Herkes ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Parayla değil sıraylaKuş kuşun yamacında öterÇok tutan elim olsun ocaklıkta yerim olsunÇömçe tutan elim olsun ocaklıkta yerim olsunİnsan kendini beğenmezse çatlar (ölür)Akılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmiş (almış)Bakan göze yasak olmazPara ile değil sıra ileHerkes kendi ayıbını görmezAltta kalanın canı çıksınAğzına vur lokmasını alTencere tava herkeste bir havaGüzel nerede kavga andaHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya (doğru) getiremezAta malı mal olmazHerkes karının rengine boyanırParası (akçesi) ucuz olanın kendisi kıymetli olurBir kızı bin kişi ister ama bir kişi alırBir kızı bin kişi isterde bir kişi alırSıçan geçer yol bulurArda kalan derde kalırSen zot ben zot ineğe kim verecek ot? veya sen ağa ben ağa bu ineği kim sağaDamdan düşen damdan düşenin halini bilirAç elini kara sokarDavul dengi dengine diye çalarBaşsız evin köpeği çok havlarİti an taşı eline al (çomağı hazırla)İt değmekle (işemekle) deniz pis olmazHerkesin arşına göre bez vermezler (verilmez)Caminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gözü kör olurGürültü istemeyen kazancı (bakırcı) dükkanına girmez (hırkasını başına çeker)Kaz kazla daz dazla kel tavuk kel (topal) horozlaAğaçtan maşa abdaldan paşa olmazDoğruluk hak kapısıAlçak eşeğe herkes binerHerkes sakız çiğner ama kızı tadını çıkarırAcemi nalbant gavur eşeğinde öğrenirTok ağırlaması (ağırlamak) güçtür (güç olur)Namazda gönlü olmayanın ezanda kulağı olmazKasap yağı bol olunca gerisini yağlarÇiftçi yağmur ister çömlekçi kurakDoğruluk dost kapısıİş bitirenin kötüsü olmazOduncunun gözü omçadaHancı sarhoş yolcu sarhoşAkran ile gezmeyenin altın adı pul olurSen ağa ben ağa koyunları (inekleri) kim sağa?Dert deli ahmet in başındaBostancı yağmur ister kiremitçi kuraklıkBaba borç yapar çoluk çocuk aç yatarAçık göte herkes tükürürHerkes (insan) bildiğini okurKimse yoğurdum ekşi demezKes parmağını çık pazara em (merhem ilaç) buyuran çok olurEskiye itibar olsa olsa bit pazarına nur yağardıDünya kırk kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanKelin medarı olsa kendi başına olur (kel ilaç bilse kendi başına sürer kelin ilacı olsa başına sürerEcelin çengelinde zenginde bir fakir deGemi batınca içindeki herkes batarUlu sözü dinlemeyen uyuyakalır (uluya kalır)Eskiye rağbet olsa bit pazarına nur yağardıHerkes gider mersin e biz gideriz tersineEskiye itibar olsa olsaydı bit pazarına nur yağardıMinareyi çalan kılını hazırlar (kılıfına uydurur)Eskiye rağbet olsaydı bit pazarına nur yağardıIsıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demişSahipsiz eşeği kim olsa döverKes parmağını çık pazara merhem buyuran çok olurEvlenenle ev yapana Allah yardım ederEl yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanırYiğidin malı ortada olurSen ağa ben ağa bu ineği (öküzü) kim sağa (sen dede ben dede bu atı kim tımar ede)Anadan doğmak ölmek içindirYanlız kalanı kurt yerHarman (harmanını) yakarım diyen orağa yetişmemişCömert eli kimse kesmezAl gömlek gizlenmezPadişah olsanda er kişi niyetine derlerAy görmüşün yıldıza minneti (itibarı) yokturAllah dağına göre verir kışıAllah dağına göre kış verirAlçacık eşeğe herkes binerKar erir bok ayaza çıkarSerçeden (kuştan) korkan darı ekmezGüzel kanda kavga andaAllah kuluna nefesi sayı ile vermişAkçası ucuz olanın kendisi kıymetli olurGüzeli herkes severKadı anlatana göre fetva (hüküm) verirAğustosta yatanı zemheride büvelek tutarAşığa Bağdat uzak gelmezCehenneme ateşini herkes kendi götürürAşığa Bağdat uzak değildirAltını saklamak değil kuruşu saklamak hünerdirAşığa Bağdat ırak gelmezKazma kuyuyu kendin düşersinSebepsiz ölüm olmazHerkes gübresini kendi tarlasına korHerkes evinde ağadırDestursuz bağa girilmez gireni sopa ile kovarlar girenin yediği sopayı mevla bilirTencere yuvarlanmış kapağını bulmuşYazın araması kışın taraması olmazsa herkes besler mandayıBakacak yüze tükürülmez tükürülecek yüze bakılmazKadı anlatana göre fetva verirTatlı söz (kelam) dinletir tatsız söz (kelam) esnetirBir abam var atarım nerede olsam yatarımBir postum var atarım nerede olsam yatarımHerkes her biri için her biri herkes içinBir kızı bin kişi ister bir kişi alırKimse yoğurdum ekşidir demezMalı ongun olanın adı angın olurKaz kazla daz dazla kel tavuk kelhorozlaAğır git ki yol alasınEvlenenle ev yapanın Allah yardımcısıdırEvlenenle ev alana (yapana) Allah yardım ederSıçan (fare) çıktığı deliği bilirDestursuz bağa girilmezOynamasını bilmeyen gelin (kız) yerim dar demiş yerini genişletmişler (bollaştırmışlar) yerim dar demişÖnde giden yorulur arkada kalan soyulurOrospu tövbe tutmazİş bitirenin işi biterHerkes sevdiğini öper bayramda bahanePilav yiyen kaşığını yanında (belinde) taşırHerkes bildiğini okurKaşığı herkes yapar ama sapını ortaya getiremezMal ile insan insan olmazHerkes kendi aklını beğenirDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırEl ile gelen düğün bayram(dır)Korku dağları beklerKorku dağları bekletirMahallede biri ölür herkes kendi ölüsüne ağlarKöy yanar deli kız taranırParası ucuz olanın kendisi kıymetli olurDervişlik olaydı taç ile hırka bende alırdım otuza kırkaYiğit yarasına yiğit katlanırKör satıcının kör alıcısı olurEr giden işine geç giden boşunaKorku dağları aşırırAğacın meyvesi olunca başını aşağı salarÇay kenarında kuyu kazılmazAğır otur batman götürHerkes kaşık yapar ama sapını doğru getiremezKes parmağını çık pazara em buyuran çok olurSen işi bırakmayınca iş seni bırakmazHer ağaç kökünden kurur (çürür)Buğday mısıra demiş ki aş ol keş ol hamur işine karışmaKaçanın anası ağlamamış (ağlamaz)Herkes davul çalar ama çomağı makama uyduramazErgene karı boşaması kolayYalnız kalanı kurt yerBalı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yerKöpek işemekle deniz murdar olmazHerkes kendi çukurunu doldururGidipte gelmemek gelipte görmemek (bulmamak) varİnsan kendini beğenmese çatlar ölürDeniz bal olmuş fukara kaşık bulamamışHerkes kendi sözünün ilk muhatabıdırAltın yerde paslanmaz taş yağmurda ıslanmazGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulamazHerkes aklını mezada vermiş yine kendi aklını beğenmişHerkes aklını pazara çıkarmış yine kendi aklını beğenmişDemirden korkan trene binmezHerkes aklını mezada vermiş yine kendi aklını almışBakacağın yüze sıçma sıçacağın yüze bakmaGözü darıda olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazHayıf ölene olurSoydur çeker (boktur kokar)Mahallede ölü olur herkes kendi ölüsüne ağlarAvradı boşayan topuğuna bakmazKuştan korkan darı ekmezYa baltaya sap olmalı ya toprağa kürekZahirenin (çiftçinin) ambarı sabanın ucundadırCanı acıyan eşek atı geçerBuğday hicaz a giderken arpaya ince yufkaya karışma demişGelin girmedik ev olur ölüm girmedik ev olmazTatlı kelam dinletir tatsız kelam esnetirKargadan korkan bakla ekmezKargadan korkan darı ekmezEl için kuyu kazan evvela kendisi düşerAz yaşa çok yaşa akıbet gelir başaÖlmüş aslana tavşanlar bile hücum ederSürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kaparBoş fıçı fazla langırdarBoş fıçı çok ses çıkarırHerkes sakız çiğner ama çingene kızı tadını çıkarırDavetsiz gelen döşeksiz otururArlı arından huylu huyundan vazgeçmezBorçtan korkan kapısını küçük açarBu dünya kimseye kalmazHerkes gonnara yemezTerazi tartıyla her şey vaktiyleBorçtan korkan kapısını geniş açmazSu akmayınca durulmazYerdeki yüze basılmazAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişTaş düştüğü yerde ağırdır (taş yerinde ağırdır)İnsan unutur kalem unutmazElin iti gider pay getirir bizim it gider beleş getirirElin iti gider üleş getirir bizim it gider beleş getirirAlim unutur kalem unutmazBorçtan korkan kapısını geniş (büyük) açmazHerkesin arşınına göre bez vermezlerÖlüm bir kara devedir ki herkesin kapısına çökerKar zararın kardeşidirAltın pas tutmazAğırlık altın kale hafiflik başa belaEl için kuyu kazan evvela kendi düşerEv alanla evlenene Allah yardım ederİştah dişin dibindedirIslanmışın yağmurdan pervası yokturArı söğüdü akıllı öğüdü severAllah dağına göre kar verirVeren el alandan üstündürAkarsu çukurunu kendi kazırHavlayan köpek ısırmazÇalışkanlık baht getirir tembellik taht götürürEskiye itibar olsaydı bit pazarına nur yağardıHerkes nasibini yerHerkes nasibini bulurCan candan şirindirKaptanın hüneri dalgalı denizde belli olurTaş ne kadar ıslanırsa deli o kadar uslanırÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşerBeterin beteri varTatlı söz dinletir tatsız söz esnetirKanaatkarlıktan büyük zenginlik olmazArpa eken buğday biçemezBakan göze bağ olmazKimse ayranım ekşi demezVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolunUtananın oğlu kızı olmamışDeveye burç gerek olursa boynunu uzatırYalan parayla değil ya (alınmaz)Esrik devenin çulu eğri olurSağır duymaz uydururEşkıyanın düşkünü hasa giyer kış günüKes parmağını çık pazara ilaç buyuran çok olurİşemekle deniz pis olmazErken kalktım işime şeker kattım aşımaHerkes aklını pazara çıkarmış yine kendi aklını almışDervişe Bağdat'ta pilav var demişler. yalan değilse ırak değil demişSütlüyü sürüden çıkarmazlarAbdal (derviş) tekkede hacı Mekke'de bulunurZemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşırSağır duymaz yakıştırırYatanın yüreğine borcu varMart kuruluk nisan yağmurlukAv köpeği avdan kalmazBekarlık maskaralıkÇabalama ile çarık yırtılırKöpek bile yal yediği kaba pislemezİnsan hatasız olmazArmut ağacı elma vermezAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişBorç yiğidin kamçısıdırYoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmazSağır işitmez yakıştırırTaş yerinde ağırdırIslanmışın yağmurdan korkusu olmazHerkesin hamuru ekmeğine göredirTatlı dil güler yüz düşmanın kolunu bükerFala inanma falsızda kalmaEvden bir ölü çıkacak demişler herkes hizmetçinin yüzüne bakmışTemel taşı temelde köşe taşı köşede gerekAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışAğaç ne kadar uzarsa uzasın göğe değmezAmcamla dayım hepsinden aldım payımHerkes ektiğini biçerEvlenenle ev alana Allah yardım ederSabah sürçen geceye dek sürçerAkılları pazara çıkartmışlar herkes (yine) kendi aklını beğenmiş (almış)Altın eşin gümüş eşiğe muhtaç olurÖlmüş eşek kurttan korkmazAğır taşı ne sel alır ne yelVerip pişman olmaktansa (olacağına) vermeyip düşman olmak yeğdir (ol)Irmak kenarında çeşme yapılmazNe yavuz ol asıl ne yavaş ol basılIrmağın kenarına çeşme yapılmazKadı anlatışa göre fetva verirHer gecenin bir gündüzü vardırHer gecenin bir sabahı vardırBoş fıçı çok (fazla) langırdarMeyhanecinin yüzünü bayram topu güldürürHarman dövmek çayır kuşu işi değilKöseyle alay edenin top sakalı kara gerekKötü ev sahibi kiracıyı ev sahibi yaparİki kere iki dört ederHerkes zibilliğinin horozuKoyunun götü bir gün açıksa keçininki her gün açıkGezen kurt aç kalmazAt binenin yol gidenindirHer akşamın bir sabahı vardırHer ağlamanın bir gülmesi vardırDüşenin dostu olmazEşeği sahibinin dediği yere bağlada varsın kurt yesinEvli evine köylü köyüneÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu (gıybet) olmazIsırgan ile taharet olmazSınanmışı sınamak ahmaklıktırÇocuğun bulunduğu yerde gıybet olmazYazın araması kışın taraması olmasa herkes besler mandayıİt değmekle deniz pis olmazYerdeki yüze basılmaz (kimse basmaz)Sabırla koruk helva olur dut yaprağı ipekDünya dört kulplu bir kazan bir kulpundan tutda kazanZelzeleyi gören yangına razı olurAllah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovalarTaş düştüğü yerde kalırİşleyen demir paslanmazÇalışan demir ışıldarAl giyen alınırSen dede ben dede bu atı kim tımar edeAyranım karadır diyen olmazGelen geçer konan göçerİşleyen demir parıldarTaş düştüğü yerinde kalırTaş düştüğü yerinde ağırdırYoğurdum karadır diyen olmazBin bilsende bir bilene sorKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıHer şey incelikten insan kalınlıktan kırılırGöze yasak olmazHerkes kendi ayıbını bilmezOduncunun gözü onçada dilencinin gözü çömçedeİhtiyarın düşkünü beyaz giyer kış günüAğustosta gölge kovan zemhiride karnını ovarDünya ölümlü gün akşamlıVeren eli kimse kesmezYiğidin malı meydandadırVeren el alan elden üstündürHatasız kul olmaz her insan hata yapabilirPazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşurAltının kıymetini sarraf bilirHerkes kendi ölüsü için ağlarKişi ne yaparsa kendine yaparÖlmüş koyun kurttan korkmazGel demesi kolay ama git demesi güçtürİt derisinden post olmazBoş fıçı çok langırdarAbideleri taşlar değil işler yaparNe oldum deme ne olacağım deAdalet evrenin ruhudurKürkçünün kürkü olmaz börkçünün börküParayı veren düdüğü çalarRamazanda yalan söyleyenin (orun yiyenin) bayramda yüzü kara olurEğreti ata (el atına) binen tez inerAyranım eşkidir diyen olmazAğır taş batman döver (yerinden oynamaz)İyiliğe iyilik her kişinin karı kötülüğe iyilik er kişinin karıKar zararın kardeşidir (ortağıdır)Sabırla koruk helva olur dut yaprağı atlasKul hatasız olmazAdalet mülkün temelidirAdalet dünyanın temelidirSağır işitmez uydurur (yakıştırır)Bilen dağdan aşar bilmeyen düz yolda şaşarHarman sonu dervişlerindirDeğirmene gelen nöbet beklerVarsa malın herkes kulun yoksa malın dardır yolunÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu olmazBal ile kaymak yenir ama her keseye göre değilBaşına gelen başmakçıdırYürüyenin yatanda hakkı vardırMinareyi çalan kılıfını hazırlarAğır taş batman döverAğır basar hafif kalkarİş bilenin kılıç kuşananın devran süreninAğır basan hafif kalkarİşleyen demir pas tutmazAçık yerde tepecik kendini dağ sanırDeli ile devletli bildiğini işlerÖlüm gelmiş bu cane baş ağrısı bahaneKedinin kabahatini önüne koyarlar öyle döverlerDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda şaşmışDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda kalmışDanışan dağlar aşmış danışmayan düz ovada şaşmışEsrik devenin çulu eğri gerekAğır taş yerinden oynamazDanışan dağlar aşar danışmayan düz yolda şaşarAç esner aşık gerinirLeyleğin ömrü (günü) laklakla geçerDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşte görÇok havlayan köpek ısırmazEfendi genç beye hizmet güç imişİki kişinin bildiğini herkes bilirTavşan dağa küsmüşde dağın haberi olmamışKöre şimdi gece. demişler ne zaman gündüzdü? demişÇıngıraklı deve kaybolmazAğrılarda göz ağrısı her kişinin öz ağrısıHak deyince akan sular dururSelam kelamdan öncedir (önce gelir)Her sakaldan bir tel çekseler köseye sakal olurVar mı pulun herkes kulun yok mu pulun dardır yolunVar mı malın herkes kulun yok mu pulun dardır yolunAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu everirSıçan çıktığı deliği bilirVeren eli herkes öperBekar olana karı boşamak kolay olurZürafanın düşkünü beyaz giyer kış günüMartta tezek kuruya nisanda seller yürüyeGidipde gelmemek gelipde görmemek (bulmamak) varYalan parayla alınmazArı bal alacak çiçeği bilirYarası olan gocunurHer kuşun eti yenmez kuş var ki et yedirirlerKara gün kararıp kalmazAyranım ekşidir diyen olmazHer yokuşun bir inişi her inişin bir yokuşu vardırO hacı bu hacı kim olacak boyacı?Yalan parayla değil yaAkçesi ucuz olanın kendisi kıymetli olurAva giden avlanırCanı kaymak isteyen mandayı yanında taşırHer damardan kan alınmazSu yatağını bulurParan ucuz olursa sen pahalı olursunAy görmüşün yıldıza minneti yokturSen zot ben zot ata kim vere otFukaranın düşkünü beyaz giyer kış günüNasipten öteye yol yokRahat ararsan mezardaKasap yağı bol bulunca gerisini yağlarHerkes ne ederse kendine ederSarmısak içli dışlı soğan yalnız başlıCanı yanan eşek attan yüğrük olurBoynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)Hekim kim başına gelenGel demek kolay git demek güçtürDüğün evinde kız yaylada öküz beğenilmezAtın tepmezi itin kapmazı olmazEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu bozdoğan armudu sanırDestursuz bağa girilmez (gireni sopa ile kovarlar)Taş düştüğü yerde ağırdırElalemle düğüne bayrama gidilirKaraman ın koyunu sonra çıkar oyunuKişi arkadaşından bellidirSıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demişEvli evinde köylü köyünde gerekSerçeden korkan darı ekmezSıçan geçer yol olurİtle çuvala girilmezAçın uykusu gelmezÖlümü gören hastalığa razı olurHerkes kaşık yapar ama sapını yapamazAğustosta gölge kovan zemheride karnın ovarEl el için ağlamaz başına kara bağlamazEl ile gelen düğün bayramKırk yıllık kani olur mu yaniİnsan kendini beğenmese çatlarDerviş tekkede hacı Mekke'de bulunurYüzünü bulan yüzsüz astarınıda isterYüz versen yüzsüz astarınıda isterGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazDerdin yoksa söylen borcun yoksa evlenÜşenenin (utananın erinenin) oğlu kızı olmamışKazan kazana kara demişHasta yatan ölmez eceli yeten ölürHer sakallıyı baban mı sanırsın?Yolcu yolunda gerekMeyve ağacını taşlarlarSoran dağları aşmış sormayan düz yolda şaşmışArtmazsa yetmez yetmezse artmazArpa ekip buğday beklemeKimse kimsenin çukurunu doldurmazSağır işitmez uydururMeyve veren ağacı taşlarlarArmutun (armudun) iyisini ayılar yerAl gömlek gizlenemezÇanakta balın olsun yemen den arı gelirAşık kalemi kör dört yanını duvar sanırAllah kulunu kısmeti ile yaratırTerziye göç. demişler iğnem başımda. demişGel demek kolay ama git demek güçtürGüvenme dayına azık al yanınaMeyveli ağaca taş atan çok olurAta sözü tutmayan uluya kalırAnlatışa göre verirler fetvayıZürefanın düşkünü beyaz giyer kış günüAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunurAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunsunHarman dövmek keçinin işi değilKasavetsiz ağız anahtarsız açılırAna gezer kız gezer bu çeyizi kim düzer?Varsa pulun herkes kulun yoksa pulun dardır yolunAkıllı köprüyü arayana dek deli suyu geçerDevletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanırHorozu çok olan köyün sabahı geç olurAbdal tekkede hacı Mekke'de bulunurAllah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovarAkıllı gün sayana kadar deli oğlunu evermişDertsiz baş (kul) olmazHatırda kalmaz satırda kalırAkıllı köprü arayıncaya kadar deli suyu geçerÇengi ölüsü çalgı ile kalkarAslan kocayınca sıçan deliği gözetirAkıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş torunu olmuşAkıllı köprüyü buluncaya kadar deli suyu geçerVar ne bilsin yok halindenAkıllı gün sayarken deli oğlunu evermişSen ağa ben ağa bu ineği kim sağaAkıllı köprüyü arayıncaya kadar deli suyu geçerSütsüz koyun meleğen olurHer ağacın meyvesi olmazTilki tilkiliğini bildirinceye kadar post elden giderVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolun (paran varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolun)Hamama giren terlerLaf torbaya girmezParalı adamdan dağlar bile korkarAz söyle çok dinleYiğidin sözü demirin kertiğiYatanın yürüyene borcu varAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)Doğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlarAçık ağız aç kalmazSabrın sonu selamettirEşkıyanın düşkünü beyaz giyer kış günüÇobansız koyunu kurt kaparAllah dağına göre kar verir (verir kışı)Arsızın yüzüne tükürmüşler yağmur yağıyor demişSokma akıl sekiz adım giderAllah verince kimin oğlu kimin kızı demezYanlış hesap Bağdat'tan dönerİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüBeterin beteri vardırAt görmediysen bokundanda mı atlamadın?Hatasız kul olmazSona kalan dona kalırHer inişin bir yokuşu vardırHorozu çok olan köyde sabah geç olurBin bilsende bir bilene danışDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaBenden sana bir öğüt ununu elinde öğütAşık daima bey oturmazAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışÖksüzün karnına vurmuşlar vay arkam! demişAt binenin (iş bilenin) kılıç kuşananınOduncunun gözü omçada dilencinin gözü çömçedeAtlıya saat olmazAğustosta yatanı zemheride büğelek tutarAça dokuz yorgan örtmüşler yine uyuyamamışEcel geldi cihane baş ağrısı bahaneİti an taşı eline alAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunurParan varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolunSu testisi su yolunda kırılırArpa eken darı biçmezHile ile iş gören mihnet ile can verirHer koyun kendi bacağından asılırAç kurt aslana saldırırAçın imanı olmazBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremezBal olan yerde sinekde olurGörenedir görene köre nedir köre ne?Alçak eşek binmeye kolay öksüz çocuk dövmeye kolayAşını eşini işini bilYuvarlanan taş yosun tutmazAta eyer gerek eyere er gerekMeyve veren ağaç taşlanırNe karanlıkta yat ne kara düş görHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazSen sen ben benAt binenin kılıç kuşananınAltın eli bıçak kesmezAtasını tanımayan Allah ını tanımazAçık yaraya tuz ekilmezYaş yetmiş iş bitmişHarama el uzatılmazHer horoz kendi çöplüğünde öterAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerÇingeneden çoban olmaz yahudiden pehlivanAz yaşa uz yaşa akıbet gelecek başaPadişahın bile arkasından kılıç sallarlarKörün istediği iki göz biri ela biri bozYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerEşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektirTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiBalta sapını kesmezİşleyen demir ışıldarRamazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olurAğır ol batman gelesinRüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürHarmanda dirgen yiyen sıpa yılına kadar acısını unutmazYüz yüzden utanırBir elinin verdiğini öbür elin görmesinEl elden üstündürFelek kimine kavun yedirir kimine kelekAltın eşik gümüş eşiğe muhtaç olurTaşa çıkan keçinin ağaca çıkan oğlağı olurSu bulanmayınca durulmazYabancı koyun kenara yatarMeyveli ağacı taşlarlarEl adamı cömert der maldan eder yiğit der candan ederGüvenme varlığa düşersin darlığaCanı yanan eşek attan yürük olurSahipsiz kapı anahtarsız açılırAşk ağlatır dert söyletirAklına geleni işleme her ağacı taşlamaHer kuşun eti yenmezTuz ekmek hakkını bilmeyen kör olurAşk olmayınca meşk olmazKork Allah'tan korkmayandanŞöhret felakettirBorçtan korkan kapısını büyük açmazArkadaş dediğinin gölgesinde suç işlenirRüzgarın önüne düşmeyen yorulurİnsan doğduğu yerde değil doyduğu yerdeDoğru olanı dokuz köyden kovarlarDoğru konuşanı dokuz köyden kovarlarKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezİyilik eden iyilik bulurDoğruyu söyleyeni dokuz köyden kovarlarFakirlik ayıp değil tembellik ayıpDikensiz gül olmazTekkeyi bekleyen çorbayı içerFarz sünneti bastırırKanaat gibi devlet olmazAğır basar yeğni kalkarAdam olana bir söz yeterVarını veren utanmamışZora dağlar dayanmazHer şey incelikten insan kabalıktan kırılırAcemi nalbant kürt eşeğinde dener kendiniEl elin eşeğini türkü çağırarak ararAz sabırda çok keramet vardırAkıl için tarik birdirArpa eken buğday biçmezŞeriatın kestiği parmak acımazKızını dövmeyen dizini döverTembele iş buyur sana akıl öğretsinUlu sözü dinlemeyen uluyakalırSabreden derviş muradına ermişYa devlet başa ya kuzgun leşeCan çıkmayınca huy çıkmazAlim unutmuş kalem unutmamışYe kürküm yeEcel geldi cihana baş ağrısı bahaneAcındırırsan arsız olur acıktırırsan hırsız olurHer yerde okka dört yüz dirhemDoğru söyleyeni dokuz köyden kovarlarAçın karnı doyar gözü doymazÇanakta balın olsun arı Bağdat'tan gelirKuş var eti yenir kuş var et yedirilirIrmak kenarına çeşme yapılmazGüvenme dayına ekmek al yanınaBaba (babası) oğluna bir bağ bağışlamış (vermiş) oğul (oğlu) babasına bir salkım üzüm vermemiş (üzümü çok görmüş)Acıkmış kudurmuştan beterdirAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazTarlaya saban sürüye çobanAtalar sözünü tutmayanı yabana atarlarKimse kimsenin kısmetini yemezMal canın yongasıdırBir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesinDünya büyük olsada (aslında) dardırUlular köprü olsa basıp geçmeYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurCins kedi ölüsünü göstermezYaş kesen baş keserYazın başı pişenin kışın aşı pişerNe oldum dememeli ne olacağım demeliBal tutan parmağını yalarAz veren candan çok veren maldanAbdal düğünden çocuk oyundan usanmazYarım hekim candan eder yarım hoca dinden ederDolu küpün sesi çıkmazCömert derler maldan ederler yiğit derler candan ederlerAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeŞöhret afettirAyağını yorganına göre uzatTatlı dil yılanı deliğinden çıkarırAcı patlıcanı kırağı çalmazAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersin