Kanısında karşı ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Elin vergisi gönülün sevgisiSana taşla vurana sen aşla (ekmekle pamukla) var (dokun)El vergisi gönülün sevgisiYalnız koyunu kurt yerYalnız koyunu kurt kaparElvergisi gönülKediyi sıkıştırırsan üstüne atılırYalnız kalanı kurt kaparEl vergisi gönül sevgisiTavuk gelen yerden yumurta esirgenmezErkeklik öldü mü?Kediyi çok sıkıştırırsan üstüne atılırBir fit bin büyü yerini tutar (yerine geçer)Yağmur yağsa kış olur kişi halini bilse hoş olurYel gelen deliği kapamalıKöpek bile yal yediği kaba sıçmazKöpeksiz köy bulmuşda çomaksız (değneksiz) geziyorDostun odu cehennem odundan beterdirEşeği tımarlayan osuruğuna katlanırKişi bilmediğinin düşmanıdırDostun udu cehennem odundan beterdirAmca baba yarısıÖl benim için öleyim senin içinİnsanlık sende kalsınYağmur yağsa kış olurAdamlık sende kalsınTalihsiz hacıyı arafat ta yılan sokarYaya atlıya gülmese çatlarNe balını isterim ne belasınıSahipsiz eşeği kim olsa döverGafike kelam nafile kelamAl arslan tutar güç sıçan tutmazAl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazAhmağa yüz abdala söz vermeğe gelmezMerak insanı mezara sokarAllah beterinden saklasınDüşman ayağa dost başa bakarAl ile aslan tutulur güç ile gücüğen tutulmazAç tavuk darıyı düşünde görürKöpeklerin uluması bulutlara zarar vermezDeğirmende doğan sıçan gök gürlemesinden korkmazAy ışığında zeytin silkelemeVardığın yer körse sende bir gözünü kapaGüzeli herkes severCumhura muhalefet kuvveihatadandırBir fit bin büyü yerine geçerAbdest müminin silahıdırSen ağa ben ağa koyunları kim sağaTencere demiş dibim altınGöz görür gönül isterGeçme namert köprüsünden ko aparsın su seniKüpe küp deyince küp adama düp (ayı) derSelam verdik borçlu çıktıkHayvan koklaşa koklaşa insan söyleşe söyleşeAllah ın bildiği kuldan saklanamazGöz görür gönül çekerAğaçlı köyü su basmazİtle dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak iyidirSana söz getiren sendende söz götürürBükemediğin eli (bileği) öpAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırKüpe küp deyince küp adama düp derGecenin karnı büyüktür yarın ne doğurur bilinmezHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar söyleşe söyleşe ( konuşa konuşa) anlaşırTilki vaaz vermeye başladığında gözünüz tavuklarda olsunKöpeğe dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak hayırlıdırKasap sevdiği postu yerden yere vururKardeşim ağa avradı hatın almaz beni kulluğa satınTok ağırlamak güçtürKöpekle dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak hayırlıdırHatır alma bir elmaTok ağırlaması güç olurTok ağırlamak güç olurKorku dağları beklerAlp yağıda alçak çoğudaYiğit yarasına yiğit katlanırBir dala basarsan bin dal ırgalanırBazen inek erkek bazende dişi doğururKorku dağları bekletirBize gelince yiyip içelim size gelince gülüp geçelimKomşu hakkı AllahtanrıhakkıKorku dağları aşırırKaçanın anası ağlamazmışBir zeytin verir ağzına bir tulum tutar ardınaBir dala basınca bin dal sallanırŞüphe insanı rahat koymaz ama çok tehlikedende korurŞüphe insanı rahat komaz amma çok tehlikedende kurtarırBorçlunun yüzü yumuşak olurDeğme bana değmeyim sanaTencere demiş dibim altın. kaşık demiş ben nerdeyim?Yalnız kalanı kurt yerYiğit düşman karşısında alçak savaşta belli olurKurdun adı yaman çıkmış tilkicik var baş keserEşeği yardan uçuran bir tutam otturErgene karı boşaması kolayTalihsiz hacıyı deve üstünde yılan sokarKişi vezir olmakla insan olmazAbdala(dervişe) kar yağıyor demişler titremeye hazırım demişTencere (çömlek) demiş dibim altın kaşık (kepçe) demiş ben neredeyim? (girdim çıktım)İtin hatırı yoksa sahibinin hatırı varAl aslan tutar güç sıçan tutmazEğer tokuşçu isen boynuzlu ile tokuş eğer mert isen akranın ile güreşKaçanın anası ağlamamışÇaputluya çalı düşmanÜrkütme kediyi aslan edersinAcuzeye dokunmak mertlik değildirSabır acıdır (acı isede) meyvesi tatlıdırİte hoşt demezler sahibinin hatırı var diyeHastaya döşek (yatak) sorulmazDağda gez bağda gez insafı elden bırakmaÜrkütme tavşanı aslan edersinParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım?Göz görür gönül ister (çeker)Süküt ikrardan gelirTencere demiş dibim altın kaşık demiş ben neredeyim? girdim çıktım girdim gördümTencere demiş dibim altın kepçe demiş ben neredeyim? girdim çıktım girdim gördümZenginin gönlü oluncaya dek züğürdün canı çıkarKendinden küçükten kız al kendinden büyüğe kız verAç gözünü yoksa açarlar gözünüTatlı kelam dinletir tatsız kelam esnetirÇömlek demiş dibim altın kepçe demiş ben neredeyim? girdim çıktım girdim gördümBen ölürsem yare ne? yar ölürse çare ne?Ürkütme kurbağayı yiğit edersinÖpülecek ele tükürülmezGüçsüz yaşlıya dokunmak mertlik değildirNe verirsen elime onu sürerim yüzüneAğaca balta vurmuşlar sapı bendendir demişİyi gitmeyince kişinin işi muhallebi yerken kırılır dişiDeğirmende doğan sıçan gök gürültüsünden korkmazAkıntıya (karşı) kürek çekilmezZüğürtlüğün adını zariflik koymuşlarTedariksiz aptes bozmaya oturan domalı domalı taş ararAğzından hayır çıkmazsa bari şer söylemeDeme dostuna der dostuna. bir gün olur tuz basarlar postunaHasta ol benim için öleyim senin içinArkadaşlık pazara kadar değil mezara kadardırDeme işitmeEşeği süren osuruğuna katlanırBorçlunun dili kısa gerekYağmur yağsa yaş görmez kavga olsa taş görmezBilen sıkıntılara katlanmasınıda bilirFincancı katırlarını ürküten sayısız dayak yerSöyleme dostuna oda söyler dostuna. bir gün olur kül basarlar postunaBirlikten dirlik doğarİnsanlar konuşarak hayvanlar koklaşarak anlaşırDeveyi yardan atlatan bir tutam otturDeveyi yardan atan bir tutam otturDenize düşen yosuna sarılırDüşman düşmana yasin okumazDüşman düşmana mevlit okumazDüşman düşmana rahmet okumazBirlikten güç doğarSuya düşen yılana sarılırAslan kocayınca tilkinin maskarası olurDüşmanına gücenip dostuna kızmaİnsanlar konuşa konuşa hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşırİyiliğe nereye gidiyorsun? demişler kötülüğe demişDeli deli akanı bura bura tıkarlarHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar konuşa konuşa anlaşırDüşmanına gücenip dostuna darılmaTatlı söz dinletir tatsız söz esnetirGökten ne yağdıda yer kabul etmedi?Arpayı taşlı yerden kızı kardaşlı yerdenKaldır kaşını yiyeyim aşınıBuğdayı taşlı yerden kızı kardaşlı yerdenKurt ihtiyarlayınca köpeğin maskarası olurmuşAdemoğlu çiğ süt emmiştirHayvanlar koklaşa koklaşa insanlar söyleşe söyleşe anlaşırCan ciğerden tatlıGelini ata bindirmişler ya nasip! demişSana taşla vurana sen aşla vur (dokun)Hayvanlar koklaşa koklaşa insanlar anlaşa anlaşaGüneş olsan kimsenin mendilini kurutmazsınKomşunun iti komşuya ürümezTarlayı taşlı kızı kardaşlı yerden alacaksınKöpek bile yal yediği kaba pislemezTarlayı taşlı yerden kızı kardeşli yerden almalıAlacağın olsundada alakargada olsunSabır acı isede (acıdır) meyvesi tatlıdırSen bilirsin deyince kavga olmazHer firavun un bir musa sı olurDoğru ağıdan acıdırBaş başa bağlı başda yasayaİte vurmazlar sahibinin hatırı var diyeBaş başa bağlı başda padişahaAnne cennet kapılarının ortasındadırİntikam eskir ama asla yaşlanmazDüşman düşmana rahmet (gazel yasin) okumazSakınan göze çöp batarBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzüm vermemişAklı namazda olmayanın kulağı ezanda olmazBoşanıp kocana varma sevişip dostuna varmaNamazda gözü olmayanın kulağı ezanda olmazAnan gibi saç büyüteceğine baban gibi bıyık büyütYoğun incelene kadar ince üzülürVurursan acıt yedirirsen doyurSevişip dostuna boşanıp kocana varmaKabahat öldürende değil ölendedirBaba oğluna bir bağ vermiş oğul babasına bir salkım üzüm vermemişEtek öpmekle saygılı olunmazHerkes