Hiçbir başa ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Gülme beşe gelir başaTilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden giderAlna yazılan başa gelirAkla gelen başa gelirÖlüm yaşa başa bakmazAyaklar baş başlar ayak olduBaş olda eşek başı (soğan başı) olDeve ne halde deveci ne halde?Kel başa şimşir tarakBaş başa bağlı başta şeriata (yasaya)Uzun çarşının alt başında yalan söylemiş üst başa varınca kendi inanmışKaşık ile aş verip sapıyla göz çıkarırAteşle barut bir yerde durmaz (olmaz)Başa gelecek bir şey varsa mutlaka olurAllah beterinden saklasınDüşman ayağa dost başa bakarBir mum alda derdine yanBaşa yazılan gelirBoş ite menzil olmazBir gözün gördüğü başkasına hayır etmezBeleş peynir fare kapanında bulunurGöç dönüşü topal eşek başa geçerElinle ettiğin hayrı dilinle bozmaDeveye inişi mi seversin yokuşu mu? demişler düz yere mi girdi?Aklı başa yaş getirirUzun çarşı baştan başa çıkrıkçı hepsinin rızkını Allah verirBaş başa bağlı başda şeriata (yasaya padişaha)Avrat malı kapı mandalıBir çöplükte iki horoz ötmezKarı malı kapı mandalı hamam tokmağıdırAşk başa gelirse akıl baştan çıkarTatsız aşa su neylesin akılsız başa söz neylesinAvrat malı başa tokmaktırBaşa yazılan gelir ebleh tasadan ölürDağ adamı hasta eder sağ adamıYeğniyi yel alır ağır yerinde kalırAz yaşa çok yaşa akıbet gelir başaBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezBu dünya kimseye kalmazBarutla ateş bir yerde durmazSen işten korkma iş senden korksunAğırlık altın kale hafiflik başa belaBilen sıkıntılara katlanmasınıda bilirTatsız aşa tuz ne yapsın akılsız başa söz ne yapsınAslan kocayınca tilkinin maskarası olurBöyle başa böyle tıraşKurt ihtiyarlayınca köpeğin maskarası olurmuşAlında yazılı olan başa gelirBaş başa bağlı başda yasayaTatsız aşa tuz neylesin akılsız başa söz neylesinBaş başa bağlı başda padişahaHer taşın altına elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanDüşenin dostu olmazHaramzade pazar bozar helalzade pazar yaparOlacakla öleceğe çare yokturBaş yarılır börk içinde kol kırılır yen içindeEkmek istemez su istemezKörler memleketinde tekgözlü kraldırAyağa değmedik taş başa gelmedik iş olmazBaşa gelmez iş olmaz ayağa değmez taş olmazTek elin nesi var iki elin sesi varKazan kaynamayan yerde maymun oynamazBeş para etmezKurt kocayınca köpeklere maskara olurEv sahipleri pastırmayı ince doğrasa kurnaz misafir alır ikişer ikişer yutarYerini bilmeyen yılda bir kat urba eskitirAkla gelmeyen başa gelirAğaça çıksa pabucu yerde kalmazHelalzade barıştırır haramzade karıştırırDöner taşım yok öter kuşum yokKurt kocayınca köpeklerin maskarası olurTilkiyi kovalarken kurdu uyandırmaYeğniği yel alır ağır yerinde kalırAkla gelmeyen (akla gelen) başa gelirDost başa düşman ayağa bakarGünah benden gittiGünah benden gitsinBiz bize benzerizKör çobanın sürüsünün sonu uçurumdurYem istemez su istemezAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazEşek kocamakla tavla başı olmazGünah benden gitti (gitsin)Yularsız deve yedilmezBaş yarılır börk içinde kol kırılır kürk içindeAnam babam kesem elimi soksam yesemAtım tepmez itim kopmaz demeHikmetinden sual olunmazHatır için çiğ tavuk yenirBakmakla usta olunsa kediden kasap olurduKeser döner sap döner gün gelir hesap dönerKeyif benim köy mehmet ağa nınFidan daldan üstündürGök ağlamayınca yer gülmezÇıkmadık canda ümit var (dır)Azıcık aşım ağrısız (kaygısız) başımBaskın basanındırArşın malı kantar ile satılmazKörler memleketinde şaşılar padişah olurAnan güzel idi hani yeri baban güzel idi hani eviDünya yıkılsa umurunda değilBaşını beğendiğin taşa vurAyak almadık taş olmaz