Yada ile ilgili atasözleri Atasözü Arama Bir evde düzen varsa düzen olmaz o evdeEşek siken osuruğuna katlanırDestursuz bağa gireni sopa ile kovarlarDevletlinin karnı gen gerekBu abdestle daha çok namaz kılınırEyerede gelir semere deÖlüm yaşa başa bakmazSayılı günler tez geçerKapıdan kovsan pencereden düşerBaht olmayınca başta ne kuruda biter ne yaştaKar susuzluk gidermezİt yal yediği kapıyı beklerDilenci küsmüş kısmetini kesmişNamazda gönlü olmayanın ezanda kulağı olmazKöpek bile yal yediği kaba sıçmazGüzele göz ağrısıda yakışırAyıya kovan ısmarlanmazEv sahibi mülk sahibi hani bunun ilk sahibiRüzgar esmeyince yaprak oynamazRüzgar esmeyince dal kımıldamazHer güzelin bir huyu vardırKörler sofrasında ışıkla kaşık aranmazKurda komşu giden köpeğini yanında götürürYalancının ipi kısa olurVermeyince mabut ne yapsın mahmut?Aza demişler nereyeFukaranın (fakirin) tavuğu tek tek yumurtlarBakkal ekmeğini yavan yerTerzi kendi dikişini dikemezKasap ekmeği yavan yerİş anlatıncaya kadar baş elden giderUcuz etin yahnisi yenmezYa sopa yememiş yada sayı saymayı bilmiyorKar yağdığı gün tozarMarangozun kapısı sırımla bağlı olurAt biniciye göre tepinirİnek ağzından sağılırAt sahibine göre tepinirAt binicisine göre tepinirAt biniciye göre kişnerAt ağasına göre tepinirKurtla görüşürsen köpeğini yanından ayırmaAt binicisine göre kişnerAt sahibine göre kişnerNacarın kapısı sırımla bağlı olurMerhametten (iyilikten) maraz doğarUcuz etin yahnisi yavan olurKarıncazevali gelince kanatlanırKar susuzluk kandırmazAt ağasına göre kişnerAltın tasın kan kusana faydası olmazİki testi çarpışınca biri kılırsa biride çatlarİmam ölüyü deli deliyi severKan kusana altın leğenin ne faydası varZemheride kar yağmasından kan yağması iyidirGöz var mantık varGöz var yakın varİplik pazarında fatmacığa kim?At sahibine (biniciye) göre eşer (kişner)Güzeli herkes severİt yal (yemek aş) yediği kapıyı beklerBostan gök iken pazarlığa oturulmazBostan yeşil iken pazarlığa oturulmazYumurtada kıl bitmezTabak mısın it bokuna muhtaçsınDeveye inişi mi seversin yokuşu mu? demişler düz yere mi girdi?Sürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kapar (yer)Süküt ikrardan gelir (sayılır)Bostan yeşil iken pazarlık yapılmazParaya nereye gidiyorsun demişler çoğun olduğu yere demişHer şey aslına dönerKusursuz güzel olmazBaktın kar havası eve dön kör olasıKöylünün kahve cezvesi karaca amma süreceDağdan gelip bağdakini kovmak olmazKanatsız kuş olmazAt biniciye göre eşerAt binicisine göre eşerGörünüşe aldanmamalıÖküzün inek başlısını tarlanın ufak taşlısını alSöz var insanı yola getirir söz var insanı yoldan çıkartırAnanın bahtı kızınaAt ağasına göre eşerÇağrılmadık yere çörekçi ile börekçi giderYarının gelişi bugünden bellidirAklınla rezil olursun aklınla vezir olursunAteş kış gününün meyvesidirVeren hak alanda hakBir koltuğa iki karpuz sığmazAz olsun uz olsunBoş çuval dik durmazMescidin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurBostancıya tere satılmazBostancıya kelek satılmazÇok muhabbet tez ayrılık getirirCami kapısı bilmez sofuluk taslarAteş kış gününün lalezarıdırAteş kışın çiçeğidirÜç kuruşluk eşeğin beş paralık sıpası olurUcuz etin yahnisi tatsız olurAz ada çok ödeBaskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır yel (el) almazsa sel (yel) alır (baskısız yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alır)Er giden işine geç giden boşunaBir adama kırk gün deli desen deli olurGüzele ne yakışmazSayılı koyunu kurt yemezAt sahibine göre eşerTilkiye tavuk emanet edilmezRamazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olsunYa bu deveyi güdersin yada bu diyardan gidersinSoysuza beylik vermişler önce babasını asmışBoynuz kulağı geçerKaçanın anası ağlamamış (ağlamaz)Pilav yiyen kaşığını belinde taşırGelene gidene rahmet okutur (gelen gideni aratır)Boynuz kulağı geçtiKurda kuzu emanet edilmezBir adama kırk gün deli dersen deli akıllı dersen akıllı olurAz olsun öz olsunPilava giden kaşığını yanında taşırHer insan kendi çukurunu doldururSu (sus) küçüğün söz (sofra) büyüğünHerkes kendi çukurunu doldururKöpeksiz köye kurt girerHırsıza kapı baca olmazGüzele ne yaraşmazAteş kenarı kış gününün lalezarıdırBostan gök iken pazarlık yapılmazÇokluğa taş atılmazİki testi tokuşunca biri elbet kırılırKöpeksiz sürüye kurt inerKöpeksiz sürüye kurt dalarYa işten artar ya diştenAllah bana bende sanaGönülsüz yenen aş ya karın ağrıtır yada başDerin su yavaş akarHayıf ölene olurKöpeksiz köye kurt inerKöpeksiz köye kurt dalarSu aktığı yere akarYa baltaya sap olmalı ya toprağa kürekGelin girmedik ev olur ölüm girmedik ev olmazHer ziyan bir öğüttürSarımsağı gelin etmişlerde kırk gün kokusu çıkmamışIssız eve it buyrukKör kuşun yuvasını Allah yaparDiken battığı yerden çıkarİş anlatılıncaya kadar baş elden giderTarhuncuya tarhun satılmazArka gerektir arka ya utana ya korkaSürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kaparÇok gezen ayağa bok bulaşırAdam arkadaşından belli olurDeli deliden hoşlanır imam ölüdenKanatsız kuş uçmazSayılı koyunu kurt kapmaz (yemez)Tavuğun sadakası bir yumurtaAğacı kurt insanı dert bitirirYüksekten uçan alçağa konarKöpeksiz sürüye kurt girerTabak sevdiği deriyi yerden yere çarparAğacı kurt yer insanı dert yerYa deve ya deveci yada deve üstündeki hacıBoş çuval ayakta durmazPilav yiyen kaşığını yanında taşırIssız eve it burukÖdünç yiyen kesesinden yerAza demişler nereye? çoğun yanına! demiş ( azca nereye? çokçanın yanına! )Su akmayınca durulmazErsiz avrat eyersiz atBir fincan acı kahvenin kırk yıl hatırı vardırYiğit adıyla anılırBir fincan acı kahvenin kırk yıl hakkı vardırBir adama kırk gün ne dersen o olurBugünkü tavuk yarinki kazdan yeğdirErsiz avrat yularsız atZengin giyerse sağlıcakla fakir giyerse nereden buldun ki! derlerSözün tamını deliye derlerAslını inkar eden (saklayan) haramzadedir (kafirdir)Ersiz avrat yuvasız atAbdal ata binmiş kendini bey sanmışErsiz avrat dizginsiz at gibidirAbdal ata binmiş bey oldum sanmışSinek ufaktır ama mide bulandırırBana arkadaşını söyle sana kim olduğunu diyeyimUcuz etin yahnisi yenmez (tatsız olur)Sözün tamamı aptala söylenirOlacak oğlan gelişinden belli olurUzak yerin salığını kervan getirirSözün tamını eşeğe derlerHakikat eğilir fakat kırılmazSanatını hor gören boynuna torba takarİşini hor gören boynuna torba takarYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak bu içerler)Ersiz avrat yularsız eşekSanatına hor bakan boynuna torba takarLafın tamını deliye derlerZalim ettiğini bulurSoran yorulmamışMisafir kısmetiyle gelirSözün tamamı ahmağa söylenirAslında olan tırnağına getirirOynayamayan gelin yerim dar. derLafın tamını eşeğe derlerKabil i şakirt ustasından usta olurLafın tamamı aptala söylenirEvlat ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeğiEvlat ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiBaba ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeğiKabul olmayacak duaya amin denmezKabul edilmeyecek duaya amin denmezKabul olmayacak duaya amin demeKabiliyetli çırak ustadan usta olurLafın tamamı ahmağa söylenirOğul ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiUtananın oğlu kızı olmamışOğul ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeğiİyi insan lafının (sözünün) üstüne gelirGün ola harman olaAdam ahbabından bellidir (bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu diyeyim)Gölgesinde oturulacak ağacın dalı kesilmezAta et ite ot verilmezKüheylan at çul içindede bellidirAbdal ata binerse bey oldum sanır şalgam aşa girerse yağ oldum sanırGönül düştü bir boka oda misk gibi kokaSanatına hor bakan boğazına torba takarHesapsız kasap ya bıçak yada masa kırarAlında yazılı olan başa gelirBoynuzsuz koyunun hakkı boynuzluda kalmazTerzi kendi söküğünü dikemezAbdal (derviş) tekkede hacı Mekke'de bulunurSayılı koyunu kurt kapmazKöpek bile yal yediği kaba pislemezEl yarası onulur (geçer iyi olur) dil yarası onulmaz (iyi olmaz)Sütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer)İnsan hatasız olmazBilmedik aş ya karın ağrıtır yada başDinsizin hakkından imansız gelirYatanın yüreğine borcu varKaş çatmakla çatık kaşlı olunmazPilavdan döne kaşığın sapı (dönenin kaşığı) kırılsınSuyu havana koy döv döv yine suAş taşarsa çömçenin değeri kalmazHer güzelin bir kusuru vardırÇingenenin ipini kendisine çektirirlerAkrabayla ye iç alışveriş etmeKaya uçmazsa dere dolmazAkıllı olsa her sakallı kişi sakallılara danışırlardı her işiBir koyundan iki post olmazDostla ye iç alışveriş etmeOn düşün bir söyleKelin ayıbını takke örterİki düşün bir söyleDost ile ye iç alışveriş yapmaSevişip dostuna boşanıp kocana varmaYoğun incelene kadar ince üzülürÇocuk doğmadan kaftan biçilmezBin düşün bir söyleBir korkak bir orduyu bozarSayılı günler (gün) tez (çabuk) geçerKurdu bekçi yapan koyunlar postu kaybedince ağlamamalıdırBoşanıp kocana varma sevişip dostuna varmaYoksul ala ata binse selam almazSanatını hor gören boğazına torba takarAz yiyenin hekimle düz gidenin hakimle işi olmazKurda konuk giden köpeğini yanında götürürAba vakti aba alan yaba vakti yaba alan yanılmamışAllah kulunu kısmetiyle yaratırSen bir garip çingenesin telli zurna nene gerekHarman dövmek çayır kuşu işi değilDeli deliden hoşlanır iman ölüdenKorku dağları bekletir (aşırır)Pişmiş aşa su katılmazAltın eşik ağaç eşiğe muhtaç olurBıçak yarası onulur dil yarası onulmazSağlıktan büyük zenginlik yokturŞimşeği görülen buluttan korkulmazPara her kapıyı açarAltın eşik ağaç eşiğe muhtaçtırEv devdirHer ağaçtan kaşık olmazAcımayana acınmazÇobana verme kızı ya koyun güddürür yada kuzuSağlık varlıktan önemlidirÇocuğun bulunduğu yerde dedikodu (gıybet) olmazÇocuğun bulunduğu yerde gıybet olmazDeveye bindikten sonra çalı ardına gizlenilmezAtın ölümü ite bayram olurGörünüşe aldanmaPara ile dağlar gülistan olurSağlık varlıktan iyidirÇivisiz tahtayı yel alırİt değmekle deniz pis olmazDavulun sesi uzaktan güzel gelirEv deliği dev deliğiVerme sırrını dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostunaPara dağları yol ovaları bedesten ederDoğru söz acı olurDünyadaki en değerli hazine sağlıktırZalimin zulmü varsa mazlumun Allah'ı varAltın kapılının ağaç kapılıya işi düşerSu görülünce teyemmüm bozulurSağlık varlıktan üstündürParanın gördüğü işi kimse göremezDoğru söz ağıdan acı gelirHak söz acı olurSırrını açma dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostunaBuğday başak verince orak kıymete binerKabul olunmayacak duaya amin denmezAtın ölümü itin bayramıdırBoynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçerGören gözün hakkı vardırHak söz acıdırAdam adam pehlivan başka adamKedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (mındar) derHak söz ağıdan acı gelirDağ dumansız insan hatasız olmazEv eksiği dev eksiği ev deliği dev deliğiKavurga karın doyurmazKanatsız kuş uçmaz (olmaz)Ev dediğin evrendir ucu dönmez kervandırÇivisiz tahtayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırBaskısız tahtayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırÇivisiz yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırBaskısız yongayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırHer şey incelikten insan kalınlıktan kırılırAdamak kolay ödemek zordurÇivisiz tahtayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırÇivisiz yongayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırAltın yerde paslanmaz taş yağmurdan ıslanmazİşine hor bakan boynuna torba takarMerhametten maraz doğarBaskısız tahtayı el alır sahipsiz tarlayı sel alırTilkinin gezip geleceği yer kürkçü dükkanıdırHatasız kul olmaz her insan hata yapabilirGönül kimi severse güzel odurGök gürlemeden yağmur yağmazTilkinin dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırAslını inkar eden (saklayan) haramzadedirYazın sıcakta terleyen kışın soğukta üşümezEv sahipleri pastırmayı ince doğrasa kurnaz misafir alır ikişer ikişer yutarÜç göç bir yangın yerini tutarPerşembenin gelişi çarşambadan bellidirYularsız ata binilmezBaş ağır gerek kulak sağırİt derisinden post olmazYoktan yonga çıkmazBoş çuval ayakta (dik) durmazBüyük balık küçük balığı yerAşağı tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyıkAslını inkar eden haramzadedirAcıyan çok amma ekmek veren yokKürkçünün kürkü olmaz börkçünün börküSu aktığı yere yine akarRamazanda yalan söyleyenin (orun yiyenin) bayramda yüzü kara olurTakdirle yazılan tedbirle bozulmazÇıkacak kan damarda durmazAçma sırrını dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostunaKul hatasız olmazBaskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır sahipsiz tarlayı sel alırAman diyene kılıç kalkmaz (eğilen baş kesilmez)Çocuğun bulunduğu yerde dedikodu olmazEl terazi göz mizanBalı olan (bal) yemez mi?Çıngıraklı deve kaybolmazÖlüm ile öç alınmazBuğday başak verince orak pahaya çıkar (kıymete biner)Sürüden ayrılan kuzuyu kurt yerSürüden ayrılan koyunu kurt yerSürüden ayrılan koyunu kurt kaparAç kurt bile komşusunu dalamazSürüden ayrılan kuzuyu kurt kaparSelam kelamdan öncedir (önce gelir)Adalet ile zulüm bir yerde barınmazSağılır ineğin buzağısı kesilmezSon gülen iyi gülerSürüden ayrılanı kurt yerTilkiyi kovalarken kurdu uyandırmaSon pişmanlık fayda vermezKoyunun bulunmadığı yerde keçiye abdulrahman çelebi derlerYoğun incelene kadar ince süzülürBayram etiyle it tavlanmazKurunun yanında yaşta (yaşda) yanarParanın açmadığı kapı yokturParanın açamadığı kapı yokturHe demekde iş bitirir yok demekdeAda bana adayım sanaYarası olan gocunurYemeyenin malını yerler (üstüne bir bardak su içerler)Allah bilir ama kulda sezerYazın börtlene börtlene çalış kışın dürte dürte yeDeli ile çıkma yola başına getirir (gelir türlü) belaSabah ola hayır ola (gele)Kalkacağın yere oturmaÇok kucaklayan az düşürürDünya gençten gence dinçten dinceMal istersen bedeninden evlat istersen belindenKimse kimsenin rızkını yemezVakitsiz açan gül çabuk solarVakitsiz açılan gül çabuk solarVakitsiz açan gül erken solarVakitsiz açılan gül erken solarVakitsiz açan gül tez solarBostan yeşil (gök) iken pazarlığa oturulmazGöz var izan varİki gönül bir olunca samanlık seyran olurKöy yanar deli taranır (deli kız taranır)Adam adama yük değil can gövdeye mülk değil (adam adama yük olmaz)Vakitsiz açılan gül tez solarBaskısız yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alırAta binersen Allah'ı attan inersen atı unutmaBoynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)Kol kırılır yen içinde kalırBaskısız tahtayı yel alır yel almazsa sel alırÖlecek tavşan çomağa karşı gelirVaktinden evvel açan gül tez solarKalın incelene kadar ince üzülürAptal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırSu bulununca teyemmüm bozulurGeçmişe mazi yenmişe kuzu derlerHelva şirin nefis kafirİğne atsan yere düşmez (deyim)Caminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olurSıçan geçer yol olurYağmurlu gün tavuk su içmezKöpeksiz sürüye (köye) kurt dalar (iner)Vermeyince mabud neylesin mahmudAt adımına göre değil adamına göre yürürYularsız deve yedilmezHer zaman çiğdem çıkmaz bazende küsküç kırılırBuğday başak verince orak pahaya çıkarAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir atlastan olsa çuluKedinin boynuna ciğer asılmazİşin yoksa şahit ol borcun yoksa kefil olKimsenin ettiği yanına kalmazÜşenenin oğlu kızı olmamışGülü seven dikenine katlanırAdam adamdan korkmaz utanır (hatır sayar)İlk avrat çarık sonraki sarıkAkıl isen açma sırrın dostuna çünkü dostun dostu vardır oda söyler dostunaÜşenenin (utananın erinenin) oğlu kızı olmamışSamur kürkde olsa suçu kimse üzerine almazArayan belasınıda devasınıda bulurParan çoksa kefil ol işin yoksa şahit olKavgada yumruk sayılmazAkşamın hayrından sabahın şerri iyidirSamur kürkde olsa kabahati kimse üzerine almazGecenin hayrından gündüzün şerri iyidirOlmayacak duaya amin denilmezCami ne kadar büyük olsa imam gene bildiğini okurKimse kimsenin çukurunu doldurmazSen pazarda hiç adam ağzı görmedin mi?Arpa ekip buğday beklemeArmutun (armudun) iyisini ayılar yerDüğün el ile harman yel ile (olur)Kabahat samur kürk olsa kimse üstüne almazKabiliyetli çırak ustayı geçerYiğit lakabıyla anılırKabahat samur kürk olmuşda kimse giymemişAt ölür itlere bayram olurDostuna sıkça giden bir gün ekşi yüz görürAl gömlek gizlenemezAllah kulunu kısmeti ile yaratırYarınki kazdan bugünkü tavuk yeğdirSuç samur kürk olsa kimse sırtına almazAtımın anlı sakar lakabını ele takarBana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaSarı öküzün yanında duran ya huyundan ya tüyünden kaparBana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursaGüzellik ondur dokuzu dondurMecliste ilk seferde dilini kısa tutTilkinin dönüp geleceği yer kürkçü dükkanıdırTereciye tere satılmazÇingeneye beylik vermişler önce babasını asmışOynayacak adam kağnı gıcırtısındada oynarHırsıza kilit olmazAğlatan gülmezGecenin hayrından gündüzün şerri yeğdirHarman dövmek keçinin işi değilSürüden ayrılanı kurt kaparSağ olsunda dağ ardında bulunsunSevilmedik ot insanın başucunda biterAptal ata binerse bey oldum sanır şalgam aşa girerse yağ oldum sanırAkıl kişiye sermayedirAltın anahtar her kapıyı açarÇağrılmayan yere çörekçi ile börekçi giderZararın neresinden dönülse kardırVerip pişman olmaktansa vermeyip düşman olmak yeğdirBıçak yarası geçer dil yarası geçmezİşkilli büzük dingilderAltın eşik gümüş eşiğe muhtaçtırSuç samur kürk olsa kimse üstüne almazSevip dostuna boşanıp kocana varmaBir ağaçta gülde biter diken deAdamak kolay ödemek güçtürİşini kış tutda yaz çıkarsa bahtınaNasihat istersen tembele iş buyurAçma sırrını dostuna oda söyler dostunaSöz dediğin yaş deridir nereye çekersen oraya giderAdam hacı mı olur ulaşmakla Mekke ye eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?Veripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak iyidirLokma karın doyurmaz şefkat artırırVeripde kötü olacağına vermeyipde kötü olAl kaşağıyı gir ahıra yarası (yağırı) olan gocunsun (gocunur)Ateş olmayan yerden duman çıkmazYa bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeliDüşmanına gücenip dostuna darılma (kızma)Veripde pişman olmaktansa vermeyipde düşman olmak yeğdirCan bostanda bitmezÇabuk parlayan çabuk sönerŞimşek çakmadan gök gürlemezAllah verince kimin oğlu kimin kızı demezÖz ağlamayınca göz ağlamazİşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba takarGeniş gününde dar gezen dar gününde geniş gezerÇürük tahta çivi tutmazGön yufka yerinden delinirKızımın (bacımın) iffeti (örtüsü) batmakta rezilin gözüne acırım tükrüğe billahi tükürsem yüzüneSakınılan göze çöp batarHatasız kul olmazÖksüze acıyan çok ama ekmek veren yokAslını saklayan haramzadedirMinnetle gül koklama dikeni sancar seniSona kalan dona kalırDan din desen oynarAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdirAltın leğenin kan kusana ne faydası var?Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyimBugünkü tavuk yarınki kazdan iyidirİyilik et denize at balık bilmezse halik bilirNereye gitsen okka dört yüz dirhemEt tırnaktan ayrılmazBela geliyorum demezAtlıya saat olmazAdam adama her daim muhtaç (gerek olur)Yerinden oynayan yetmiş kazaya uğrar en küçüğü ölümGöğe direk denize kapak olmazBir koyundan iki post çıkmazSu testisi su yolunda kırılırAceleci sinek süte düşerAdam adama yük değil can gövdeye mülk değilHile ile iş gören mihnet ile can verirSağır bir kocayla kör bir kadın mutlu bir çifttirAğlayanın malı gülene hayır etmezBaba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeğiDokuz at bir kazığa bağlanmazÖnce düşün sonra söyleBir şeyin önüne bakma sonuna bakBuğday ekmeğin yoksa buğday dilinde mi yok?Al malın iyisini çekme (sonra) kaygısınıİki dinle bir söyleZırva tevil götürmezBaca eğride olsa duman doğru çıkarAcıkan ne olsa yer acıyan ne olsa söylerAhmak gelin yengeyi halayığı sanırİşin yoksa şahit ol paran çoksa kefil olKabahat samur kürk olsa kimse sırtına almazAyağı yürüten baştırÇerçi kızı boncuğa aşıktırSu bulununca (görülünce) teyemmüm bozulurAltın yere düşmekle pul olmazAdamın kötüsü olmaz meğer züğürt olaAdam ahbabından bellidirEğilen baş kesilmezAçık yaraya tuz ekilmezBaba mirası yanan mum gibidirHak yerde kalmazHırsızlık bir ekmekten kahpelik bir öpmektenHer horoz kendi çöplüğünde öterRağbet güzel ile zenginedirAkşamın hayrından sabahın şerri yeğdir (iyidir)Çocuk düşe kalka büyürSonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulurDertsiz baş terkide gerekKesilen baş yerine konmazPişmiş aşa su katan işi bozan kişiyi tanımlarRamazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olurSinek küçüktür ama mide bulandırırGülme komşuna gelir başınaAba vakti yaba yaba vakti abaBüyük balık küçük balığı yutarKuru gayret çarık eskitirAttığın taş ürküttüğün kuşa değmezYa olduğun gibi görün yada göründüğün gibi olFırıncının çocuğu aç dolaşırmışAllah bir kapıyı kapatırsa ötekini açarBir selam bin hatır yaparGön yufka yerinden delinir (ip inceldiği yerden kopar)Güzellerin talihi çirkin olurBorç yiyen kesesinden yerVerirsen veresiye batarsın karasuyaBir elinin verdiğini öbür elin görmesinEl el ile değirmen yel ileCin tutana bir muska yeterMisafir kısmeti ile gelirAltın eşik gümüş eşiğe muhtaç olurSu bulanmayınca durulmazYabancı koyun kenara yatarZahmetsiz rahmet olmazCennet annelerin ayakları altındadır (anne cennet kapılarının ortasındadır. (hadis))Akıl yiğide sermayedirGöze göz dişe dişÖküz altında buzağı aranmazZor oyunu bozarAkacak kan damarda durmazGarip kuşun yuvasını Allah yaparKimse ayranım (yoğurdum) ekşi demezEskisi olmayanın yenisi olmazSaç kıvamını bulur hamur tükenir yaş kıvamını bulur ömür tükenirDoğru söz (ağıdan) acıdırSöz gümüşse sükut altındırDikensiz gül olmazÜzümün çöpü var armudun sapıAr yılı değil kar yılıDost ile ye iç alışveriş etmeÇiftçinin karnını yarmışlar kırk tane gelecek yıl çıkmışBana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsaBöyle gelmiş böyle giderYaşın yanında kuruda yanarAdam olana bir söz yeterOrtaklık öküzden başlı başına buzağı yeğdirVarını veren utanmamışSağlık varlıktan yeğdirBağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)Akıl kişiye (adama) sermayedirTilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdırKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun makosenleriyle yürüAdam adamdır olmasada pulu eşek eşektir olmasada çuluYüzü güzel olanı değil huyu güzel olanı sevKiminin parası kiminin duasıHer şey incelikten insan kabalıktan kırılırBorcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit olYalancı kim? işittiğini söyleyenDenize düşen yılana sarılırBir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli ya yola gitmeliKomşun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun mokasenleriyle yürüBıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)Soran yanılmamışHarman yel ile düğün el ile olurGöz mideden büyüktürMahkeme kadıya mülk değilBoş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)Ummadığın taş baş yararVur dedik öldürdüAteş düştüğü yeri yakarTembele iş buyur sana akıl öğretsinAsil azmaz bal kokmazYa devlet başa ya kuzgun leşeAğacı kurt insanı dert yerUcuzdur vardır illeti pahalıdır vardır hikmetiİş olacağına varırAllah ın bildiği kuldan saklanmazAlma delinin kızını soya çekerAr dünyası değil kar dünyasıAyı yavrusunu severken öldürürmüşBaba malı tez tükenir evlat gerek kazanaAlışmış kudurmuştan beterdirHer yerde okka dört yüz dirhemAtın ölümü arpadan olsunAtın bahtsızı arabaya düşerSöz var dağa çıkarır söz var dağdan indirirKul sıkışmayınca hızır yetişmezBirgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratmaDavulun sesi uzaktan hoş gelirBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa düşmeyinceDünya malı dünyada kalırKimse kimsenin kısmetini yemezAcele bir ağaçtır meyvesi pişmanlıkBugünün işini yarına bırakmaBuğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa ermeyinceBir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesinAcemi katır kapı önünde yük indirirAkıl para ile satılmazAbada bir dibada bir giyene güzelde bir çirkinde bir seveneAğaç kökünden yıkılırFakiri dövme üstünü yırtAbada bir dibada giyene güzelde bir çirkinde seveneİğneyi kendine çuvaldızı başkasına batırAbdalın dostluğu köy görünceye kadarCins kedi ölüsünü göstermezÖdünç güle güle gider ağlaya ağlaya gelirYazın başı pişenin kışın aşı pişerNe oldum dememeli ne olacağım demeliKimi köprü bulamaz geçmeye kimi su bulamaz içmeyeBal tutan parmağını yalarAdamın iyisi alışverişte belli olurVakit nakittirBir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarırAz veren candan çok veren maldanAdamın bahtı kızına çeyiz olurmuşAcele işe şeytan karışırYarım hekim candan eder yarım hoca dinden ederAnlayana sivri sinek saz anlamayana davul zurna azAz kazanan çok kazanır çok kazanan hiç kazanırAkraba (dost) ile ye iç alışveriş etmeAt yiğidin yoldaşıdırDoğru bilinmeyince eğri bilinmezAç ayı oynamazŞöhret afettirAyağını yorganına göre uzatYarım elma gönül (hatır) almaAcı patlıcanı kırağı çalmazHayırlı komşu hayırsız akrabadan iyidirAcıkan doymam (sanır) susayan kanmam sanırAbdal ata binince bey oldum sanır şalgam aşa girince yağ oldum sanırAba altında er yatarYazın gölge hoş kışın çuval boşNe ekersen onu biçersinAbanın kadri yağmurda bilinir