ektiğini biçerBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir cıngıl üzüm vermemişMalı malla canı canla ölçmeliCennet annelerin ayakları altındadırBabası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir salkım üzüm vermemişSuç öldürende değil ölendedirŞükür nimeti arttırırSen bilirsin deyince değirmende kavga olmazGeceler gebedirBaktın yarin yar değil terkini kılmak az değilBaba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzümü çok görmüşKötü ev sahibi kiracıyı ev sahibi yaparAlmayacağın hayvanın kuyruğunu tutmaEl öpmekle saygılı olunmazAlakargada alacağım olsun alamazsam gözümü oysunEkmeden biçilmezÖlmüş koyun (eşek) kurttan korkmazHer gün gezen kırda bir gün uğrar kurdaKılıç kınını kesmezDağ başında harman yapma savurursun yel içinde sel önünde değirmen yapma öğütürsün sel içindeDert gider ama yeri boş kalmazEşeği sahibinin dediği yere bağlada varsın kurt yesinDere görünmeden paça sıvanmazPara isteme benden buz gibi soğurum sendenDoğru söz acı olurHak söz acı olurDoğru söz ağıdan acı gelirMart ayı dert ayıKöpek ekmek veren kapıyı bilirKöpeğe gem vurma kendisini at sanırAbdala kar yağıyor demişler titremeye durmuşum demişHak söz acıdırAlmayacağın hayvanı kuyruğundan tutmaHak söz ağıdan acı gelirKöpek ekmek yediği kapıyı bilirKoyunun melediğini kuzu melemezÇok (fazla) naz aşık usandırırAdam adamı bir kere (defa) aldatırAdamın iyisi iş başında belli olurÇocuk seversen beşikte koca seversen döşekteKötülük her kişinin karı iyilik er kişinin karıElinden gelse bir kaşık suda boğacakKalp kalbe karşıdırAmca baba yarısıdırKöpek ekmek yediği kapıyı tanırHer şey incelikten insan kalınlıktan kırılırAkıllı söylemeden (önce) düşünür akılsız düşünmeden söylerBey oğlu kulluk kul oğlu beylikKurt kocayınca köpeklere maskara olurÖpülecek el ısırılmazAdamın ahmağı malını överİğneyi kendine batır çuvaldızı başkasınaAslını inkar eden (saklayan) haramzadedirEv sahipleri pastırmayı ince doğrasa kurnaz misafir alır ikişer ikişer yutarHayır dile komşuna hayır gele başınaBesle büyük danayı tanımasın anayıYoksul ala ata binse selam durmazİğneyi kendine çuvaldızı ele batırCanı yanan eşek attan berk kaçarCanı yanan eşek atı geçerHamı tatlı yetkini acıDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşde görBak bana bir gözle bakayım sana iki gözleAslını inkar eden haramzadedirVurduğunu öldür yedirdiğini doyurCanı yanan eşek attan hızlı koşarİyiliğe iyilik her kişinin karı kötülüğe iyilik er kişinin karıAdam adamı bir defa aldatırDost için ölmeli düşman için dirilmeliKalın incelene kadar ince süzülürAdam adamı bir kere sınarAcı söz insanı dininden tatlı söz yılanı deliğinden çıkarırAyranı yok içmeye atla gider sıçmayaAdam adamı bir defa sınarEvini tavuk eşiyor çalımı dağdan aşıyorAyranı yok içmeye tahtırevanla gider sıçmayaSelin ağzı tutulur elin ağzı tutulmazKedi her zaman ciğer yemezAlacağım olsunda alakargada olsunKalendere kış olur demişler titremeye durmuşuz demişKaza geliyorum demezAğaç ucuna yel değer güzel kişiye söz değerGün geçer kin geçmezKırılan kalp kolay kolay onarılmazKöpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenmezKul azmayınca hak yazmazİnsan eşek olunca semer vuran çok olurSürüden ayrılan kuzuyu kurt kaparSürüden ayrılan kuzuyu kurt yerSürüden ayrılan koyunu kurt kaparSürüden ayrılan koyunu kurt yerSürüden ayrılanı kurt yerÖnceki çarığı sonraki sarığıTok ağırlaması güçtürYoğun incelene kadar ince süzülürEğri oturup doğru konuşalımTatlı ye tatlı söyleAbdala kar yağıyor demişler titremeye hazırım demişYaz yaz gerek kış kışHer kuşun eti yenmez kuş var ki et yedirirlerDüşman düşmana gazel okumazVarışına gelişim tarhana aşına bulgur aşımRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürDünya gençten gence dinçten dinceKöylü misafir kabul etmeyiz. demez konacak konak yoktur. derKöpek ekmek veren kapıyı tanırYılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girerAslan kükrerse atın ayağı kösteklenirAy ışığında ceviz silkilmezKazma elin kuyusunu kazarlar kuyunuÇalımına bakarsan alasın gelir evine bakarsan sadaka veresin gelirArap eli öpmek dudak karartmazAna hakkı Allah hakkıHekim kim başına gelenHerkesin ettiği yoluna gelirÖlecek tavşan çomağa karşı gelirŞehirliyi ad yıkar köylüyü inatÇömlek demiş dibim altın. kaşık demiş girdim çıktımCanı yanan eşek attan yüğrük olurKomşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasınAlmadığın hayvanın kuyruğunu tutmaDağ başına harman yapma savurursun yel için sel önüne değirmen yapma öğütürsün sel içinKalın incelene kadar ince üzülürSevgi geçer yalan olur sonra sokar yılan olurHaneye lazım olan camiye haramdırHelva şirin nefis kafirİnsan ayaktan at tırnaktan kaparYalancıyı kaçtığı yere kadar kovalamalıMiyancının kesesi bol olurArı kızdıranı sokarYanlızlık Allah'a mahsustur (yaraşır)Alacağın olsunda alakargada olsunVerdin mi doyur vurdun mu duyurAkşama karşı yola gitme tana karşı yatmaYavaş tükürüğün sakala zararı varDünyanın ucu uzundurEl el için ağlamaz başına kara bağlamazAkılsız baştan sefil taban ne çekerHak söz ağıdan acıdırAzı bilmeyen çoğu hiç bilmezİlk avrat çarık sonraki sarıkAdam iş başında belli olurEli boşa ağa uyur derler eli doluya ağa buyur derlerArpa ekip buğday beklemeAna hakkı AllahtanrıhakkıErgene avrat boşaması kolaydırBaskın basanındırErgene karı boşaması kolaydırKurdun adı yaman çıkmış tilki vardır baş keserZararın neresinden dönülse (dönersen dönsen) kardırBir fit bin büyü yerini tutarKem dileme komşuna kem iş gelir başınaAyak almadık taş olmaz başa gelmedik iş olmazAkılsız başın zahmetini ayaklar çekerAkılsız başın derdini ayaklar çekerAğız yer yüz utanırParanın yüzü sıcaktırHoroz ölür gözü çöplükte kalırBiri bilmeyen bini hiç bilmezYazın çalışan kışın gülüşürSevilmedik ot insanın başucunda biterBükemediğin eli öpGaribe bir selam bin altın değerHırsızlığıda öğren başucunda dursunSürüden ayrılanı kurt kaparÇok incelme koparsınBaktın kar havası eve gel kör olasıSormak ayıp değil sormamak (bilmemek) ayıpVerip pişman olmaktansa vermeyip düşman olmak yeğdirTatlı ye tatlı söyle (konuş)Sevip dostuna boşanıp kocana varmaİşkilli büzük dingilderGafile kelam nafile kelamKız evi naz eviKalendere kış geliyor demişler titremeye hazırım diye cevap vermişVeripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak iyidirİstediğini söyleyen istemediğini işitirEli işitip mum ışığı gibi kendin yanarsınDoğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlarVeripde kötü olacağına vermeyipde kötü olAcı acıyı keser su sancıyıKör Allah'a nasıl bakarsa Allah'da köre öyle bakarAdam adamı bir kere aldatırVeripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak yeğdirBey ardından çomak çalan çok olurDoğru söz acıdırİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzü karaDost başa bakar düşman ayağaEl elden kalmaz dil dilden kalmazAtlıya selam kelam eşekliye sonra gine gelemAtın ürkeği yiğidin korkağıTatlı söz can azığı acı söz baş kazığıİsteyen bir cingen vermeyen iki cingenSakınılan göze çöp batarTarlayı taşlı yerden kızı kardaşlı yerdenAslını saklayan haramzadedirİki kişi başında fes yok derse başını yoklaHırsız evden olursa mandayı bacadan aşırırDoğa bekçiyle değil sevgiyle korunurİbadette gizli kabahatteEl elin nesine gülerek gider yasınaBela geliyorum demezKorkunun ecele faydası yokturBarışta ter dökmeyen savaşta kan dökerPek yaş olma sıkılırsın pekde kuru olma kırılırsınGörenedir görene köre nedir köre ne?Fare çıktığı deliği bilirAlçak eşek binmeye kolay öksüz çocuk dövmeye kolayAlmadığın hayvanı kuyruğundan tutmaBaca eğride olsa duman doğru çıkarNe karanlıkta yat ne kara düş görHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazKısmetsiz köpek sabaha karşı uyuyakalırVeripte kötü olacağına vermeyipte kötü olSen sen ben benBir çıplağı bin zırhlı soyamazKabahat ölende mi öldürende mi?Atasını tanımayan Allah ını tanımazRağbet güzel ile zenginedirAğaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demişSevenin kuluyum sevmeyenin sultanıKış kış gerek yaz yazÇanağa ne doğrarsan kaşığına o çıkarKurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsakPadişahın bile arkasından kılıç sallarlarSonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulurAdemoğlu (insanoğlu) çiğ süt emmiştirAl elmaya taş atan çok olurTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiSinek küçüktür ama mide bulandırırHocanın (imamın) dediğini yap (söylediğini dinle) arkasından gitme (yaptığını yapma)Rüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürSöyleyene bakma söyletene bakYüz yüzden utanırDost dostun ayıbını yüzüne söylerÜşüntü köpek mandayı paralarBaşa gelen çekilirAkılsız başın cezasını ayaklar çekerKibirliye kibir göstermek sadakadırGüvenme dostuna saman doldurur postunaEl adamı cömert der maldan eder yiğit der candan ederRüzgar eken fırtına biçerGevşek tükürüğün sakala zararı vardırCanı yanan eşek attan yürük olurGöze göz dişe dişAyağını sıcak tut başını serin gönlünü ferah tut düşünme derinHer kuşun eti yenmezDost sözü acıdırTuz ekmek hakkını bilmeyen kör olurAşk olmayınca meşk olmazBaş başa bağlı başda şeriataŞöhret felakettirArkadaş dediğinin gölgesinde suç işlenirİyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdıGönül bir sırça saraydır kırılırsa yapılmazRüzgarın önüne düşmeyen yorulurKurnaz hırsız ev sahibini bastırırEskisi olmayanın yenisi olmazDoğru söz (ağıdan) acıdırVurmakda yiğitlik kaçmak daAç kurt yavrusunu yerZenginin gönlü olana kadar (olasıya) fakirin canı çıkarKısmet ise gelir hint ten yemen den kısmet değilse ne gelir eldenSarhoşlar ve çocuklar doğruları söylerlerÖğüt bir hazine kadar değerli olduğu halde bedava verilirBirlikten kuvvet doğarHasta sağ kalırsa hekime karşı gelirHer şey incelikten insan kabalıktan kırılırKiminin parası kiminin duasıDenize düşen yılana sarılırTürkün aklı sonradan gelirGöz mideden büyüktürAltın ateşte insan mihnette belli olurSevda geçer yalan olur sonra sokar yılan olurZaman sana uymazsa sen zamana uyDeveyi yardan uçuran bir tutam otturÖnce iğneyi kendine batır sonra çuvaldızı eleOlgun bir insanı dost edinmek isterseniz tenkit edin basit bir insanı dost edinmek isterseniz methedinİt ürür kervan yürürAllah ın bildiği kuldan saklanmazÜveye etme özünde bulursun geline etme kızında bulursunDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaYavuz hırsız ev sahibini bastırırKuş var eti yenir kuş var et yedirilirDeve kırk yılda intikam almış ammada çabuk oldu demişÇivi çiviyi sökerSöz var dağa çıkarır söz var dağdan indirirGençler sadık olmak ister yapamazlar. yaşlılar sadık olmamak ister yapamazlarİbadetde gizli kabahatdeBesle kargayı oysun gözünüAcıkmış kudurmuştan beterdirBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa düşmeyinceAkşama karşı gitme tana karşı yatmaBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa ermeyinceKörler sağırlar birbirini ağırlarAkılsız başın zahmetini (cezasını) ayaklar çekerUlular köprü olsa basıp geçmeDost acı söylerSu uyur düşman uyumazİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırCins kedi ölüsünü göstermezNamaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmazVerirsen doyur vurursan duyurAdamın bahtı kızına çeyiz olurmuşAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAç gözünü açarlar gözünüCömert derler maldan ederler yiğit derler candan ederlerŞöhret afettirAçtırma kutuyu söyletme kötüyüAyağını yorganına göre uzatNe ekersen onu biçersinAbanın kadri yağmurda bilinir