Atasözleri ve Anlamları
Emeritus Prof. Dr. Atilla Alptekin Sabancı
Arama
Yasal
İletişim
a
b
c
ç
d
e
f
g
h
ı
i
k
l
m
n
o
ö
p
r
s
ş
t
u
ü
v
y
z
S
Harfi
ile başlayan atasözleri ve anlamları
Sabah ola hayır gele
Sabah ola hayır ola
Sabah ola hayır ola (gele)
Sabah ola hayrola
Sabah sürçen geceye dek sürçer
Sabaha kalan davadan korkma
Sabahın işini yarına bırakma
Sabahın kızıllığı akşamı kış eder akşamın kızıllığı sabahı güz eder
Sabahtan karnını doyuran küçükken evlenen aldanmamış
Sabanın tutağına yapışan el aç kalmaz
Sabır acı isede (acıdır) meyvesi tatlıdır
Sabır acı isede meyvesi tatlıdır
Sabır acıdır (acı isede) meyvesi tatlıdır
Sabır acıdır ama meyvesi tatlıdır
Sabır acıdır meyvesi tatlıdır
Sabır ile koruk helva dut yaprağı atlas olur
Sabırla dut yaprağı atlas olur
Sabırla koruk helva dut yağrağı atlas olur
Sabırla koruk helva olur dut yaprağı atlas
Sabırla koruk helva olur dut yaprağı ipek
Sabreden derviş acından gebermiş
Sabreden derviş muradına ermiş
Sabret bitmeyen iş olmaz
Sabreyle işine hayır gelsin başına
Sabrın sonu selamettir
Saç kıvamını bulur hamur tükenir yaş kıvamını bulur ömür tükenir
Saç safadan tırnak cefadan uzar
Saç sefadan tırnak cefadan uzar
Saçım ak mı kara mı? önüne düşünce görürsün
Saçın ak mı kara mı önüne düşünce görürsün
Sade pirinç zerde olmaz bal gerektir kazana baba malı tez tükenir evlat gerek kazana
Sade pirinç zerde olmaz balda gerek kazana ata malı tez tükenir evlat gerek kazana
Sade sudan zerde olmaz bal kazana girmeyince hazır akça tez tükenir arkasından gelmeyince
Sadık dost akrabadan iyidir
Sadık dost akrabadan yeğdir
Safa ile yenen cefa ile kazanılır
Sağ (sağlam) baş yastık istemez
Sağ baş yastık istemez
Sağ elin verdiğini sol el görmesin
Sağ elin verdiğini sol elin bilmesin
Sağ elin verdiğini sol elin duymasın
Sağ elin verdiğini sol elin görmesin
Sağ elinin verdiğini sol elin bilmesin
Sağ elinin verdiğini sol elin duymasın
Sağ elinin verdiğini sol elin görmesin
Sağ olsunda dağ ardında bulunsun
Sağ olsunda dağ ardında olsun
Sağılır ineğin buzağısı kesilmez
Sağır bir kocayla kör bir kadın mutlu bir çifttir
Sağır duymaz uydurur
Sağır duymaz yakıştırır
Sağır için iki kere kamet olmaz
Sağır için iki kere keramet olmaz
Sağır işitmez (duymaz) uydurur
Sağır işitmez (duymaz) uydurur (yakıştırır)
Sağır işitmez uydurur
Sağır işitmez uydurur (yakıştırır)
Sağır işitmez yakıştırır
Sağırlar birbirini ağırlar
Sağlam baş yastık istemez
Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur
Sağlığın kadrini hastaya sor
Sağlık varlıktan iyidir
Sağlık varlıktan önemlidir
Sağlık varlıktan üstündür
Sağlık varlıktan yeğdir
Sağlıktan büyük zenginlik yoktur
Sahipsiz eşeği kim olsa döver
Sahipsiz eve it buyruk
Sahipsiz kapı anahtarsız açılır
Sakal bıyığa denk olmayınca berber ne yapsın?
Sakal keçidede var
Sakalda keramet olsa keçi şeyhlik ederdi
Sakalım yok ki sözüm dinlensin
Sakalımız yok ki sözümüz dinlensin
Sakalla olaydı kişi keçiye danışırlardı her işi
Sakınan göze çöp batar
Sakınılan (esirgenen) göze çöp batar
Sakınılan göze çöp batar
Sakin cahil asi alimden iyidir
Sakin cahil asi alimden yeğdir
Sakla beni varken bulunayım sana yokken
Sakla samanı gelir zamanı
Saksağan danayı babası hayrına bitlemez
Saman altından su yürütür
Saman elinse samanlık senin
Samur kürkde olsa kabahati kimse üzerine almaz
Samur kürkde olsa kabahatli kimse üzerine almaz
Samur kürkde olsa suçu kimse üzerine almaz
Sana kötülük yapanı iyilik yaparak cezalandır
Sana kurşun atana sen ekmek at
Sana senden gelir her ne gelirse başın rahat bulur dilin rahat durursa
Sana söz getiren sendende söz götürür
Sana taşla dokunana sen pamukla dokun
Sana taşla varana sen aşla var
Sana taşla varana sen ekmekle var
Sana taşla vurana sen aşla (ekmekle pamukla) var (dokun)
Sana taşla vurana sen aşla var
Sana taşla vurana sen aşla vur
Sana taşla vurana sen aşla vur (dokun)
Sana taşla vurana sen ekmekle var
Sana taşla vurana sen pamukla dokun
Sana vereyim bir öğüt kendi ununu elinle öğüt (benden sana bir öğüt ununu elinle öğüt)
Sana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin elinle öğüt
Sana vereyim bir öğüt kendi ununu kendin öğüt
Sana vereyim bir öğüt kendin ununu kendin öğüt
Sana vereyim bir öğüt ununu elinle öğüt
Sanat (meslek) altın bileziktir
Sanat altın bileziktir
Sanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenemez
Sanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenmez
Sanatı ustadan görmeyen öğrenmez
Sanatı ustasından görmeyen öğrenmez
Sanatına güvenenin para ayağına gelir
Sanatına hor bakan (sanatını hor gören) boğazına torba takar
Sanatına hor bakan boğazına torba takar
Sanatına hor bakan boynuna torba takar
Sanatını hor gören boğazına torba takar
Sanatını hor gören boynuna torba takar
Sanatını ustadan görmeyen öğrenemez
Sanatını ustadan öğrenmeyen (görmeyen) öğrenemez
Sanatını ustadan öğrenmeyen öğrenemez
Sandığına olmaz sakındığına olur
Sandıktaki sırtında ambardaki karnında
Sap döner keser döner gün gelir hesap döner
Sarhoş herkesi sırdaş bilir
Sarhoşa değme kendi düşer
Sarhoşa dokunma kendi yıkılsın
Sarhoşlar ve çocuklar doğruları söylerler
Sarhoştan deli bile korkar
Sarhoştan şahit olmaz
Sarhoştan tanık olmaz
Sarhoştum aydım böyle yaşamaktan caydım
Sarı altının olacağına sarı samanın olsun
Sarı öküzün yanında duran ya huyundan ya tüyünden kapar
Sarığı sarar sarar bezi yetiştiği yere sokarsın
Sarığı sarar sarar ulamı yetiştiği yere sokarsın
Sarımsağı gelin etmişler kırk gün kokusu çıkmamış
Sarımsağı gelin etmişlerde kırk gün kokusu çıkmamış
Sarımsağını hesap eden paçayı yiyemez
Sarımsak içli dışlı soğan yalnız başlı
Sarımsak yemedim ki ağzım koksun
Sarımsakda acı ama evde lazım bir dişi
Sarımsakda acı amma evde lazım bir dişi
Sarışının adı var esmerin tadı var
Sarmısağı gelin etmişler kırk gün kokusu çıkmamış
Sarmısak içli dışlı soğan yalnız başlı
Sarmısakda acı amma evde lazım bir dişi
Satılık ziftin olsun selanik ten kel gelir
Say beni sayayım seni
Say beni sayayım seni (sev beni seveyim seni)
Saygısız ağız anahtarsız açılır
Sayılı gün tez geçer
Sayılı günler (gün) tez (çabuk) geçer
Sayılı günler çabuk geçer
Sayılı günler tez geçer
Sayılı koyunu kurt kapmaz
Sayılı koyunu kurt kapmaz (yemez)
Sayılı koyunu kurt yemez
Saymadığın kafuldan tavşan çıkar
Sebepsiz kuş bile uçmaz
Sebepsiz ölüm olmaz
Sefa ile yenen cefa ile kazanılır
Sefahatin sonu sefalettir
Sel gider kum kalır
Sel gider kum kalır (kişi ettiğini bulur)
Sel ile gelen yel ile gider
Selam kelamdan önce gelir
Selam kelamdan öncedir
Selam kelamdan öncedir (önce gelir)
Selam para kelam para
Selam verdik borçlu çıktık
Selden gelen suya gider
Selin ağzı tutulur elin ağzı tutulmaz
Sen ağa ben ağa bu ineği (öküzü) kim sağa (sen dede ben dede bu atı kim tımar ede)
Sen ağa ben ağa bu ineği kim sağa
Sen ağa ben ağa koyunları (inekleri) kim sağa?
Sen ağa ben ağa koyunları kim sağa
Sen bilirsin deyince (deyirmende) kavga olmaz
Sen bilirsin deyince değirmende kavga olmaz
Sen bilirsin deyince kavga olmaz
Sen bir garip çingenesin gümüşlü zurna nene gerek
Sen bir garip çingenesin telli zurna nene gerek
Sen dede ben dede bu atı kim tımar ede
Sen dost kazan düşman ocağın başından çıkar
Sen dost kazan düşmanı ananda doğurur
Sen garip bir çingenesin telli zurna nene gerek
Sen giderken ben geliyordum
Sen işi bırakmayınca iş seni bırakmaz
Sen işini kış tutda yaz çıkarsa bahtına
Sen işlersen mal işler insan öyle genişler
Sen işten korkma iş senden korksun
Sen kazanda düşmana kalsın
Sen kendini övme el seni övsün
Sen olursan bensiz bende olurum sensiz
Sen önünü kış tutda yaz çıkarsa bahtına
Sen pazarda hiç adam ağzı görmedin mi?
Sen sen ben ben
Sen yolcu ben hancı iken bir gün buluşuruz
Sen zot ben zot ata kim vere ot
Sen zot ben zot ineğe kim verecek ot? veya sen ağa ben ağa bu ineği kim sağa
Senden çıkmış bir kada imdada
Senden çıkmış bir kada kime giden imdada
Senden çıkmış bir kaza kime gidersin imdada
Senden devletli ile ortak olma
Senden devletliye ortak olma
Senden zengin ile ortak olma
Seninki canda benimki patlıcan mı?
Ser verip sır vermemek
Seraskere dana güttüren dünya
Serçe ile konuşanın sesi semadan gelir
Serçeden (kuştan) korkan darı ekmez
Serçeden korkan darı ekmez
Serçeye çubuk beredir
Serkeş öküz (son) soluğu kasap dükkanında alır
Serkeş öküz soluğu kasap dükkanında alır
Sermayen bir yumurta ise taşa çal
Sermayen bir yumurtaysa taşa çal
Sessiz atın çiftesi pek olur
Sev beni seveyim seni
Sev seni seveni hak ile yeksan ise sevme seni sevmeyeni mısır a sultan ise
Sevda geçer yalan olur sonra sokar yılan olur
Sevenin kuluyum sevmeyenin sultanı
Sevgi geçer yalan olur sonra sokar yılan olur
Sevilmedik ot insanın başucunda biter
Sevip dostuna boşanıp kocana varma
Sevişip dostuna boşanıp kocana varma
Seyrek giden doğan sık giden soğan
Seyrek git dostuna kalksın ayak üstüne
Seyrek git sen dostuna kalksın ayak üstüne
Seyrek gitsen (sıkça varma) dostuna kalksın ayak üstüne
Seyrek var dostuna kalksın ayak üstüne
Sıcağa kar mı dayanır?
Sıçan (fare) çıktığı deliği bilir
Sıçan çıktığı deliği bilir
Sıçan deliğe sığmamış birde kıçına kabak bağlamış
Sıçan deliğe sığmamış birde kuyruğuna kabak bağlamış
Sıçan geçer yol bulur
Sıçan geçer yol olur
Sıçana rakı içirmişler kediye meydan okumuş
Sıçılacak ağız göte yakın gelir
Sık gidersen dostuna yatar arka
Sık gidersen dostuna yatar arka üstüne
Sık gitme dostuna kalksın ayak üstüne
Sıkça varma dostuna kalksın ayak üstüne
Sınanmışı sınamak ahmaklıktır
Sırça evde oturan komşusuna taş atmamalıdır
Sırça evde oturan komşusuna taş atmaz
Sırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalı
Sırça köşkte oturan komşusuna taş atmamalıdır
Sırça köşkte oturan komşusuna taş atmaz
Sırça sarayda oturan komşusuna taş atmamalıdır
Sırça sarayda oturan komşusuna taş atmaz
Sırrını açma (açma sırrını) dosduna çünkü (dostunun dostu vardır) oda söyler dostuna
Sırrını açma dostuna dostunun dostu vardır oda söyler dostuna
Sırrını açma dostuna oda söyler dostuna
Sırrını düşmanının bilmesini istemezsen dostunada açma
Sırrını düşmanının bilmesini istemiyorsan dostunada söyleme
Sıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demiş
Sikemeyeceği eşeğe ot vermez
Sinek küçüktür ama mide bulandırır
Sinek pekmezciyi tanır
Sinek ufaktır ama mide bulandırır
Sirkesini sarımsağını hesap eden paçayı yiyemez
Sirkesini sarımsağını sayan paçayı yiyemez
Sirkesini sarmısağını düşünen paçayı yiyemez
Sirkesini sarmısağını sayan paçayı yiyemez
Sirkeyi sarımsağı düşünen (hesaplayan) paçayı yiyemez
Sirkeyi sarımsağı düşünen paçayı yiyemez
Sirkeyi sarımsağı hesaplayan paçayı yiyemez
Sitte i sevir her saati bir devir
Sitte i sevir kapıyı çevirir
Sittei sevir kapıyı çevir
Sivilce kurcalanınca çıban olur
Sivilceyi kurcalama çıban edersin
Siyah inekten beyaz süt sağılır
Sizde yiyelim içelim bizde gülüp oynayalım
Sizde yiyelim içelim bizde konalım göçelim
Sizde yiyip içelim bizde gülüp oynayalım
Size varalım yiyip içelim bize varalım gülüp oynayalım
Size varalım yiyip içelim bize varalım konup göçelim
Sofrada elini dernekte dilini sıkı tut
Sofrada elini mecliste dilini kısa tut
Sofrada elini mecliste dilini sakla
Sofu soğan yemez bulunca sapını komaz
Soğan yemedim ki ağzım koksun
Soğanı (soğanın acısını) yiyen bilmez doğrayan bilir
Soğanın acısını yiyen bilmez doğrayan bilir
Soğuk kırk kat keçe ben ondan geçe bir kat deri ben ondan geri demiş
Soğuk su sıcak aş diş düşmanı genç avrat koca herifin baş düşmanı
Sokma akıl sekiz adım gider
Son gülen iyi güler
Son pişmanlık fayda etmez
Son pişmanlık fayda vermez
Son pişmanlık fayda vermez (etmez)
Sona kalan dona kalır
Sonradan gelen devlet devlet değildir
Sonradan gelenin evi uç tarlası kıraç olur
Sonradan görme gavurdan dönme
Sonradan görme kuldan buluttan çıkma günden korkulur
Sonradan imam olanın camiye sığmaz sesi sonradan kadın olanın hamama sığmaz
Sonradan imam olanın camiye sığmaz sesi sonradan kadın olanın hamama sığmaz tası
Sopayı yiyen eşek atı geçer
Sora sora Bağdat (kabe) bulunur
Sora sora Bağdat bulunur
Sora sora kabe bulunur
Soran dağları aşmış sormayan düz yolda şaşmış
Soran yanılmamış
Soran yanılmamış (yorulmamış)
Soran yorulmamış
Sorma kişinin aslını sohbetinden bellidir
Sormak ayıp değil öğrenmemek ayıp
Sormak ayıp değil sormamak (bilmemek) ayıp
Sormak ayıp değil sormamak ayıp
Sorumluluk insanı eğitir
Soy asma soyuna çeker
Soydur çeker
Soydur çeker (boktur kokar)
Soysuza beylik vermişler önce babasını asmış
Soyu soydan köpeği mandıradan almalı
Söyle arkadaşını söyleyeyim sana seni
Söyleme dostuna oda söyler dostuna. bir gün olur kül basarlar postuna
Söylemekten dinlemek yeğdir
Söylemeyen ağız söyleyen ağzı yorar
Söylesem söz olur söylemesem dert
Söyleyenden dinleyen arif gerek
Söyleyene bakma söyletene bak
Söyleyene değil söyletene bak
Söz ağızdan çıkar
Söz biliyorsan söyle inansınlar bilmiyorsan söyleme seni adam sansınlar
Söz biliyorsan söyle inansınlar bilmiyorsan söyleme seni bir adam sansınlar
Söz büyüğün su küçüğündür
Söz büyüğün sus küçüğün
Söz dediğin yaş deridir nereye çekersen oraya gider
Söz gümüş ise sükut altındır
Söz gümüşse sükut altındır
Söz ola kese savaşı söz ola kestiren başı
Söz söylerken işi bırak laf olur sözle biteceği yazıya dökme geç olur
Söz sözü açar
Söz uçar yazı kalır
Söz var ara bozar söz var ara düzer
Söz var dağa çıkarır söz var dağdan indirir
Söz var gelir geçer söz var deler geçer
Söz var insanı yola getirir söz var insanı yoldan çıkartır
Söz var iş bitirir söz var baş yitirir
Söz verme verdinse dönme
Sözü mü olur?
Sözü söyle alana kulağında kalana
Sözü tok olanın kalbi pak olur
Sözün tamamı ahmağa söylenir
Sözün tamamı aptala söylenir
Sözün tamını deliye derler
Sözün tamını eşeğe derler
Sözünü bil pişir ağzında der devşir
Sözünü bil pişir ağzını der devşir
Su (sus) küçüğün söz (sofra) büyüğün
Su aka aka yatağını bulur
Su aka aka yolunu bulur
Su akar yatağını bulur
Su akar yolunu bulur
Su akarken testini doldur
Su akarken testiyi doldurmalı
Su akarken testiyi doldurmalı (doldur)
Su akmayınca durulmaz
Su aktığı yere akar
Su aktığı yere yine akar
Su başından (bendinden) kesilir (bağlanır)
Su başından bağlanır
Su başından kesilir
Su bendinden bağlanır
Su bendinden kesilir
Su bulanmayınca durulmaz
Su bulununca (görülünce) teyemmüm bozulur
Su bulununca teyemmüm bozulur
Su görülünce teyemmüm bozulur
Su içene dokunulmaz
Su içene yılan bile dokunmaz
Su içerken yılan bile dokunmaz
Su küçüğün sofra büyüğün
Su küçüğün söz (sofra yemek) büyüğün
Su küçüğün söz (sofra) büyüğün
Su küçüğün söz büyüğün
Su küçüğün yemek büyüğün
Su küçüğün yol büyüğündür
Su testisi su yolunda kırılır
Su uyur düşman uyumaz
Su yatağını bulur
Suç öldürende değil ölendedir
Suç samur kürk olsa kimse sırtına almaz
Suç samur kürk olsa kimse üstüne almaz
Suçu gelin etmişler kimse güvey girmemiş
Suçu gelin etmişler kimse güvey olmamış
Suçu gelin etmişler kimse güvey olmamış (girmemiş)
Suçu gelin etmişler kimse güveyi girmemiş
Sudan geçerken at değiştirilmez
Surete bakma sirete bak
Sus küçüğün sofra büyüğün
Sus küçüğün söz büyüğün
Sus küçüğün yemek büyüğün
Suya düşen yılana sarılır
Suyu getirende bir testiyi kıranda
Suyu görünce teyemmüm bozulur
Suyu havana koy döv döv yine su
Suyun duru akanından insanın yere bakanından korkmalı
Suyun sessizinden insanın sözsüzünden korkmalı
Suyun yavaş akanından insanın yere bakanından kork
Suyun yavaş akanından insanın yere bakanından kork (sakın)
Suyun yavaş akanından insanın yere bakanından sakın
Süküt ikrardan gelir
Süküt ikrardan gelir (sayılır)
Sür git demememişler gör geç demişler
Sür git dememişler gör geç demişler
Sürmeyi gözden çalan var
Sürüden ayrılan koyunu kurt kapar
Sürüden ayrılan koyunu kurt yer
Sürüden ayrılan kuzuyu kurt kapar
Sürüden ayrılan kuzuyu kurt yer
Sürüden ayrılanı (ayrılan koyunu kuzuyu) kurt kapar
Sürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kapar
Sürüden ayrılanı (ayrılan kuzuyu koyunu) kurt kapar (yer)
Sürüden ayrılanı kurt kapar
Sürüden ayrılanı kurt yer
Sürüyü güden kurdu görür
Süt içerken ağzı yanmış yoğurdunu üflüyor
Süt taşınca kepçeye baha olmaz
Sütle giren huy canla çıkar
Sütlüyü sürüden çıkarmazlar
Sütsüz koyun meleğen olur
Sütsüz koyun meleyen olur
Sütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içer
Sütten ağzı yanan ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer)
Sütten ağzı yanan yoğurdu (ayranı) üfleyerek yer (içer)
Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer