Takdirde ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Aslana ot ata etKediyi çok sıkıştırırsan üstüne atılırAkranıyla konuşmayanın sesi semadan gelirAyıya kovan ısmarlanmazDeve gitti yularını ararMiras helal hele (ele) al demişlerDeve gitti kulağını mı arıyorsun?Parayı bulan bile saymışAy ışığında zeytin silkelemeÖlü evinde ağlamayı düğün evinde gülmeyi bilmeliÖrdek kazı taklit ederken kıçını yırtmışDeliye taş atma başına taş yağdırırAç at yol almaz aç köpek av almazArık at yol almaz arık it av almazHavada akranıyla uçmayan kuşun sesi havadan değil tavadan gelirDavul dengi dengine çalarAç at yol almaz aç köpek ava gitmezAz oku öz okuİnsan kendini beğenmese ölürAvrat malı kapı mandalıKarı malı kapı mandalı hamam tokmağıdırÖlü evinde ağlamasını düğün evinde gülmesini bilmeliYavaş tükürüğün sakala zararı olurEle uyan eşini boşarTencere demiş dibin kara seninki benimkinden karaZanaat sahibi öğlene kadar aç kalırKuru kaşık ağız yırtarZanaat sahibi öğleye kadar aç kalırDavul bile dengi dengine diye çalarMüddei iddiasını ispatla mükelleftirBir kanatla kuş uçmazO kadar kusur kadı kızındada olurSana kurşun atana sen ekmek atSana taşla vurana sen pamukla dokunSana taşla dokunana sen pamukla dokunSana taşla varana sen ekmekle varSana taşla vurana sen ekmekle varSana taşla vurana sen aşla varÇokluğa taş atılmazSana taşla varana sen aşla varİyilik iki baştan olurErkek koyun kasap dükkanına yakışırKarpuz kabuğu suya düşmeden denize girilmezAl gününde al ver gününde verAt arıklıkta yiğit gariplikteCivcivde gözün et yemeye yüzün olsunHacı Mekke'de derviş tekkedeAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını beğenmişBir katar deveyi bir eşek çekerUlu sözü tutmayan ulurAç at yol almaz aç it av almazPara kazanmakla değil tutumla artarSabır acı isede meyvesi tatlıdırPara kazanılmakla değil tutumlulukla artarSabır acıdır ama meyvesi tatlıdırGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerek (olur)Bir görüş bir kör bilişEsrik devenin çulu eğri olurAta et ite ot verilmezSütlüyü sürüden çıkarmazlarTencere dibin kara seninki benden karaVardığın yer körse gözünü kapaDavul (bile) dengi dengine çalarAkıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmişAkıllar pazara düşmüş herkes kendi aklını almışTutumlu olan kimse fakir kalmazHer taşın altına elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanVerirsen veresiye gidersin karasuyaKurda konuk giden köpeğini yanında götürürTok iken yemek yiyen mezarını dişiyle kazarVerme malını veresiye akar gider karasuyaAç dışarı çıplak içeri kaçarNefesin el verirse borazancı başı olKılavuzu karga olanın burnu boktan kurtulmazBaş yarılır börk içinde kol kırılır yen içinde (kalır)Birlik olmadan dirlik olmazÇivisiz tahtayı yel alırKarpuz kabuğunu görmeden denize girmeSabır acıdır meyvesi tatlıdırKız anasından görmeden sofra kaldırmazKız anasından görmeyince sofra kaldırmazÇivisiz tahtayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırYurtta sulh cihanda sulhGölgeyi hoş gören tekneyi boş görürÇivisiz tahtayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırBaskısız yongayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırÇivisiz yongayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırÇivisiz yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırBaskısız tahtayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırBaskısız tahtayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırAy ayakta çoban yatakta ay yatakta çoban ayaktaDil epsem (olsa) baş esen (olur)Son pişmanlık fayda vermez (etmez)Yerini bilmeyen yılda bir kat urba eskitirAç anansada kaçBaskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır sahipsiz tarlayı sel alırBilen dağdan aşar bilmeyen düz yolda şaşarAnanın bastığı yavru incinmez (ölmez)Borçlunun duacısı alacaklıdırYağına kıyamayan çöreğini zor yerYağına kıyamayan çöreğini yoz yerYağına kıyamayan çöreğini yavan yerYağına kıyamayan çöreğini kuru yerElden gelen öğün olmaz oda vaktinde bulunmazDanışan dağlar aşmış danışmayan düz ovada şaşmışDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda kalmışDanışan dağlar aşar danışmayan düz yolda şaşarDanışan dağları aşmış danışmayan düz yolda şaşmışEğreti kuyruk tez koparKedinin kabahatini önüne koyarlar öyle döverlerYağına kıymayan çöreğini yavan yerYağına kıymayan çöreğini zor yerYağına kıymayan çöreğini kuru yerKarpuz kabuğuna basma kayıp düşersinNe her söze kulak ver ne her kulağa sözBin ölçüp bir biçmeliErteye kalan arkaya kalırTilkiyi kovalarken kurdu uyandırmaHer kuşun eti yenmez kuş var ki et yedirirlerMermer iyi taştan iyilik iki baştanKaldın mı oğul eline müdara eyle gelineBağa bak üzüm olsun üzüm yemeye yüzün olsunAz ateş çok odun yakarBaskısız yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırAy ışığında ceviz silkilmezBağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsunŞehirliyi ad yıkar köylüyü inatÇömlek demiş dibim altın. kaşık demiş girdim çıktımİki kaptan bir gemiyi batırırAptal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırÇok söyleyen çok yanılırSağ elin verdiğini sol elin bilmesinBir elin verdiğini öbür elin görmesinSıçan geçer yol olurBir elin verdiğini öbür elin duymasınSağ elinin verdiğini sol elin bilmesinSağ elin verdiğini sol elin duymasınSağ elinin verdiğini sol elin duymasınKedinin boynuna ciğer asılmazEl el için ağlamaz başına kara bağlamazİnsan kendini beğenmese çatlarBir elin verdiğini öbür elin bilmesinSoran dağları aşmış sormayan düz yolda şaşmışAdam iş başında belli olurBerber berbere benzer ama başın Allah'a emanetZararın neresinden dönülse (dönersen dönsen) kardırYağına kıymayan çöreğini yoz yerAğanın alnı terlemezse ırgatın burnu kanamazMescide gerek olan meyhaneye haramdırBerberin solumazı tellağın terlemezi kahvecinin söylemeziGönül verme evliye eve gider unuturDeliye taş atma başını yararGarip itin kuyruğu yerinde gerekSu başından kesilirHer deliğe elini sokma ya yılan çıkar ya çıyanGarip itin kuyruğu götünde gerekGarip itin kuyruğu kıçında gerekGarip itin kuyruğu götünde olurAdam hacı mı olur ulaşmakla Mekke ye eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?Garip köpeğin kuyruğu döşünde gerekGarip itin kuyruğu kıçına kısık gerekGarip itin kuyruğu bacağı arasında olurDut kurusu ile yar sevilmezGarip itin kuyruğu kıçına kısık olurEvvel hesap sonra kasapOynaşına inanan avrat ersiz kalırKanaat tükenmez hazinedirCan bostanda bitmezMartta sürmez eylülde ekmezsen sabanı bırakKanaatta izzet tamahda zillet vardırAt arıklıkla yiğit gariplikleAtın ürkeği yiğidin korkağıArpa verilmeyen at kamçı zoruyla yürümezAkılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almışSağ elin verdiğini sol elin görmesinBarışta ter dökmeyen savaşta kan dökerAğrımayan başın sargıya ihtiyacı yokturYağ yiyen köpek tüyünden bellidirMart dokuzunda çıra yak bağ budaHerkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmazGarip itin kuyruğu bacağı arasında gerekÇok bilen çok yanılırKurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsakİki çıplak bir hamama yakışırYağına kıymayan çöreğini yavan (yoz kuru) yerYenecek aş buğundan belli olurKuru gayret çarık eskitirYılın eksiğini nisan getirir nisanın eksiğini yıl getirmezYa olduğun gibi görün yada göründüğün gibi olVerirsen veresiye batarsın karasuyaSen kazanda düşmana kalsınGüvenme dostuna saman doldurur postunaÇalma elin kapısını çalarlar kapınıŞeytanla ortak buğday eken samanını alırAta dost gibi bakmalı düşman gibi binmeliAşk ağlatır dert söyletirBin işçi bir başçıHer kuşun eti yenmezAt beslenirken kız istenirkenSahipsiz kapı anahtarsız açılırİyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdıAhmağa yüz abdala söz vermeye gelmezEl ağzına bakan karısını tez boşarÜzümün çöpü var armudun sapıKanaat gibi devlet olmazKöprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derlerBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Sağ elinin verdiğini sol elin görmesinÜveye etme özünde bulursun geline etme kızında bulursunHer yerde okka dört yüz dirhemKuş var eti yenir kuş var et yedirilirGüvenme dayına ekmek al yanınaIrmaktan geçerken at değiştirilmezMisafir üç gün misafirdirAtalar sözünü tutmayanı yabana atarlarBir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesinYağ yiyen köpek tüyünden belli olurSabahtan karnını doyuran küçükken evlenen aldanmamışYüzü güzel olanın huyu (da) güzeldirYaz yalan kış gerçekAlma mazlumun ahını çıkar aheste ahesteAç gözünü açarlar gözünüAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAç ayı oynamazAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersin