Kendi ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Sarhoşa değme kendi düşerKarından kardeş yakınTerzi kendi söküğünü (dikişini) dikemezSana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin öğütKendi yapar halka atarKendi söyler kendi dinlerKuzguna yavrusu şahin (anka şirin) görünürCan candan şirindir (tatlıdır)Öküze boynuzu yük olmaz (ağır gelmez)Kimse kendi ayıbını bilmezİnsan kendini beğenmezse çatlar (ölür)Akılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmiş (almış)Herkes kendi ayıbını görmezNe sakala minnet ne bıyığaTencere tava herkeste bir havaHer yiğidin bir yoğurt yiğişi vardırAleme verir talkını (telkini) kendi yutar salkımıDamdan düşen halden bilirEle verir talkını (telkini) kendi yutar salkımıHalka verir talkını (telkini) kendi yutar salkımıYörük at yemini arttırırVakitsiz misafir keseden yerHer dağın derdi kendine göreCahil adam yarım adamEvlinin bir evi var kiracının bin evi varYürük at yemini kendi artırırTaş düştüğü yerde ağırdır (kalır)Ağaca dayanma kurur adama (insana) dayanma ölürMeyhaneciden şahit istemişler mezeciyi göstermişAta malı mal olmazOduncunun gözü ormandaOt içinden tutuşurKuzguna yavrusu şahin (anka güzel) görünürHerkese tükürüğü balHerkese tükrüğü balEşeğin adı sakar kendi adını bana takarKendi kendine gülene deli derlerArayan mevlasınıda bulur mevlasınıdaBozacıdan kefil istemişler şıracıyı göstermişHerkesin bir derdi var değirmencininki suKatranı kaynatsan olur mu şeker?Mum (çıra) dibine ışık vermezZurnada peşrev olmazYoğurdum ekşidir diyen olmazHerkesin bir derdi var değirmencininkide suBenim sakalım tutuştu sen cigara yakmak istersinHer başın bin derdi var değirmencininki suDediğim dedik çaldığım düdükAvradı er zapdetmez ar zapt ederDavul dengi dengine diye çalarBen eşek olduktan sonra semer vuran çok olurBencil beni bilmezKaz kazla daz dazla kel tavuk kel (topal) horozlaDinime söven bari müslüman olsaDinime küfreden bari müslüman olsaKeskin sirke kabına zararHer başın bir derdi var değirmencininkide suÖksüz oğlan (çocuk) göbeğini kendi keserDerdini saklıyan (söylemeyen) derman bulamazEl yumruğunu yemiyen kendi yumruğunu bozdoğan armudu sanırAl giyinen alınırEl için yanma nara yak çubuğunu bak keyfineAvcı ne kadar av bilse ayı o kadar yol bilirKış kışlığını puşt puştluğunu yaparYılan kendi eğriliğini bilmez deveye boynun eğri derDaha hanya yı konya yı bilmez devenin gevişine gülerKış kışlığını kuş kuşluğunu yaparÖksüz oğlan göbeğini kendisi keserNalıncı keseri gibi kendine yontarYağmur yağsa kış olur kişi halini bilse hoş olurEşeğini dama çıkaran yine kendi indirirDilenci küsmüş kısmetini kesmişAkıntıya kürek çekilmezCami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okurKurdun oğlu akıbet kurt olurCemaat ne kadar çok olsa imam gene bildiğini okurAğızdan burun yakın kardeşten karınUzun çarşının alt başında yalan söylemiş üst başa varınca kendi inanmışAkran ile gezmeyenin altın adı pul olurHancı sarhoş yolcu sarhoşOt dibine çekerBıyığın uzunsa borazan çalHangi taş pekse (katıysa) başını ona vurBeceriksiz eşekten düşünce zaten inecektim demişMeyhaneciden kefil istemişler bozacıyı göstermişKendi gözündeki merteği görmezde elin gözündeki çöpü görürBalta sapını yontamazHangi taş pekse başını ona vurDert deli ahmet in başındaDeve ayrı gider sürüsünü güderEvvel can sonra cananBaşkasının gözündeki çöpü görür kendi gözündeki merteği görmezHangi taş katıysa başını ona vurKış kışlığını puşt puştluğunu gösterirAmca baba yarısıKartala bir ok değmiş yine kendi yeleğindenYabancı kim kör oHerkes (insan) bildiğini okurKimse yoğurdum ekşi demezDerviş dervişi tekkede bulurSıçılacak ağız göte yakın gelirErkeğin şeytanı kadındırKelin medarı olsa kendi başına olur (kel ilaç bilse kendi başına sürer kelin ilacı olsa başına sürerYağmur yağsa kış olurDertsiz kul olmazElinle ver ayağınla araİğneyi kendine sok çuvaldızı başkasınaKardeşten karın yakınDokunma sarhoşa yıkılana kadar gitsinTerzi kendi dikişini dikemezEl kazanıyla aş kaynamazGelin halı getirir serer kendi otururEl yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanırİğreti ata binen tez inerKartala bir ok değmiş oda kendi teleğindenYağın varsa karnına çulun varsa sırtınaGarip itin kuyruğu bacağı arasında (götünde kıçına kısık) gerek (olur)Tasasız baş bostan korkuluğundaGelen ağam giden paşamSuyun sessizinden insanın sözsüzünden korkmalıKaz kazla daz dazla kel tavuk topal horozlaKarın kardeşten yakınSanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenemezYavuz at yemini kendi artırırEl eliyle yılan tutan yarısını yalan tutarSana vereyim bir öğüt kendi ununu elinle öğüt (benden sana bir öğüt ununu elinle öğüt)Bir mum alda derdine yanKarga kendi gözünde kartaldırBorçtan korkan kapısını büyük açmaz (küçük açar)Yılan bile doğrulmayınca deliğe girmezSanatı ustadan görmeyen öğrenmezBalta sapını yonamazSenden çıkmış bir kada imdadaAlçak yerde yatma sel alır yüksek yere yatma yel alırKimseden kimseye hayır gelmezGüzel kanda kavga andaGelin altın taht getirmiş çıkmış üstüne oturmuşEğreti malın canı berk olurGelin altın kürsü getirmiş çıkmış kendisi oturmuşArslan postunda gönül dostundaKeskin sirke kendi küpüne zararAyı akım kirpi yumuşağım demişSenden çıkmış bir kada kime giden imdadaHerkesin gönlünde bir aslan yatarCehenneme ateşini herkes kendi götürürGelin altın kürsü getirmiş çıkmış üstüne oturmuşHerkes gübresini kendi tarlasına korSöz büyüğün sus küçüğünÖksüz çocuk göbeğini kendisi keserSeninki canda benimki patlıcan mı?Herkes evinde ağadırKartala bir ok konmuş birde görmüş ki yeleği kendi kanadındanHerkesi nasıl bilirsin? kendi kalbinceKoyun can derdinde kasap et derdindeİki kişi konuşurken üçüncüsüne bok yemek düşerKulaktan burun yakın kardeşten karın yakınKelin merhemi olsa başına sürerAynaya bakda kendini görDost (akraba) ile ye iç alışveriş etmeKelin medarı olsa kendi başına olurArık ata kuyruğu yüktürKardeşten karın yakın kulaktan burun yakınKel ilaç bilse kendi başına sürerYalnız yiyen sofrasını kendi kaldırırYalnız yiyen sofrayı kendi kaldırırKimse yoğurdum ekşidir demezKoyma akıl akıl almazKuzguna yavrusu güzel görünürKaz kazla daz dazla kel tavuk kelhorozlaHacı hacıyı Mekke'de bulurCemaat ne kadar çok olsada imam gene bildiğini okurEv sahibinin bir evi var kiracının bin evi varCan candan tatlıdırCemaat ne kadar çok olsada hoca gene bildiğini okurİnsan kendini beğenmese ölürEkmeğini yalnız yiyen sofrasını kendi kaldırırTilki vaaz vermeye başladığında gözünüz tavuklarda olsunBaykuş viraneyi gülistana değişmezBenden sana bir öğüt ununu elinle öğütKoyma akıl cepten düşerKargaya yavrusu şahin görünürVar ne bilsin yokun halindenCami ne kadar büyük olsada imam gene bildiğini okurGelin altın taht getirmiş tutmuş kendisi oturmuşNe sakala minnet nede bıyığaDeh! denmiş dünyayı çüş! diye sen mi durduracaksın?Sana vereyim bir öğüt kendin ununu kendin öğütCami ne kadar büyük olsada hoca gene bildiğini okurEvdeki buzağı öküz olmazHerkes bildiğini okurTaş düştüğü yerde ağırdır (kalır) (taş yerinde ağırdır)Sana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin elinle öğütEv sahibinin bir evi kiracının bin evi varAkbaba leyleğin dayısı herkese kendi başının kaygısıEl ağzı ile çorba içilmezHerkes kendi aklını beğenirBize gelince yiyip içelim size gelince gülüp geçelimMahallede biri ölür herkes kendi ölüsüne ağlarElden gelen övün olmaz oda vaktinde bulunmazİyi nasihat verilir iyi isim bilinmezAlemi nasıl bilirsin kendin gibiÇanağa ne doğrarsan kaşığında o çıkarGüzele ne yakışmazHer şey aslına çekerYumurtadan çıkan yine yumurta çıkarırAkıl ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmazSade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazanaDeveyle tepiş olmazDeve ile tepiş olmazDeve kendi kamburunu görmez arkadaşının kamburunu görürDeve ile itiş olmazEmekte biter yumakDeveyle itiş olmazEkmeğini kendi yapan yükünü kendi kaldırırAç insanın yanından kaçSen garip bir çingenesin telli zurna nene gerekBabadan miras kalır adamlık kalmazMeyhaneciden şahit istemişler bozacıyı göstermişAkarsu arkını kendi kazarBıçağı kestiren kendi suyu insanı sevdiren kendi huyuSade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyinceAmcamla dayım herkesten aldım payımBabadan mal kalır adamlık kalmazÖdünç akıl cepten düşerEmmim dayım herkesten aldım payımEşeği dama çıkaran yine kendi indirirEmmim dayım hepsinden aldım payımÖlüyü örtekorlar deliğe dürtekorlarÖlüyü örtekomuşlar deliğe dürtekomuşlarEle verir talkını kendi yutar salkımıEceli gelen fare kedinin yoluna çıkarEceli gelen yılan yol üstünde yatarEceli gelen karga kırılmış dala konarKar eden ar etmezAleme verir talkını kendi yutar salkımıKimi emmin kimi dayım hepsinden almışım payımHerkes kendi çukurunu doldururDeğme sarhoşa yıkılana kadar gitsinKimseden kimseye hayır yokEceli dolan yılan yol üstünde yatarTok iken yemek yiyen mezarını kendi dişiyle kazarİnsan kendini beğenmese çatlar ölürYere bakar (bakan) yürek yakarKarpuz kökeninde büyürİt iti suvatta bulurHer insan kendi çukurunu doldururDeveci ile dostluk Kuran kapısını büyük tutarÇalıdır çırpıdır yuvam iyidir kötüdür kocamHer horoz kendi çöplüğünde eşinirHerkes aklını mezada vermiş yine kendi aklını almışGüzele ne yaraşmazHerkes kendi sözünün ilk muhatabıdırCan candan tatlıdır (şirindir)Eceli gelen öküz kasap bıçağını yalarmışHer horoz kendi küllüğünde öterHerkes aklını pazara çıkarmış yine kendi aklını beğenmişHer horoz kendi küllüğünde eşinirHerkes aklını mezada vermiş yine kendi aklını beğenmişCan cümleden azizYaramaza kendi belası yeterSerkeş öküz (son) soluğu kasap dükkanında alırGizli konuşanları dinleyen kendi ayıbını işitirHer şey damarına çekerYaramazın cezası kendisidirMahallede ölü olur herkes kendi ölüsüne ağlarEceli gelen keçi çobanın değneğini yalarmışDeveciyle konuşan kapısını büyük açmalıÇocuğa iş buyuran ardınca kendi giderEl için yanma nare yak çubuğunu keyfini araFakir dost çabuk unutulurAvradı boşayan topuğuna bakmazHacı hacıyı Mekke'de derviş dervişi tekkede bulurDeveciyle görüşen kapısını büyük açmalıÜrkütme kediyi aslan edersinGamsız sığır kasap bıçağını yalarmışÖlümü gelen öküz kasap bıçağını yalarmışBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur (vardır)Eceli gelen köpek çobanın ekmeğini yerYa baltaya sap olmalı ya toprağa kürekEceli gelen keçi çobanın ekmeğini yerDeveci ile konuşan kapısını büyük açmalıDeveci ile görüşen kapısını büyük açarİşi olmayanın aşı olmazDeveci ile görüşen kapısını büyük açmalıÖküzün gamsızı kasap bıçağını yalarmışEl eliyle yılan tut onuda yalan tutDeveci ile dost olan kapısını büyük yaptırırÜrkütme tavşanı aslan edersinSofrada elini mecliste dilini saklaGöz görür gönül ister (çeker)El için yanma nare yak çubuğunu safanı araDeveci ile dostluk eden kapısını yüksek açmalıdırYılan kendi eğrisini bilmez deve boynun eğri derDeveciyle dost olanın üst eşiği yüksek olurYürük at yemini kendi arttırırÜrkütme kurbağayı yiğit edersinBen ölürsem yare ne? yar ölürse çare ne?Çocuğa iş buyuran ardına kendi düşer (çocuğa iş ardına sen düş / çocuğa iş sal ardınca sen var)Boğaz kırk boğumdurBencil her yerde yalnızdırBencillik dostluğun zehiridirAğaca balta vurmuşlar sapı bendendir demişAvradın (karının) dolaşığı akşamdan sabaha kor bulaşığıÖpersen kendi elini öpTok aça ufak doğrarÖpeceksen kendi elini öpKendisine hayrı olmayanın başkasınada yararı yokturZüğürtlüğün adını zariflik koymuşlarKendisine hayrı olmayanın başkasınada hayrı yokturKurda neden ensen kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişÖpecek el ararsan kendi elindirKedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (murdar) derYalın varsa karnına giysin varsa sırtınaArlı arından huylu huyundan vazgeçmezAğlar gözden sahte sözden sakınİtin ahmağı baklavadan pay umarAleme verir telkini kendi yutar salkımıDeve adını satar eşek odunuKış kışlığını kuş kuşluğunu gösterirDeve adını eşek odunu satarKarga şakırdamış bülbülüm sanmışEle verir telkini kendi yutar salkımıErsiz avrat eyersiz atYalın varsa karnına çulun varsa sırtınaHalka verir telkini kendi yutar salkımıTaş düştüğü yerde ağırdır (taş yerinde ağırdır)Karga kekliği taklit edeyim derken kendi yürüyüşünü şaşırmışDeme işitmeEşeğine bakmazda akşamdan sonra oduna giderEşeğine bakmaz köye düğüne giderAman dileyene kılıç kalkmazAğaca dayanma kurur adama dayanma ölürAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişHuyu güzele kırk yılda doyulmaz kendi güzele kırk günde doyulurErsiz avrat yuvasız atErsiz avrat yularsız atRüzgarlı günde pamuk atılmazAslını inkar eden (saklayan) haramzadedir (kafirdir)Ağızdan burun yakın kardeşten karın yakınAğaca dayanma çürür insana dayanma ölürEşeğine bakmazda hasan dağı na oduna giderKimse kendi ayıbını görmezErsiz avrat dizginsiz at gibidirAdama dayanma ölür duvara dayanma yıkılırEl için kuyu kazan evvela kendi düşerHer horoz zibilliğinde öterBoğaz dokuz boğumdur boğa boğa söylerAnadan olur daya (dadı) hamurdan olur mayaKul azmayınca hak yazmaz (kula bela gelmez hak yazmadıkça hak bela yazmaz kul azmadıkça)Oynayamayan gelin yerim dar. derİnsan eti ağırdırBoğaz kırk boğumdur boğa boğa söylerMisafir kısmetiyle gelirAdam eti ağırdırBir fenanın yedi mahalleye zararı dokunurErsiz avrat yularsız eşekSabır acı isede meyvesi tatlıdırTartılırsan denginle tartılAdam yükü ağırdırYere bakan yürek yakanBoğaz dokuz boğumdurYere bakar yürek yakarSağlam kafa sağlam vücutta bulunurEle güven olmazBir fenanın yedi mahalleye zararı vardırAkarsu çukurunu kendi kazırHamala semeri yük olmazAdama dayanma ölür duvara (ağaca) dayanma yıkılır (kurur)İnsan yükü ağırdırAğrılardan göz ağrısı her kişinin öz ağrısıSabır acıdır ama meyvesi tatlıdırHalka verir talkını kendi yutar salkımıAkşam gelen misafirin yiyeceği bulgur sıkısı yatacağı ahır sekisiYol bilen kervana katılmazCahil kimsenin yanında kitap gibi sessiz olÇocuk ile çıkma yola düşersen güler düşerse ağlarCan candan şirindirKomşu iti komşuya ürümezKimse kendi memleketinde peygamber olmamışAnadan olur dadı hamurdan olur mayaKimse ayranım ekşi demezKötü komşunun yedi mahalleye zararı vardırÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşerEşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme kimi uzun der kimi kısaYayı atıcısına vermeliEğitim özgürlüğe götürürİyi insan lafının (sözünün) üstüne gelirGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerek (olur)Gölgesinde oturulacak ağacın dalı kesilmezKirpi yavrusunu pamuk diye severmişEsrik devenin çulu eğri olurEvlinin bir evi var evsizin bin evi varEv yıkanın evi yıkılırKarga dermiş ki çocuklarım olalı burnumu göme göme bok yiyemedimKirpide yavrusunu pamuğum diye severmişHerkes aklını pazara çıkarmış yine kendi aklını almışEv yıkanın evi olmazCan ciğerden tatlıSütlüyü sürüden çıkarmazlarSenden çıkmış bir kaza kime gidersin imdadaTerzi kendi söküğünü dikemezAnayı kızdan ayıran paraSırrını düşmanının bilmesini istemiyorsan dostunada söylemeAkarsu çukurunu kendi kazar (doldurur)Yavuz at yemini (yavuz it ününü) kendi artırırKöşe taşı köşede yakışırTembele iş buyurursan sana akıl öğretirYoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmazPilavdan döne kaşığın sapı (dönenin kaşığı) kırılsınBaş başa bağlı başda yasayaAkçanın iyisi kesede duran bahçanın (bahçenin) iyisi eve yakın olanKarga bülbülü taklit edeyim derken ötmeyi unutmuşKişinin kendine ettiğini başka hiç kimse edemezAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişYırtılan deli ahmet in yakasıSoydur çekerSırrını düşmanının bilmesini istemezsen dostunada açmaBaş başa bağlı başda padişahaGelin altın taht getirmiş çıkmış kendisi oturmuşTaş yerinde ağırdırGidene ağam gelene paşamAkıl ortağı ortak mal ortağı kaypakAşure yemeye giden kaşığını taşırHerkesin hamuru ekmeğine göredirKuzguna yavrusu şahin görünürAcele etsende iş olacağına varırKöylü birbirine düşmezse osmanlı mıkla yiyemezÇingenenin ipini kendisine çektirirlerKimseden kimseye hayır yok (gelmez)Ana kızına taht kurar kız bahtı kocada ararTilki yetişemediği üzüme koruk derKurda neden boynun kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişTilki ulaşamayacağı üzüme koruk derAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışKarga yavrusuna bakmış benim ak pak evladım demiş (kuzguna yavrusu anka görünür)Mezar taşı ile övünülmezMeyve ağacından uzak düşmezArmut ağacından uzak düşmezKedi yetişemediği ciğere murdar dermişKedi ulaşamadığı ciğere murdar dermişKedi yetişemediği ciğere pis dermişAmcamla dayım hepsinden aldım payımÇömlekçi suyu saksıdan içerKedi uzanamadığı ciğere pis dermişMalı malla canı canla ölçmeliAkıl ortak ortak mal ortağı kaypakKöpeksiz köy buldu değneksiz gezerKişinin başına gelen kendi ağzından çıkandırKedi uzanamadığı ete murdar dermişOrtak gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişCinstir çeker boktur kokarSerkeş öküz soluğu kasap dükkanında alırFare deliğe sığmamış birde kıçına kabak bağlamışAkılları pazara çıkartmışlar herkes (yine) kendi aklını beğenmiş (almış)Başın başı başında başı vardırKöpeksiz köy bulmuşda çomaksız geziyorKöpeksiz köy bulmuşda değneksiz geziyorKulak kendi söylediğinide dinlemek içindirKedi uzanamadığı ciğere murdar dermişIsmarlama dua kabul olmazMum dibini aydınlatmazSanatını ustadan öğrenmeyen öğrenemezSıçan deliğe sığmamış birde kıçına kabak bağlamışSanatını ustadan görmeyen öğrenemezAdamın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Ismarlama hac kabul olmazHerkes zibilliğinin horozuIsmarlama hac kabul olunmazAç ile arkadaş olma yemem derde sömürürVer elindekini ellere sonra vur başını yerlereIsmarlama dua kabul edilmezVer varını ellere sonra vur başını yerlereEvli evine köylü köyüneUlu sözü dinlemeyen ulurmuşÇıra dibine ışık vermezBabadan mal kalır kemal kalmazDeli kız düğün etmiş kendi baş sedire geçmişDanışan (zengin) dağlar aşar danışmayan (olmayan) yolda şaşarFare deliğine sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamışPara isteme benden buz gibi soğurum sendenDeve sahibi şan sahibi koyun sahibi mal sahibi yeler onmaz bağ sahibiAk göt geçit başında belli olurÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşer (çocuğa iş ardına sen düş/ çocuğu işe sal ardınca sen var)Kızın varsa el yatağında yatmasın oğlun varsa el ekmeğini tatmasınKişinin çektiği dili belasıdırIsmarlama dua satın alınmazUlu sözü dinlemeyen ulur kalırFare (sıçan) deliğe sığmamış birde kuyruğuna (kıçına) kabak bağlamışUlu sözü tutmayan ulur kalırTemiz çevre istiyorsan önce kendi kapının önünü süpürSen kendini övme el seni övsünGavurun tembeli keşiş Müslümanın tembeli dervişKülhancının beyliği hamamcılık demişlerSanatını ustadan öğrenmeyen (görmeyen) öğrenemezSanatı ustasından görmeyen öğrenmezKötü tarlanın verdiğini yiğit kardeş vermezArayan mevlasınıda bulur belasınıdaKele köseden yardım gelmezHamala semeri yük değildir (olmaz)Sabır acıdır meyvesi tatlıdırTaş düştüğü yerde kalırYoğurdum karadır diyen olmazAna kızına taht kurar kız bahtı kocadan ararKarga kekliği taklit edeyim demiş kendi yürüyüşünü unutmuşAyranım karadır diyen olmazKöpeğe gem vurma kendisini at sanırAğrısız baş mezarda olurTaş düştüğü yerinde ağırdırTaş düştüğü yerinde kalırGeçim dünyasıBir insan köprü kurar bin insan geçerEşek eşeği ödünç kaşırAğaca dayanma kurur insana dayanma ölürGürültü istemeyen kazancı dükkanına girmezDertsiz baş mezarda taşYavuz (yürük) at yemini (yavuz it ününü) kendi artırırAbdalın dostluğu köy görünceye kadardırKomşunun karısı komşuya kız görünürTilkinin gezip geleceği yer kürkçü dükkanıdırÖküze boynuzu yük olmazAmca baba yarısıdırHerkes kendi ayıbını bilmezEl(in) yumruğu(nu) yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırmış (zannedermiş)Bir kişi köprü kurar bin kişi üzerinden geçerHerkes kendi ölüsü için ağlarÜvey öz olmaz kemha bez olmazKarıncanın yok olma zamanı gelince kanatlanırGönül kimi severse güzel odurTilkinin dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırKişi ne yaparsa kendine yaparAslını inkar eden (saklayan) haramzadedirBozacının şahidi şıracıAdamın ahmağı malını överBir adam köprü kurar bin adam üzerinden geçerYol üstüne bostan ekme el için ihtiyarlıkta avrat alma el içinYol üstüne bostan ekme el için kocalıkta avrat alma el içinKoça boynuzu yük değilKoyun can derdinde kasap yağ derdindeHayır dile komşuna hayır gele başınaAyıyı fırına atmışlar yavrusunu ayağının altına almışEl eliyle yılan tutulurKuş darıdan kaçar mı?Duvara dayanma yıkılır insana güvenme ölürDeğme (dokunma) sarhoşa yıkılana kadar gitsinDuvara yaslanma yıkılır insana güvenme ölürİt kağnı gölgesinde yürürde kendi gölgesi sanırmışSerçe ile konuşanın sesi semadan gelirAğaca dayanma kurur insana güvenme ölürMisafir ev sahibinin bağlı kuzusudurAdama güvenme ölür ağaca dayanma kururAyranım eşkidir diyen olmazHamala semeri yük değildirKürkçünün kürkü olmaz börkçünün börküGarip kim kör oGailesiz baş yerin altındaÇingene çingeneye çatmadıkça kasnak boynuna geçmezAslını inkar eden haramzadedirGitsende beni bağlamaz kendi düşen ağlamazHayırlı evlat neylesin malı hayırsız evlat neylesin malıKavgada kılıç ödünç verilmezKartala bir ok değmiş oda kendi yeleğindenKurt komşusunu yemezAyranı yok içmeye atla gider sıçmayaSorumluluk insanı eğitirHer yiğidin bir yoğurt yiyişi vardırEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu balyoz sanırBaz bazla kaz kazla kel tavuk topal horozlaEvini tavuk eşiyor çalımı dağdan aşıyorAyranı yok içmeye tahtırevanla gider sıçmayaAnadan olur daya hamurdan olur mayaYağına kıyamayan çöreğini kuru yerYağına kıyamayan çöreğini yoz yerYağına kıyamayan çöreğini zor yerAçık yerde tepecik kendini dağ sanırYağına kıyamayan çöreğini yavan yerAkar su çukurunu kendi kazarElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazEl yumruğu yemeyen kendini kahraman sanırSu akar yolunu bulurEsrik devenin çulu eğri gerekAç esner aşık gerinirBaş başa bağlı başta şeriata (yasaya)Elin yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu balyoz zannedermişAğrılarda göz ağrısı her kişinin öz ağrısıTırnağın varsa başını kaşıEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanırYağına kıymayan çöreğini zor yerYağına kıymayan çöreğini yavan yerYağına kıymayan çöreğini kuru yerDevletli ile deli bildiğini işlerDeveci ile dostluk eden kapısını büyük açmalıdırEceli gelen köpek cami duvarına siyerTavşan dağa küsmüşde dağın haberi olmamışKöre şimdi gece. demişler ne zaman gündüzdü? demişEle attığın taş kendi başına değerKeskin sirke küpüne (kabına) zarar verirKelin ilacı olsa başına sürerEl kazanı ile aş kaynamazBekar olana karı boşamak kolay olurKeçiye can kaygısı kasaba yağ kaygısıParanın açamadığı kapı yokturKuş kanadına kira istemezAdam adam denmekle adam olmazParanın açmadığı kapı yokturSıçan deliğe sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamışKoyma akıl akıl olmazDeveci ile konuşan kapısını büyük açarAnalık fenalık (kara yamalık)Yaz yaz gerek kış kışAyranım ekşidir diyen olmazÖksüz oğlan göbeğini kendi keserBalcının var bal tası oduncunun var baltasıTavşanı tazı tutar çalımı avcı satarSu yatağını bulurRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürHer gün baklava börek yense bıkılırAva giden avlanırAna kızına taht kurmuş baht kuramamışArık ata kuyruğu (da) yüktürKeçiye can kaygısı kasaba et kaygısıMal istersen bedeninden evlat istersen belindenDarı unundan baklava incir ağacından oklava olmazKısmet gökten zembille inmezRahat ararsan mezardaBıçağı kestiren kendi yüzü suyu insanı sevdiren kendi huyuAğrısız baş mezarda gerekOrtak atın beli sakat olurKazma elin kuyusunu kazarlar kuyunuÇalımına bakarsan alasın gelir evine bakarsan sadaka veresin gelirSarmısak içli dışlı soğan yalnız başlıYangını körükleyen saçından tutuşurEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu bozdoğan armudu sanırKol kırılır yen içinde kalırDüşünen insan özgür insandırDört atanın dördüde hakEğretinin canı berk olurKişi arkadaşından bellidirHaneye lazım olan camiye haramdırTaş düştüğü yerde ağırdırAptal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırElalemle düğüne bayrama gidilirBalık çok konuşurum ama ağzım su dolu. demişÖlüm hak miras helalYalancıyı kaçtığı yere kadar kovalamalıBeş parmağın hangisini kessen acımaz?Evli evinde köylü köyünde gerekKuzguna yavrusu (anka) görünürAç yanından kaçEl ile gelen düğün bayramAnam babam kesem elimi soksam yesemYavaş tükürüğün sakala zararı varYılan kendi eğriliğine bakmazda devenin boynu eğri. derAç yat dinç yatKedinin boynuna ciğer asılmazEl el için ağlamaz başına kara bağlamazEl elin aynasıdırKızı keyfine bırakırsan ya davulcuya kaçar ya zurnacıyaKızı keyfine bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıyaÇerçi başındakini satarDerviş tekkede hacı Mekke'de bulunurDerdin yoksa söylen borcun yoksa evlenAç yatarım dinç yatarımKeçi nereye çıkarsa oğlağıda oraya çıkarElifin hecesi var gündüzün gecesi varEmmim dayım kesem elimi soksam yesemİnsan kendini beğenmese çatlarEl elin eşeğini türkü söyleyerek ararKazan kazana kara demişKızı gönlüne bırakırsan ya davulcuya kaçar ya zurnacıyaYolcu yolunda gerekÖnce can sonra cananYiğit ekmeğiyle yiğit beslenirCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurOt kökü üstünde biterAman diyene kılıç kalkmazSoran dağları aşmış sormayan düz yolda şaşmışAdama dayanma ölür ağaca dayanma kururPadişah yasağı üç gün sürerAbdal abdalın ne umduğunu ne bulduğunu isterEmek olmadan yemek olmazSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Çarık çarıkla sarık sarıklaAllah kulunu kısmeti ile yaratırAtımın anlı sakar lakabını ele takarBana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursaBana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaTilkinin dönüp geleceği yer kürkçü dükkanıdırEr olan ekmeğini taştan çıkarırBir kötünün yedi mahalleye zararı vardırYağına kıymayan çöreğini yoz yerBir anaya bir kız bir kafaya bir gözAğacın kurdu içinde olurTilki erişemediği üzüme hevengim olsun. demişAğlatan gülmezHer şey olacağına varırİki el bir baş içindirSarhoşa dokunma kendi yıkılsınAna gezer kız gezer bu çeyizi kim düzer?Cahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurAğanın alnı terlemezse ırgatın burnu kanamazFare deliğe sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamışKocana göre bağla başını harcına göre pişir aşınıAbdal tekkede hacı Mekke'de bulunurEmanet eşeğin haltonu gevşek olurNe dilersen eşine o gelir başınaCahile laf anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürAdam adama gerek olmasa her biri bir dağ başında olurduAptal ata binerse bey oldum sanır şalgam aşa girerse yağ oldum sanırAsil azmaz bal kokmaz (kokarsa yağ kokar çünkü aslı ayrandır)Kızı gönlüne bırakırsan ya davulcuya varır ya zurnacıyaKomşu komşunun tütününe muhtaçtırAlet işler el övünürBir uyuz keçi bir sürüyü boklarGarip itin kuyruğu yerinde gerekFırsat eldeyken sürün devranıİki at bir kazığa bağlanmazAş kaşık ile iş keşik ileGemisini kurtaran kaptandırKurda neden boynun (ensen) kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişGarip itin kuyruğu götünde gerekGafile kelam nafile kelamÖküze boynuzu yük değilGarip itin kuyruğu götünde olurGem almayan atın ölümü yakındırAkılsız kasabın gerisine kaçar masadıGarip itin kuyruğu kıçında gerekTokmağı baş kazık yerArpa samanıyla kömür dumanıylaAçma sırrını dostuna oda söyler dostunaSütsüz koyun meleğen olurNasihat istersen tembele iş buyurGarip köpeğin kuyruğu döşünde gerekGarip itin kuyruğu kıçına kısık olurHamama giren terlerKarga yavrusuna bakmış benim ak pak evladım demişŞapkası dar gelen başım büyük sanırGarip itin kuyruğu kıçına kısık gerekGarip itin kuyruğu bacağı arasında olurBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunurEli işitip mum ışığı gibi kendin yanarsınEvvel hesap sonra kasapDert gezmiş derman beraber gezmişSokma akıl sekiz adım giderCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordurOğlan anası kapı arkası kız anası minder kabasıAl kibar kızını işlesin bulana bulana al çıtak kızını gezsin eğlene eğleneTayfanın akıllısı geminin dümeninden uzak dururŞeytan kişiyi kandırır ama suyunu ısıtmazBana dokunmayan yılan bin yaşasınBabasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanırAv avlayanın kemer bağlayanınAslını saklayan haramzadedirBenden sana bir öğüt ununu elinde öğütBana dokunmayan yılan bin yıl yaşasınAta malı mal olmaz kendin kazanmak gerekDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaCahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtürÇiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hakArmut dalının dibine düşerBeni sokmayan yılan bin yıl yaşasınAvradı er zapt etmez ar zapt ederAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışLezzetsiz çorbaya tuz kar etmezBeni ısırmayan yılan bin yıl yaşasınEşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme kimi uzun kimi kısa derFakir hırsızlığa çıkınca ay akşamdan doğarCennetde bu dünyada cehennem deSarımsak içli dışlı soğan yalnız başlıSaçın ak mı kara mı önüne düşünce görürsünBir koyundan iki post çıkmazEceli gelen fare kedi taşağı kaşırOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinAç kurt aslana saldırırHer koyun kendi bacağından asılırBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleŞeytan adamı kandırır ama suyunu ısıtıvermezBaba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıBir baba dokuz evladı besler dokuz evlat bir babayı beslemezYuvarlanan taş yosun tutmazNe verirsen elinle o gelir seninleBaş başa vermeyince taş yerinden kalkmazGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerekIsmarlama hac hac olmazEl elin eşeğini yırlaya yırlaya kendi eşeğini terleye terleye ararDertsiz baş mezara taşAdam ahbabından bellidirÇıra dibi karanlık olurAçık yaraya tuz ekilmezAlçak yerde yatma sel alır yüksek yerde yatma yel alırAyırıcı gelmiş seçici gelmiş. orta yere sıçıcı gelmişHer horoz kendi çöplüğünde öterOğlanın şaşkını babasının zenginliğini methederAkraba ile ye iç alışveriş etmeAğaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demişAç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursunİnsanoğlu çiğ süt emmişDertsiz baş terkide gerekAh alan onmazYağmur yağsa kış değil mi? kişi halini bilse hoş değil mi?Karga kekliği taklit edeyim demiş kendi yürüyüşünü şaşırmışEvi ev eden avrat yurdu şen eden devletPişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarGülme komşuna gelir başınaRüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürBaba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememişAsil azmaz bal kokmaz kokarsa yağ kokar onunda aslı ayrandırSade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaBorç yiyen kesesinden yerGüzellerin talihi çirkin olurKurt dumanlı havayı severGüvenme dostuna saman doldurur postunaYuyucunun hakkı eline geçsinde ölü ister cennete gitsin ister cehennemeTaşa çıkan keçinin ağaca çıkan oğlağı olurAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)Ata dost gibi bakmalı düşman gibi binmeliRüzgar eken fırtına biçerGevşek tükürüğün sakala zararı vardırÇam ağacından ağıl olmaz el çocuğundan oğul olmazKendi düşen ağlamazHer kuşun eti yenmezÖküz altında buzağı aranmazBaş başa bağlı başda şeriataGarip kuşun yuvasını Allah yaparBorçtan korkan kapısını büyük açmazMum dibine ışık vermezKardeş kardeşi atmış yar başında tutmuşBoğaz dokuz (kırk) boğumdur (boğa boğa söyler)Kimse kendi memleketinde peygamber olmazKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezHaddini bilmeyene bildirirlerGüzele kırk günde doyulur iyi huyluya kırk yılda doyulmazEl ağzına bakan karısını tez boşarÜzümün çöpü var armudun sapıNe doğrarsan aşına o çıkar kaşığınaAr yılı değil kar yılıAtılan ok geri dönmezDost ile ye iç alışveriş etmeBana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaOrtaklık öküzden başlı başına buzağı yeğdirAtlar nallanırken kurbağa ayağını uzatmazVarını veren utanmamışİki kişi konuşurken üçüncüye bok yemek düşerEmanete hıyanet olmazBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırEl elin eşeğini türkü çağırarak ararYalancı kim? işittiğini söyleyenBir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli ya yola gitmeliHuylu huyundan vazgeçmezNe verirsen elinle o gider seninleZurnada peşrev olmaz (ne çıkarsa bahtına)Kardeş kardeşi bıçaklamış dönmüş yine kucaklamışMahkeme kadıya mülk değilAlçak yer yiğidi hor gösterirZaman sana uymazsa sen zamana uyEmanet eşeğin yuları gevşek olurAkan su yosun (pislik) tutmazKomşu komşunun külüne muhtaçtırİti an çomağı hazırlaÖnce iğneyi kendine batır sonra çuvaldızı eleTembele iş buyur sana akıl öğretsinDağ dağ üstüne olur ev ev üstüne olmazUlu sözü dinlemeyen uluyakalırAsil azmaz bal kokmazAğılda oğlak doğsa ovada otu biterCan cümleden aziz(dir)İş olacağına varırZengin adam elindeki kendine yeten adamdırDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaÜveye etme özünde bulursun geline etme kızında bulursunYavuz hırsız ev sahibini bastırırİyilik et kele övünsün eleBoktur kokar huydur çekerÇivi çiviyi sökerBirgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratmaKul sıkışmayınca hızır yetişmezAkıl akıldan üstündürEvdeki hesap çarşıya uymazAbdal abdalın ne onduğunu ister nede bulduğunuAkıllı oğlan neyler ata malını akılsız oğlan neyler ata malınıYalancının mumu yatsıya kadar yanarTarlaya saban sürüye çobanKimse kimsenin kısmetini yemezGemisini kurtaran kaptanBülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demişÇalıda gül bitmez cahile söz yetmezUstanın çekici bin altınKimse bilmez kim kazana kim yiyeBugünün işini yarına bırakmaMal canın yongasıdırBir baba dokuz oğlu besler dokuz oğul bir babayı beslemezİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurHer işte bir hayır vardırEceli gelen köpek cami duvarına işerBal tutan parmağını yalarAz veren candan çok veren maldanAbdal düğünden çocuk oyundan usanmazYarım hekim candan eder yarım hoca dinden ederAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAcıyan uyumuş acıkan uyumamışAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeAyağını yorganına göre uzatAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırNe ekersen onu biçersin