer beğensin kalırsa el beğensinZaman sana uymazsa sen zamana uyİti an çomağı hazırlaÖnce iğneyi kendine batır sonra çuvaldızı eleSabreden derviş muradına ermişBir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardırBez alırsan musul dan kız alırsan asildenAğlama ölü için ağla diri içinYe kürküm yeLokma çiğnenmeden yutulmazVar evi kerem evi yok evi verem eviDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaAyı yavrusunu severken öldürürmüşİyilik et kele övünsün eleDeve kırk yılda intikam almış ammada çabuk oldu demişIrmak kenarına çeşme yapılmazSöz var dağa çıkarır söz var dağdan indirirYağmur yağsında varsın kerpiççi ağlasınIrmaktan geçerken at değiştirilmezAkıl akıldan üstündürAcıkmış kudurmuştan beterdirMisafir üç gün misafirdirAcele bir ağaçtır meyvesi pişmanlıkAkşama karşı gitme tana karşı yatmaBiri yer biri bakar kıyamet ondan koparBugünün işini yarına bırakmaEv alma komşu alBir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesinAğaç kökünden yıkılırSabahtan karnını doyuran küçükken evlenen aldanmamışSu uyur düşman uyumazİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırOlacakla öleceğe çare bulunmazAcele yürüyen yolda kalırYaz yalan kış gerçekBakarsan bağ bakmazsan dağ olurHer işte bir hayır vardırBir başa bir göz yeterNe oldum dememeli ne olacağım demeliErgen gözüyle kız alma gece gözüyle bez almaBir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarırVerirsen doyur vurursan duyurÇıkmadık candan umut kesilmezAcele işe şeytan karışırAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAt ölür meydan kalır yiğit ölür şan kalırAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeAk akçe kara gün içindirDoğru bilinmeyince eğri bilinmezAç ayı oynamazNe ekersen onu biçersin