başa gelmedik iş olmazAllah tan korkmayandan korkulurBaşa gelmeyince bilinmezYirmi yılda başa gelmeyen yirmi saniyede gelirBir anaya bir kız bir kafaya bir gözBaht (akıl) olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaDüğüne gider zurna beğenmez hamama gider kurna beğenmezGiden kağnının gölgesinde oturulmazAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunurAl kaşağıyı gir ahıra yağırı olan gocunsunYoldan kal yoldaştan kalmaEkmek elden su göldenHer deliğe elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanBaht olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaAğaçtan maşa abdaldan paşa olmazAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)Koyunun bulunmadığı yerde keçiye abdurahman çelebi derlerAyı gördüm yıldıza itibarım (minnetim) yokEşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalırKasap yağı bol olunca gerisini yağlarAy bozmaz süt kokmaz. kokarsa ayran kokar çünkü aslı süttürSokma akıl sekiz adım giderHer şeyi bilen bir şey bilmezİkisini bir kazana koysalar kaynamazlarBakmakla usta olunsa (öğrense) köpekler (kediler) kasap olurdu (kasaplığı öğrenirdi)İş yapmakla yol yürümekle tükenirDost başa bakar düşman ayağaBeterin beteri vardırGammaz olmasa tilki pazarda gezerKabiliyetli çırak ustayı geçer bunun ustası falancadırİş görmekle yol yürümekle tükenirŞık şık (çık çık) eden nalçadır iş bitiren akçedirRüzgar esmeyince yaprak oynamazBalta girmedik orman olmazBalta değmedik orman olmazRüzgar esmeyince dal kımıldamazBalta girmedik ağaç olmazBir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarırBaş olda eşek başı olYakın dost uzak hısımdan yeğdirEn kolay iş yemek çiğnemeden yutulmazCanı cana ölçmüşlerLaf ile peynir gemisi yürümezAkşamın sabahı varAçın koynunda (karnında) ekmek durmaz (eğleşmez)Şaşı çakır demektense körde kurtulAl kaşağıyı gir ahıra yarası olan gocunurDert gitmez değişirLeyleğin günü laklakla geçerKin ile din bir yerde olmazBilmediğin işe karışma bilmediğin yola gitmeÖrdeğin günü vak vakla geçerYemin etsem başım ağrımazVermeyince (vermemiş) mabut neylesin sultan mahmutBaş başa vermeyince taş yerinden kalkmazUcuz etin yahnisi yenmezGarip itin kuyruğu bacağı arasında (götünde kıçına kısık) gerek (olur)Od yok ocak yokEşeğini dövemeyen semerini döverYakın (hayırlı) dost (komşu) uzak (hayırsız) hısımdan (akrabadan) yeğdir (iyidir)Türk kocar kılıcı kocamazSoyu soydan köpeği mandıradan almalıBaşının sağlığı dünyanın varlığıKarpuz kabuğuyla büyüyen eşeğin ölümü sudan olurCan çıkmadan ümit kesilmezEşeğine gücü yetmeyen semerini döverEşeği dövemeyen semerinden alır öcünüAdam adam denmekle adam olunmazTamahkarın gözü kör olurUcuz etin yahnisi yavan olurSana vereyim bir öğüt kendi ununu elinle öğüt (benden sana bir öğüt ununu elinle öğüt)Gençliğin kıymeti bilinse ihtiyarlığın şikayeti olmazAçın koynunda ekmek eğleşmezEsmere al bağla karşısına geç ağlaMeyvesiz ağaca balta vururlarAz yaşa uz yaşa akıbet gelecek başaÖlümü gelen it cami avlusuna işerİki koç kafası bir kazanda kaynamazYalanın kemiği yok ki boğaza bataAçın karnında ekmek eğleşmezHer şeyin başı sağlıkKesilen baş yerine konmazBir elin nesi var iki elin sesi varAyağa değmedik taş olmaz başa gelmedik iş olmazGeçer ama deler geçerAltın tutsa toprak olurTerlemeden para kazanılmaz solumadan can verilmezAcıkmış kudurmuştur beterdirKurt kocayınca köpeğin maskarası olurÖfkeli insanda akıl olmazÖlmüşde ağlayanı yokRüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürKuş darıdan kaçar mı? kaçmazEvimiz bezden ne umarsın bizdenAltına yapışsa elinde bakır kesilirBalta değmedik ağaç olmazBaşa gelen çekilirTamah olmasa müflis acından ölmezTamah varken müflis acından ölürKabahatda gizli olmalı ibadetdeCanı yanan eşek attan yürük olurDereyi görmeden paçaları sıvamaTeyzemin taşağı olsa dayım olurduAğzının tadı olmayan tatlı suya acı derAltın pas tutmaz deli yas tutmazAltın çamura düşmekle kıymetini yitirmezBin işçi bir başçıDinsizin ipi ile kuyuya inilmezBaş başa bağlı başda şeriataElçiye zeval olmaz (gelmez)Allah namerde merde hiçbir ferde muhtaç etmesinEğri düzü beğenmez buda bizi beğenmezEkinler baş vermeden kör buzağı topallamazmışKork Allah'tan korkmayandanAllah seni bu dünya boş kalmasın diye yaratmamışDağları ıssız sanma körleri gözsüz sanmaDeve taze yaprak yemek isterse boynunu uzatırÖksüz hırsızlığa çıkarsa ay ilk akşamdan doğarmışGazap gelince akıl giderÖksüz hırsızlığa çıkınca ay ilk akşamdan doğarmışÇabalama kaptan ben gidememAçın karnında ekmek durmazVeren hak alanda hakGözlüye gizli yokturYiğidi öldür ama hakkını yemeMinareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır (bitti beller)Yokun canı alınmazGizliden gebe kalan aşikare doğururUcuz etin yahnisi tatsız olurDeli ağlamaz akıllı gülmezBoş çuval dik durmazAmelsiz alim yemişsiz ağaç gibidirBüyük lokma ye büyük söz söylemeAç kurt arslana saldırırAzan mevlasınıda bulur belasını daGönülsüz davara giden köpekten hayır gelmezPoyraz eken fırtına biçerAkıl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazÇıkacak can yorgandada urgandada çıkarTürk karır kılıcı karımazKuru kaşık ağız yırtarZarardan korkan kar edemezKötürümden aksak hiç yoktan torlak yeğdirBalta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmazEl öpmekle ağız aşınmazİnsan beşer bazen şaşarİnsanlar çeşit çeşit yer damar damarBalık kokarsa tuzlanır tuz kokarsa ne yapılır?Ala bakan iki bakarAkılsız iti (köpeği) yol kocatırKöpek işemekle deniz murdar olmazDavul bile dengi dengine diye çalarKar eden ar etmezGündüzün mum yakan geceyi bulamazÇeşmeye gitse çeşme kuruyacakÇoban yağı bol bulunca çarıklarına sürerKedi götünü görmüş yaram var demişZararını düşünen kar edemezBir el bir eli yıkar iki el bir yüzü yıkarBal bal demekle ağız tatlı olmazÖksüz oynaşa çıkmış ay akşamdan doğmuşÖfkede akıl olmazDeniz bal olmuş fukara kaşık bulamamışGönülsüz namaz göğe (göklere) ağmazAltın yerde paslanmaz taş yağmurda ıslanmazKöpeksiz köye kurt girerSütsüz koyun meleyen olurKiminin parası kiminin duasıBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olKöpeksiz köye kurt inerKöpeksiz sürüye kurt dalarKöpeksiz sürüye kurt inerBakan yemez kapan yerYel kayadan ne alır?Gönülsüz yenen aş ya karın ağrıtır yada başYel kayadan ne aparır?Üvey öz olmaz ipek kumaş bez olmazKöpeksiz köye kurt dalarAnne hakkı ödenmezAlmadan vermek Allah'a mahsusBoş laf (lakırdı) karın doyurmazBorç ödemekle yol yürümekle biterBüyük lokma ye büyük söylemeKarpuz kabuğu suya düşmeden denize girilmezAna hakkı ödenmezUyuyan yılanın kuyruğuna basma (basılmaz)Borç vermekle yol yürümekle tükenirBaht olmayınca başta ne kuruda biter nede yaştaBeyle bostan ekenin vay halineArsız neden arlanır çul giyerde salınırYatan kurttan gezen tilki iyidirŞeytan ile ortak eken buğdayın sapını alırEceli yaklaşan köpek mescit avlusuna işerMeramın elinden ne kurtulur?Azmin elinden hiçbir şey kurtulmazSirkeyi sarımsağı hesaplayan paçayı yiyemezKendisine hayrı olmayanın başkasınada hayrı yokturCami duvarına işeyen itin ölümü yakındırPaça ıslanmadan balık tutulmazEceli yaklaşan köpek mescit avlusuna siyerKendisine hayrı olmayanın başkasınada yararı yokturKöpeksiz sürüye kurt girerBeleş atın dişine bakılmazSirkeyi sarımsağı düşünen paçayı yiyemezBoş çuval ayakta durmazAğzından hayır çıkmazsa bari şer söylemeÇobanın gönlü olursa tekeden yağ çıkarırEceli yaklaşan köpek mescit duvarına siyerKırk yıl ecel yağsa eceli gelen ölürYanmış harmandan vergi alınmazVur dedik öldürdüKavun karpuz yata yata büyürAmeli boynuna semeri sırtınaKavak uzaya uzaya göğe yetmezEceli yaklaşan köpek mescit duvarına işerSu akmayınca durulmazBir buldu iki ister akça buldu çıkın isterİstemem diyenden korkmalıLakırtı ile peynir gemisi yürümezAğızdan burun yakın kardeşten karın yakınLakırdı ile peynir gemisi yürümezBir katar deveyi bir eşek çekerKervan yolda düzülürYa devlet başa ya kuzgun leşeAnadan olur daya (dadı) hamurdan olur mayaUcuz etin yahnisi yenmez (tatsız olur)Altın pas tutmazİştah dişin dibindedirBağ dua değil çapa isterBin merak bir borç ödemezAteşe vursan duman vermezBir tepe yıkılır bir dere dolarKefenin cebi yokİtin ölümü gelirse cami duvarına işerPara kazanmakla değil tutumla artarKırk yıl kıran olmuş eceli gelen ölmüşDünya bol olmuş neye yarar pabuç dar olduktan sonraKervan gide gide göçünü düzerIsırgan ile taharet alınmazYok büyümez arık büyürPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarKabil i şakirt ustasından usta olurBoş eşek yorga giderDenize düşen yosuna sarılırYürük ata paha olmazEle güven olmazDüşman düşmana yasin okumazDüşman düşmana rahmet okumazAnadan olur dadı hamurdan olur mayaKöre renkten bahsolunmazAltmışından sonra zurna öğrenen mezarda çalarSuya düşen yılana sarılırKırk hırsız bir çıplağı soyamazKabiliyetli çırak ustadan usta olurAteşten korkan soğuk suyu üfleyerek içerSon pişmanlık fayda etmezŞahin avını nerede olsa alırDüşman düşmana mevlit okumazCahil kimsenin yanında kitap gibi sessiz olÇivi çiviyi sökerAçın koynunda ekmek durmazDüşmanına gücenip dostuna darılmaAdadığı çok verdiği yokİki baş bir kazanda kaynamazDüşmanına gücenip dostuna kızmaMayasız yoğurt çalınmaz (tutumaz)Keseye danış pazarlığa sonra girişMürüvvetsiz adam suyu çekilmiş değirmene benzerKavanoz dipli dünyaZaman her şeyin ilacıdırZaman her yarayı tedavi ederArsız neden arlanır çulda giyer sallanırİşemekle deniz pis olmazGelini ata bindirmişler ya nasip! demişTarlada izin olsun harmanda yüzün olsunAvrat var arpa unundan aş yapar avrat var buğday unundan keş yaparYel kayadan ne koparırOlmaz olmaz deme olmaz olmazŞeytanın dostluğu darağacına kadardırOkyanusu suya bakarak aşamazsınHerkesin yorulduğu yere han yapılmazİnsan hatasız olmazAğlamak akçe etmezÖksüz hırsızlığa çıkmış ay ilk akşamdan doğmuşKaş çatmakla çatık kaşlı olunmazTabağa sorarsan dünyada fena koku olmazMinareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanırGidene ağam gelene paşamDüşman düşmana rahmet (gazel yasin) okumazHedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım edemezLeyleğin ömrü laklakla geçerAnne cennet kapılarının ortasındadırMartta yağmasın nisanda dinmesinBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa düşmeyinceYatan kurttan yeler tilki yeğdirAkılsız iti yol kocatırTutumlu olan kimse fakir kalmazİt sürü para kazanHilekardan yumurta alan içinde sarısını bulamazTatlı dil yılanı deliğinden çıkarırDoğrunun yardımcısı Allah tırCennet annelerin ayakları altındadırÇocuğun bulunduğu yerde kov (dedikodu gıybet) olmazPara parayı çekerİnsan çeşit çeşit yer damar damarBaykuşun kısmeti ayağına gelirAdam adama her daim gerek olurGizlide gebe kalan aşikarede doğururAkılları pazara çıkartmışlar herkes (yine) kendi aklını beğenmiş (almış)Ölmüş eşek kurttan korkmazHata yapmaktan korkan insan hiçbir işte başarılı olamazHer gecenin bir gündüzü vardırÇoban aldı bağa gitti kurt aldı dağa gittiAlmayacağın hayvanın kuyruğunu tutmaBaşın sağlığı dünya varlığıDemiri nem insanı gam çürütürKasap isterse keçinin boynuzundan yağ çıkarırHata yapmaktan korkan insan hiçbir şey yapamazHer gecenin bir sabahı vardırKılıç kınını kesmezHırs gelir göz kararır hırs gider yüz kızarırÖfke gelir göz kararır öfke gider yüz kızarırÖlmüş koyun (eşek) kurttan korkmazHer ağlamanın bir gülmesi vardırHer ağaçtan kaşık olmazAdam adama her daim muhtaçBıçak yarası onulur dil yarası onulmazBorç ödemekle yol yürümekle tükenirHer akşamın bir sabahı vardırBoş başağın başı dik olurÇirkefe taş atma üzerine sıçrarDert gider ama yeri boş kalmazMarifet iltifata tabidirDeveye bindikten sonra çalı ardına gizlenilmezAdam adama gerek olur iki serçeden börek olurAdam yenilmekle marifetli olur yanılmakla alimDağdaki kekliğin bini bir parayaMarifet iltifata tabidir müşterisiz mal zayidirİt değmekle deniz pis olmazTamah varken müflis acından ölmezİtin gönlüne kalsa günde bir leş yerKızın varsa el yatağında yatmasın oğlun varsa el ekmeğini tatmasınAllah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovalarAğlamak para etmezAdam adama her zaman gerek olur iki serçeden börek olurAmcam dayım hepsinden aldım payımDumansız baca olmaz kahırsız koca olmazEl (etek) öpmekle ağız kirlenmezAlmayacağın hayvanı kuyruğundan tutmaAz yetmez çok artmazAna kızına taht kurar kız bahtı kocadan ararMum dibine karanlıkKöpeğe gem vurma kendisini at sanırGönülsüz namaz göğe (göklere) ağmaz (gönülsüz davara giden köpekten hayır gelmez)Gelen geçer konan göçerHer çiçek koklanmazÇıracı olsam ay akşamdan doğarEğri ağaçsız orman olmazEşeğe marifetini göster demişler yıkılıp ağnamışGönülsüz namaz göklere ağmazAğaca dayanma kurur insana dayanma ölürDağ başından duman yiğit başından boran eksik olmazÇok (fazla) naz aşık usandırırDağ başından duman yiğit başından yaman eksik olmazAzrail gelince oğul uşak sormazGöze yasak olmazAz yetmez çok artmaz (artmazsa yetmez yetmezse artmaz)Bey oğlu kulluk kul oğlu beylikHatasız kul olmaz her insan hata yapabilirGök gürlemeden yağmur yağmazHer gün bir olmazEl(in) yumruğu(nu) yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırmış (zannedermiş)Veren eli kimse kesmezKör görmez sezerDünya ölümlü gün akşamlıZenginin parası fakirin çenesini yorarÖlmüş koyun kurttan korkmazKızı kızken görme gelinken gör gelinken görme beşik ardında görÜvey öz olmaz kemha bez olmazAyıyı fırına atmışlar yavrusunu ayağının altına almışZenginin malı fukaranın çenesini yorarAğaca dayanma kurur insana güvenme ölürAdama güvenme ölür ağaca dayanma kururİt derisinden post olmazÖksüz kuzu toklu olmazDenizdeki balığın pazarlığı olmazYağmur tavına ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezDuvara yaslanma yıkılır insana güvenme ölürDuvara dayanma yıkılır insana güvenme ölürYoktan yonga çıkmazBoş çuval ayakta (dik) durmazArdıcın közü olmaz yalancının sözü olmazBaş ağır gerek kulak sağırHaramın temeli olmazBakmakla usta olunsa kediler usta olurduEğreti ata (el atına) binen tez inerSon pişmanlık fayda vermez (etmez)Ramazanda yalan söyleyenin (orun yiyenin) bayramda yüzü kara olurGarip kim kör oSu aktığı yere yine akarLafla (lakırdı ile) peynir gemisi yürümezVermeyince mabud neylesin sultan mahmudAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Bakmakla usta olunsa kediler kasap olurduBakmakla usta olunsa köpekler usta olurduKul hatasız olmazAnanın bastığı yavru incinmez (ölmez)Var evi kerem evi yok evi verem (elem) eviZihin paraşüt gibidir açık değilse işe yaramazTeşbihte hata olmazVermeyince mabut neylesin sultan mahmutBakmakla usta olunsa köpekler kasap olurduAğası güçlü olanın kulu asi olurAnadan olur daya hamurdan olur mayaGiden gelse dedem gelirdiVermemiş mabut neylesin sultan mahmutNeren ağrırsa canın ordaKötü komşu insanı (adamı) hacet sahibi ederBakmakla hüner öğrenilse kediler kasap olurduÖküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmazBir başa bir göz yeterBakmakla hüner öğrenilse köpekler kasap olurduAkı karası geçitte belli olurGelin ata binmişde gör ki kimin kapıya inmişKul azmayınca hak yazmazGönülsüz namaz göğe ağmazTavşan dağa küsmüşde dağın haberi olmamışEceli gelen köpek cami duvarına siyerKazanmayanın kazanı kaynamazBakmakla ustalık öğrenilse kediler kasaplığı öğrenirdiAlmadan vermek Allah'a yaraşırAcemi nalbant gavur eşeğinde usta olurAcemi nalbant ahmak eşeğinde usta olurAcemi nalbant gavur eşeğinde dener kendiniDereyi görmeden paçayı sıvamaBakmakla ustalık öğrenilse köpekler kasaplığı öğrenirdiErteye kalan arkaya kalırYakın dost hayırsız hısımdan yeğdirAltın semer taksalarda eşek yine eşektirAcemi nalbant ahmak eşeğinde dener kendiniSon pişmanlık fayda vermezEve lazım olan camiye haramdırAdam adam denmekle adam olmazYılana yumuşak diye el sunmaYatar aslandan gezen tilki iyidirGörgülü kuşlar gördüğünü işler görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler?Tan yeri ağarınca hırsızın gözü kararırDüşman düşmana gazel okumazYarası olan gocunurAcemi nalbant mesleği ahmak eşeğinde öğrenirmişDeliye bal tattırmışlar çarşıda katran bırakmamışŞahin ile deve avlanmazYalan parayla alınmazBoş torbayla at tutulmazAnanın (anasının) çıktıgı dala kızı salıncak kurarYatar arslandan gezen tilki yeğdirHer yokuşun bir inişi her inişin bir yokuşu vardırYatan arslandan gezen tilki yeğdirÇobanın yağı çok olursa çarığına sürerTembele kapını ört. demişler yel eser örter. demişYalan parayla değil yaYatar aslandan gezen tilki yeğdirÇıkmadık candan ümit kesilmezÇıkmamış canda umut vardırKazaya rıza gerekKöylü misafir kabul etmeyiz. demez konacak konak yoktur. derDeve bir akçeye deve bin akçeyeÖlümden öte köy yokturBoş torbaya eşek gelmezCan çıkmadan umut kesilmezKuşa süt nasip olsa anasından olurduZaman para kadar değerlidirBakmakla usta olunsa köpekler (kediler) kasap olurduAna kızına taht kurmuş baht kuramamışÇıkmamış candan umut kesilmezÇıkmayan candan umut kesilmezAğlama ölü için ağla deli içinAy ışığında ceviz silkilmezSöz uçar yazı kalırAna hakkı Allah hakkıDeveye boynun neden eğri? demişler nerem doğru ki? demişŞehirliyi ad yıkar köylüyü inatAğaçtan maşa olmazTemiz iş altı ayda çıkarCanı cana ölçmeliŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçedirKaderde ne varsa o olurAlmadığın hayvanın kuyruğunu tutmaBoş torba ile at tutulmazHer işin başı sağlıkHaneye lazım olan camiye haramdırGeçmişe mazi yenmişe kuzu derlerDört atanın dördüde hakEğretinin canı berk olurÇık çık eden nalçadır iş bitiren akçedirYol yürümeyle borç ödemekle biterKöpeksiz sürüye (köye) kurt dalar (iner)Caminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurDuvarı nem insanı gam yıkarArı kızdıranı sokarYanlızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)Vermeyince mabud neylesin mahmudAç yanından kaçYol yürümeyle borç ödemeyle biterArının karnındaki bal ile kuyruğundaki zehri birbirine karıştırmayan Allah seninde hakkının başkasıyla karıştırmaz. sabretAzan kurda kızan köpekHangi gün vardır akşam olmadıkEl el için ağlamaz başına kara bağlamazKel yanında kabak anılmazKırk yıllık kani olur mu yaniKazan taşarsa kepçenin değeri olmazAcemi nalbant kafir eşeğinde öğrenirÜşenenin (utananın erinenin) oğlu kızı olmamışElmanın dibi göl armudun dibi yol (olmalı)Acemi nalbant çoban eşeğinde öğrenirİşini bilmeyen kasap ne bıçak kor ne masatAlim ile düşüp kalkan alim olurŞeytanla saman eken sapını alırGecenin hayrından gündüzün şerri iyidirLafla peynir gemisi yürümezArık etten yağlı tirit olmazOlmayacak duaya amin denilmezAna hakkı AllahtanrıhakkıKabiliyetli çırak ustayı geçerAdama dayanma ölür ağaca dayanma kururDevletli gözü perdeli olurDemir nemden insan gamdan çürürÇoğu zarar azı kararİşten artmaz dişten artarSanat altın bileziktirKem dileme komşuna kem iş gelir başınaAkıl olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaDağ yürümezse abdal yürürMescide gerek olan meyhaneye haramdırKervan yolda düzelirBiri bilmeyen bini hiç bilmezMürüvvete endaze olmazGecenin hayrından gündüzün şerri yeğdirElmas çamura düşse yine elmasYel kayadan ne koparır (aparır)Gelin atta buyruk hak taAlmadan vermek Allah'a mahsusturAllah dokuzda verdiğini sekizde almazBalık baştan kokarAnalı kuzu kınalı kuzuMeramın elinden bir şey kurtulmazÇağrılmayan yere çörekçi ile börekçi giderAllah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovarDünyayı umutla yemişlerŞaraptan bozma sirke keskin olurBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışTestiyi kıranda bir suyu getiren deKimine hay hay kimine vay vayŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçadırAdamak kolay ödemek güçtürHer ağacın meyvesi olmazAdam hacı mı olur ulaşmakla Mekke ye eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?Sütsüz koyun meleğen olurBirlikten dirlik (kuvvet) doğarArpa samanıyla kömür dumanıylaKötü komşu insanı hacet sahibi ederAç ile eceli gelen söyleşirOynaşına inanan avrat ersiz kalırFazla mal göz çıkarmazÖlü aşı neylesin türbe taşı neylesinKırk yılda bir ölet olur eceli gelen ölürArmudu sapıyla üzümü çöpüyle pekmezi küpüyleSözünü bil pişir ağzında der devşirDeliye göre her gün bayramZaman öldürmek en pahalı harcamadırOlsa ile bulsayı ekmişler hiç bitmişZenginin malı züğürdün çenesi yorarAllah dağına göre kar verir (verir kışı)Can bostanda bitmezBey ardından çomak çalan çok olurŞimşek çakmadan gök gürlemezArı kahrını çekmeyen balın kadrini ne bilirDemir nemden insan gamdan çürür (duvarı nem insanı gam yıkar)Atın ürkeği yiğidin korkağıYatan aslandan gezen tilki yeğdirNasipsiz köpek kurban bayramında dağa çıkarHatasız kul olmazKırk hırsız bir çıplağı soyamamışHer inişin bir yokuşu vardırAltın leğenin kan kusana ne faydası var?İyilik et denize at balık bilmezse halik bilirÖksüzün karnına vurmuşlar vay arkam! demişBir ağızdan çıkar bin ağıza yayılırBela geliyorum demezDerdini söylemeyen derman bulamazBol bol yiyen bel bel bakarAdam adama her daim muhtaç (gerek olur)Anan güzel idi hani yeri baban zengin idi hani eviGün doğmadan neler doğarTan gelsin hayrı beraber gelsinAğrımayan başın sargıya ihtiyacı yokturOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinSatılık ziftin olsun selanik ten kel gelirAç kurt aslana saldırırGörenedir görene köre nedir köre ne?Oğlan doğur kız doğur hamurunu sen yoğurZorla güzellik olmazAkan su yosun tutmazAlmadığın hayvanı kuyruğundan tutmaHaramın temeli olmaz (haramdan şifa olmaz)Akılsız köpeği yol kocatırGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerekYakın (hayırlı) dost (komşu) hayırsız akrabadan (hısımdan) yeğdir (iyidir)Allah kulundan geçmezKabahat samur kürk olsa kimse sırtına almazAçılan solar ağlayan gülerPazar ilk pazardırMisafir misafiri istemez ev sahibi ikisini deAyıpsız yar (dost) arayan yarsız (dostsuz) kalırKuru laf karın doyurmazDertsiz baş mezara taşAç aman bilmez çocuk zaman bilmezAl kibar kızını işlerin bulana bulana al çitak kızını gezsin eylene eyleneAlçak yerde yatma sel alır yüksek yerde yatma yel alırİnsan beşer kuldur şaşarSebepsiz kuş bile uçmazAyaklar ıslanmadan balık tutulmazHak yerde kalmazAhmak iti yol kocatırDeveden büyük fil varHem kız hem baldırı düz hemde ucuz olur mu?Ah alan onmazAvcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilirGelin bindi deveye gör kısmeti nereyePişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarİki çıplak bir hamama yakışırEşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektirRamazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olurDüt demeye dudak gerekDünya tükenir yalan tükenmezNasipsiz köpek kurban bayramında köy dışında bulunurYalnız taş duvar olmazBaba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememişÇıkmadık canda umut vardırHarmanda dirgen yiyen sıpa yılına kadar acısını unutmazBir elinin verdiğini öbür elin görmesinVerirsen veresiye batarsın karasuyaGörünen köy kılavuz istemezSu bulanmayınca durulmazİki dinle (bin işit) bir söyleŞeytanla ortak buğday eken samanını alırHarama uçkur çözülmezAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)Rüzgar eken fırtına biçerZahmetsiz rahmet olmazÇam ağacından ağıl olmaz el çocuğundan oğul olmazDost sözü acıdırÖküz altında buzağı aranmazAşk olmayınca meşk olmazArkadaş dediğinin gölgesinde suç işlenirBorçtan korkan kapısını büyük açmazRüzgarın önüne düşmeyen yorulurBoş gezmekten bedava çalışmak yeğdirSaç kıvamını bulur hamur tükenir yaş kıvamını bulur ömür tükenirAcemi nalbant mesleği gavur eşeğinde öğrenirmişAç kurt yavrusunu yerSakla samanı gelir zamanıDost ile ye iç alışveriş etmeMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürZora dağlar dayanmazBin dost az bir düşman çokZenginin malı fakirin ağzını yorarÖğüt bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilirSağlık varlıktan yeğdirDamlaya damlaya göl olurAç ne yemez tok ne demezAyı çocuklarını büyütmüş duru su içmeye vakti olmamışÇirkefe taş atma üstüne sıçrarZenginin malı züğürdün çenesini yorarAcemi nalbant kürt eşeğinde dener kendiniDenize düşen yılana sarılırPapaz her gün pilav yemezBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Akıl için tarik birdirHarman yel ile düğün el ile olurYol yürümekle borç ödemekle tükenirVarsa hünerin var her yerde yerin yoksa hünerin var her yerde yerinAltın ateşte insan mihnette belli olurMahkeme kadıya mülk değilUmmadığın taş baş yararSabreden derviş muradına ermişZemheriden sonra ekilen darıdan kocasından sonra kalkan karıdan hayır gelmezAğılda oğlak doğsa ovada otu biterAllah ın bildiği kuldan saklanmazAlim unutmuş kalem unutmamışMalım seni vereyimde mi kötü olayım vermeyeyimde mi kötü olayım?Lokma çiğnenmeden yutulmazKomşuda pişer bizede düşerDüşmez kalkmaz bir AllahBir adamın adı çıkacağına canı çıksınFaydasız baş mezara yaraşırAcıkmış kudurmuştan beterdirYalancının mumu yatsıya kadar yanarAcele giden ecele giderDünya büyük olsada (aslında) dardırYağ yiyen köpek tüyünden belli olurDeliye hergün bayramBüyük lokma ye(de) büyük söz söylemeDost acı söylerAtın ölümü arpadan olsunHer işte bir hayır vardırEceli gelen köpek cami duvarına işerBal bal demekle ağız tatlanmazErgen gözüyle kız alma gece gözüyle bez almaVakit nakittirÇıkmadık candan umut kesilmezAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAbdala malum olurAç doymam tok acıkmam sanırAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAyağını yorganına göre uzatYarım elma gönül (hatır) almaAcı patlıcanı kırağı çalmazAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırAba altında er yatarYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersinAbanın kadri yağmurda bilinir