Olmaz ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Kul kusursuz (hatasız) olmazTatili olmayanın tahsili olmazAt olur meydan olmaz (bulunmaz) meydan olur (bulunur) at olmaz (bulunmaz)Gülünsüz toy olmazİş olmazsa aş olmazGece işi körler işiAş taşınca kepçeye baha olmazGül dikensiz sefa cefasız olmazBahanesiz ölüm olmazNamazda meyli olmayanın kulağı ezanda olmazÖksüz kuzu toklu (öveç) olmazDomuzdan toklu çıkmaz (doğmaz)Bir evde düzen varsa düzen olmaz o evdeÖküze boynuzu yük olmaz (ağır gelmez)Bakan göze yasak olmazBakan göze bağ (yasak) olmazBal demekle ağız tatlanmazNamaza meyli olmayanın ezanda kulağı olmazEskisi olmayanın yenisi (acarı) olmazKele köseden yardım olmazTarlada izi olmayanın harmanında yüzü olmazEvdeki pazar (hesap) çarşıya uymazTarlada izi olmayanın harmanda sözü (yüzü) olmazHerkes kaşık yapar ama sapını ortaya (doğru) getiremezBeş parmak (parmağın) bir (biri) olmazAta malı mal olmazDumansız baca kahırsız koca olmazIhlamurdan odun olmaz beslemeden kadın olmazKısmetten fazlası olmazSağır için iki kere keramet olmazBal belasız olmazZurnada peşrev olmazİnsanın kötüsü (fenası) olmaz meğer ki parası olmayaYoğurdum ekşidir diyen olmazDüşenin dostu olmaz hele bir düşde görİt değmekle (işemekle) deniz pis olmazElden gelen öğün olmaz oda vaktinde gelmezGök ağlamazsa yer gülmezDini dinara satmak olmazAğaçtan maşa abdaldan paşa olmazTaş taş üstünde olur ev ev üstünde olmazDenizdeki balığın pazarı (pazarlığı) olmazKelle sağ olsunda külah eksik olmazAslını saklayan (inkar eden) haramzadedirÇöpsüz üzüm olmazNamazda gönlü olmayanın ezanda kulağı olmazKasımdan on gün evvel ek on gün sonra ekmeOturana oturak yürüyene durak olmazKarganı yavrusu şahin olmazİki arslan bir posta sığmazGeçen kağnının gölgesi olmazİş bitirenin kötüsü olmazGeçen arabanın gölgesi olmazİş yapmakla yol yürümekle tükenirBir çiçekle bahar (yaz) olmazAteşle barut bir yerde durmaz (olmaz)Görünen dağın (köyün) uzağı olmazİş görmekle yol yürümekle tükenirBalta girmedik orman olmazUyku ölüm halidirTez binen tez inerBalta girmedik ağaç olmazBalta değmedik orman olmazArık öküze bıçak olmaz (çalınmaz)Görünen dağın ırağı olmazNeye niyet neye kısmetGörünen köyün uzağı olmazİnsanın kötüsü olmaz meğer züğürt olaGeçmiş yağmura kepenek alıp telaşlanmaUcuz etin yahnisi yavan (tatsız) olurKarpuz kesmekle yürek soğumazBalık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan gülmesin (onmasın)İnsanın kötüsü olmaz meğer ki parası olmayaİnsanın fenası olmaz meğer ki züğürt olaLaf ile peynir gemisi yürümezİnsanın fenası olmaz meğer ki parası olmayaİnsanın kötüsü olmaz meğer ki züğürt olaDertsiz kul olmazAvrat gibi düşman olmaz güler bildirmez köpek gibi dost olmaz ulur bildirmezKemikle deri yemekle diriÇok bereket çok harekettenDeveden düşenin anası ağlamış eşekten düşenin ağlamamışUyku ölümün yarısıdırKin ile din bir yerde olmazAç (arık) at yol almaz aç (arık) it av olmazDenizdeki balığın pazarı olmazEcele çare olmazIsırgan otu ile taharet olmazAteş ile barut bir arada olmazAteşle barut bir arada olmazDeveye inişi mi seversin yokuşu mu? demişler düz yere mi (düze kıran mı) girdi? demiCömert eli kimse kesmezDirlik olmayan yerde birlik olmazKirli çamaşırları açıkta yıkamaBarutla ateş bir yerde olmazBoş duranı Allah'da sevmez kul daAteş ile barut bir yerde olmazAteşle barut bir yerde olmazNereye gitsen okka dört yüz dirhemdirAteş ile barut yan yana olmazAdı çıkmış doksana hiç inmez sekseneAltın tasın kan kusana faydası olmazÇavdar unundan baklava olmazAteşle barut yan yana olmazTeşbihte hata olmaz (olmasın)Çok söz yalansız çok para haramsız olmazDağ başına kış gelir insan başına iş gelirDağ dağ üstünde olur ev ev üstünde olmazZerdaliden düdük olmaz al zurnadan haberiÖfkede (öfkeli insanda) akıl olmazİyi nasihat verilir iyi ad verilmezAta malı mal olmaz kendin kazanman gerekEmeksiz yemek olmazÇiğ yemedim ki karnım ağrısınGökten yere yağar yerden göğe değilDarlıkta dirlik olmazKedi kıçına bakarda yaram var dermişEşek kalağı kesilmekle küheylan olmazEşek büyümekle tavlabaşı olmazKoça boynuzu yük olmazEmek olmazsa yemek olmazBaşıma uymayan takke elin olsunSebepsiz ölüm olmazDeniz dalgasız olmaz kapı halkasızDeveye nal olmazAyıpsız yar arayan kalırMeyveli ağacın dalı eğik olurDertsiz baş bostan korkuluğundaÖfkeli insanda akıl olmazEmek olmayınca yemek olmazMayasız yoğurt olmazDirlik olmayan yerde varlık olmazAbdala kar yağıyor demişler titremeye hazırım (durmuşum) demişAğaç meyvesi olunca başını aşağıya salarAcıklı (dertli) başta akıl olmazGönül alma bir elmaKeçinin canı sopa isteyince çobanın sopasına sürtünürBulmuşda bunuyorBuldukça bunarBir günlük ölüye üç gün yiyecek gerekSandığına olmaz sakındığına olurKeçinin canı sopa isteyince çobanın değneğine sürtünürCoşkun nehir geçitsiz olmazKusursuz güzel olmazAğaçtan maşa çingeneden paşa olmazAç ölmez benzi sararırBalta değmedik ağaç olmazEmek olmayınca sömek olmazÖksüz kuzu öveç olmazSarığı sarar sarar bezi yetiştiği yere sokarsınTavşan (dağ) dağa küsmüş dağın haberi olmamışÇok söz (laf) yalansız çok para (mal) haramsız olmazCoşkun ırmak geçitsiz olmazCandan ahbap kandan şarap olmazDağdan gelip bağdakini kovmak olmazAğacın meyvesi olunca başını aşağı eğerOrman olurda domuz olmaz mı?Kanatsız kuş olmazEşeğe semer yük değilDil ebsem baş esendirGül dikensiz olmazAkça bulsam çıkı yokDağ çalısız kalmaz yol kenarı dikensiz olmazAkçe bulsam çıkı yokDil ebsem olsa baş esendirParasız dellal olmazYarım elma hatır almaSarhoştan şahit olmazBir bulutla kış olmazDonuna işemedik çocuk olmazElçiye zeval olmaz (gelmez)Arık öküze bıçak olmazEvdeki buzağı öküz olmazMisafir on kısmetiyle gelir birini yer dokuzunu bırakırAltın eyer vursan eşek at olmazKarnının doymayacağı yere açlığını bidirmeMal ile insan insan olmazDeveden kazaz olmazSarımsak yemedim ki ağzım koksunHalayıktan kadın olmaz gül ağacından odun olmazTek kanatla uçan kuş olmazAğaç ne kadar meyve verirse dalı o kadar yere eğilirAy var yılı besler yıl var günü beslerZerdaliden kaval olmaz al zurnadan haberiYokun canı alınmazElden gelen övün olmaz oda vaktinde bulunmazMescidin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurAllah ın verdiğini kul alamazAyrandan aşağı katık olmazSarhoştan tanık olmazDil susmayınca baş esen olmazMisafir on rızıkla gelir birini yer dokuzunu bırakırDeve ile itiş olmazDeve ile tepiş olmazGün var yılı besler yıl var günü beslerGüzeli kızken görme beşik ardında görAğacın meyvesi olunca başını aşağı salarDeveyle tepiş olmazDeveyle itiş olmazEski dost düşman olmaz olsada dürüst olmazGörünen dağın uzağı olmazSen bilirsin deyince (deyirmende) kavga olmazSade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazanaBir çiçekle bahar gelmezBoğazı büyüğün dostu olmazBir çiçekle yaz gelmezYanmış harmanın öşrü alınmazDeğirmene kıtlık gelmezDeğirmene kıtlık girmezKul kusursuz olmazÇamın közü yalancının sözü olmazErenlerin sağı solu olmazHatasız dost arayan dostsuz kalırKurttan çoban olmazGün var yılı besler yıl var günü beslemezGün var yılı besler yıl var ayı beslemezKarakışta karlar martta yağmaz nisanda durmazsa değme çiftçinin keyfineKuru kaşık ağız yırtarBalta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmazDağ başına kış gelir insanın başına iş gelirBir çiçekle bahar olmazElti eltiye eş olmaz arpa unundan aş olmazSade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyinceDağ kuşu bağda bağ kuşu dağda olmazZahmet olmadan rahmet olmazBir evde düzen olunca düzenbaz olmazKişi vezir olmakla insan olmazKöpek işemekle deniz murdar olmazBoğazı büyük olanın dostu olmazCan pazarı bu oyun olmazÖfkede akıl olmazAyranım (yoğurdum) ekşidir diyen olmazBal bal demekle ağız tatlı olmazYerin kulağı vardırHatasız arkadaş arayan arkadaşsız kalırDeğirmek iki taştan muhabbet iki baştanKedi götünü görmüş yaram var demişGönülsüz namaz göğe (göklere) ağmazNar üstüne turp yenmezOkumayı sevmeyene dokuz hoca azHırsıza kapı baca olmazÇaputluya çalı düşmanKimse kimsenin çukurunu dolduramazÜvey öz olmaz ipek kumaş bez olmazBir çiçekle yaz olmazDut kurusuyla yar sevilmezHatasız arkadaş arayan yalnız kalırKul hatasız (kusursuz olmaz)İnsanoğlu çiğ süt emmiştirİşi olmayanın aşı olmazGelin girmedik ev olur ölüm girmedik ev olmazZenginin gönlü oluncaya dek züğürdün canı çıkarDoludan ıslanmışın yağmurdan pervası olmazZorba ile şaka olmazBencillik dostluğun zehiridirBencil her yerde yalnızdırAyı sevdiği yavrusunu hırpalarBuzağı çalan öküzüde çalarIslanmışın yağmurdan pervası olmazGidilmeyen yer senin değildirBabayla oğlanın pabucu bir olunca evde kavga eksik olmazKavganın iyisi olmazAvradın dolaşığı akşamdan sabaha kor bulaşığıVarlığa darlık olmazBir gözün gördüğü bir göze hayır etmezKarının dolaşığı akşamdan sabaha kor bulaşığıDeveyi çalanda bir iğneyi çalan daSağır için iki kere kamet olmazAdam adama yük olmazMisafir on kısmetle gelir birini yer dokuzunu (evde) bırakırCivcivde gözün et yemeye yüzün olsunKöpek sürünmekle etek kesilmezAt ile avrat yiğidin bahtınaTaş taş üstüne olur ev ev üstüne olmazAğaca dayanma kurur adama dayanma ölürYanlış dirhemle doğru ölçü olmazCömertliğe ölçü olmazŞerrin azıda birdir çoğu daŞerrin azıda çokturGöl yerinden su eksik olmazAdama dayanma ölür duvara dayanma yıkılırAğaca dayanma çürür insana dayanma ölürAkşam yalan söyleyenin sabah yüzü kara çıkarGelene git denilmezAğlayanın malı gülene yar olmazBir musibet bin nasihatten yeğdirBir felaket bin nasihatten iyidirSakin cahil asi alimden iyidirBir tepe yıkılır bir dere dolarYanlız taş duvar olmazPara kazanmakla değil tutumla artarSurete bakma sirete bakGeçme namert köprüsünden koparsın su seniAdama dayanma ölür duvara (ağaca) dayanma yıkılır (kurur)Hamala semeri yük olmazBir bulutla kış olmaz (bir çiçekle yaz gelmez)Yürük ata