Atasözleri ve Anlamları
Emeritus Prof. Dr. Atilla Alptekin Sabancı
Arama
Yasal
İletişim
a
b
c
ç
d
e
f
g
h
ı
i
k
l
m
n
o
ö
p
r
s
ş
t
u
ü
v
y
z
B
Harfi
ile başlayan atasözleri ve anlamları
Baba (babası) oğluna bir bağ bağışlamış (vermiş) oğul (oğlu) babasına bir salkım üzüm vermemiş (üzümü çok görmüş)
Baba (evlat oğul) ekmeği zindan ekmeği koca (er) ekmeği meydan ekmeği
Baba borcu evlada düşer
Baba borç yapar çoluk çocuk aç yatar
Baba eder oğul öder
Baba ekmeği zindan ekmeği er ekmeği meydan ekmeği
Baba ekmeği zindan ekmeği koca ekmeği meydan ekmeği
Baba ekşi elma yer oğlunun dişi kamaşır
Baba erik yer oğlunun dişi kamaşır
Baba himmet. oğul hizmet
Baba kırk oğul beslemiş kırk oğul bir babayı beslememiş
Baba koruk (ekşi elma erik) yer oğlunun dişi kamaşır
Baba koruk (ekşi erik) yer oğlunun dişi kamaşır
Baba koruk (erik) yer oğlunun dişi kamaşır
Baba koruk yer oğlunun dişi kamaşır
Baba malı tez tükenir evlat gerek kazana
Baba malı tez tükerir evlat gerek kazana
Baba mirası yanan mum gibidir
Baba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzüm vermemiş
Baba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babasına bir salkım üzümü çok görmüş
Baba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemiş
Baba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş
Baba oğluna bir bağ bağışlamış oğul babayı bir salkım üzüm vermemiş
Baba oğluna bir bağ vermiş oğul babasına bir salkım üzüm vermemiş
Baba oğula bir bağ bağışlamış oğul babaya bir cıngıl üzüm vermemiş
Baba oğula bir bağ bağışlamış oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş
Baba vergisi görümlük koca vergisi doyumluk
Babadan mal kalır adamlık kalmaz
Babadan mal kalır kemal kalmaz
Babadan miras kalır adamlık kalmaz
Babam bana öğüt verirken ben inek gözünde kırk sinek saydım
Babamın (anamın) öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
Babamın adı hıdır elimden gelen budur
Babamın öleceğini bilseydim bir acı soğana değişirdim
Babamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
Baban bana öğüt verirken ben inek gözünde kırk sinek saydım
Babanın sanatı oğla mirastır
Babanın sanatı oğluna mirastır
Babanın sanatı oğula mirastır
Babası koruk yer oğlunun dişi kamaşır
Babası köy kahyası olunca kendinin neden pervası olur?
Babası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir cıngıl üzüm vermemiş
Babası oğluna bir bağ bağışlamış oğlu babasına bir salkım üzüm vermemiş
Babası ölen bey anası ölen kadın olur
Babasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanır
Babaya dayanma karıya güvenme
Babayla oğlanın pabucu bir olunca evde kavga eksik olmaz
Baca eğri olsada duman doğru çıkar
Baca eğride olsa duman doğru çıkar
Baca eğride olsa dumanı doğru çıkar
Bacak kadar boyu var türlü türlü huyu var
Bağ babadan zeytin dededen kalmalı
Bağ bayırda tarla çayırda
Bağ dua değil çapa ister
Bağa bak üzüm olsun üzüm yemeye yüzün olsun
Bağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun
Bağa bak üzüm olsun yemeye yüzün olsun (bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun)
Bağa gir izin olsun ki üzüm yemeye yüzün olsun
Bağda izin olsun üzüm yemeye yüzün olsun
Bağı ağlayan yüzü güler
Bağı ağlayanın yüzü güler
Bağın taşlısı kadının saçlısı
Bağın taşlısı karının saçlısı
Bağla atını ısmarla hakk a
Bağlı aslana tavşan bile hücum eder
Bağlı koyun yerinde otlar
Bahanesiz ölüm olmaz
Bahar çiçeğiyle güzeldir
Bahşiş (beleş) atın dişine (yaşına) bakılmaz
Bahşiş atın dişine bakılmaz
Bahşiş atın dizginine bakılmaz
Bahşiş atın yaşına bakılmaz
Bahşiş atın yularına bakılmaz
Baht (akıl) olmayınca başta ne kuruda biter ne yaşta
Baht olmayınca başta ne kuruda biter ne yaşta
Baht olmayınca başta ne kuruda biter nede yaşta
Bahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı kovalarmış
Bahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı öpermiş
Bahtsızın bağına ya yağmur yağar ya dolu
Bahtsızın bağına yağmur ya taş yağar ya dolu
Bahtsızın bağına yağmur yerine ya taş yağar ya dolu
Bak bana bir gözle bakayım sana iki gözle
Bakacağın yüze sıçma sıçacağın yüze bakma
Bakacak yüze tükürülmez tükürülecek yüze bakılmaz
Bakan göze bağ (yasak) olmaz
Bakan göze bağ olmaz
Bakan göze yasak olmaz
Bakan yemez kapan yer
Bakarsan at bakmazsan mat
Bakarsan bağ bakmazsan dağ
Bakarsan bağ bakmazsan dağ olur
Bakarsan bağ olur bakmazsan dağ (olur)
Bakkal ekmeğini yavan yer
Bakkal ölenin borcunu diriye ödettirir
Bakmadan usta olunsaydı kediler kasap olurdu
Bakmakla hüner öğrenilse kediler kasap olurdu
Bakmakla hüner öğrenilse köpekler kasap olurdu
Bakmakla usta olunsa (öğrense) köpekler (kediler) kasap olurdu (kasaplığı öğrenirdi)
Bakmakla usta olunsa kediden kasap olurdu
Bakmakla usta olunsa kediler kasap olurdu
Bakmakla usta olunsa kediler usta olurdu
Bakmakla usta olunsa köpekler (kediler) kasap olurdu
Bakmakla usta olunsa köpekler kasap olurdu
Bakmakla usta olunsa köpekler usta olurdu
Bakmakla ustalık öğrenilse kediler kasaplığı öğrenirdi
Bakmakla ustalık öğrenilse köpekler kasaplığı öğrenirdi
Baktın ibrik akıyor önce götünü yu sonra aptes boz
Baktın kar havası eve dön kör olası
Baktın kar havası eve gel kör olası
Baktın ki kar havası eve gel kör olası
Baktın yarın yar değil terkini kalmak az değil
Baktın yarin yar değil terkini kılmak ar değil
Baktın yarin yar değil terkini kılmak az değil
Bal bal demekle ağız tatlanmaz
Bal bal demekle ağız tatlı olmaz
Bal belasız olmaz
Bal demekle ağız tatlanmaz
Bal döksen yalanır
Bal ile kaymak isteyen akçesine kıymak gerek
Bal ile kaymak yenir ama her keseye göre değil
Bal olan yerde sinekde bulunur
Bal olan yerde sinekde olur
Bal olan yerde sinekde olur (bulunur)
Bal tutan parmağını yalar
Bal yiyen baldan bıkar
Bal yiyen baldan bıkmış yağ yiyen yağdan bıkmış
Bal yiyen baldan usanır
Balcı kızı daha tatlı
Balcı kızı daha tatlı olur
Balcının var bal tası oduncunun var baltası
Balçığı duvara vur tutarsada hoş tutmazsada hoş
Baldız baldan tatlıdır
Balı dibinden yağı yüzünden
Balı dibinden yağı yüzünden al
Balı olan (bal) yemez mi?
Balı parmağı uzun olan değil kısmeti olan yer
Balı parmağı uzun olan yemez kısmetlisi yer
Balı parmağı uzun yemez kısmetlisi yer
Balık ağa girdikten sonra aklı başına gelir
Balık baştan avlanır
Balık baştan kokar
Balık çok konuşurum ama ağzım su dolu. demiş
Balık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan gülmesin
Balık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan gülmesin (onmasın)
Balık demiş ki etimi yiyen doymasın avımı yapan onmasın
Balık kokarsa tuzlanır tuz kokarsa ne yapılır?
Balık kokarsa tuzlanır ya tuz kokarsa ne yapılır?
Balın alası (tazesi) oğlun tazesinden
Balın alası oğulun tazesinden
Balın olsun tek sinek Bağdat'tan gelir
Balın tazesi oğulun tazesinden
Balın varsa sineğin bol olur
Balsız kovan arı tutmaz
Balsız kovanda arı durmaz
Balta değmedik (girmedik) ağaç (orman) olmaz
Balta değmedik ağaç olmaz
Balta değmedik orman olmaz
Balta girmedik ağaç olmaz
Balta girmedik orman olmaz
Balta sapını kesmez
Balta sapını yonamaz
Balta sapını yontamaz
Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu diyeyim
Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim
Bana benden (olur) her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsa
Bana benden her ne olursa başım rahat bulur dilim susarsa
Bana benden olur her ne olursa başım rahat bulur dilim durursa
Bana dokunmayan (beni sokmayan) yılan bin yaşasın
Bana dokunmayan yılan bin yaşasın
Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın
Barışta ter dökmeyen savaşta kan döker
Barutla ateş bir yerde durmaz
Barutla ateş bir yerde olmaz
Baskıdaki altından askıdaki salkım iyidir
Baskıdaki altından askıdaki salkım yeğdir
Baskın basanındır
Baskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır sahipsiz tarlayı sel alır
Baskısız (çivisiz) yongayı (tahtayı) yel (el) alır yel (el) almazsa sel (yel) alır (baskısız yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alır)
Baskısız bedevreyi el almazsa yel alır
Baskısız çatı örtüsünü el almazsa yel alır
Baskısız tahtayı el alır sahipsiz tarlayı sel alır
Baskısız tahtayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alır
Baskısız tahtayı yel alır yel almazsa sel alır
Baskısız yongayı el alır sahipsiz tarlayı sel alır
Baskısız yongayı yel alır sahipsiz tarlayı sel alır
Bastığın yer bayram olsun
Baş ağır gerek kulak sağır
Baş başa bağlı başda padişaha
Baş başa bağlı başda şeriata
Baş başa bağlı başda şeriata (yasaya padişaha)
Baş başa bağlı başda yasaya
Baş başa bağlı başta şeriata (yasaya)
Baş başa vermeyince taş yerinden kalkmaz
Baş dil ile tartılır
Baş dille tartılır
Baş kes yaş kesme
Baş kırılır (yarılır) fes (börk) içinde kol kırılır yen (kürk) içinde
Baş nereye giderse ayakda oradadır
Baş nereye giderse ayakda oraya gider
Baş nereye giderse ayakta oraya gider
Baş olan boş olmamalıdır
Baş olan boş olmaz
Baş olda eşek başı (soğan başı) ol
Baş olda eşek başı ol
Baş olda istersen soğan başı ol
Baş sağ olursa börk çok bulunur
Baş sağ olursa börk çok olur
Baş sağlığı dünya varlığı
Baş sallamakla kavuk eskimez
Baş yarılır börk içinde kol kırılır kürk içinde
Baş yarılır börk içinde kol kırılır yen içinde
Baş yarılır börk içinde kol kırılır yen içinde (kalır)
Baş yarılır fes içinde kol kırılır kürk içinde
Baş yarılır fes içinde kol kırılır yen içinde
Baş yastığı baş derdini bilmez
Başa gelecek bir şey varsa mutlaka olur
Başa gelen çekilir
Başa gelmeyince bilinmez
Başa gelmez iş olmaz ayağa değmez taş olmaz
Başa yazılan gelir
Başa yazılan gelir ebleh tasadan ölür
Başak büyüdükçe başını eğer
Başak büyüdükçe boynunu eğer
Başak olgunlaştıkça boynunu eğer
Başaran bal yer başaramayan yal yer
Başı var aklı yok dili var kabı yok
Başım acemi berbere teslim eden cebinden pamuğunu eksik etmez
Başıma uymayan takke elin olsun
Başın başı başında başı vardır
Başın başı var başında başı var
Başın önüne eğilmeden işini hallet ki yiğitlik sende kalsın
Başın sağlığı dünya varlığı
Başın sağlığı dünyanın varlığı
Başına gelen başmakçı
Başına gelen başmakçıdır
Başına gelen bilir
Başındaki fese bak girdiği kümese bak
Başını acemi berbere teslim eden cebinde pamuk eksik etmesin
Başını acemi berbere teslim eden cebinde pamuk eksik etmez
Başını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez
Başını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez (etmesin)
Başını acemi berbere teslim eden pamuğunu cebinde taşısın
Başını beğendiğin taşa vur
Başını sallamayan kavak olmaz
Başının sağlığı dünyanın varlığı
Başkasına bel bağlayan bel ağrısından kurtulamaz
Başkasının gözündeki çöpü görür kendi gözündeki merteği görmez
Başsız evin köpeği çok havlar
Battı balık yan gider
Baykuş viraneyi gülistana değişmez
Baykuşun kısmeti ayağına gelir
Bayram etiyle it tavlanmaz
Bayramda borç ödeyene ramazan ağır (kısa) gelir
Bayramda borç ödeyene ramazan ağır gelir
Bayramda borç ödeyene ramazan kısa gelir
Bayramdan sonra gelen kınayı götüne yak
Baz bazla kaz kazla kel tavuk topal horozla
Bazen inek erkek bazende dişi doğurur
Bazı dingil döner bazı teker
Beceriksiz eşekten düşünce zaten inecektim demiş
Bedava sirke baldan tatlı olur
Bedava sirke baldan tatlıdır
Bedenin rahat etmesi ancak kanaattedir
Bee dediğin keçi olsaydı dağ taş sürü kesilirdi
Bekar gözü ile kız alınmaz
Bekar gözü kör gözü
Bekar olana karı boşamak kolay olur
Bekara karı boşamak kolay
Bekara karı boşamak kolay gelir
Bekara karı boşaması kolaydır
Bekarın parasını it yer yakasını bit
Bekarlık maskaralık
Bekarlık maskaralıktır
Bekarlık sultanlık
Bekarlık sultanlıktır
Bela geliyorum demez
Beleş atın dişine (yaşına yularına dizginine) bakılmaz
Beleş atın dişine bakılmaz
Beleş atın dizginine bakılmaz
Beleş atın yaşına bakılmaz
Beleş atın yularına bakılmaz
Beleş olsunda zift olsun
Beleş peynir fare kapanında bulunur
Belli düşman gizli dosttan yeğdir
Ben derim bayram haftası o der mangal tahtası
Ben eşek olduktan sonra semer vuran çok olur
Ben ölürsem yare ne? yar ölürse çare ne?
Ben sözümü pişireyimde ko bana çiğ desinler
Ben sözümü pişireyimde ko bana deli desinler
Bencil beni bilmez
Bencil her yerde yalnızdır
Bencillik dostluğun zehiridir
Bende şans olsa anamdan kız doğardım
Benden sana bir öğüt ununu elinde öğüt
Benden sana bir öğüt ununu elinle öğüt
Beni ısırmayan yılan bin yıl yaşasın
Beni sokmayan yılan bin yıl yaşasın
Benim adım hıdır elimden gelen budur
Benim oğlum bina okur döner döner yine okur
Benim sakalım tutuştu sen cigara yakmak istersin
Benzeye benzeye yaz benzeye benzeye kış olur
Berber berbere benzer ama başın Allah'a emanet
Berberin solumazı tellağın terlemezi kahvecinin söylemezi
Berberin solumazı tellağin söylemezi kahvecinin söylemezi
Berk giden atın boku seyrek düşer
Berk kaçan atın boku seyrek düşer
Besle büyük danayı tanımasın anayı
Besle kargayı oysun gözünü
Besledik büyüttük danayı (şimdi) tanımaz oldu anayı
Besledik büyüttük danayı şimdi tanımaz oldu anayı babayı
Beslemeyi eslemeden alma
Besmelesiz işe şeytan karışır
Beş kuruşluk fener ancak bu kadar yanar
Beş kuruşluk fener o kadar yanar
Beş kuruşun üstünde oturmaya beş batman göt gerek
Beş kuruşun varsa beş yere düğümle
Beş para etmez
Beş para giren ev yıkılmamış
Beş para ver konuştur on para ver susturamazsın
Beş parmağın beşi bir değil (olmaz)
Beş parmağın beşide bir değildir
Beş parmağın hangisini kessen acımaz?
Beş parmak (parmağın) bir (biri) olmaz
Beş parmak bir değil
Beş parmak bir olmaz
Beş tavuğa bir horoz yeter
Beşe bakma çiftten başka işe
Beşikle mezar arasına atılmış ömür köprüsü
Beşikte giren mezarda çıkar
Beterin beteri var
Beterin beteri vardır
Bey ardından çomak çalan çok olur
Bey aşı borç düğün aşı ödünç
Bey buyurur cellat keser
Bey mi yaman el mi yaman?
Bey oğlu kulluk kul oğlu beylik
Beyaz saç aklın değil yaşın işaretidir
Beyazın (akın) adı (var) esmerin (karanın) tadı (var)
Beyazın adı tadı
Beyazın adı var esmerin tadı var
Beyde bulunmayan elde neler var?
Beyden gelen bey sayılır
Beyle bostan ekenin vay haline
Beyler buyruğu yoksula kan ağlatır
Beylik çeşmeden su içme
Beylik fırın has çıkarır
Beylik vermekle yiğitlik vurmakla
Bez alırsan mısır dan (musul dan) kız alırsan asilden
Bez alırsan mısır dan kız alırsan asilden
Bez alırsan musul dan kız alırsan asilden
Bezi herkesin arşınına göre vermezler
Bezirgan züğürtleyince eski defterleri yoklar
Bezirgan züğürtleyince geçmiş defterleri yoklar
Bıçağı kestiren kendi suyu insanı sevdiren kendi huyu
Bıçağı kestiren kendi yüzü suyu insanı sevdiren kendi huyu
Bıçak kınını kesmez
Bıçak sapını kesmez
Bıçak yarası geçer (onulur) dil yarası geçmez (onulmaz)
Bıçak yarası geçer dil yarası geçmez
Bıçak yarası onulur dil yarası onulmaz
Bıldır yediği hurmalar bu yıl götünü tırmalar
Bıldırcının beyliği arpa biçilene kadar
Bıldırcının beyliği arpa biçimine kadardır
Bıyığın uzunsa borazan çal
Bıyık burula buruka kaytan insan s kile s kile şeytan olur
Bıyık büküle büküle kaytan insan s kile s kile şeytan olur
Bilen bilir bilen aslı var sanır
Bilen bilir bilmeyen aslı var sanır
Bilen dağdan aşar bilmeyen düz yolda şaşar
Bilen sıkıntılara katlanmasınıda bilir
Bilen söylemez söyleyen bilmez
Bilen yol gösterir bilmeyen arkadan koşar
Bilgi insanın ufkunu açar dünyayı genişletir
Bilgin parasızda olsa zengin sayılır
Bilginin efendisi olmak için çalışmanın kölesi olmak gerekir
Bilgisiz bir kimse savaş davuluna benzer sesi çok içi boştur
Bilgisiz insan içi boş davula benzer
Bilgisiz insan meyvesiz ağaca benzer
Bilinmedik aş ya karın ağrıtır ya baş
Bilinmedik iş ya karın ağrıtır ya baş
Bilmediği beş vakit namaz bilirde yanına varmaz
Bilmediğin işe karışma bilmediğin yola gitme
Bilmedik aş ya karın ağrıtır ya baş
Bilmedik aş ya karın ağrıtır yada baş
Bilmekten değil bilmemekten korkmalı
Bilmemek ayıp değil öğrenmemek (sormamak) ayıp
Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıp
Bilmemek ayıp değil sormamak (öğrenmemek) ayıp
Bilmemek ayıp değil sormamak (öğrenmemek) ayıptır
Bilmemek ayıp değil sormamak ayıp
Bilmemek değil öğrenmemek ayıptır
Bin alimin bilmediğini bir arif bilir
Bin atın varsa inişte in bir atın varsa yokuşta bin
Bin bilsende bir bilene danış
Bin bilsende bir bilene sor
Bin dost az bir düşman çok
Bin dost az bir düşman fazla
Bin düşün bir söyle
Bin işçi bir başçı
Bin işit bir söyle
Bin kaygı bir borç ödemez
Bin kişi değmez bir kişi bir kişi değer bin kişi
Bin merak bir borç ödemez
Bin nasihatten bir musibet evladır
Bin nasihatten bir musibet yeğdir
Bin nasihatten bir musibet yeğdir (evladır)
Bin ölç bir biç
Bin ölçüp bir biçmeli
Bin tasa (kaygı) bir borç ödemez
Bin tasa bir borç ödemez
Binde bir gelinen yere gül döşerler her gün gelinen yere kül döşerler
Binicinin sağı solu olmaz
Binin yarısı beş yüz oda bende yok
Bir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin duymasın (görmesin)
Bir (sağ) elinin verdiğini öbür (sol) elin görmesin
Bir abam (postum) var atarım nerede olsam yatarım
Bir abam var atarım nerde olsam yatarım
Bir abam var atarım nerede olsam yatarım
Bir acı (fincan) kahvenin kırk yıl hatırı vardır
Bir acı kahvenin kırk yıl hatırı vardır
Bir adam köprü kurar bin adam üzerinden geçer
Bir adama kırk gün (deli dersen deli akıllı dersen akıllı olur) ne dersen o olur
Bir adama kırk gün deli (ne) dersen deli (o) olur
Bir adama kırk gün deli dersen deli akıllı dersen akıllı olur
Bir adama kırk gün deli dersen deli olur
Bir adama kırk gün deli desen deli olur
Bir adama kırk gün ne dersen o olur
Bir adamın adı çıkacağına canı çıksın
Bir adamın sözü bir adama kolay
Bir ağacın gölgesinde bir sürü yatar
Bir ağaçta gülde biter diken de
Bir ağaçtan oklukda çıkar boklukda
Bir ağaçtan oklukta çıkar bokluk da
Bir ağızdan çıkan beş ağza yayılır
Bir ağızdan çıkan bin ağıza yayılır
Bir ağızdan çıkan bin ağza yayılır
Bir ağızdan çıkan bin dile yayılır
Bir ağızdan çıkan bir orduya yayılır
Bir ağızdan çıkar bin ağıza yayılır
Bir ağızdan çıkıp (çıkan) bin dile (ağza) yayılır
Bir ahırda atda bulunur eşekde
Bir ambar buğdayın örneği bir avuçtur
Bir anaya bir kız bir kafaya bir göz
Bir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsun
Bir baba dokuz evladı besler dokuz evlat bir babayı beslemez
Bir baba dokuz oğlu besler dokuz oğul bir babayı beslemez
Bir baş soğan bir kazanı kokutur
Bir başa bir göz yeter
Bir bilir bin satar
Bir buldu iki ister akça buldu çıkın ister
Bir bulutla kış olmaz
Bir bulutla kış olmaz (bir çiçekle yaz gelmez)
Bir cahilin dostu olmaktansa bir alimin düşmanı olman daha iyidir
Bir çerağın ışığına kırk kişi oturur
Bir çıplağı bin zırhlı soyamaz
Bir çiçekle bahar (yaz) olmaz
Bir çiçekle bahar gelmez
Bir çiçekle bahar olmaz
Bir çiçekle yaz gelmez
Bir çiçekle yaz olmaz
Bir çöplükte iki horoz ötmez
Bir dala basarsan bin dal ırgalanır
Bir dala basınca bin dal sallanır
Bir dalın gölgesinde bin koyun eğlenir
Bir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramaz
Bir deli kuyuya bir taş atar kırk akıllı çıkaramazmış
Bir deli kuyuya bir taş atmış kırk akıllı çıkaramamış
Bir deli kuyuya taş atmış kırk akıllı çıkaramamış
Bir delinin kuyuya attığı taşı kırk akıllı çıkaramaz
Bir dirhem et bin ayıp örter
Bir dirhem gümüşün üstünde oturmaya bir kantar göt gerek
Bir dokun bin ah dinle
Bir dokun bin ah dinle kaseifağfurdan
Bir dokun bin ah işit (dinle) (kaseifağfurdan)
Bir dokun bin ah işit kaseifağfurdan
Bir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldir
Bir el bir eli yıkar iki el bir yüzü yıkar
Bir el bir eli yıkar iki elde yüzü yıkar
Bir elin nesi var iki elin sesi var
Bir elin nesi var iki elin sesi var (bir elin sesi çıkmaz)
Bir elin sesi çıkmaz
Bir elin verdiğini öbür elin bilmesin
Bir elin verdiğini öbür elin duymasın
Bir elin verdiğini öbür elin görmesin
Bir elinin verdiğini öbür elin görmesin
Bir elma bin akçaya soy bin armut bir akçaya soyma
Bir ev (gemi) donanır bir kız (çıplak) donanmaz
Bir ev bir dev
Bir ev donanır bir kız donanmaz
Bir evde düzen olunca düzenbaz olmaz
Bir evde düzen varsa düzen olmaz o evde
Bir evde iki kız biri çuvaldız biri biz
Bir felaket bin nasihatten iyidir
Bir felaket bin nasihatten yeğdir
Bir fenanın yedi mahalleye zararı dokunur
Bir fenanın yedi mahalleye zararı vardır
Bir fincan acı kahvenin kırk yıl hakkı vardır
Bir fincan acı kahvenin kırk yıl hatırı vardır
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı (hakkı) vardır
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır
Bir fit bin büyü yerine geçer
Bir fit bin büyü yerini tutar
Bir fit bin büyü yerini tutar (yerine geçer)
Bir garip olur iki rakip olur üç denge olur
Bir gemi donanır bir kız donanmaz
Bir gemide iki kaptan olmaz
Bir görüş bir kör biliş
Bir göz ağlarken öbür göz gülmez
Bir gözün ağladıysa öbür gözün güldü
Bir gözün gördüğü başkasına hayır etmez
Bir gözün gördüğü bir göze hayır etmez
Bir günlük beylik beyliktir
Bir günlük ölüye üç gün yiyecek gerek
Bir hatır iki hatır üçüncüde vur satır
Bir hatır iki hatır üçüncüde vur yatır
Bir inat bir murat
Bir insan köprü kurar bin insan geçer
Bir insanı tanımak için ya alışveriş etmeli ya yola gitmeli
Bir insanın adı çıkacağına canı çıksın
Bir insanın adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdir
Bir işe başlamak bitirmenin yarısıdır
Bir it ürümekle bir kervan geri dönmez
Bir kanatla kuş uçmaz
Bir kararda bir Allah
Bir karıyla bir koca dırdır eder her gece
Bir katar deveyi bir eşek çeker
Bir katar deveyi bir eşek yeder
Bir kılın bir örmeye faydası var
Bir kızı bin kişi ister ama bir kişi alır
Bir kızı bin kişi ister bir kişi alır
Bir kızı bin kişi isterde bir kişi alır
Bir kimsenin adı çıkacağına canı çıkması daha hayırlıdır
Bir kimsenin adı çıkacağına canı çıkması yeğdir
Bir kimsenin adı çıkacağına canı çıksın
Bir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıkması daha hayırlıdır
Bir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıkması yeğdir
Bir kimsenin adı çıkmaktansa canı çıksın
Bir kimsenin adı çıkmasından canı çıkması daha hayırlıdır
Bir kimsenin adı çıkmasından canı çıkması yeğdir
Bir kişi köprü kurar bin kişi üzerinden geçer
Bir koltuğa iki karpuz sığmaz
Bir korkak bir orduyu bozar
Bir koyun başı pişinceye kadar kırk kuzu başı pişer
Bir koyundan iki post çıkmaz
Bir koyundan iki post olmaz
Bir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur
Bir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur (vardır)
Bir kötünün yedi mahalleye zararı vardır
Bir kötünün yedi mahalleye zararı vardır (dokunur)
Bir lisan bir insan
Bir mıh bir nal kurtarır bir nal bir at kurtarır
Bir mum alda derdine yan
Bir musibet bin nasihatten iyidir
Bir musibet bin nasihatten yeğdir
Bir nalına vurur bir mıhına
Bir ocaktan oklukda çıkar boklukda
Bir ok ile iki kuş vurulmaz
Bir para için yıldıza kement atar
Bir pire için bir yorgan yakılmaz
Bir pire için yorgan yakılmaz
Bir postum var atarım nerede olsam yatarım
Bir selam bin hatır yapar
Bir senden büyüğün birde senden küçüğün sözünü dinle
Bir sıçrarsın çekirge iki sıçrarsın çekirge sonunda yakalanırsın çekirge (üçüncüsünde avucuma düşersin çekirge)
Bir sıçrarsın çekirge iki sıçrarsın çekirge üçüncüde ele geçersin çekirge
Bir söyle iki dinle
Bir söyle on dinle
Bir söz ara bozar bir söz ara düzer
Bir söz bin büyüye bedeldir
Bir söz söyler ki dirhemini yiyen köpek kudurur
Bir söz yola getirir bir söz yoldan çıkarır
Bir sözü bir sözüne uymaz
Bir suçla adam asılmaz
Bir sürçen atın başı kesilmez
Bir şeyin önüne bakma sonuna bak
Bir tepe yıkılır bir dere dolar
Bir tilkinin derisi iki defa alınmaz
Bir tilkinin derisi iki defa soyulmaz
Bir tilkinin derisi iki kere alınmaz
Bir tilkinin derisi iki kere soyulmaz
Bir tutam ot deveye hendek atlatır
Bir uyuz keçi bir sürüyü boklar
Bir varmış bir yokmuş
Bir vuruşla ağaç devrilmez
Bir yalanı kırk doğruya saklarlar
Bir yemem diyenden kork bir oturmam diyenden
Bir yiğit kırk yılda meydana gelir
Bir zalimden bir alim doğar
Bir zeytin verir ağzına bir tulum tutar ardına
Birden çıkan bine yayılır
Birgün su içeceğin çeşmeye çamur sıçratma
Biri bilmeyen bini hiç bilmez
Biri eşikte biri beşikte
Biri yer biri bakar kıyamet ondan kopar
Biribiri adamı yer diri diri
Birlik olmadan dirlik olmaz
Birlikte tutulan birlikte asılır
Birlikten dirlik (kuvvet) doğar
Birlikten dirlik doğar
Birlikten güç doğar
Birlikten kuvvet doğar
Bitli (kurtlu çürük) baklanın kör alıcısı olur
Bitli baklanın kör alıcısı olur
Bitli baklanında kör alıcısı olur
Biz attık kemik diye el kaptı ilik diye
Biz bize benzeriz
Biz kırk kişiyiz birbirimizi biliriz
Bize gelince yiyip içelim size gelince gülüp geçelim
Bizim gelin bizden kaçar tutar ellere başını açar
Bizim tavuk bir yumurta yumurtlar yedi mahalle duyar elin kısrağı küheylan doğurur hiç sesi çıkmaz
Bodur tavuk her dem piliç
Bodur tavuk her gün (dem) piliç
Bodur tavuk her gün piliç
Boğaz dokuz (kırk) boğumdur (boğa boğa söyler)
Boğaz dokuz boğumdur
Boğaz dokuz boğumdur boğa boğa söyler
Boğaz kırk boğumdur
Boğaz kırk boğumdur boğa boğa söyler
Boğazı büyüğün dostu olmaz
Boğazı büyük olanın dostu olmaz
Boğulursan büyük denizde boğul
Boğulursan büyük suda boğul
Bok boku kenefte bulur
Bok nisbetle tezek amber gibidir
Boka nispetle tezek amberdir
Boka nispetle tezek amberidir
Boktur kokar huydur çeker
Bokunu yiyen çanağını yanında taşır
Bol bol yiyen bel bel bakar
Borca haylık bir aylık
Borca içen iki kere sarhoş olur
Borca içen iki kez sarhoş olur
Borca şarap içen iki kere sarhoş olur
Borca şarap içen iki kez sarhoş olur
Borcun iyisi vermek derdin iyisi ölmek
Borcun iyisi vermek derdin iyisi ölmektir
Borcun yoksa kefil ol işin yoksa şahit ol
Borç güle güle gelir ağlaya ağlaya gider
Borç iyi güne kalmaz
Borç ödemekle (vermekle) yol yürümekle tükenir
Borç ödemekle yol yürümekle biter
Borç ödemekle yol yürümekle tükenir
Borç ödenir kira ödenmez
Borç uzayınca kalır dert uzayınca alır
Borç vermekle düşman vurmakla
Borç vermekle yol yürümekle tükenir
Borç yiğidin kamçısıdır
Borç yiyen kesesinden yer
Borçlu ölmez benzi sararır
Borçlunun dili kısa gerek
Borçlunun döşeği ateşten olur
Borçlunun duacısı alacaklıdır
Borçlunun duacısı alacaklısıdır
Borçlunun yalımı alçak olur
Borçlunun yüzü yumuşak olur
Borçsuz çoban yoksul beyden iyidir
Borçsuz çoban yoksul beyden yeğdir
Borçtan korkan kapısını büyük açmaz
Borçtan korkan kapısını büyük açmaz (küçük açar)
Borçtan korkan kapısını geniş (büyük) açmaz
Borçtan korkan kapısını geniş açmaz
Borçtan korkan kapısını küçük açar
Bostan gök iken pazarlığa oturulmaz
Bostan gök iken pazarlık yapılmaz
Bostan gök iken pazaryapılmaz
Bostan yeşil (gök) iken pazarlığa oturulmaz
Bostan yeşil iken pazarlığa oturulmaz
Bostan yeşil iken pazarlık yapılmaz
Bostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı kısa olur
Bostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı olmaz
Bostancı yağmur ister kiremitçi kuraklık
Bostancıya kelek satılmaz
Bostancıya tere satılmaz
Boş başağın başı dik olur
Boş başak dik durur
Boş çuval ayakta (dik) durmaz
Boş çuval ayakta durmaz
Boş çuval dik durmaz
Boş duranı Allah'da sevmez kul da
Boş eşek yorga gider
Boş fıçı çok (fazla) langırdar
Boş fıçı çok langırdar
Boş fıçı çok ses çıkarır
Boş fıçı fazla langırdar
Boş gezmekten bedava çalışmak yeğdir
Boş ite menzil olmaz
Boş laf (lakırdı) karın doyurmaz
Boş laf karın doyurmaz
Boş lakırdı karın doyurmaz
Boş lakırtı karın doyurmaz
Boş söz karın doyurmaz
Boş söz küp doldurmaz
Boş teneke çok tangırdar
Boş teneke çok tıngırdar
Boş teneke fazla tangırdar
Boş torba ile at tutulmaz
Boş torba ile at tutulmaz (boş torbaya eşek gelmez)
Boş torbaya eşek gelmez
Boş torbayla at tutulmaz
Boşa kodum dolmadı doluya kodum almadı
Boşa koydum dolmadı doluya koydum almadı
Boşanıp kocana varma sevişip dostuna varma
Boşboğazı ateşe atmışlar odun yaş diye bağırmış
Boşboğazı ateşe atmışlar odunum az demiş
Boşboğazı ateşe atmışlar odunum yaş (az) demiş
Boşboğazı ateşe atmışlar odunum yaş demiş
Boşboğazı cehenneme atmışlar odun yaş (az) diye bağırmış
Boşboğazı cehenneme atmışlar odun yaş diye bağırmış
Boşboğazı cehenneme atmışlar odunum az diye bağırmış
Boşboğazı cehenneme atmışlar odunum yaş diye bağırmış
Boşboğazı fırına atmışlar odun yaş diye haykırmış
Boşboğazın sigarası yanmaz
Boyacı küpü değil ki daldırıp çıkarasın
Boynuz kulağı geçer
Boynuz kulağı geçer (boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer)
Boynuz kulağı geçti
Boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer
Boynuzsuz koyunun hakkı boynuzluda kalmaz
Boyuma göre (boyumca) boy buldum huyuma göre (huyumca) huy bulmadım
Boyuma göre boy buldum huyuma göre huy bulamadım
Boyumca boy buldum ama huyumca huy bulamadım
Bozacıdan kefil istemişler şıracıyı göstermiş
Bozacının şahidi şıracı
Bozacının şahidi şıracı (olur)
Böyle baş böyle tıraş
Böyle başa böyle tıraş
Böyle gelmiş böyle gider
Böyle gerek danaya buzağının hakkını yemeye
Bu abdestle daha çok namaz kılınır
Bu dünya kimseye kalmaz
Bu kadar kusur kadı kızındada bulunur
Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu
Bu sıcağa kar mı dayanır?
Buda geçer ya hü
Bugün bana ise yarın sana
Bugün bana ne ise yarın sanadır
Bugün geçmişin meyvesi geleceğin çekirdeğidir
Bugünkü (akşamın) işini yarına (sabaha) bırakma (koyma)
Bugünkü işini sabaha bırakma
Bugünkü işini sabaha koyma
Bugünkü işini yarına bırakma
Bugünkü işini yarına koyma
Bugünkü tavuk yarınki kazdan iyidir
Bugünkü tavuk yarinki kazdan yeğdir
Bugünün işini sabaha bırakma
Bugünün işini sabaha koyma
Bugünün işini yarına bırakma
Bugünün işini yarına koyma
Buğday başak verince orak kıymete biner
Buğday başak verince orak pahaya çıkar
Buğday başak verince orak pahaya çıkar (kıymete biner)
Buğday ekmeğin yoksa buğday dilinde mi yok?
Buğday hicaz a giderken arpaya ince yufkaya karışma demiş
Buğday ile koyun geri kalanı oyun
Buğday ile koyun geri yanı (kalanı) oyun
Buğday ile koyun geri yanı oyun
Buğday mısıra demiş ki aş ol keş ol hamur işine karışma
Buğday yanında acı atda sulanır
Buğday yanında acı otda sulanır
Buğdayı taşlı yerden kızı kardaşlı yerden
Buğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa düşmeyince
Buğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa ermeyince
Buğdayım var deme ambara girmeyince oğlum var deme yoksulluğa ermeyince (düşmeyince)
Buğdayın yanında acı otda sulanır
Bulanık su balıkçının yarı kazancıdır
Buldukça bunar
Buldukça bunar (bulmuşda bunuyor)
Buldum bilemedim bildim bulamadım
Buldun bir koyun yede doyun
Bulmuşda bunuyor
Burun yüzden düşmez
Burun yüzden götürülemez
Buyuran ağız yorulmamış
Buyuran yorulmamış
Buyurmadan tutan evlat gün doğmadan kalkan avrat deh demeden yürüyen at
Buzağı çalan öküzüde çalar
Büğersen göl olur açarsan çöl olur
Bükemediğin bileği öpeceksin
Bükemediğin eli (bileği) öp
Bükemediğin eli öp
Bükemediğin eli öp başına ko
Bükemediğin eli öp başına koy
Bükemediğin eli öpeceksin
Bülbülü altın kafese koymuşlar ah vatanım demiş
Bülbülü altın kafese koymuşlar illede vatanım demiş
Bülbülün çektiği dil(i) belasıdır
Bülbülün çektiği dili belası
Bülbülün çektiği dilindendir
Bülbülün çektiği sesindendir
Büyük balık küçük balığı yer
Büyük balık küçük balığı yutar
Büyük başın derdi büyük olur
Büyük ekmek büyük bezeden olur
Büyük lokma ye ama büyük söz söyleme
Büyük lokma ye büyük söyleme
Büyük lokma ye büyük söz söyleme
Büyük lokma ye(de) büyük söz söyleme
Büyük zekalar birlikte düşünürler