Para ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Beş para etmezİş olmazsa aş olmazEkmek aslanın ağzındaPara ile değil sıra ileKorkak bezirgan ne kar eder ne zarar (ziyan)Parayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zorDeğirmenin suyu nereden geliyor?Parası (akçesi) ucuz olanın kendisi kıymetli olurSanatına hor bakan (sanatını hor gören) boğazına torba takarAç arslandan tok domuz yeğdirKelam para selam paraDipsiz kile boş ambarPara peşin kırmızı meşinRamazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sorBahşiş (beleş) atın dişine (yaşına) bakılmazAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tutumundadırOn para on arslanın ağzındaÇingene ciğer pişirir yemeden karnın şişirirPara beni kazanmaz ben parayı kazanırımKar yılı var yılıBir para için yıldıza kement atarDevesi olmayan devlet görmezParayı domuzun boynuna takmışlarda domuz ağa! diye çağırmışlarÇingene ciğer pişirir yemeden karnını şişirirVar akar yok bakarBağa gir izin olsun ki üzüm yemeye yüzün olsunYananla yenene bir şey dayanmazYanan ile yenene bir şey dayanmazAğzına tat bulaşanın gözü pekmez tulumundadırBabamın öleceğini bilseydim bir acı soğana değişirdimAnamın öleceğini bilseydim bir acı soğana değişirdimBabamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardımYanan ile yenen elinden vayArnavut a sormuşlar cehenneme gider misin diye aylık kaç para demişBabamın (anamın) öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardımYananla yenene dağlar taşlar dayanmazAltının değerini sarraf bilirYananla yenene dağ taş dayanmazBorçlunun duacısı alacaklısıdırAltın tasın kan kusana faydası olmazZengin arabasını dağdan aşırır züğürt ovada yolunu şaşırırKan kusana altın leğenin ne faydası varParayı bulan bile saymışAta malı mal olmaz kendin kazanman gerekÇok söz yalansız çok para haramsız olmazZengin arabasını dağdan aşırır züğürt (fakir) ovada yolunu şaşırırIşığını akşamdan önce yakan sabah çırasına yağ bulamazAnamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardımTerlemeden para kazanılmaz solumadan can verilmezEl kesesinden sultanım develer olsun kurbanımKefenin cebi yokturŞık şık (çık çık) eden nalçadır iş bitiren akçadırÖnce baldın pekmez oldun şimdi para etmez oldunParayı araya değil paraya vermeliÇok söz (laf) yalansız çok para (mal) haramsız olmazAkçenin iyisi kesede duran bahçanın iyisi eve yakın olanAğa borç eyler uşak harçAkçanın iyisi kesede duran bahçenin iyisi eve yakın olanAkçenin iyisi kesede duran bahçenin iyisi eve yakın olanAltının kadrini sarraf bilirPara ile imanın kimde olduğu bilinmezTok ne bilir aç halinden?Büyük ekmek büyük bezeden olurVeresiye (borca) şarap içen iki kez (kere) sarhoş olurZengin dağlar aşar olmayan yolda şaşarDövüşerek pazarlık et güle güle ayrılBedava sirke baldan tatlı olurMal ile insan insan olmazZenginin azğını kürk giyer yaz günüErkek sel kadın gölIşığını akşamdan önce yakan sabaha çırasında yağ bulamazAkçenin gittiğine bakma işin bittiğine bakCimrinin zararı cömerdin para dolu heybesini geçer elbetSafa ile yenen cefa ile kazanılırHazır para çabuk biterBir tutam ot deveye hendek atlatırBeş para giren ev yıkılmamışOn para on aslanın ağzındaHazıra dağ taş dayanmazZanaat sahibi öğleye kadar aç kalırZanaat sahibi öğlene kadar aç kalırParasını aziz eden kendisini rezil ederZarardan korkan kar edemezHazıra dağlar dayanmamışYiğidim yiğit olsunda yerim çalı dibi olsunDevletli (zengin) yanını kaşısa yoksul para verecek sanırHazıra dağ taş dayanmamışMayasız yoğurt tutmazAkçe akıl öğretir giysi yürüyüşAkça akıl öğretir giysi yürüyüşZararını düşünen kar edemezSelam para kelam paraRüşvet kapıdan girince insaf (iman) bacadan (pencereden) çıkarPara dediğin elin kiriYa işten artar ya diştenPara dediğin elinin kiridirYa baltaya sap olmalı ya toprağa kürekİşi olmayanın aşı olmazParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım?Ar gözden kar yüzden anlaşılırBeş kuruşun üstünde oturmaya beş batman göt gerekBaba (evlat oğul) ekmeği zindan ekmeği koca (er) ekmeği meydan ekmeğiBoş laf karın doyurmazBoş lakırdı karın doyurmazTok aça ufak doğrarBoş lakırtı karın doyurmazBoş söz karın doyurmazTalih yürürse el getirir yel getirir sel getirirÖdünç yiyen kesesinden yerBoş söz küp doldurmazTok açın halinden anlamazÖdünç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderAkçanın iyisi kesede duran bahçanın iyisi eve yakın olanTok açın halinden bilmezAç aslandan tok domuz yeğdirSanatını hor gören boynuna torba takarAkçenin yüzü sıcaktırİtin akılsızı kurban bayramında sılaya giderİşini hor gören boynuna torba takarZenginin basması ipekli görünürPara kazanmakla değil tutumla artarKefenin cebi yokYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak bu içerler)Sanatına hor bakan boynuna torba takarZengin silkinse fakir bay olurPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarYel gibi gelen sel gibi giderHazıra dağ dayanmazKabul olmayacak duaya amin denmezKabul olmayacak duaya amin demeBaba ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeğiEvlat ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiKabul edilmeyecek duaya amin denmezParan gitti mi demezler işin yetti mi derlerEvlat ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeğiOğul ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiAçın heybesinde azık olmazOğul ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeğiMayasız yoğurt çalınmaz (tutumaz)Ölüme giden gelmiş paraya giden gelmemişMalını iyi sakla komşunu hırsız etmeZengine dokun geç fakirden sakında geçSanatına hor bakan boğazına torba takarKeseye danış pazarlığa sonra girişYolundan giden yorulmazZengine dokun geç züğürtten sakında geçSu akarken testiyi doldurmalı (doldur)Malına sahip olda hırsızı günaha sokmaAkan çay her zaman kütük getirmezParan gitti mi diye sormazlar isin bitti mi diye sorarlarHesapsız kasap ya bıçak yada masa kırarAnayı kızdan ayıran paraTuzsuz ev tuzlu evi yalaya yalaya tüketirAkçanın iyisi kesede duran bahçanın (bahçenin) iyisi eve yakın olanBorç güle güle gelir ağlaya ağlaya giderAkıl ortağı ortak mal ortağı kaypakYapmak zor yıkmak kolaydırTutumlu olan kimse fakir kalmazYapmak güç yıkmak kolaydırİt sürü para kazanHesapsız kasap ya bıçak kırar ya masa (hesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masat)İşçi kırk yılda tüccar kırk gündeKiminin devesi kiminin duasıFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetlidirPara parayı çekerSanatını hor gören boğazına torba takarVerirsen veresiye gidersin karasuyaYazın eli yaş olanın kışın ağzı yaş olurAllah verirse el getirir sel getirir yel getirirVerme malını veresiye akar gider karasuyaBaşın sağlığı dünya varlığıEkmeden biçilmezAllah şaşırttı mı dayıya hala dedirtirmişPara her kapıyı açarVer elindekini ellere sonra vur başını yerlereErim er olsunda yerim kaya dibi olsunAkara kokara bakma çuvala girene bakDanışan (zengin) dağlar aşar danışmayan (olmayan) yolda şaşarPara ile dağlar gülistan olurVer varını ellere sonra vur başını yerlereAsile dokun geç fakirden sakın geçYemeyenin malını yerler demine hu çekerlerPara dağları yol ovaları bedesten ederErim er olsunda durağım kaya dibi olsunPara isteme benden buz gibi soğurum sendenİtin gönlüne kalsa günde bir leş yerAsile dokun geç fukaradan sakın geçCehenneme kira var paradan haber verKabul olunmayacak duaya amin denmezKötü tarlanın verdiğini yiğit kardeş vermezParanın gördüğü işi kimse göremezParayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zordurErim er olsunda durağım çalı dibi olsunAğlamak para etmezEkmek aslanın midesindedirİt boku acından yerLokma aslanın ağzındadırMum dibine karanlıkEkmek aslanın ağzındadırGençlikte para kazan ihtiyarlıkta kur kazanİşine hor bakan boynuna torba takarAç yanında sarpın kurcalanmazAltının kıymetini sarraf bilirBedava sirke baldan tatlıdırAbdalın yağı çok olursa gah (hem) borusuna çalar (sürer) gah (hem) gerisineCömert ile cimrinin harcı birdirAba altında sultan yatarTok acın halinden bilmez (var ne bilsin yok halinden)Ramazan bereketli aydır ama duvardan giden kılıca sor (demişler)El üstünde gömlek eskimezCömertle cimrinin harcı birdirNekes ile cömerdin harcı birdirParayı veren düdüğü çalarGençlikte taş taşı ihtiyarlıkta ye aşıGençlikte taş taşı kazandıkça ye aşıGençliğinde taş taşı ihtiyarlıkta ye aşıSu akarken testiyi doldurmalıSel ile gelen yel ile giderBal ile kaymak yenir ama her keseye göre değilBorçlunun duacısı alacaklıdırYürüyenin yatanda hakkı vardırCömertle nekesin (cimrinin) harcı birdirYağına kıyamayan çöreğini zor yerYağına kıyamayan çöreğini yoz yerYağına kıyamayan çöreğini yavan yerYağına kıyamayan çöreğini kuru yerPara dediğin el kiriKem göz kalp akçe sahibinindirParayla dost bulunmazMezara servet taşınmazElden yiyen börkmüş keseden yiyen çökmüşYağına kıymayan çöreğini zor yerKazanmayanın kazanı kaynamazYağına kıymayan çöreğini kuru yerYağına kıymayan çöreğini yavan yerAlmadan vermek Allah'a yaraşırVar mı pulun herkes kulun yok mu pulun dardır yolunYüz verme arsız edersin az verme hırsız edersinFukaranın tavuğu zenginin atı kıymetli olurErim er olsunda yerim çalı dibi olsunParanın açmadığı kapı yokturKar kuytuda para pintide eğleşirParanın açamadığı kapı yokturDeveyle yetiş olmazArı bal alacak çiçeği bilirYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak su içerler)Er ekmeği meydan ekmeğiAk akçe kötü gün içindirZenginin kağnısı dağdan aşar fakirin eşeği düz yolda şaşarDeve ile yetiş olmazAk akça kara gün içindirSefa ile yenen cefa ile kazanılırSenden devletli ile ortak olmaAkçe akıl öğretir don yürüyüşCanı kaymak isteyen mandayı yanında taşırAllı yelek pullu yelek gömlek yok canfes neye gerek?Mal sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibi?Mal sahibi mülk sahibi nerde acep ilk sahibiParan ucuz olursa sen pahalı olursunNasihat vereceğine para verZaman para kadar değerlidirHesabını bilmeyen kasap ne satır bırakır ne masatCömert ile nekesin harcı birdirZengin kesesini döver züğürt diziniZengin kesesini züğürt dizini döverSöz uçar yazı kalırSelden gelen suya giderŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçedirZengin arabasını dağdan aşırır fakir düz ovada yolunu şaşırırSıçana rakı içirmişler kediye meydan okumuşÇık çık eden nalçadır iş bitiren akçedirEkmekle oynayanın ekmeğiyle oynanırYağmurlu gün tavuk su içmezAkıl parayla satılmazYağmurda düşmanın koyunu dostun atı satılsınAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir atlastan olsa çuluAkıl veren çok para veren yokBeleş atın dişine (yaşına yularına dizginine) bakılmazEmmim dayım kesem elimi soksam yesemÇerçi başındakini satarParanın gittiğine bakma işinin bittiğine bakVar eli titremezOlmayacak duaya amin denilmezGençlikte para kazan kocalıkta kur kazanYarınki kazdan bugünkü tavuk yeğdirÇok laf yalansız olmaz çok para haramsız olmazÇok para haramsız çok laf yalansız olmazİşten artmaz dişten artarİnsanın vatanı doğduğu yer değil doyduğu yerdirEv sahibi mülk sahibi hani nerede bunun ilk sahibiZararın neresinden dönülse (dönersen dönsen) kardırÇok laf yalansız olmaz çok mal haramsız olmazÇok mal haramsız çok laf yalansız olmazAkılsız başın zahmetini ayaklar çekerÇok para haramsız çok söz yalansız olmazÇok söz yalansız olmaz çok para haramsız olmazEr olan ekmeğini taştan çıkarırHazıra dağ ( lar) dayanmazÇok söz yalansız olmaz çok mal haramsız olmazYağına kıymayan çöreğini yoz yerAkılsız başın derdini ayaklar çekerAbdalın yağı çok olursa gah borusuna çalar gah gerisineUna dökülen yağın zararı yokParanın yüzü sıcaktırElmas çamura düşse yine elmasVarsa pulun herkes kulun yoksa pulun dardır yolunYazın çalışan kışın gülüşürAlmadan vermek Allah'a mahsusturAltın anahtar her kapıyı açarAkıl kişiye sermayedirDevletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanırPara para kazanır koçyiğit bağ bellerVerip pişman olmaktansa vermeyip düşman olmak yeğdirGençlikte taş taşı kocalıkta ye aşıRüşvet kapıdan girince iman pencereden çıkarRüşvet kapıdan girince iman bacadan çıkarAlacakla verecek (borç) ödenmezRüşvet kapıdan girince insaf pencereden çıkarŞık şık eden nalçadır iş bitiren akçadırAdamak kolay ödemek güçtürVar ne bilsin yok halindenAç bırakma hırsız olur çok söyleme arsız olurÇok söyleme arsız olur aç koyma hırsız olurVarsa (var mı) pulun herkes kulun yoksa (yok mu) pulun dardır yolun (paran varsa cümle alem kulun paran yoksa tımarhane yolun)Veripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak iyidirYatanın yürüyene borcu varSadık dost akrabadan yeğdirParalı adamdan dağlar bile korkarVeripde kötü olacağına vermeyipde kötü olEvvel hesap sonra kasapPara insana dil elbise insana yol öğretirZaman öldürmek en pahalı harcamadırZenginin malı züğürdün çenesi yorarVeripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak yeğdirÇok açılma soğuk alırsınAt at oluncaya kadar sahibi mat olurAğa borç eder uşak harçBeş kuruşun varsa beş yere düğümleYanlış hesap Bağdat'tan dönerİşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba takarBabasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanırOğlan doğurdum oydu beni kız doğurdum soydu beniMalın iyisi boğazdan geçerBir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsunAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Cömertle nekesin harcı birdirİyilik et denize at balık bilmezse halik bilirGençlikte para kazan (taş taşı) kocalıkta kur kazan (ye aşı)Veresiye şarap içen iki kez sarhoş olurPara ile imanın kimde olduğu belli bilinmezZüğürt olup düşünmektense uyuz olup kaşınmak yeğdirPara ile imanın kimde olduğu belli olmazNekesle cömerdin harcı birdirFukaranın (fakirin) şaşkını beyaz giyer kış günüRüşvet kapıdan girince insaf bacadan çıkarİman ile paranın kimde olduğu belli olmazOğlum deli malı neylesin oğlum akıllı malı neylesinİmanla paranın kimde olduğu belli olmazBaba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiSen işlersen mal işler insan öyle genişlerAlacakla verecek ödenmezSakla beni varken bulunayım sana yokkenAl malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıZüğürtlük zadeliği bozarParam seni vereyimde mi düşman olayım vermeyeyimde mi düşman olayım? vermeyeyimde düşman olayımZenginin malı fakirin dölü kıymetli olurRençber kırk yılda tüccar kırk gündePazar ilk pazardırAltın eli bıçak kesmezAdamın kötüsü olmaz meğer züğürt olaAltın yere düşmekle pul olmazKuru laf karın doyurmazBaba mirası yanan mum gibidirZenginin ayakucunda uyuyacağına fakirin başucunda uyuHarama el uzatılmazArpacıya borç eden ahırını tez satarAğanın malı çıkar uşağın canıÇok söyleme arsız edersin çok saklama hırsız edersinBaba vergisi görümlük koca vergisi doyumlukAtın iyisine doru yiğidin iyisine deli derlerAllah isterse bir kulun işini mermere geçirir dişini istemezse işini muhallebi yerken kırar dişiniAna (anne) kızına taht kurar kız bahtı kocadan ararAğalık vermekle yiğitlik vurmaklaHem kız hem baldırı düz hemde ucuz olur mu?Zengin arabasını dağdan aşırır züğürt düz ovada yolunu şaşırırMirasa nereye gidiyorsun? demişler esip yağmaya sürüp savurmaya demişFırıncının çocuğu aç dolaşırmışSarı altının olacağına sarı samanın olsunAkça akıl öğretir don yürüyüşVerirsen veresiye batarsın karasuyaBorç yiyen kesesinden yerAkılsız başın cezasını ayaklar çekerYuyucunun hakkı eline geçsinde ölü ister cennete gitsin ister cehennemeAlmadan vermek Allah'a mahsus (yaraşır)Allah kardeşi kardeş yaratmış kesesini ayrı yaratmışAkıl yiğide sermayedirAkıl verme para verSanatına güvenenin para ayağına gelirBoş gezmekten bedava çalışmak yeğdirMal canı kazanmaz can malı kazanırAllah balmumu yakana balmumu yağmumu yakana yağmumu verirFakirlik ayıp değil tembellik ayıpAr yılı değil kar yılıBeş para ver konuştur on para ver susturamazsınDevletliye dokun geç fukaradan sakın geçMalını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttürZüğürt bezirgan eski defterleri karıştırırAğanın eli tutulmazYaşın yanında kuruda yanarÇok mal haramsız çok söz yalansız olmazAkıl kişiye (adama) sermayedirPara iyi bir uşak kötü bir efendidirKiminin parası kiminin duasıAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir olmasada çuluÇok söyleme arsız olur aç koyma hırsız olur (aç bırakma hırsız olur çok söyleme arsız olur)Para ile imanın kimde olduğu belli olmaz (bilinmez)Denize düşen yılana sarılırCennetin kapısını cömertler açarÇok söyleme arsız edersin aç bırakma hırsız edersinZengin adam elindeki kendine yeten adamdırAr dünyası değil kar dünyasıVar varlatır yok söyletirMalım seni vereyimde mi kötü olayım vermeyeyimde mi kötü olayım?Baba malı tez tükenir evlat gerek kazanaDünya malı dünyada kalırKimse bilmez kim kazana kim yiyeBir baba dokuz oğlu besler dokuz oğul bir babayı beslemezAkıl para ile satılmazYüz verme arsız olur az verme hırsız olurYuvayı yapan dişi kuşturÖdünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirÇocuğun yediği helal giydiği haramZenginlikle sıcaktan zarar gelmezAdamın iyisi alışverişte belli olurVakit nakittirCömert derler maldan ederler yiğit derler candan ederlerAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeAk akçe kara gün içindirAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAba altında er yatarYazın gölge hoş kışın çuval boş