paha olmazİki karpuz bir koltukta olmazEle güven olmazPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarEskiye itibar olsaydı bit pazarına nur yağardıDüşman düşmana mevlit okumazTaş ne kadar ıslanırsa deli o kadar uslanırDüşman düşmana rahmet okumazKimse kendi memleketinde peygamber olmamışHerkes nasibini bulurHerkes nasibini yerDüşman düşmana yasin okumazYol bilen kervana katılmazSon pişmanlık fayda etmezSakin cahil asi alimden yeğdirEşeğin kulağını kesmekle küheylan olmazEğrinin iki yakası bir araya gelmezÇakalsız köy olmazUyku ölümün kardeşidirAçın heybesinde azık olmazİyiliğe nereye gidiyorsun? demişler kötülüğe demişKanaatkarlıktan büyük zenginlik olmazDağ dağa küsmüş dağın haberi olmamışBakan göze bağ olmazGidilmeyen yer senin olmazKüheylan at çul içindede bellidirDağ başından duman eksik olmazYarım elma gönül almaKılık kıyafetle adam adam olmazAkan çay her zaman kütük getirmezİşemekle deniz pis olmazEv yıkanın evi olmazOlmaz olmaz deme olmaz olmazDostluk okkayla alışveriş dirhemleİnsan hatasız olmazOkyanusu suya bakarak aşamazsınAy var yılı besler yıl var ayı beslemezUlu dağın yeli eksik olmaz seliEl yarası onulur (geçer iyi olur) dil yarası onulmaz (iyi olmaz)Mart kuruluk nisan yağmurlukHer yüze gülen dost olmazYürük ata kamçı olmazYatanın yüreğine borcu varTabağa sorarsan dünyada fena koku olmazDertli başta akıl olmazYüksek dağların başında tipi asla eksik olmazAş taşarsa çömçenin değeri kalmazYoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmazAttığı taş ürküttüğü kurbağaya değmediKişinin kendine ettiğini başka hiç kimse edemezSen bilirsin deyince kavga olmazHaramdan şifa olmazBostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı olmazAcılı başta akıl olmazGidene ağam gelene paşamYanlız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazDeveye inişi mi seversin yokuşu mu? demişler düz yere mi (düze kıran mı) girdi? demişBir koyundan iki post olmazIslanmışın yağmurdan korkusu olmazİven kız ere varmaz varsada baht bulmazBir felaket bin nasihatten yeğdirBir suçla adam asılmazSabret bitmeyen iş olmazHaramın binası olmazTutumlu olan kimse fakir kalmazGidilmeyen yer senin değildir (olmaz)Namazda gözü olmayanın kulağı ezanda olmazKelin ayıbını takke örterAklı namazda olmayanın kulağı ezanda olmazBekarlık maskaralıktırTatarın kılavuza ihtiyacı yokEl el üstünde olur ev ev üstünde olmazTarlada izi olmayanın harmanda sözü olmazTarlada izi olmayanın harmanda gözü olmazİki aslan bir posta sığmazÇocuğun bulunduğu yerde kov (dedikodu gıybet) olmazAz yiyenin hekimle düz gidenin hakimle işi olmazKalıp kıyafetiyle adam adam olmazBeş parmak bir olmazKörden gözlü topaldan ayaklı deliden deliDeniz kenarında dalga eksik olmazKişinin başına gelen kendi ağzından çıkandırSen bilirsin deyince değirmende kavga olmazOrtak gemisi yürümüş elti gemisi yürümemişTek taşla duvar olmazTek taş duvar olmazİyilik zayi olmazIsmarlama hac kabul olmazIsmarlama dua kabul olmazAraba ile tavşan avlanmazÖküze boynuzu ağır gelmezDomuzdan post gavurdan dost olmazBir gemide iki kaptan olmazHer kaşığın kısmeti bir olmazDemiri nem insanı gam çürütürAşağıdan çıkarsa kışa yukarıdan çıkarsa boşaAdamın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Her ağaçtan kaşık olmazÖlmüş koyun (eşek) kurttan korkmazDüşenin dostu olmazIsmarlama hac kabul olunmazIsmarlama dua kabul edilmezÇocuğun bulunduğu yerde gıybet olmazDert gider ama yeri boş kalmazBirlik olmadan dirlik olmazÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu (gıybet) olmazMarifet iltifata tabidirDertsiz baş olmazIsırgan ile taharet olmazZenginin gönlü oluncaya kadar fakirin canı çıkarİt değmekle deniz pis olmazGüneş giren eve doktor girmezKişinin çektiği dili belasıdırZenginin gönlü olasıya fakirin canı çıkarIsmarlama dua satın alınmazSarığı sarar sarar ulamı yetiştiği yere sokarsınSanat (meslek) altın bileziktirDenenmişi denemek ahmaklıktırDumansız baca olmaz kahırsız koca olmazHamala semeri yük değildir (olmaz)Ağlamak para etmezGüneş giren eve hekim girmezDağ dumansız insan hatasız olmazBaşa gelmez iş olmaz ayağa değmez taş olmazKırkından sonra saza başlayan kıyamette çalarAyağa değmedik taş başa gelmedik iş olmazYoğurdum karadır diyen olmazKanatsız kuş uçmaz (olmaz)Ayranım karadır diyen olmazKafirden hacı elden bacı olmazAğaca dayanma kurur insana dayanma ölürDağ başından duman yiğit başından yaman eksik olmazEski düşman dost olmazÇocuk seversen beşikte koca seversen döşekteEğri ağaçsız orman olmazHer çiçek koklanmazŞapla şeker bir olmazDağ başından duman yiğit başından boran eksik olmazAltın yerde paslanmaz taş yağmurdan ıslanmazÖküze boynuzu yük olmazGöze yasak olmazHer gün bir olmazHatasız kul olmaz her insan hata yapabilirÖlmüş koyun kurttan korkmazÜvey öz olmaz kemha bez olmazVeren eli kimse kesmezHalayıktan kadın olmaz gül ağacından odunBaşını sallamayan kavak olmazEşek at olmaz ciğer et olmazAyıpsız dost isteyen dostsuz kalırArpa unundan kadayıf olmazEl yarası iyi olur dil yarası iyi olmazTok acın halinden bilmez (var ne bilsin yok halinden)Ayıpsız dost arayan dostsuz kalırÖksüz kuzu toklu olmazNe oldum deme ne olacağım deGün güne uymazAğaca dayanma kurur insana güvenme ölürÖğrenmenin yaşı olmazAdama güvenme ölür ağaca dayanma kururDuvara dayanma yıkılır insana güvenme ölürİt derisinden post olmazKusursuz dost arayan dostsuz kalırEl eliyle yılan tutulurDuvara yaslanma yıkılır insana güvenme ölürArdıcın közü olmaz yalancının sözü olmazDenizdeki balığın pazarlığı olmazHaramın temeli olmazErenlerin sağı solu belli olmazAyranım eşkidir diyen olmazAteş demekle ağız yanmazAyıdan post düşmandan dost olmazDüşenin dostu olmaz hele bir yol düşde görKürkçünün kürkü olmaz börkçünün börküAğır taş batman döver (yerinden oynamaz)Kul hatasız olmazAyıpsız yar isteyen yarsız kalırZihin paraşüt gibidir açık değilse işe yaramazTeşbihte hata olmazSel ile gelen yel ile giderDomuzdan toklu olmazÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu olmazHer zaman gemicinin istediği rüzgar esmezAğır taş batman döverElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazKem göz kalp akçe sahibinindirNerde çokluk orda boklukBalı olan (bal) yemez mi?Düşenin dostu olmaz hele bir yol düşte görAğır taş yerinden oynamazEğreti kuyruk tez koparGüneş girmeyen eve hekim girerKapıyı kırarsan odun çok olurAç tokun yüzüne bakmakla doymazDomuz derisinden post olmaz eski düşman dost olmazDeniz dalgasız olmaz gönül sevdasız olmazYalnız öküz çifte (boyunduruğa) koşulmazAdalet ile zulüm bir yerde barınmazTeşbihte (temsilde) hata olmazBin ölçüp bir biçmeliİte selam deliye kelam olmazNe her söze kulak ver ne her kulağa sözSon pişmanlık fayda vermezBayram etiyle it tavlanmazKoyma akıl akıl olmazEmanete ihanet olmazAnne gibi yar Bağdat gibi diyar olmazKimsenin çırası tana kadar yanmazHuy canın altındadırAdam adam denmekle adam olmazAttan inip eşeğe binmek olmazHelale cömertlik olmazKatrandan olmaz şeker olsada cinsine çekerMartta tezek kuruya nisanda seller yürüyeDüşman düşmana gazel okumazŞahin ile deve avlanmazDeveyle yetiş olmazDeve ile yetiş olmazAttan düşene tımar deveden düşene mezar gerektirHer şeyin yokluğu yoklukturAyranım ekşidir diyen olmazAç doyacağını düşünmez tok acıkacağını düşünmezAyıpsız yar arayan yarsız kalırDeve kabe ye gitmekle hacı olmazAğlar gözden sahte sözden kendini sakınYılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girerKimi yer kimi bakar kıyamet ondan koparDarı unundan baklava incir ağacından oklava olmazArık ata kuyruğu (da) yüktürMart ayların çingenesidirKısmet gökten zembille inmezMahşerde amel kazanılmaz! işini zamanında yapBağa bak üzüm olsun üzüm yemeye yüzün olsunKüçük suda büyük balık olmazAdam adama yük değil can gövdeye mülk değil (adam adama yük olmaz)Bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsunAta binersen Allah'ı attan inersen atı unutmaEşek kocamakla tavla başı olmazAtın tepmezi itin kapmazı olmazTemsilde hata olmazAğaçtan maşa olmazKol kırılır yen içinde kalırHer zaman eşek ölmez on köfte on paraya olmazDilencinin torbası dolmazDağ başı dumansız olmazÇok söyleyen çok yanılırDuvarı nem insanı gam yıkarCaminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurAlacağın olsunda alakargada olsunYalnız taştan duvar olmazGüneş görmeyen eve doktor girerAkıl veren çok ekmek veren yokAkıl veren çok para veren yokKazan taşarsa kepçenin değeri olmazSıcağa kar mı dayanır?İşini bilmeyen kasap ne bıçak kor ne masatArayan belasınıda devasınıda bulurKazan kazana kara demişAcıklı başta akıl olmazYumuşak huylu atın tekmesi yavuz olurAğaçtan maşa aptaldan paşa olmazGüneş girmeyen eve doktor girerMeyve ağacını taşlarlarMeyve veren ağacı taşlarlarAzıcık aşım kaygısız (ağrısız) başımGül dalından odun beslemeden kadın olmazÖğüt veren çok olur ama ekmek veren olmazArık etten yağlı tirit olmazEşek kulağı kesilmekle küheylan olmazEmek olmadan yemek olmazSakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?Padişah yasağı üç gün sürerKarpuz kesmekle hararet sönmezAdama dayanma ölür ağaca dayanma kururÇok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazKurdun adı yaman çıkmış tilki vardır baş keserMeyveli ağaca taş atan çok olurDemir nemden insan gamdan çürürAç koyma hırsız edersin çok söyleme arsız edersinÇok para haramsız çok laf yalansız olmazYüksek dağın başı dumanlı olurDeve büyüktür amma beşini bir eşek yederAş taşınca kepçeye paha olmazAç koyma hırsız edersin çok söyleme yüzsüz edersinAç bırakma hırsız edersin çok söyleme arsız edersinAyak almadık taş olmaz başa gelmedik iş olmazÇok para haramsız çok söz yalansız olmazÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazBoş ite menzil olmazDavacın kadı olursa yardımcın Allah olurAç bırakma hırsız edersin çok söyleme yüzsüz edersinHırsıza kilit olmazAğacın kurdu içinde olurÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisineAhbap kusuruna bakan ahbapsız kalırToprağı işleyen ekmeği dişlerMürüvvete endaze olmazBiri bilmeyen bini hiç bilmezUna dökülen yağın zararı yokHacı hacı olmaz gitmekle Mekke ye dede dede olmaz gitmekle tekkeyeElmas çamura düşse yine elmasAç ölmez gözü kararır susuz ölmez benzi sararırMeramın elinden bir şey kurtulmazİnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?Dünyayı umutla yemişlerDertsiz baş (kul) olmazAslan kocayınca sıçan deliği gözetirÖküze boynuzu yük değilBir ağaçta gülde biter diken deArpa samanıyla kömür dumanıylaHer ağacın meyvesi olmazAdam hacı mı olur ulaşmakla Mekke ye eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?Dut kurusu ile yar sevilmezEşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmazHer akla geleni işleme her ağacı taşlamaEl yarası onulur dil yarası onulmazYiğidin sözü demirin kertiğiÖlü aşı neylesin türbe taşı neylesinBir kararda bir AllahEl yarası geçer dil yarası geçmezTarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmazArmudu sapıyla üzümü çöpüyle pekmezi küpüyleŞimşek çakmadan gök gürlemezDemir nemden insan gamdan çürür (duvarı nem insanı gam yıkar)At bulunur meydan bulunmaz meydan bulunur at bulunmazBir çöplükte iki horoz ötmezEski düşman dost olmaz (olsada dürüst olmaz)Nasipsiz köpek kurban bayramında dağa çıkarÇiğnemeden yutulmazArpa verilmeyen at kamçı zoruyla yürümezHatasız kul olmazAna gibi yar olmaz Bağdat gibi diyar olmazKurtla koyun kılıçla oyun olmazAşık daima bey oturmazSona kalan dona kalırMalın iyisi boğazdan geçerAslını saklayan haramzadedirDüğün olur iki kişiye kaygısı düşer deli komşuyaAta malı mal olmaz kendin kazanmak gerekKalıp kıyafetle adam adam olmazAç aç ile yatınca arada dilenci doğarAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Nereye gitsen okka dört yüz dirhemAtlıya saat olmazAna gibi yar Bağdat gibi diyar olmazPara ile imanın kimde olduğu belli olmazSüt taşınca kepçeye baha olmazGöğe direk denize kapak olmazİman ile paranın kimde olduğu belli olmazBaş olan boş olmazBeş parmağın beşi bir değil (olmaz)Oğlan doğur kız doğur hamurunu sen yoğurAçın imanı olmazSarhoştan deli bile korkarZorla güzellik olmazİmanla paranın kimde olduğu belli olmazDeğirmen iki taştan muhabbet iki baştanKaynayan kazan kapak tutmazMeyve veren ağaç taşlanırVardı bağım malım gelirdi kardeşlerim tükendi yağım balım gelmiyor kardeşlerimHaramın temeli olmaz (haramdan şifa olmaz)Binicinin sağı solu olmazDüğün aşıyla dost ağırlanmazTavşan dağa küsmüş dağın haberi olmamışIsmarlama hac hac olmazAltın yere düşmekle pul olmazAyıpsız yar (dost) arayan yarsız (dostsuz) kalırAdamın kötüsü olmaz meğer züğürt olaDertsiz baş mezara taşÇok bilen çok yanılırEğilen baş kesilmezSebepsiz kuş bile uçmazKaçanı kovmazlar yıkılanı vurmazlarYaş yetmiş iş bitmişEski dosttan düşman olmaz yenisinden vefa gelmezHırsızlık bir ekmekten kahpelik bir öpmektenKenarın dilberi nazikde olsa nazenin olmazGençliğin kıymeti bilinse ihtiyarlığın şikayeti olmazAcele hareket yalnızca sinek avlamaya yararİnsanoğlu çiğ süt emmişKambersiz düğün olmazHem kız hem baldırı düz hemde ucuz olur mu?Çingeneden çoban olmaz yahudiden pehlivanAh alan onmazYalancının evi yanmış kimse inanmamışBalık ağa girdikten sonra aklı başına gelirAyağa değmedik taş olmaz başa gelmedik iş olmazBekarın parasını it yer yakasını bitYenecek aş buğundan belli olurBorç iyi güne kalmazAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezGeciken adalet adalet değildirÇaydan geçerken at değiştirilmezDünya tükenir yalan tükenmezNasipsiz köpek kurban bayramında köy dışında bulunurYalnız taş duvar olmazSarı altının olacağına sarı samanın olsunYüz yüzden utanırSade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaGüzellerin talihi çirkin olurBir elinin verdiğini öbür elin görmesinMartta yağmaz nisanda dinmezse sabanlar altın olurMeyveli ağacı taşlarlarZahmetsiz rahmet olmazKendi düşen ağlamazGüvenme varlığa düşersin darlığaÇam ağacından ağıl olmaz el çocuğundan oğul olmazAt avrat silah ödünç verilmezAdı çıkmış dokuza inmez sekizeAyağını sıcak tut başını serin gönlünü ferah tut düşünme derinTuz ekmek hakkını bilmeyen kör olurZor oyunu bozarAşk olmayınca meşk olmazAç domuz darıdan çıkmazDomuz derisi post olmaz eski düşman dost olmazAkıl verme para verBir musibet bin nasihatten iyidirKimse kendi memleketinde peygamber olmazYük altında eşek anırmazHaddini bilmeyene bildirirlerEskisi olmayanın yenisi olmazYavaş atın çiftesi pek olurDikensiz gül olmazŞu dünyanın bin bir türlü hali varElçiye zeval olmazKanaat gibi devlet olmazVasiyet ölüm getirmezMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürAğanın eli tutulmazÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazVarını veren utanmamışEkici ol bilici olmaSağlık varlıktan yeğdirBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Emanete hıyanet olmazYerin kulağı varAğaç yaprağı ile güzeldir (gürler)Para ile imanın kimde olduğu belli olmaz (bilinmez)Bir sürçen atın başı kesilmezArpa eken buğday biçmezZurnada peşrev olmaz (ne çıkarsa bahtına)Dağ dağ üstüne olur ev ev üstüne olmazBir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardırVar varlatır yok söyletirDilenciye borçlu olma ya düğünde ister ya bayramdaMalım seni vereyimde mi kötü olayım vermeyeyimde mi kötü olayım?Açın karnı doyar gözü doymazKuş var eti yenir kuş var et yedirilirBirgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratmaYağmur yağsında varsın kerpiççi ağlasınMartta yağmasın nisanda dinmesinBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa düşmeyinceAva gelmez kuş olmaz başa gelmez iş olmazKimse kimsenin kısmetini yemezKimse bilmez kim kazana kim yiyeBiri yer biri bakar kıyamet ondan koparBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa ermeyinceSu uyur düşman uyumazFakiri dövme üstünü yırtYavaş (yumuşak) huylu atın çiftesi pek (yavuz) olurAbdalın dostluğu köy görünceye kadarAkıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır (deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun)Çocuğun yediği helal giydiği haramNe oldum dememeli ne olacağım demeliAslını inkar edenin nesli gevşek olurNamaza meyli olmayanın kulağı ezanda olmazErgen gözüyle kız alma gece gözüyle bez almaBal bal demekle ağız tatlanmazEski dost düşman olmaz yenisinden vefa gelmezAç doymam tok acıkmam sanırDolu küpün sesi çıkmazAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanır