Herhangi ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Karada ölüm yokDelinin eline değnek verilmezSuçu gelin etmişler kimse güvey olmamışEyerede gelir semere deGiden kağnının gölgesinde oturulmazAkıl (göz) var izan (mantık yakın) varGüneşin kıymeti göğün bulutlu olduğu zamanda belli olurİt yal yediği kapıyı beklerEl (etek) öpmekle ağız (dudak) aşınmazKüstüğün dağın odununu kesmeEşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalırDeveyi yel alsa keçiyi gökte araSaman altından su yürütürİlmiyle amel etmeyen hoca bülbül gibi ötsede kargayla bir tutYol yürümekle borç ödemekleKuş uçar yuvasını bulurKardeşten karın yakınSuçu gelin etmişler kimse güvey girmemişAteş ile barut bir arada durmazAteş ile barut bir arada olmazOd yok ocak yokTasasız baş bostan korkuluğundaAçın gözü ekmek teknesindedirAteşle barut bir arada olmazAteşle barut bir arada durmazAvrat tuz dedi mi ciğeri cız derAteş ile barut bir yerde durmazBarutla ateş bir yerde olmazAteş ile barut bir yerde olmazKarın kardeşten yakınUtanmak karın doyurmazAteşle barut bir yerde olmazAteş ile barut yan yana durmazZannetmediğin yerden tilki çıkarZannetmediğin kovuktan tilki çıkarAteş ile barut yan yana olmazAteşle barut yan yana durmazÇok söz baş ağrıtırÇok lakırdı baş ağrıtırAteşle barut yan yana olmazAç elini ateşe sokarUtanan aç kalırDağ başına kış gelir insan başına iş gelirİyilik iki baştanCanımı sokakta bulmadımYalanın kemiği yok ki boğaza bataLaf olsun adet yerini bulsunİyilik (muhabbet) iki baştanKavun kökeninde büyürKardeşten karın yakın kulaktan burun yakınÖfkeli insanda akıl olmazÇifte gelmeyen öküz olsun işe gitmeyen oğlunKulaktan burun yakın kardeşten karın yakınDertsiz baş bostan korkuluğundaTencere yuvarlanmış kapağını bulmuşAbdalın yağı çok olursa hem borusuna çalar hem gerisineAkıl var mantık varAkıl var yakın varAbdalın yağı çok olursa hem borusuna sürer hem gerisineDertsiz bir kabak varmış onunda başını kesip içini oymuşlarKel kız ablasının saçıyla övünürAzimle yüce dağlar devrilirKabahatda gizli olmalı ibadetdeKefen alacak adam yüzünden belli olurAkıl var izan varÇanakta balım olsun Bağdat'tan sinek gelirTok ağırlamak güçtürDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırGazap gelince akıl giderTok ağırlaması güç olurDoğru gidenin başı duvara çarpmazTok ağırlamak güç olurMinareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır (bitti beller)Deli ağlamaz akıllı gülmezAbdalın yağı çok olursa gah borusuna sürer gah gerisineAkıl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazKızım sana söylüyorum (dedim) gelinim sen anla (işit)Pilav yiyen kaşığını belinde taşırBalta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmazBalık kokarsa tuzlanır tuz kokarsa ne yapılır?Pilava giden kaşığını yanında taşırSırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalıGönlüm yoktur vermeye un sererim örmeyeBal bal demekle ağız tatlı olmazÖfkede akıl olmazHancı tavuğu gibi yolcu artığı ile geçinirÇoban yağı bol bulunca çarıklarına sürerDibini görmediğin kuyuya taş atmaKuşu kuşla avlarlarTarlayı tapu zapt etmez saban zapt ederKüfür yiğidin yürek yelpazesiAnne hakkı ödenmezAlmadan vermek Allah'a mahsusHer ziyan bir öğüttürAna hakkı ödenmezArsız neden arlanır çul giyerde salınırİş anlatılıncaya kadar baş elden giderHer zaman poyraz rüzgarı esmezPaça ıslanmadan balık tutulmazDavetsiz gelen döşeksiz otururPilav yiyen kaşığını yanında taşırBoş çuval ayakta durmazAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişCömertliğe ölçü olmazKervan yolda düzülürBarutla ateş bir yerde durmazYal yiyen köpek tüyünden bellidirBelli düşman gizli dosttan yeğdirBağ dua değil çapa isterKervan gide gide göçünü düzerKefen alacak adam gözünün yaşından belli olurYal yiyen köpek tüyünden belli olurBoş eşek yorga giderAzimli sıçan duvarı delerHayırlı dost hayırsız akrabadan iyidirAzimle sıçan duvarı delerAçın koynunda ekmek durmazAteşle barut bir yerde durmazYakın dost uzak akrabadan iyidirDüşmanına gücenip dostuna kızmaDüşmanına gücenip dostuna darılmaHayırlı dost hayırsız akrabadan yeğdirKeseye danış pazarlığa sonra girişZaman her şeyin ilacıdırHayırlı dost hayırsız hısımdan iyidirZaman her yarayı tedavi ederYakın dost hayırsız akrabadan iyidirYakın dost uzak akrabadan yeğdirYakın komşu uzak akrabadan iyidirYakın dost hayırsız akrabadan yeğdirHayırlı komşu hayırsız akrabadan yeğdirHayırlı komşu hayırsız hısımdan iyidirAç elini kora sokarHayırlı dost hayırsız hısımdan yeğdirAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişYakın komşu uzak akrabadan yeğdirYakın dost uzak hısımdan iyidirMinareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanırSen bilirsin deyince kavga olmazKaş çatmakla çatık kaşlı olunmazHayırlı komşu hayırsız hısımdan yeğdirHerkesin hamuru ekmeğine göredirAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışAkılsız iti yol kocatırTemel taşı temelde köşe taşı köşede gerekYakın komşu uzak hısımdan iyidirMalı malla canı canla ölçmeliElle gelen düğün bayramYakın komşu uzak hısımdan yeğdirAkılları pazara çıkartmışlar herkes (yine) kendi aklını beğenmiş (almış)Rakip ölsünde ne yüzden ölürse ölsünSen bilirsin deyince değirmende kavga olmazSel gider kum kalırYiyen bilmez doğrayan bilirMeyhanecinin yüzünü bayram topu güldürürHer ağaçtan kaşık olmazBıçak yarası onulur dil yarası onulmazİşkilli büzük (tavuk) dingilderDanışan (zengin) dağlar aşar danışmayan (olmayan) yolda şaşarAçın gözü ekmek teknesinde olurDağdaki kekliğin bini bir parayaCahil adam meyve vermeyen ağaca benzerAğaç ne kadar uzasa göğe ermezAl şunu tut dedilerse yut demedilerBurun yüzden düşmezHacı sandığımızın haçı koynunda çıktıHacı bildiğimizin haçı boynundan çıktıYerdiğin oğlan (küçük) yer tutarHacı dediğimizin haçı koltuğundan çıktıGönül kimi severse güzel odurKomşu kızı almak kalaylı tastan su içmek gibidirKime hacı dersin haçı koltuğundan çıkagelirÜç göç bir yangın yerini tutarKime müslüman desem haçı koltuğundan çıkarttıİki emini bir yemin aralarKadının yüzünün karası erkeğin elinin kınasıAv vuranın değil alanınEl üstünde gömlek eskimezYılanın başı küçükken ezilirYağmur tavına ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezGitsende beni bağlamaz kendi düşen ağlamazSel ile gelen yel ile giderSorumluluk insanı eğitirPekmez gibi malın olsun Antakya'dan sinek gelirBaşına gelen başmakçıdırÇok naz aşık usandırırHer zaman gemicinin istediği rüzgar esmezNerde çokluk orda boklukSöz verme verdinse dönmeNeren ağrırsa canın ordaMinareyi çalan kılıfını hazırlarÖküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmazArık arınır ad arınmazKazanmayanın kazanı kaynamazÇıngıraklı deve kaybolmazSahipsiz eve it buyrukYakın dost hayırsız hısımdan yeğdirSağılır ineğin buzağısı kesilmezTok ağırlaması güçtürEmanete ihanet olmazAğız büzülür göz süzülür ille burun ille burunTan yeri ağarınca hırsızın gözü kararırSütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içerO hacı bu hacı kim olacak boyacı?Sözü söyle alana kulağında kalanaÇobanın yağı çok olursa çarığına sürerRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürCan çıkmadan umut kesilmezÇıkmayan candan umut kesilmezÇıkmamış candan umut kesilmezBostan yeşil (gök) iken pazarlığa oturulmazDeveye cilve yap demişler götüyle dağları devirmiş (yedi çadır devirmiş)Yeni testi suyu soğuk tutarBoş torba ile at tutulmazİğne atsan yere düşmez (deyim)Dünya büyük olsada dardırAdam olacak çocuk bokundan belli olurSıçan geçer yol olurİtle çuvala girilmezAkılsız dostun olacağına akıllı düşmanın olsunKazan taşarsa kepçenin değeri olmazEl ile gelen düğün bayramDerdin yoksa söylen borcun yoksa evlenBaskıdaki altından askıdaki salkım yeğdirArık öküze bıçak çalınmazAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunsunOlmayacak duaya amin denilmezCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurBüyük başın derdi büyük olurSen pazarda hiç adam ağzı görmedin mi?Sel gider kum kalır (kişi ettiğini bulur)Çanakta balın olsun yemen den arı gelirAğır yongayı yel kaldırmazAkıllı düşmandan korkma akılsız dosttan korkAkıllı düşman akılsız dosttan yeğdirDost bin ise azdır düşman bir ise çokturAkılsız başın zahmetini ayaklar çekerAkılsız başın derdini ayaklar çekerAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisineKervan yolda düzelirKoyunu yüze yetir el onu bine yetirirCahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurİt ulur birbirini bulurAnalı kuzu kınalı kuzuAklın yolu birdirCahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürBerberin solumazı tellağın terlemezi kahvecinin söylemeziFırsat eldeyken sürün devranıGemisini kurtaran kaptandırBıçak yarası geçer dil yarası geçmezİşkilli büzük dingilderAdamak kolay ödemek güçtürBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışBalın olsun tek sinek Bağdat'tan gelirTokmağı baş kazık yerCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurCan bostanda bitmezBeş kuruşun varsa beş yere düğümleOğlan anası kapı arkası kız anası minder kabasıAtın ürkeği yiğidin korkağıBir ev donanır bir kız donanmazNasipsiz köpek kurban bayramında dağa çıkarBir yalanı kırk doğruya saklarlarArpa verilmeyen at kamçı zoruyla yürümezDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaSona kalan dona kalırCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışAvradı er zapt etmez ar zapt ederAt binenin (iş bilenin) kılıç kuşananınİti an taşı eline alSaçın ak mı kara mı önüne düşünce görürsünFukaranın (fakirin) şaşkını beyaz giyer kış günüTan gelsin hayrı beraber gelsinPek yaş olma sıkılırsın pekde kuru olma kırılırsınBaş olan boş olmazBuğday ekmeğin yoksa buğday dilinde mi yok?Açın imanı olmazAğlamakla yar ele girmezDağda bağın var yüreğinde dağın varAcı acıyı bastırır su sancıyıYuvarlanan taş yosun tutmazKısmetsiz köpek sabaha karşı uyuyakalırVeripte kötü olacağına vermeyipte kötü olAt binenin kılıç kuşananınAkılsız köpeği yol kocatırDağ ne kadar yüce olsa yol (onun) üstünden aşarAltın eli bıçak kesmezAhmak iti yol kocatırYaş yetmiş iş bitmişKaçanı kovmazlar yıkılanı vurmazlarİnsan göre göre hayvan süre süre (alışır)Komşu kızı almak kalaylı kaptan su içmek gibidirDeveden büyük fil varSonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulurKesilen baş yerine konmazİki çıplak bir hamama yakışırSen işten korkma iş senden korksunBekara karı boşamak kolay gelirNasipsiz köpek kurban bayramında köy dışında bulunurAkraba gelmeye gelmeye düşman oldu düşman gele gele akraba olduAkraba gelmeye gelmeye yad olur yad gele gele akrabaYengece niçin yan yan gidersin? demişler serde kabadayılık var. demişYüz yüzden utanırGörünen köy kılavuz istemezAkılsız başın cezasını ayaklar çekerCanı yanan eşek attan yürük olurDeli dostun olacağına akıllı düşmanın olsunDost sözü acıdırAdı çıkmış dokuza inmez sekizeÖküz altında buzağı aranmazAkacak kan damarda durmazKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezTatsız aşa tuz neylesin akılsız başa söz neylesinElçiye zeval olmazFarz sünneti bastırırZenginin gönlü olana kadar (olasıya) fakirin canı çıkarAtlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmazAğaca dayanma çürür duvara dayanma yıkılır insana dayanma ölür dayan kul Allah'a dayanEmanete hıyanet olmazPapaz her gün pilav yemezAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdırAkıl için tarik birdirBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Yol yürümekle borç ödemekle tükenirVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde yerinZemheriden sonra ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezCan çıkmayınca huy çıkmazBez alırsan musul dan kız alırsan asildenDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaVar evi kerem evi yok evi verem eviMalım seni vereyimde mi kötü olayım vermeyeyimde mi kötü olayım?Yavuz hırsız ev sahibini bastırırAsılmış adamın evinde ipten söz edilmezÇanakta balın olsun arı Bağdat'tan gelirFaydasız baş mezara yaraşırAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazGemisini kurtaran kaptanDünya malı dünyada kalırKimse kimsenin kısmetini yemezKimse bilmez kim kazana kim yiyeDünya büyük olsada (aslında) dardırDeliye hergün bayramDost acı söylerAbdalın dostluğu köy görünceye kadarAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Ödünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirYazın başı pişenin kışın aşı pişerErgen gözüyle kız alma gece gözüyle bez almaBal bal demekle ağız tatlanmazArmut piş ağzıma düşBir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarırÇıkmadık candan umut kesilmezAbdala malum olurAç gözünü açarlar gözünüAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAç ayı oynamazAcı patlıcanı kırağı çalmazHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAbanın kadri yağmurda bilinir