Kimse ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Mısır daki sağır sultan bile duyduBahanesiz ölüm olmazÖksüz kuzu toklu (öveç) olmazSuçu gelin etmişler kimse güveyi girmemişAğlarsa anam ağlar gayrısı yalan ağlarKimse kendi ayıbını bilmezDeli deliyi görünce çomağını (değneğini) saklar (gizler)Yarası olan gocunur (gocunsun)El elden üstündür (ta arşa kadar)Abdal düğününden çocuk oyunda usanmazKabahat samur kürk olsa kimse sırtına (üstüne) almazKem söz kalp akça sahibinindirKurt köyünü (tüyünü) değiştirir huyunu değiştirmezIsıracak it (köpek) dişini (dişlerini) göstermezKöpeğe dalaşmaktan çalıyı dolanmak yeğdirSuçu gelin etmişler kimse güvey olmamışArda kalan derde kalırMum (çıra) dibine ışık vermezDilsizin dilinden sahibi anlarYoksul ata binse selam almazSağır için iki kere keramet olmazYağlar bol bol akarken peynir tulumuna kim bakarİyi nasihat verilir iyi ad verilemezAç elini kara sokarKuş uçmaz kervan geçmezDamdan düşen damdan düşenin halini bilirDüşenin dostu olmaz hele bir düşde görHerkesin bir derdi var değirmencininkide suİti an taşı eline al (çomağı hazırla)Mahkeme kadıya mülk değildir (olamaz)İt değmekle (işemekle) deniz pis olmazCaminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gözü kör olurHer başın bir derdi var değirmencininkide suEşek hoşaftan ne anlar?Köpeğe dalanmaktan çalıyı dolanmak yeğdirAdam adam kadri bilir sarraf altın kıymetiniBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazGürültü istemeyen kazancı (bakırcı) dükkanına girmez (hırkasını başına çeker)Eşeği süren (tırmalayan) osuruğuna katlanırAğaçtan maşa abdaldan paşa olmazSuçu gelin etmişler kimse güvey olmamış (girmemiş)Çöpsüz üzüm olmazEl için yanma nare araDamdan düşen damdan düşenin halinden (halini) bilirÖksüz hırsızlığa çıkarsa ay ilk akşamdan doğarKasap yağı bol olunca gerisini yağlarAcemi nalbant gavur eşeğinde öğrenirNamazda gönlü olmayanın ezanda kulağı olmazBir abam (postum) var atarım nerede olsam yatarımCemaat ne kadar çok olsa imam gene bildiğini okurYemişsiz ağaca taş atmazlarAdaletin kestiği parmak acımazKöpeksiz köy bulmuşda çomaksız (değneksiz) geziyorBalta girmedik orman olmazSağlam baş yastık istemezErdiğine erer ermediğine taş atarİnsan yükü (eti) ağırdırMeyveli (mevye veren) ağaç taşlanırBalta girmedik ağaç olmazBalta değmedik orman olmazYapı taşı açıkta kalmazİşleyen demir pas tutmaz (ışıldar)Cahil kendisinin düşmanıdır başkasına nasıl dost olsunHer başın bir derdi var değirmencininki suOğlumu (evladımı) ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımBaşın başı var başında başı varKimse yoğurdum ekşi demezKem söz sahte akçe sahibinindirKem söz kem akçe sahibinindirEşek (eşkin) eve gelmiş yorga yolda kalmışAç it fırın duvarını delerEskiye itibar olsa olsa bit pazarına nur yağardıDeve yerine deve çökerUlu sözü dinlemeyen uyuyakalır (uluya kalır)Her firavunun bir musa sı çıkarBoyuma göre (boyumca) boy buldum huyuma göre (huyumca) huy bulmadımEskiye rağbet olsa bit pazarına nur yağardıEskiye rağbet olsaydı bit pazarına nur yağardıIsıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demişMinareyi çalan kılını hazırlar (kılıfına uydurur)Aç (arık) at yol almaz aç (arık) it av olmazÇanakta balın olsun yemen den (bağdat tan) arı gelirEskiye itibar olsa olsaydı bit pazarına nur yağardıHesabı pak olanın yüzü ak olurSuçu gelin etmişler kimse güvey girmemişGün doğmadan kimliği söylenmezÇengi ölüsü çalgı (daire tef) ile kalkarBeylik vermekle yiğitlik vurmaklaEl yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanırSen ağa ben ağa bu ineği (öküzü) kim sağa (sen dede ben dede bu atı kim tımar ede)Öpülecek el ısırılmaz (ele tükürülmez)Davetsiz giden döşeksiz otururDavetsiz misafir mindersiz otururAl ile aslan tutulur güç ile sıçan (gücüğen) tutulmazAdam adama gerek olurKaz kazla daz dazla kel tavuk topal horozlaYanlız kalanı kurt yerCahil olan kimse vakitsiz öten horoz gibidirCömert eli kimse kesmezTesti kırılsada kulpu elde kalırHarman (harmanını) yakarım diyen orağa yetişmemişAl gömlek gizlenmezAdam adam denmekle adam olunmazYapı taşı yerde kalmazAğrımayan baş yastık istemezEceli gelen (yaklaşan) köpek cami (mescit) duvarına (avlusuna) siyer (işer)Aşığa Bağdat sorulmaz (ırak uzak değildir)Teşbihte hata olmaz (olmasın)Kurt tüğünü (köyünü) değiştirir huyunu değiştirmezAçın halini tok bilmez hastanın halini sağ bilmezSana vereyim bir öğüt kendi ununu elinle öğüt (benden sana bir öğüt ununu elinle öğüt)Serçeden (kuştan) korkan darı ekmezAltının değerini sarraf bilirArife tarif ne hacetAy görmüşün yıldıza minneti (itibarı) yokturİyi nasihat verilir iyi ad verilmezİmam ölüyü deli deliyi severDünyada tasasız baş bostan korkuluğunda bulunurKim düşer daldan o bilir haldanBaşına gelen bilirGözü yumulunca kadri bilinirAşığa Bağdat uzak gelmezAlçak uçan yüce konar yüce uçan alçak konurSinek pekmezciyi tanırİplik pazarında fatmacığa kim?Ağustosta yatanı zemheride büvelek tutarAyı akım kirpi yumuşağım demişBeleş peynir fare kapanında bulunurHer şeyin başı sağlıkAlışmış kursak bulamacını isterİn çık dünyasıArife bir söz yeterAşığa Bağdat ırak gelmezİt yal (yemek aş) yediği kapıyı beklerAcıkmış kudurmuştur beterdirAşığa Bağdat uzak değildirDolu küpten ses çıkmazKazma kuyuyu kendin düşersinSen ağa ben ağa koyunları kim sağaKavun kökeninde büyürDeli arlanmaz sahibi arlanırSüküt ikrardan gelir (sayılır)Sebepsiz ölüm olmazAlçak uçak yüce konar yüce uçan alçak konurArık ata kuyruğu yüktürDestursuz bağa girilmez gireni sopa ile kovarlar girenin yediği sopayı mevla bilirSoğanı (soğanın acısını) yiyen bilmez doğrayan bilirAbdalın dostluğu köy görününceye kadarHavlayan it kapmazKutsuz kuşun yuvası doğan yanında olurKuş darıdan kaçar mı? kaçmazHer insanın bir kusuru vardırBir postum var atarım nerede olsam yatarımBir abam var atarım nerede olsam yatarımKimse yoğurdum ekşidir demezBalcı kızı daha tatlı olurBalta değmedik ağaç olmazÖksüz kuzu öveç olmazKişinin kendine ettiğini cümle alem bir yere gelse edemezKaz kazla daz dazla kel tavuk kelhorozlaİtle dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak iyidirSana senden gelir her ne gelirse başın rahat bulur dilin rahat durursaHavlayan it ısırmazAğır git ki yol alasınYapı taşı yapıdan kalmazOrospu tövbe tutmazAptal düğünden çocuk oyundan usanmazAltının kadrini sarraf bilirİbibik sende bu göt varken çok yuvalar kokutursunİş bitirenin işi biterCins horoz yumurtadayken öterDostluk dağca hesap kılcaOynamasını bilmeyen gelin (kız) yerim dar demiş yerini genişletmişler (bollaştırmışlar) yerim dar demişHavlayan köpek kapmazDestursuz bağa girilmezCandan ahbap kandan şarap olmazSıçan (fare) çıktığı deliği bilirPara ile imanın kimde olduğu bilinmezFukaranın ahı tahttan indirir şahıAptalın dostluğu köy görünceye kadarDeh! denmiş dünyayı çüş! diye sen mi durduracaksın?Mazlumun ahı indirir şahı (yerde kalmaz)Ürüyen köpek kapmazAltın pas tutmaz deli yas tutmazKöpeğe dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak hayırlıdırParasız tellal bağırmazElçiye zeval olmaz (gelmez)Kabahat (suç) samur kürk olsa kimse sırtına (üstüne) almazİtin (köpeğin) duası kabul olsaydı gökten kemik yağardıLafını bilmeyen hödükler sönmüş ateşi körüklerKöpekle dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak hayırlıdırParasız dellal olmazKör ölünce badem gözlü kel ölünce sırma saçlı olurPilav yiyen kaşığını yanında (belinde) taşırİn kalk dünyasıAçın karnında ekmek durmazDeveden kazaz olmazSakalda keramet olsa keçi şeyhlik ederdiGözlüye gizli yokturİyi nasihat verilir iyi isim bilinmezKorku dağları bekletirIşığını akşamdan önce yakan sabaha çırasında yağ bulamazAğlarsa anam ağlar kalanı yalan ağlarKem söz kalp akçe sahibinindirAdam adamdan korkmaz hatır sayarMahallede biri ölür herkes kendi ölüsüne ağlarKorku dağları beklerBoş çuval dik durmazAbdalın dostluğu köy görününceye kadardırGüzele ne yakışmazAbdalın dostluğu köyü görene kadardırEr giden işine geç giden boşunaEceli gelen sıçan kedinin taşaklarını kaşırAğacın meyvesi olunca başını aşağı salarKorku dağları aşırırDeğme bana değmeyim sanaAğlamayan çocuğa emzik vermezlerAvcı nanca hile bilse ayı o kadar yol bilirHatasız dost arayan dostsuz kalırİyi insan sözünün üstüne gelirBorçlunun yüzü yumuşak olurKul kusursuz olmazAğlamayan çocuğa mama vermezlerMeyhaneciden şahit istemişler bozacıyı göstermişKaçanın anası ağlamamış (ağlamaz)Ergene karı boşaması kolayEşeği dama çıkaran yine kendi indirirBalta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmazAvcı nanca al bilse ayı o kadar yol bilirKurt köyünü değiştirir huyunu değiştirmezYalnız kalanı kurt yerKeçi (koyun) can derdinde kasap yağ (et) derdindeİki cambaz bir ipte yürümezKör ölür badem gözlü olur kel ölür sırma saçlı olurAvcı nanca hile bilse ayı onca yol bilirSoysuza beylik vermişler önce babasını asmışÖlüyü örtekomuşlar deliğe dürtekomuşlarÖlüyü örtekorlar deliğe dürtekorlarYarası olan gocunsunYerdeki yüze kimse basmazİtin hatırı yoksa sahibinin hatırı varYiğidi öldür hakkını yemeDağ adamı hasta eder sağ adamıEşkin eve gelmiş yorga yolda kalmışAl aslan tutar güç sıçan tutmazAlacağına şahin vereceğine kargaÖksüz oynaşa çıkmış ay akşamdan doğmuşAğzından çıkanı kulağın duysunAtın yüğrükse binde kaçHer insan kendi çukurunu doldururKarpuz kökeninde büyürHerkes kendi çukurunu doldururGidipte gelmemek gelipte görmemek (bulmamak) varHatasız arkadaş arayan arkadaşsız kalırGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulamazDemirden korkan trene binmezAğzından çıkanı kulağın işitsinKuşu kuşla avlarlarGüzele ne yaraşmazHerkes kendi sözünün ilk muhatabıdırGözü darıda olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazAvradı boşayan topuğuna bakmazDoğruluk minarede kalmışMahallede ölü olur herkes kendi ölüsüne ağlarDoğruluk dost (hak) kapısıDerin su yavaş akarYazın yersen lokumu kışın yersin bokumuHatasız arkadaş arayan yalnız kalırAnne hakkı ödenmezEl için yanma nare yak çubuğunu keyfini araKüfür yiğidin yürek yelpazesiİte hoşt demezler sahibinin hatırı var diyeAğız yemese yüz utanmazKimse kimsenin çukurunu dolduramazCanı acıyan eşek atı geçerBüyük lokma ye büyük söylemeKuştan korkan darı ekmezBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur (vardır)Zahirenin (çiftçinin) ambarı sabanın ucundadırAna hakkı ödenmezKul hatasız (kusursuz olmaz)Evladı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımYürük at yemini kendi arttırırBaş sağ olursa börk çok bulunurKargadan korkan bakla ekmezCins horoz yumurtada (iken) öterEşek eve gelmiş yorga yolda kalmışAz veren candan çok veren maldan verirEl için kuyu kazan evvela kendisi düşerEl için yanma nare yak çubuğunu safanı araKargadan korkan darı ekmezZorba ile şaka olmazDeli deliden hoşlanır imam ölüdenTilki tilkiliğini ispat edene kadar postu elden giderSürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kaparTilki tilkiliğini ispat edinceye kadar post elden giderGüzele kırk günde doyulur güzel huyluya kırk yılda doyulmazÖlmüş aslana tavşanlar bile hücum ederSürüyü güden kurdu görürBencil her yerde yalnızdırBencillik dostluğun zehiridirYapı taşı yapıdan (yerde) kalmazEvladı ben doğurdum ama gönlü benim değil kiİyilik yapan iyilik bulurAğır ol ağa desinlerBoş fıçı fazla langırdarSağır için iki kere kamet olmazYürük at kamçı değdirmezKarının dolaşığı akşamdan sabaha kor bulaşığıBoş fıçı çok ses çıkarırAç köpek fırın delerGidipde gelmemek var gelipde görmemek varDavetsiz gelen döşeksiz otururAvradın dolaşığı akşamdan sabaha kor bulaşığıTilki tilkiliğini kanıtlayıncaya kadar derisini boğazından çıkartırlarLeyleği kuştan mı sayarsın yazın gelir kışın giderÜrümesini bilmeyen it sürüye getirir kurtİtin ahmağı baklavadan pay umarBorçtan korkan kapısını geniş açmazBoş çuval ayakta durmazYağırı olan gocunurBorçtan korkan kapısını küçük açarHasta ol benim için öleyim senin içinEşeği süren osuruğuna katlanırTabak sevdiği deriyi taştan taşa çalarYerdeki yüze basılmazÜrümesini bilmeyen köpek davara kurt getirirKişinin kendine ettiğini kimse edemezBorçlunun dili kısa gerekKeskin zeka keramete kıç attırırKeskin sirke küpüne zarar verirAğır ol paşa desinlerKimse kendi ayıbını görmezMüft olsunda zift olsunYük altında ancak eşek kalırAğızdan burun yakın kardeşten karın yakınBorçtan korkan kapısını geniş (büyük) açmazÖdünç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderYola yoğurt dökmüş var mı?Zengin giyerse sağlıcakla fakir giyerse nereden buldun ki! derlerÜrümesini bilmeyen köpek sürüye getirir kurtAdam (insan) eti (yükü) ağırdırÖlüm bir kara devedir ki herkesin kapısına çökerKar zararın kardeşidirKarga nereye gitse kargadırAğır ol molla desinlerAltın pas tutmazAnadan olur daya (dadı) hamurdan olur mayaÇalışanı mal basar tembeli uyku basarAğır ol bey desinlerEl için kuyu kazan evvela kendi düşerİnsan eti ağırdırBir tepe yıkılır bir dere dolarIslanmışın yağmurdan pervası yokturİştah dişin dibindedirAdam eti ağırdırKefenin cebi yokİtin ölümü gelirse cami duvarına işerBir fenanın yedi mahalleye zararı dokunurEl deliye bende akıllıya muhtacımAdam yükü ağırdırBir fenanın yedi mahalleye zararı vardırİnsan yükü ağırdırHavlayan köpek ısırmazTabancanın dolusu bir kişiyi boşu kırk kişiyi korkuturAkarsu çukurunu kendi kazırDilsizin dilinden anası anlarYol bilen kervana katılmazKimse kendi memleketinde peygamber olmamışEskiye itibar olsaydı bit pazarına nur yağardıBaca eğride olsa dumanı doğru çıkarCan candan şirindirBeterin beteri varKalaylı bakır küflenmezUtananın oğlu kızı olmamışVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolunÜrüyen köpek ısırmazÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşerBakan göze bağ olmazKötü komşunun yedi mahalleye zararı vardırAyyar tilki art ayağından tutulurKimse ayranım ekşi demezİki baş bir kazanda kaynamazOğlanınki oğul balı kızınki bahçe gülüYalan parayla değil ya (alınmaz)Ağlarsa anam ağlar başkası yalan ağlarYolundan giden yorulmazSağır duymaz uydururTeşbihte hata olmasınSütlüyü sürüden çıkarmazlarDervişe Bağdat'ta pilav var demişler. yalan değilse ırak değil demişİşemekle deniz pis olmazTerzi kendi söküğünü dikemezSağır duymaz yakıştırırDazlayan daza düşer kel başlı kıza düşerZemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşırArslan kocayınca sıçan deliği gözetirBorçlunun döşeği ateşten olurErken kalktım işime şeker kattım aşımaCima pek hoş felekte gusül olmasaSütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer)Oğlumu ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımYürük ata kamçı olmazAv köpeği avdan kalmazKediye bokun şifa demişler tutmuş üstünü örtmüşEvladımı ben doğurdum ama gönlünü ben doğurmadımOğlumu ben doğurdum amma gönlünü ben doğurmadımDinsizin hakkından imansız gelirBekarlık maskaralıkÇabalama ile çarık yırtılırYatanın yüreğine borcu varTevekkelin gemisi batmaz eşeğini kurt yemezİte vurmazlar sahibinin hatırı var diyeKişinin kendine ettiğini başka hiç kimse edemezDavacısı kadı olanın yardımcısı Allah olsunHer güzelin bir kusuru vardırBorç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderLafın azı uzu çobana verme kızı ya koyun güttürür ya kuzuTabağa sorarsan dünyada fena koku olmazYoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmazBorç yiğidin kamçısıdırSağır işitmez yakıştırırMaymun yoğurdu yemiş artığını ayının yüzüne sürmüşTabak sevdiği deriyi yerden yere çalarBostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı olmazBaş sağ olursa börk çok olurFala inanma falsızda kalmaYürük ata kamçı değmezIslanmışın yağmurdan korkusu olmazGelin altın taht getirmiş çıkmış kendisi oturmuşTutumlu olan kimse fakir kalmazYatan kurttan yeler tilki yeğdirAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışEvden bir ölü çıkacak demişler herkes hizmetçinin yüzüne bakmışYatan sipahiden yeler köpek yeğdirKabahat öldürende değil ölendedirAslanla gezen taşa kurtla gezen leşe konarBekarlık maskaralıktırTevekkelin gemisi batmazDoğrunun yardımcısı Allah tırİnsan çeşit çeşit yer damar damarDamdan düşen damdan düşenin halinden anlarÇocuğun bulunduğu yerde kov (dedikodu gıybet) olmazFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetlidirYoksul ala ata binse selam almazHer taşın altına elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanAşığa Bağdat sorulmazKurda konuk giden köpeğini yanında götürürMazlumun ahı yerde kalmazAmcamla dayım hepsinden aldım payımSuç öldürende değil ölendedirAşık alemi kör dört yanını duvar sanırKöpeksiz köy buldu değneksiz gezerAğır taşı ne sel alır ne yelAvcı ne kadar al bilse ayı o kadar yol bilirDostluk kantarla alışveriş miskalleAltın eşin gümüş eşiğe muhtaç olurBaşın başı başında başı vardırDamdan düşenin halini damdan düşen bilirSabah sürçen geceye dek sürçerÖlmüş eşek kurttan korkmazCanı yanan eşek attan yürük olur (canı acıyan eşek atı geçer)Öküzü boynuzundan insanı sözünden tutarlarMeyhanecinin yüzünü bayram topu güldürürKöseyle alay edenin top sakalı kara gerekKulak kendi söylediğinide dinlemek içindirAdamın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Hoca okurken yanılırVerip pişman olmaktansa (olacağına) vermeyip düşman olmak yeğdir (ol)Köpeksiz köy bulmuşda çomaksız geziyorİyilik zayi olmazİyilik yerde kalmazHer gecenin bir gündüzü vardırHer gecenin bir sabahı vardırKöpeksiz köy bulmuşda değneksiz geziyorBoş fıçı çok (fazla) langırdarKoyunun götü bir gün açıksa keçininki her gün açıkHer gün gezen kırda bir gün uğrar kurdaHer ağaçtan kaşık olmazHer akşamın bir sabahı vardırDüşenin dostu olmazAlın yazısı değişmezÖlmüş koyun (eşek) kurttan korkmazKılıç kınını kesmezÇobana verme kızı ya koyun güddürür yada kuzuAcındırırsan arsız olur acıkdırırsan hırsız olurAcındırırsan arsız acıktırırsan hırsız olurGezen kurt aç kalmazHer ağlamanın bir gülmesi vardırTilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden giderOlacakla öleceğe çare yokturKardeşi kardeş yaratmış rızkını ayrı yaratmışIsırgan ile taharet olmazBoş başağın başı dik olurSofrada elini mecliste dilini kısa tutEşeği sahibinin dediği yere bağlada varsın kurt yesinMarifet iltifata tabidirDertsiz baş olmazŞeytanla kabak ekenin kabak başına patlarÇirkefe taş atma üzerine sıçrarAdam yenilmekle marifetli olur yanılmakla alimKızın varsa el yatağında yatmasın oğlun varsa el ekmeğini tatmasınÇocuğa iş buyuran ardına kendi düşer (çocuğa iş ardına sen düş/ çocuğu işe sal ardınca sen var)Yerdeki yüze basılmaz (kimse basmaz)Zelzeleyi gören yangına razı olurSabırla koruk helva olur dut yaprağı ipekÇocuğa iş ardına sen düşBilgisiz insan içi boş davula benzerAllah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovalarParanın gördüğü işi kimse göremezYıkılan ağaca balta vuran çok olurKülhancının beyliği hamamcılık demişlerKele köseden yardım gelmezÇatıdan düşenin halini damdan düşen bilirKuşkulu uyku evin bekçisidirKimine sivrisinek saz kimine davul zurna azKanatsız kuş uçmaz (olmaz)Köpeğe gem vurma kendisini at sanırKimin ki bağı var yüreğinde dağı varAl giyen alınırAğustosta gölge kovan zemheride karnını ovarEşek eşeği ödünç kaşırAdam adamı bir kere (defa) aldatırYavuz (yürük) at yemini (yavuz it ününü) kendi artırırSamur kürkde olsa kabahatli kimse üzerine almazCahil davula benzer işi boş sesi çokturAbdalın dostluğu köy görünceye kadardırAğustosta gölge kovan zemhiride karnını ovarGöze yasak olmazÇocuğu işe sal ardınca sen varBey oğlu kulluk kul oğlu beylikAltının kıymetini sarraf bilirPazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşurHerkes kendi ölüsü için ağlarGönül kimi severse güzel odurHer kimin bağı var yüreğinde dağı varKişi ne yaparsa kendine yaparÖlmüş koyun kurttan korkmazVeren eli kimse kesmezDostluk kantarla hesap miskalleTevekkelin (tevekküllünün) gemisi batmaz (eşeğini kurt yemez)Keçidede sakal varÖpülecek el ısırılmazİki cambaz bir ipte oynamazAyıpsız dost arayan dostsuz kalırAt görür aksar su görür susarAyıpsız dost isteyen dostsuz kalırBoyuma göre boy buldum huyuma göre huy bulamadımTaşıma (dökme) su ile değirmen dönmezAlçak yerde tepecik kendini dağ sanırÖksüz kuzu toklu olmazEl eliyle yılan tutulurİt derisinden post olmazYoktan yonga çıkmazNe oldum deme ne olacağım deKaraya sabun deliğe öğüt neylesinEğri otursanda doğru konuşBoş fıçı çok langırdarEğri otur doğru konuşBoş çuval ayakta (dik) durmazBaş ağır gerek kulak sağırHayvan yularından insan sözünden tutulurKusursuz dost arayan dostsuz kalırDünyayı sel bassa ördeğe vız gelirKuş darıdan kaçar mı?Kürkçünün kürkü olmaz börkçünün börküEğreti ata (el atına) binen tez inerKarga mandayı babası hayrına bitlemezÜrümesini bilmeyen köpek sürüye kurt getirirAğır taş batman döver (yerinden oynamaz)Adam adamı bir defa aldatırBak bana bir gözle bakayım sana iki gözleParayı veren düdüğü çalarEğri oturalım doğru konuşalımZeyrek kuş iki ayağından tutulurRamazanda yalan söyleyenin (orun yiyenin) bayramda yüzü kara olurDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşde görKar zararın kardeşidir (ortağıdır)Adam adamı bir defa sınarSen olursan bensiz bende olurum sensizSağır işitmez uydurur (yakıştırır)Sabırla koruk helva olur dut yaprağı atlasBorçsuz çoban yoksul beyden iyidirTeşbihte hata olmazPekmez gibi malın olsun Antakya'dan sinek gelirAdam adamı bir kere sınarDeli deliyi görünce değneğini saklarAyıpsız yar isteyen yarsız kalırBilen dağdan aşar bilmeyen düz yolda şaşarDeğirmene gelen nöbet beklerBaşına gelen başmakçıdırSelin ağzı tutulur elin ağzı tutulmazAç tavuk (düşünde) kendini buğday (arpa darı) ambarında sanır (görür)Çok gezen tavuk ayağında pislik getirirOğlan olsun deli olsun ekmek olsun kuru olsunVarsa malın herkes kulun yoksa malın dardır yolunBaz bazla kaz kazla kel tavuk topal horozlaAğrısız baş mezarda gerek (olur)Miskçiyle konuş miskine bulaş pisçiyle konuş pisine bulaşYürüyenin yatanda hakkı vardırGiden gelse dedem gelirdiCömertle nekesin (cimrinin) harcı birdirAlışmadık götte don durmazAçık yerde tepecik kendini dağ sanırAğır taş batman döverİşleyen demir pas tutmazBir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramazGörmemişin oğlu olmuş çekmiş çükünü koparmışKem göz kalp akçe sahibinindirMinareyi çalan kılıfını hazırlarÖlüm gelmiş bu cane baş ağrısı bahaneİyi olacak hastanın doktor ayağına gelirEsrik devenin çulu eğri gerekDanışan dağlar aşar danışmayan düz yolda şaşarDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda şaşmışKalendere kış olur demişler titremeye durmuşuz demişDanışan dağlar aşmış danışmayan düz ovada şaşmışDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda kalmışDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşte görAç tokun yüzüne bakmakla doymazAğır taş yerinden oynamazBaş başa bağlı başta şeriata (yasaya)Köpekle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirLeyleğin ömrü (günü) laklakla geçerHayvan yularından insan ikrarından tutulurKedinin kabahatini önüne koyarlar öyle döverlerÇok havlayan köpek ısırmazİyi olacak hastanın hekim ayağına gelirÇıngıraklı deve kaybolmazTırnağın varsa başını kaşıHak deyince akan sular dururAdalet ile zulüm bir yerde barınmazAltın semer taksalarda eşek yine eşektirÜçlenmemiş eken olmamış biçerTeşbihte (temsilde) hata olmazAkıllı varada yoğada çapa sallamazEtme bulma dünyasıVar mı malın herkes kulun yok mu pulun dardır yolunFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetli olurSofrada elini dernekte dilini sıkı tutKeskin sirke küpüne (kabına) zarar verirVar mı pulun herkes kulun yok mu pulun dardır yolunSıçan çıktığı deliği bilirAkıllı düşününceye kadar deli oğlunu everirKöprüyü geçene kadar ayıya dayı deBekar olana karı boşamak kolay olurAda bana adayım sanaHuy canın altındadırAdam adam denmekle adam olmazKöprüden geçene kadar ayıya dayı deYılana yumuşak diye el sunmaKöprüden geçinceye kadar ayıya dayı derlerKöprüden geçerken ayıya dayı derlerKoyma akıl akıl olmazEğri oturup doğru konuşalımTan yeri ağarınca hırsızın gözü kararırGidipde gelmemek gelipde görmemek (bulmamak) varDeliye bal tattırmışlar çarşıda katran bırakmamışBezirgan züğürtleyince geçmiş defterleri yoklarYarası olan gocunurArı bal alacak çiçeği bilirBoş torbayla at tutulmazYazın gölge kovan kışın karın ovarAnalık fenalık (kara yamalık)Her yokuşun bir inişi her inişin bir yokuşu vardırÇobana verme kızı ya koyun güttürür ya kuzuMazlumun ahı indirir şahıSütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içerKatıra baban kim? demişler dayım attır demişİtle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdirGün bugündürÖksüz oğlan göbeğini kendi keserCanı kaymak isteyen mandayı yanında taşırBoş torbaya eşek gelmezAdam adamdan korkmaz utanırBilgisiz bir kimse savaş davuluna benzer sesi çok içi boşturAva giden avlanırAyıpsız yar arayan yarsız kalırRüzgara karşı tüküren kendi yüzüne tükürürYoldan (yol ile) giden yorulmazSu yatağını bulurRüya ile hülya olmasa züğürtlerin canı çıkarAcından kimse ölmemişSütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yerNasihat vereceğine para verKimse kimsenin rızkını yemezAy görmüşün yıldıza minneti yokturRahat ararsan mezardaArife tarif gerekmezKasap yağı bol bulunca gerisini yağlarDavacın kadı olursa yardımcın Allah olsunKöy yanar deli taranır (deli kız taranır)Kazma elin kuyusunu kazarlar kuyunuAğrısız baş mezarda gerekAna hakkı Allah hakkıBeleş olsunda zift olsunAğaçtan maşa olmazSarmısak içli dışlı soğan yalnız başlıKedinin gideceği samanlığa kadarHekim kim başına gelenCanı yanan eşek attan yüğrük olurBekar gözü kör gözüTemsilde hata olmazHerkesin ettiği yoluna gelirYılanın sevmediği ot deliğinin ağzında biterEl yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu bozdoğan armudu sanırBoynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)Her işin başı sağlıkDert çekene göredirDestursuz bağa girilmez (gireni sopa ile kovarlar)Boş torba ile at tutulmazKişi arkadaşından bellidirSıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demişGüneş balçıkla sıvanmazMiyancının kesesi bol olurGavurun tembeli keşiş Müslümanın tembeli derviş olurSıçan geçer yol olurSerçeden korkan darı ekmezArı kızdıranı sokarİtle çuvala girilmezCaminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurVermeyince mabud neylesin mahmudAğustosta gölge kovan zemheride karnın ovarBana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasınÖlümü gören hastalığa razı olurAçın uykusu gelmezHerkes kaşık yapar ama sapını yapamazKimsenin ettiği yanına kalmazİşin yoksa şahit ol borcun yoksa kefil olAkıl veren çok ekmek veren yokAzan kurda kızan köpekKel yanında kabak anılmazAkıl veren çok para veren yokTüccar züğürtleyince eski defterleri karıştırırGözü tanede olan kuşun ayağı tuzaktan kurtulmazCesurun bakışı korkağın kılıcından keskindirSıcağa kar mı dayanır?İyiyi amaçlayanlar iyiye kötüyü amaçlayanlar ise kötüye ulaşırlarDerdin yoksa söylen borcun yoksa evlenTüccar züğürtleyince geçmiş defterleri yoklarEl elin eşeğini türkü söyleyerek ararKazan kazana kara demişÜşenenin (utananın erinenin) oğlu kızı olmamışHasta yatan ölmez eceli yeten ölürGülü seven dikenine katlanırIsıracak it dişini göstermezAdam adamdan korkmaz utanır (hatır sayar)Samur kürkde olsa suçu kimse üzerine almazParan çoksa kefil ol işin yoksa şahit olYolcu yolunda gerekBir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamışMeyve ağacını taşlarlarSarımsağı gelin etmişler kırk gün kokusu çıkmamışSamur kürkde olsa kabahati kimse üzerine almazVar eli titremezSağır işitmez uydururKimse kimsenin çukurunu doldurmazCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurÖğüt veren çok olur ama ekmek veren olmazMeyve veren ağacı taşlarlarSoran dağları aşmış sormayan düz yolda şaşmışAna hakkı AllahtanrıhakkıSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Aşık kalemi kör dört yanını duvar sanırKabahat samur kürk olmuşda kimse giymemişDeli arlanmaz soyu arlanırAğır yongayı yel kaldırmazAl gömlek gizlenemezDevletli gözü perdeli olurKabahat samur kürk olsa kimse üstüne almazÇanakta balın olsun yemen den arı gelirBana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaBana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursaSuç samur kürk olsa kimse sırtına almazMeyveli ağaca taş atan çok olurHerkesin tenceresi kapalı kaynarİşleyen demir ışıldar (pas tutmaz)Bir kötünün yedi mahalleye zararı vardırSanat altın bileziktirEr olan ekmeğini taştan çıkarırZüğürtleyen bezirgan eski defterleri yoklarÇingeneye beylik vermişler önce babasını asmışAnlatışa göre verirler fetvayıAhbap kusuruna bakan ahbapsız kalırToprağı işleyen ekmeği dişlerAna gezer kız gezer bu çeyizi kim düzer?Kel ölür sırma saçlı olur kör ölür badem gözlü olurUmut fakirin ekmeğidirParanın yüzü sıcaktırKasavetsiz ağız anahtarsız açılırİt ulur birbirini bulurVarsa pulun herkes kulun yoksa pulun dardır yolunKitapsız ev cansız beden gibidirElmas çamura düşse yine elmasSağ olsunda dağ ardında bulunsunAllah dokuzda verdiğini sekizde almazAkıllı köprüyü arayana dek deli suyu geçerÜrümesini (ürmesini) bilmeyen köpek (it) sürüye kurt getirirİki kişi dinden olursa bir kişi candan olurDevletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanırHorozu çok olan köyün sabahı geç olurİnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Allah ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovarAkıllı gün sayana kadar deli oğlunu evermişAlet işler el övünürAkıllı köprü arayıncaya kadar deli suyu geçerDertsiz baş (kul) olmazDünyayı umutla yemişlerSuç samur kürk olsa kimse üstüne almazAslan kocayınca sıçan deliği gözetirHer deliğe elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanÇengi ölüsü çalgı ile kalkarSevip dostuna boşanıp kocana varmaKurda neden boynun (ensen) kalın? demişler işimi kendim görürümde ondan demişBalın olsun tek sinek Bağdat'tan gelirAvcı nanca al bilse ayı onca yol bilirBir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmışGem almayan atın ölümü yakındırAkıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş torunu olmuşAkıllı köprüyü buluncaya kadar deli suyu geçerMiri malı balık kılçığıdır yutulmazVar ne bilsin yok halindenAkıllı gün sayarken deli oğlunu evermişAkılsız kasabın gerisine kaçar masadıAttan düşene yorgan döşek eşekten düşene kazma kürekAkıllı köprüyü arayıncaya kadar deli suyu geçerSütsüz koyun meleğen olurAç ile eceli gelen söyleşirTilki tilkiliğini bildirinceye kadar post elden giderBir kötünün yedi mahalleye zararı dokunurKalendere kış geliyor demişler titremeye hazırım diye cevap vermişHamama giren terlerEşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmazVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolun (paran varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolun)Yatanın yürüyene borcu varYiğidin sözü demirin kertiğiDoğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlarÇobansız koyunu kurt kaparSabrın sonu selamettirEvvel hesap sonra kasapAçık ağız aç kalmazAz söyle çok dinleEşek hoşaftan ne anlar suyunu içer tanesini bırakırKırk yılda bir ölet olur eceli gelen ölürTarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmazAğlamayan çocuğa meme vermezlerİki karpuz bir koltuğa sığmazAdam adamı bir kere aldatırZenginin malı züğürdün çenesi yorarSokma akıl sekiz adım giderCan bostanda bitmezArsızın yüzüne tükürmüşler yağmur yağıyor demişAslandan korkulur bağlı bile olsaİsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzüYanlış hesap Bağdat'tan dönerDoğruluk minarede kalmış onunda içi eğriSaksağan danayı babası hayrına bitlemezBeterin beteri vardırİşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba takarYatan aslandan gezen tilki yeğdirEl elden kalmaz dil dilden kalmazBabasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanırKadı ekmeğini karınca yemezHatasız kul olmazAv avlayanın kemer bağlayanınAz kaz uz kaz boyunca kazAna gibi yar olmaz Bağdat gibi diyar olmazAşık daima bey oturmazHer inişin bir yokuşu vardırDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaSona kalan dona kalırAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Armut dalının dibine düşerİyilik et denize at balık bilmezse halik bilirAdam öküz derdinde gelin sakız derdindeÖksüzün karnına vurmuşlar vay arkam! demişVeresiye şarap içen iki kez sarhoş olurAtlıya saat olmazZüğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirDilim seni dilim dilim dileyim başıma geleni senden bileyimÖfke baldan tatlıdırPara ile imanın kimde olduğu belli bilinmezOğlan doğuran övünsün kız doğuran dövünsünAça dokuz yorgan örtmüşler yine uyuyamamışAdam adama her daim muhtaç (gerek olur)Bol bol yiyen bel bel bakarPara ile imanın kimde olduğu belli olmazAğustosta yatanı zemheride büğelek tutarEcel geldi cihane baş ağrısı bahaneÖlenle ölünmezİti an taşı eline alGün doğmadan neler doğarBir koyundan iki post çıkmazSu testisi su yolunda kırılırAdam adama yük değil can gövdeye mülk değilAçın kursağına çörek dayanmazAç kurt aslana saldırırParan varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolunAğrımayan başın sargıya ihtiyacı yokturİman ile paranın kimde olduğu belli olmazBaş olan boş olmazEceli gelen fare kedi taşağı kaşırHile ile iş gören mihnet ile can verirHer koyun kendi bacağından asılırAğlayanın malı gülene hayır etmezGörenedir görene köre nedir köre ne?Açın imanı olmazİmanla paranın kimde olduğu belli olmazBir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinleAlçak eşek binmeye kolay öksüz çocuk dövmeye kolayDokuz at bir kazığa bağlanmazAkan su yosun tutmazAğlarsa anam ağlar gerisi yalan ağlarAşını eşini işini bilAğlamakla yar ele girmezDağda bağın var yüreğinde dağın varMeyve veren ağaç taşlanırAhmak gelin yengeyi halayığı sanırYuvarlanan taş yosun tutmazAta eyer gerek eyere er gerekZüğürtlük zadeliği bozarVardı bağım malım gelirdi kardeşlerim tükendi yağım balım gelmiyor kardeşlerimNe karanlıkta yat ne kara düş görHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazAt binenin kılıç kuşananınGöz görmeyince gönül katlanırSen sen ben benAltın eli bıçak kesmezKabahat samur kürk olsa kimse sırtına almazAzıksız yola çıkanın iki gözü el torbasında olurEl elin eşeğini yırlaya yırlaya kendi eşeğini terleye terleye ararİşin yoksa şahit ol paran çoksa kefil olPazar ilk pazardırÇıra dibi karanlık olurKabahat ölende mi öldürende mi?Aç aman bilmez çocuk zaman bilmezAyıpsız yar (dost) arayan yarsız (dostsuz) kalırAtasını tanımayan Allah ını tanımazAçık yaraya tuz ekilmezEğilen baş kesilmezDüğünü okuyucu boklarBaba mirası yanan mum gibidirİnsan beşer kuldur şaşarAkıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçerCahilin dostluğundan arifin düşmanlığı yeğdirAz yiyen az uyur çok yiyen güç uyurYeğniyi yel alır ağır yerinde kalırHekimden sorma çekenden sorDeveden büyük fil varHem kız hem baldırı düz hemde ucuz olur mu?Ağalık vermekle yiğitlik vurmaklaAz yaşa uz yaşa akıbet gelecek başaDertsiz baş terkide gerekAvcı ne kadar hile bilse ayı o kadar yol bilirAh alan onmazPadişahın bile arkasından kılıç sallarlarKurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsakYalancının evi yanmış kimse inanmamışBayramda borç ödeyene ramazan kısa gelirAtlı itli sığmış bir çocuk sığmamışEşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektirİşleyen demir ışıldarZengin arabasını dağdan aşırır züğürt düz ovada yolunu şaşırırYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerTabancanın dolusu bir kişiyi korkutur boşu kırk kişiyiBekarın parasını it yer yakasını bitDert ağlatır aşk söyletirAraba devrilince (teker kırılınca) yol gösteren çok olurRamazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olurAğır ol batman gelesinKurt kocayınca köpeğin maskarası olurRüzgara tüküren kendi yüzüne tükürürAkça akıl öğretir don yürüyüşYüz yüzden utanırHarmanda dirgen yiyen sıpa yılına kadar acısını unutmazEl el ile değirmen yel ileEğri otur doğru söyleGüvenme dostuna saman doldurur postunaEl elden üstündürAkıl olmayınca ne yapsın sakal?Kul kullanan bir gözünü kör bir kulağını sağır etmeliAltın eşik gümüş eşiğe muhtaç olurMeyveli ağacı taşlarlarRüzgar eken fırtına biçerYabancı koyun kenara yatarAllah kardeşi kardeş yaratmış kesesini ayrı yaratmışAt avrat silah ödünç verilmezGüvenme varlığa düşersin darlığaDeli dostun olacağına akıllı düşmanın olsunCanı yanan eşek attan yürük olurKendi düşen ağlamazBin işçi bir başçıAdı çıkmış dokuza inmez sekizeAklına geleni işleme her ağacı taşlamaTuz ekmek hakkını bilmeyen kör olurAşk olmayınca meşk olmazAşığın gözü kördürZor oyunu bozarAç domuz darıdan çıkmazKork Allah'tan korkmayandanMum dibine ışık vermezAkıl verme para verBorçtan korkan kapısını büyük açmazDoğru olanı dokuz köyden kovarlarKimse kendi memleketinde peygamber olmazAttan düşen ölmez eşekten düşen ölürRüzgarın önüne düşmeyen yorulurDoğru konuşanı dokuz köyden kovarlarKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezYavaş atın çiftesi pek olurGüzele kırk günde doyulur iyi huyluya kırk yılda doyulmazYatsının faziletini güveyden sormalıİyilik eden iyilik bulurDoğruyu söyleyeni dokuz köyden kovarlarDikensiz gül olmazSöz gümüşse sükut altındırElçiye zeval olmazTekkeyi bekleyen çorbayı içerSöyleyenden dinleyen arif gerekFarz sünneti bastırırZenginin gönlü olana kadar (olasıya) fakirin canı çıkarMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürKanaat gibi devlet olmazZüğürt bezirgan eski defterleri karıştırırBana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaVarını veren utanmamışAdam olana bir söz yeterAğır basar yeğni kalkarÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazKöprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derlerEkici ol bilici olmaAç ne yemez tok ne demezTarlayı düz al kadını kız alBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırÇirkefe taş atma üstüne sıçrarAyı çocuklarını büyütmüş duru su içmeye vakti olmamışEl elin eşeğini türkü çağırarak ararBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olYalancı kim? işittiğini söyleyenAcemi nalbant kürt eşeğinde dener kendiniPara ile imanın kimde olduğu belli olmaz (bilinmez)Denize düşen yılana sarılırAz sabırda çok keramet vardırAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdırCennetin kapısını cömertler açarNe verirsen elinle o gider seninleBir sürçen atın başı kesilmezCahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdirArpa eken buğday biçmezŞeriatın kestiği parmak acımazKızını dövmeyen dizini döverAtına bakan ardına bakmazMahkeme kadıya mülk değilBoş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)Alçak yer yiğidi hor gösterirEmanet eşeğin yuları gevşek olurAdamın adı çıkacağına canı çıksınAteş düştüğü yeri yakarTembele iş buyur sana akıl öğretsinSabreden derviş muradına ermişUlu sözü dinlemeyen uluyakalırAsil azmaz bal kokmazOlan dört bağlar olmayan dert bağlarAğlama ölü için ağla diri içinYe kürküm yeEcel geldi cihana baş ağrısı bahaneDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaAcındırırsan arsız olur acıktırırsan hırsız olurÜveye etme özünde bulursun geline etme kızında bulursunBaba malı tez tükenir evlat gerek kazanaYavuz hırsız ev sahibini bastırırDoğru söyleyeni dokuz köyden kovarlarAçın karnı doyar gözü doymazÇanakta balın olsun arı Bağdat'tan gelirÇivi çiviyi sökerYeğniği yel alır ağır yerinde kalırDanışan dağı aşmış danışmayan ( ın) yolu şaşmışŞeytanın dostluğu darağacına kadardırFaydasız baş mezara yaraşırBir adamın adı çıkacağına canı çıksınAcıkmış kudurmuştan beterdirAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazGemisini kurtaran kaptanKimse kimsenin kısmetini yemezUstanın çekici bin altınKimse bilmez kim kazana kim yiyeMal canın yongasıdırAcemi katır kapı önünde yük indirirEv alma komşu alBüyük lokma ye(de) büyük söz söylemeOlacakla öleceğe çare bulunmazYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurAbdalın dostluğu köy görünceye kadarCins kedi ölüsünü göstermezYaş kesen baş keserAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Ödünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirYazın başı pişenin kışın aşı pişerEceli gelen köpek cami duvarına işerNe oldum dememeli ne olacağım demeliBal bal demekle ağız tatlanmazBal tutan parmağını yalarAdamın iyisi alışverişte belli olurAz veren candan çok veren maldanAbdal düğünden çocuk oyundan usanmazAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAç doymam tok acıkmam sanırDolu küpün sesi çıkmazAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azCömert derler maldan ederler yiğit derler candan ederlerAcıyan uyumuş acıkan uyumamışVakitsiz öten horozun başını keserlerAyağını yorganına göre uzatYarım elma gönül (hatır) almaAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırYazın gölge hoş kışın çuval boş